ASCOT
\^m%
Geef democratie nieuwe inhoud
Handschriften en eerste
drukken collectie
Solvay
- 4Ü3e*Ï
|5É" VERRASSING VAN MAART (V en slot)
Beginnen met studie
Meer duidelijkheid
in de politiek
Licht ie antiekdief stal
Vermoedelijke
dader ontkent
Aantal zeilers
verdrievoudigd
VERZAMELAARSTER IN GROTE STIJL
Sneeuw
Componistenprijs
Mozartweek
in Haarlem
Loena meer
dan honderd
maal om maan
JK
v -■*
f
v K-'i - fr*
Grote vreugde voor
boekenliefhebber
2ATEHDAG 16 APRIL 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 13
Advertentie)
(Door onze parlementaire redacteur J. J. Vis)
Verjonging van ons parlementaire stelsel zal moeten samengaan met verjonging van onxe
partijformatie. Het zijn beide pogingen om te bereiken, dat de kiezer zich afkeert van het extre
misme, dat nu voor velen steeds aantrekkelijker lijkt te worden. Wil men de democratie behou
den dan moet men haar een nieuwe inhoud geven.
ge verachil is, dat in de dure wijken
de lucht en het water wat later be
dorven piefen te worden.
Bestuurders
Een analyse van de achtergronden, die tot de laatste verkiezingsuitslag
hebben geleid is uiterst waardevol. Men zou zelfs kunnen beweren, dot
een poging tot modernisering van ons stelsel moet beginnen met een
serieuze studie van de aantrekkelijkheden van de Boerenpartij en van de
PSP. Zoiets zou dan niet moeten bestaan uit een paar steekproeven, zo
als het NIPO in de afgelopen maanden een paar maal heeft gedaan,
maar uit een grondige analyse.
De voornaamste aantrekkelijkhe
den zijn natuurlijk nu al op te som
men:
door helemaal links of helemaal
rechts te stemmen, kiest men
voor echte oppositie ook al is
,e onvruchtbaar
Beide partijen hebben een een
voudige doctrine, die gemakkelijk
i begrijpen en nog nimmer
aangetast door politieke
compromissen
Beide partijen hebben een dui
delijk gezicht en horen overdui
delijk niet bij club van vijf, die
jn onze politiek de lakens uitdeelt.
Al deze opsommingen zijn varia
ties op elkaar, maar zij doen ver
moeden. dat het vele kiezers vooral
om duidelijkheid in de politiek.
Alleen een onverbeterlijke optimist
kan verwachten, dat binnen de sfeer
van de vijf grote partijen in korte
tijd de duidelijkheid zal ontstaan,
die voor zoveel kiezers aantrekkelijk
Is. Daarvoor zullen een aantal par
tijen hun taktische principes over
boord moeten gooien en dat doet men
niet zo snel. Voortdurend stemmen
verlies kan hier echter versnellend
rerken. Misschien is het mogelijk,
dat bepaalde partijen het eens wor
den over een gemeenschappelijk ver
kiezingsprogramma, waardoor de kie
ns tenminste voor de verkiezingen
weet, waarover hij moet beslissen. De
kans op een eindeloze en eigen
lijk weinig democratische kabinets-
iormatie wordt daardoor aan
merkelijk kleiner.
Ook kan er nog wel iets gebeuren
door veranderingen in het kiesstel-
Kl, zoals invoering van een gedeel-
üjk districtenstelsel en het weren
ra al te kleine partijtjes uit de
reede Kamer. Maar deze maatre
den zijn niet meer dan hulpmidde-
De werkelijke oplossing ligt in
i aanpassing van het partijwezen
het verlaten van, althans het niet
er actief nastreven van princi-
die hun grote tijd hebben ge
had.
Versnelling
kaanse apartheidspolitiek. Het zijn
onderwerpen, die een sterke politie
ke aantrekkingskracht hebben
maar de belangstelling blijkt voor
al buiten de politieke partijen.
Misschien blijkt uit deze opsom
ming, dat vele onderwerpen zich
weinig gelegen laten liggen aan de
Nederlandse partijformatie. Dan zou
men ook niet moeten proberen om
namaak-onderwerpen te bedenken,
die de schijn hebben wel iets met de
partyformatic te maken te hebben.
Op de nadelen van vuil water en
vieze lucht bouwt men geen politie
ke discussie op en de bestrijding Is
een economisch-tcchnisch onder-
werp geen echt politiek. Het enl-
By gebrek aan voldoende me
ningsverschillen over principiële za
ken zal vroeg of laat in Nederland
hetzelfde gebeuren, wat zich in an
dere landen al eerder heeft voltrok
ken. Men kiest niet meer de party
met de beste principes, maar men
kiest de party met de beste bestuur
ders. De Nederlandse politiek zal
steeds meer op de Britse, Duitse en
Amerikaanse gaan ïyken, waar men
de voorkeur voor de persoon het
zwaarst laat wegen. De meerderheid
kiest Wilson niet omdat hij so
cialist is, maar omdat men vertrou
wen in hem heeft. De meerderheid
kiest Erhard, omdat zy hem meer
vertrouwt dan Brandt. De meerder
heid kiest Johnson, omdat zy Gold-
water wantrouwt.
Een dergeiyke wyze van kiezen
wordt natuuriyk sterk in de hand
gewerkt door het spectaculaire ver-
kiezlngsmedium, televisie, dat door
zyn aandacht voor de persoon ook de
kunst
'kalei öo^gfp
Verschillen
Het valt niet altyd mee om te zeg-
>n, waaruit de politieke verschillen
staan. Reeds geruime tyd schy-
en de sociaal-economische menings
verschillen de politieke scheidsiynen
jltth bepalen. Maar het wordt steeds
duidelijker, dat deze scheiding haar
grootste tijd gehad heeft. Zelfs een
rroeger zo omstreden onderwerp als
de staatsexploitatie van natuurlijke
da hulpbronnen biykt meer een zaak
van doelmatigheid dan van principe
h te zijn. In plaats daarvan lijken
lltiek een rol te gaan spelen
t Jg Nederlandse politiek. Buitenlandse
taken, lange tyd de facto onttrok-
VTfken aan de democratische controle
én belangstelling, wordt een discus
siepunt. Nu gaat de discussie nog
over Vietnam, de ontwikkelingshulp
EJE.G., over enkele Jaren zal
s|j gaan over de positie van Duits
land, de afbraak van het yzeren
gordijn en de al of niet voortzet
ting van de N.A.V.O. Nu én straks
gaat de discussie over de Zuid-Afri-
(Van onze correspondent)
De Haagse recherche heeft een
45-jarige antiquair en restaurateur
van antieke meubelen gearresteerd.
Hy wordt er sterk van verdacht in
de afgelopen 2Yi jaar een zeer om
vangrijke, bijzonder kostbare verza
meling antiek serviesgoed en antieke
meubelen te hebben gestolen.
Deze verzameling, oude Chinese
schalen, het antieke Engelse Wor-
cester-servies, een bronzen Indische
gong en tenminste twee notenhouten
Chippendale stoelen, is eigendom van
jhr. mr. W. C. A. Alberda van Eken-
stein in Den Haag. De verzameling
stond opgeslagen op een zolder van
„Alimpo", welke zaak in de plaats is
gekomen van Hart, Nibbrig en
Greeve in de Parkstraat.
De antiquair-restaurateur heeft
zyn werkplaats in de kelder van het
zelfde gebouw. De politie ls er byna
zeker van dat de man de antieke
goederen van de zolder naar zijn
kelder heeft gedragen en dat hy de
kostbare verzameling by stukjes en
beetjes heeft verkocht.
Dat vermoeden werd bevestigd door
een telefoontje van een Hagenaar,
die na het lezen van de grote antiek
diefstal enigszins verontrust de
recherche om hulp vroeg. Hy had
twee Chippendale stoelen gekocht
die sprekend het evenbeeld waren van
de in de Haagsche Courant van don
derdag 7 april als gestolen gesigna
leerde exemplaren. De man was te
recht ongerust: de stoelen waren ge
stolen.
De antiquair-restaurateur blijft
ontkennen.
Bal le t-
onclerselie id in g
Marjoli Sehoonen
De 19-jarige Marjoh Sehoonen uit
het nabü Brisbane gelegen Upper
Brookfield, die enige jaren geleden
"iet haar ouders uit ons land naar
Australië emigreerde, heeft een stu
diebeurs voor zes maanden studie
de „Rosella Hightow-ers school
of ballet' te Cannes in Zuid-Frank-
rlik gewonnen.
Tot de beroemde gegradueerden
van deze befaamde balletschool be
horen Margot Fonteyn en Rodolf
Nurejew.
Gedurende de afgelopen vier
maanden heeft Marjoh gewerkt aan
de opvoering van „Look now we
are dancing' welke in Brisbane heeft
Plaatsgevonden onder auspiciën van
haar ballet-leares Audrey Bucha-
nen.
De opbrengst van deze avond
tostemd om Marjoh's reis naar
^ankryk te bekostigen. In „Look
now We are dancing, danste
jtojoh de „Bluebird' uit „Sleeping
heauty", de suikerpruim-elf uit de
Notekrakersuite en enige jazz be
werkingen.
Marjoh maakt deel uit van het
Pallet van het Televisiestation Chan-
nel 7 in Australië.
Nieuwe gedichtenbundel
van Boris Pasternak
In de Sowjet-Unie is een nieuwe
bundel verschenen van gedichten van
de Russische dichter Boris Pasternak.
De bundel, die in een oplaag van
100.000 exemplaren wordt uitgegeven,
bevat uitsluitend reeds eerder gepu
bliceerde gedichten. De in 1960 over
leden Pasternak kreeg drie Jaar voor
zyn dood ernstige moeilijkheden met
de Russische autoriteiten in verband
met zUn roman Dr. Zjlvago, die in
het Westen werd uitgegeven. Voor
deze roman kreeg hij een Nobelprijs
voor literatuur
Jeugd heeft interesse
voor Strawinskycyclus
De leiding van het Residentie-Or
kest heeft met vreugde geconstateerd,
dat de jeugd een duideiyke belang
stelling toont voor de Strawinskycy
clus die in de maanden april en mei
Den Haag wordt uitgevoerd. Ruim
250 jeugdabonnementen zijn de laat
ste weken verkocht. De vraag naar
losse kaarten is, vooral by de jeugd,
byzonder groot. Ook bulten Den
Haag is er interesse voor de Stra-
winskymanifestatie. Uit vele steden
in Nederland hebben belangstellen
den abonnementen gekocht voor de
gehele serie.
werkwyze van de andere publici
teitsmedia veranderd. De sterrenver
ering, die zich in de kunst en sport
reeds heeft aangediend, houdt waar
schijnlijk niet stil voor de poorten
in de politiek.
Dat by meer aandacht voor de
persoon en minder voor de princi
pes hetzelfde aantal politieke par
tyen zal biyven bestaan ls niet
waarschyniyk. De partyen zullen
hun principes verwateren, combina-
vormen en meer en meer plat
forms worden voor politici en be
stuurders, die hogerop willen.
Deze ontwikkeling heeft mogeiyk-
heden en gevaren. Zij kan ons
het scherp te stellen een
Goldwater en een Kennedy opleve-
Volwassen
Het naoorlogse Nederland is nu 21
aan het worden. De opbouwperiode
is helemaal achter de rug. Het land
begint aan een nieuwe episode, het
wordt de metropool aan de Noord
zee, de toegangspoort van Europa.
Onze steden groeien aan elkaar vast,
nergens zullen meer mensen op een
vierkante kilometer wonen dan juist
hier op deze drassige gronden. Onze
Industrie wordt volwassen, onze kan
toren steeds groter.
Laat men zich geen illusies ma
ken: dit alles zal gepaard gaan met
heleboel menseiyke ontworte
ling. Oude tradities sterven af en
maken plaats voor massaficaties en
modegrillen. Plattelandsouders zul
len stadskinderen hebben, boeren
gaan de fabriek in, kleine winkels
worden supermarkten en Nederland
zal steeds meer buitenlanders gaan ging van de opbrengst
herbergen. I recreatieve activiteiten.
De ontworteling zal onze po
litieke instellingen niet zonder
meer voorbijgaan. Misschien
wordt er nu al aan de poorten
van het Binnenhof gerammeld.
De veroudering van ons politie
ke systeem biedt mogelijkheden
voor vernieuwing, maar ook ge
vaar voor radicalisering. Dat is
de dubbele les van 23 maart.
In vijf jaar:
Het aantal recreatiezoekenden, vyf
jaar geleden op topdagen geschat
op 1,5 tot 2 miljoen, is nu naar ra
ming gestegen tot ca 5 A 6 miljoen.
Het aantal wedstrydzeilers is in vijf
jaar verdrievoudigd tot ruim 30.000.
In vijf jaar kwamen er verder een
20.000 caravans by. Deze cyfers
noemde staatssecretaris Egas (Cul
tuur, Recreatie en Maatschappelijk
Werk) gisteren in Den Haag, waar
hy de vijfde „Kamp Houtrust"-ex-
positie opende.
De toeneming van de vooral
actieve recreatie gaat samen met
een groeiende economische betekenis
van rond f. 500 miljoen in 1960 tot
rond 1 miljard in 1965. Sinds 1950 is
zelfs sprake van een vertienvoudi-
Tijdens een congres voorafgaan-i ten om deze wedstrijd in 1967 in
de aan de zeslanden zwemwedstrijd J Dortmund te houden. De zeslanden-
tussen West-Duits land. Groot Brit- j wedstrijd zal dan in september wor-
tannië, Italië, Nederland, Frankrijk I den gehouden. Voor 1968 is het toer
en Zweden in Straatsburg is beslo-1 nooi toegewezen aan Zweden.
De hockeyontmoeting tus
sen de herenteams van Wales
en Nederland die vandaag In
Cardiff zou worden gespeeld,
gaat niet door. De recente
sneeuwval in zuid-Engeland
en Wales op het speelveld
ligt 25 cm sneeuw, die niet op
korte termijn kan worden
verwijderd is de oorzaak
van deze voor een hockey-
interland unieke afgelasting.
Gezien het overvolle inter
landprogramma van het Ne
derlandse elftal kan de ont
moeting WalesNederland
niet worden verplaatst naar
een latere datum in dit sei
zoen.
De Tsjechische oomponist Jiri La-
boerda heeft een prijs van 100.000
peseta's gewonnen (1.666 dollar) bij
de jaariykse internationale muzlek-
wedstrijd „Oscar Espla" In Alicante,
Spanje.
De winnende compositie was een
muzikale mis getiteld „Glasgolitica",
Er waren 32 deelnemers uit tien lan-
dan.
Expositie bij Heuff
Zaterdagmiddag 23 april wordt
Kunstzaal Heuff, Hoflaan 7, Wasse
naar door de heer O. Kruis een ex
positie geopend van schilderU en en
aquarellen door Charles Kemper en
n plastieken door Ru de Gier.
Vier Haarlemse bloemenmeisjes
hebben gistermiddag met mandjes
vol gele narcissen de burgemeester
Salzburg, de heer A. Baeck, ln
land begroet. In gezelschap van
de zangeres Chrlsta Hoffermann, de
organist prof. J. Messner, en enkele
wethouders arriveerde de burgemees
ter op Schiphol ter gelegenheid van
de Mozartweek, die in Haarlem wordt
gehouden.
Voorts waren o.m. de burgemees
ter van Haarlem, mr. O. P. F. M.
Cremers en de wethouder van cultu
rele zaken, de heer D. J. A .Geluk
ter begroeting aanwezig.
In 1766 heeft de jonge Mozart, die
toen 10 Jaar oud was, een enkele
maal op het orgel van de Grote Kerk
te Haarlem gespeeld. Dit feit wil de
stad de komende week herdenken
met verschillende culturele evene
menten.
Gisteravond is de reeks festivitei
ten geopend met de uitvoering van
..Don Giovanni" door het operage
zelschap „Forum" in de Stadsschouw
burg van Haarlem.
Het onbemande Russische ruimte
schip Loena-X, dat op 3 april de
eerste satellet werd die om de m
cirkelt, heeft meer dan honderd
lopen volbracht en een afstand
anderhalf miljoen km. afgelegd
Tass meldde dat alle apparatuur
aan boord van de satelliet normaal
werkt en dat de radioverbindingen
met de aarde betrouwbaar zyn.
j
r
j
RjJK— /Slw
r" -
VISAGES
préeédé de
«KL iféfsLSÊu JHy
PORTRAITS OFFICIELS
i
Aï-'-l
per
Jeaa-Paal Sartre
«wee 4 pointes-tiches de Wolt
efcez Seghers
dL £L L
(Van
Brusselse correspondent)
Kort voor haar dood heeft de weduwe van de Belgische soda-
magnaat Louis Solvay bij testament haar kostbare verzameling
boeken en handschriften aan de Kon. Bibliotheek te Brussel ver
maakt. Dat was in november 1961 en 8 maanden later. 30 juli
1962, toen zij kwam te overlijden, werd de Belgische staat erfge
naam van de tegen de 1300 nummers tellende collectie, die zowel
oude als nieuwe boeken en een groot aantal handschriften e.d.
omvatte.
dat men niets in de hand mag ne
men want een boek is er nu eenmaal
om het aan te vaoten en te lezen en
te kijken. Maar men kan nu een
maal niet Alles hebben
Zeldzame manuscripten
In drie omvangrijke catalogi wordt
i aanwinst vastgelegd. Verleden
jaar heeft men een eerste deel, mo
dern geïllustreerde en byna allemaal
kostelijk gebonden boeken tentoonge
steld. Dit Jaar is de tweede keuze
aan de beurt: eerste drukken en
handschriften van moderne Franse
schrijvers, ongeveer 400 catalogus
nummers. Alle grote namen van de
hedendaagse en de Franstalige Bel
gische letterkunde vindt men thans
in de vitrines van de grote zaal van
het Albertineum.
Het is voor de boekenliefhebber
een vreugde, ze te bekijken al blijft
er, zoala altyd, het kleine verdriet
Ik weet niet, hoe mevrouw Solvay
te werk ging by het samenstellen
van haar verzameling. Ik vermoed,
dat zy te Parijs een goede relatie
had, die haar opmerkzaam maakte
op byzondere stukken en die w
schyniyk ook zelf voor haar op soek
ging. Dat biykt tenminste uit i
dan één van de aanwezige brieven
evenals het duidelijk is dat zy ook
zelf correspondeerde met schrijvers
Illustrators. Zo is het curieus om te
lezen hoe Paul Leautaud door be
middeling van zyn trouwe vriendin
Marie Dormoy aan mevrouw Solvay
een manuscript van enige pagina's
uit zijn dagboek verkocht en hoe
Marie Dormoy daar dan bijschrijft
dat zulke manuscripten van de klui
zenaar zeldzaam zyn.
Boeiend en ook wel ontroerend is
de correspondentie van mevrouw
Solvay met de ongelukkige schilde
res en en teken axes Louise Hervieu.
Aanvankelijk gaat die alleen over de
aankoop van een tekening. Al spoe
dig ontstaat er een vrij geregelde
briefwisseling, waaruit blijkt dat de
verzamelaarster zioh ook interesseert
voor de gezondheid van de schilderes
en eveneens dat zy prompt met be
talen is en het hoogste bod doet op
een uniek exemplaar van haar boek
,3on vouloir" Even daarna kocht
zy ook nog een stilleven op de laatste
tentoonstelling, welke de kunstena
res by Bernheim hield om enig
spaargeld te vergaren. Het is eigen
lijk wed heel jammer dat de brieven
van mevrouw Solvay hoogstwaar
schijnlijk niet zyn bewaard.
Veelzijdigheid
De verzameling getuigt ook van de
veelzijdige belangstelling van
vrouw Solvay, die werkeiyk het bloed
van de verzamelaarster in haar ade
ren moet hebben gehad. Zo verwierf
zy bijv. het door René Clair geschre
ven draaiboek voor zijn film ,.A nous
la liberté", gedateerd 29 juni 1931.
Diezelfde zomer werd de film in Bre-
tagne opgenomen. Colette ontbreekt
natuurlijk evenmin. Van haar is er
o.a. het manuscript van het laatste
hoofdstuk van „En pays connu" en
ook een van een artikel voor een
tijdschrift, zoals zij er in haar lange
leven zo vele heeft gemaakt. Als al
tijd geschreven op blauw papier. Ik
herinner me van een kort bezoek,
dat ik haar eens bracht in haar ap
partement in het Parijse Palais-
Royal hoe zy van dit blauwe papier
een vrij dikke blocnote naast zich
had liggen. Van Colette's buurman,
Jean Coot eau bezat mevrouw Solvay
vrij veel hy heeft ook veel ge
schreven o.a. het manuscript van
„Le Potomak" met de meer dan 100
tekeningen, wedke de auteur ervoor
heeft gemaakt. Van hem is ook een
merkwaardig manuscript van een ar
tikel over Picasso, dat in een soort
agenda met alfabet is geschreven.
Ook drukproeven van „Les enfants
terribles" met een uitgebreide cor
respondentie erover verwierf me
vrouw Solvay evenals de door André
Malraux gecorrigeerde proeven van
zyn roman L'espoir. Maar dat zy aan
het boek zelf hechtte, niet alleen aan
de waarde van het manuscript of de
kostbaar geïllustreerde uitgave blijkt
ook uit ogenschijnlijk onaanzienlijke
boekjes als de eerste, in België uit
gegeven druk van Rimbaud's „Une
saison en enfer' of de „Histores na
turelles" van Jules Renard.
