politicus Findlay: leider
an een oppositiepartij in Suriname
1AVID
ONTRA
0 P I E
'LENA, KOM KIJKEN
DE KONINGIN IS HIER'
Ptcve
VEN
DOOR SIG. W. WOLF
afdeta ^^^TTIÏÏW llllllll II IIIHII IIMI1II Illl fj mUUUnrinrTÏÏTnÉ Y6WTgTITTT'llTirTTÏ«M«TTrifmF^I~^:r^-T1 ^~z3jcr.zzr-r*-z-*~nBmF! J |«ni« ll—li III ill -mamamz-r?***a -^-1
n. Voc
me
ki
.30—5
>ede
r wor^
nkele
ons
lie bluft, Jopie zegt maar wat als hij rond ba-
dat Suriname spoedig onafhankelijk wordt. Hij
nel beter dan wie dan ook wat de consequen-
illen zijn van een spoedige onafhankelijkheid",
lavid George Albert Findlay (53 jr.), bij de
van enkele duizenden lichtkleurige, weinig mi-
Surinamers uit de middenklasse, leider van
ositiepartij Surinaamse Democratische Partij
itaten van Suriname. Findlay is in de broeieri-
inaamse politieke rim-ram een veel omstreden
Enerzijds wegens zijn politieke opvattingen,
houdend jegens het onafhankelijkheidsstreven
iet conservatieve-reactionaire af, anderzijds
de felle soms rancuneuze wijze waarop hij
assieve tegenstander premier Johannes (Jopie)
i\, te lijf gaat. In zijn krant, dagblad De
(oplage 9000) hakt hij dagelijks in de rubriek
sche Commentaren" fors in op de toestan-
lisstanden en scrabuleuze vrij standen van het
e Pengel. Voornaamste handelsmerken van deze
k: verdachtmakingen en ongenuanceerdheid.
zich zelf te kort te doen zou Findlay deze on
gevoeglijk kunnen noemen: Spuit elf geeft mod-
het Surinaamse parlement veegt hij op agres-
wijze de vloer aan met Pengel en zijn kamera-
Jit de begrotingsbehandeling op 16 november
an Pengels departement van Algemene Zaken:
schijnt tegenwoordig op de departementen
anbeveling te zijn fraude te plegen. De betrok-
maken zelfs promotie na hun daden. De he-
linisters laten geen gelegenheid voorbijgaan om
nkomsten te verhogen. Dit is bij voorbeeld ge-
idoor de overneming van auto's die aanvanke-
rivé-eigendom waren, daarna door een aanzien-
verhoging van representatiegeldenTer
pen van de gehele bevolking offers eist, de be-
gen worden verzwaard, geeft de minister-presi-
voor tal van onbelangrijke zaken het geld op
stische wijze uit. Als de premier in Nederland
et hij in het duurste hotel logeren.
'ge week heeft Findlay als lid van de Surinaamse dele
deelgenomen aan het overleg tussen minister Luns en
me over de grenskwestie met Brits Guyana, Surina-
"oordelijke buur die op 26 mei onafhankelijk wordt. Het
de eerste maal dat premier Pengel zijn grote opponent
tode in een officiële delegatie. Findlay bescheiden: ,,Ik
zelf een beetje verrast over. het betreft een natio-
^ang, in Suriname zijn er weinig mensen die zo goed
toogte zijn over de situaties aan de grenzen met Brits-
ia en Frans-Guyana als ik. Leg hier niet te veel na-
°P anders zeggen ze straks in Suriname. wij hebben
afgevaardigd en nu gaat hij nog opscheppen ook.
f me dus. Zeg maar: het ging om een nationale zaak.
tilt zwaar aan de nationale taak die hem in dit ka-
en. Het is voor hem een in de schoot geworpen
er zich achter te verschansen wanneer wordt ge-
zijn beschuldigingen die hij royaal in zijn krant en in
mlement uitstrooit met concrete feiten te staven.
^ptie? Daar spreek ik niet over. Nepotisme? Geef
*eo commentaar op. Verspilling van gelden? Man schei
grover hoef ik toch niets te vertellen. dat is toch
Nee, ik gedraag mij nu netjes. Ik heb nu een offd-
ie.
de met veel fanfare aangekondigde onafhankelijkheid,
slimme Pengel hanteert als een dreigement?
ft ben ook voor onafhankelijkheid, maar niet vandaag en
n|et morgen. Man, economisch financieel kan Suriname
Afhankelijkheid niet aan. Nederland betaalt momenteel
)r°cent van de Surinaamse rekeningen in de vorm van het
iJJaren Plan, technische bijstand. je moest eens we-
toneel Hollandse ambtenaren op kosten van Nederland m
werken. lasten van defensie. Als wij onafhanke-
lijk worden zullen wij al deze gelden zelf moeten opbrengen
en andere kosten zoals bij voorbeeld buitenlandse vertegen
woordigingen moeten betalen. Detze dure gelden kunnen beter
besteed worden aan zaken die belangrijker zijn: olie-exploita
tie, volkswoningbouw, wegenaanleg. de landbouwers
schreeuwen om meer ontgonnen gebieden. Als je in het Ko
ninkrijk blijft kun je gemakkelijker geld lenen. Als je on
afhankelijk bent kun je aan de geldschieters niet gemakkelijk
een garantie bieden. Ze zijn niet gemakkelijk man. je moest
eens weten dat Nederland voor ons nu steeds garant moet
staan Money business is a hard businessToen Pengel
in Duitsland was om besprekingen te voeren over de bouw
van een nieuwe dam was het eerste wat de Duitsers zedden.
nur wenn die Hollander zeichnen wollen. Wij hebben nu niet
eens voldoende geld om de pensioenen te betalen en de sala
rissen van de onderwijzers tijdig te voldoen. Aan alle kanten
moeiten wij om voorschotten bedelen. Wij moeten onze ener
gie in de eerste plaats besteden aan de economische proble
men en dan pas moeten we gaan denken aan de kwestie van
onafhamkeli j kheid
Juist als Findilay op dreef schijnt te komen zwakt hij weer
af. Hij kijkt zwaarmoedig. Waarschijnlijk denkt hij aan de
verkiezingen die volgend jaar in Suriname worden gehouden
of aan een verzoening met Pengel waarover hij zonder een
spier op zijn gezicht te vertrekken graag praat.
„In feite is met betrekking tot de onafhankelijkheid niet
veel verschil van inzicht tussen Pengel en mij".
Met een stevige slok werkt hij een glas tonic naar binnen.
Er zit geen alcohol in. „Bij al zijn idealisme ziet Pengel ook
de realiteit. Hij weet dat Suriname de onafhankelijkheid eco
nomisch niet aan kan. Daarom durft hij geen termijn te noe
men binnen welke de onafhankelijkheid tot stand komt. Hij
kijkt wed uit. Natuurlijk, voor de buitenwereld maakt het in
druk als je onafhankelijk bent. Maar de arme mensen uit de
achterbuurten die hun vertrouwen in je hebben gesteld laat
je in de misère achter".
Findlay zakt aohteruit in zijn stoel en maakt een gebaar
dat duidt op een omvangrijke postuur. „Als Pengel overmoe
dig op Schiphol zijn topic aansnijdt weet hij zieer goed
dat hij het daar kan doen maar niet in Paramaribo, want
dan vallen zijn coalitiegenoten (Hindostanen) en partijmen
sen hem fel aanTrouwens, je kan van een premier van
een autonoom land moeilijk verwachten dat hij gaat zeggen:
Mensen, wij zijn nu zelfstandig, wij laten de zaak maar zo
doorsudderen. Van onafhankelijkheid komt voorlopig geen
fluit terecht. Als het land tijdens de onafhankelijkheid eco
nomisch in het slop geraakt is het zowel voor Pengel als
voor mij gemakkelijk naar Nederland te komen, hier een
baantje te zoeken en verder lekker te leven. Maar die arm»»
néné (oud vrouwtje) in haar bijna door houtwormen opgevre
ten krot, is de klos. Ze zit dan alleen nog met haar bordje
batjauw en alesie (gedroogde zoute vis en rijst)".
Zenuwachtig wrijft hij zijn handen over elkaar: „Man, je
krijgt moord en doodslag tussen de bevolkingsgroepen. De Hin-
dostanen en creolen. Zeg het niet zo cru, zeg: je krijgt ra
ciale moeilijkheden. Ik ben nu in een officiële functie,
spaar meMan, houd op, Jopie is niet gek. Hij moet
iets zeggen, en daarom bluft hij over onafhankelijkheid".
ORANJE KRANTEN
Ook over de verhouding Suriname en het Oranjehuis heeft
Findlay een geprononceerde mening: „Kijk, de bevolking
houdt van de koningin. Je had moeten zien hoe ze vorig
jaar tijdens haar bezoek aan ons land door de straten sjouw
de en de bush-bush nam. hoe ze het onmenselijk zware pro
gramma afwerkte met al die ontberingen in de districten
g'een enkele Surinaamse minister trok langer dan een dag
met haar mee omdat ze het niet aankonden. Die vrouw was
bek af. Kijk, en dat heeft nu indruk gemaakt. De Kouin-
gin heeft daadwerkelijke belangstelling getoond, en daar
houdt ons volk van. Zal ik je iets vertellen. Tijdens haar bt-
zoek is ze op een dag met de vrouw van de gouverneur in
cognito op stap gegaan. In een Engelse sportauto. de vrouw
van de gouverneur aan het stuur. ze bezochten een paar
van die verschrikkelijke achterbuurten waar de mensen wo
nen in een poel van ellende. Niemand had het gemerkt. Tot
dat een oud vrouwtje in een toestand van opperste gelukza
ligheid riep: Lena, kom kijken de Koningin is hier. Kijk.
dat maakt indruk".
Alles wat met Oranje iets te maken heeft staat in Surina
me hoog genoteerd. Verjaardagen van leden van het Konink
lijk Huis worden gevierd als een flink stuk folklore. Enkele
jaren geleden ging men ertoe over de van huis-uit gele Suri
naamse sinaasappelen oranje te verven. Een handige winke-
Her probeerde het eens met oranje-beddelakens. Binnen eer
dag was hij door zijn voorraad van tweeduizend stuks heen.
Findlay weifelend: „Moeilijke vraag, spaar me. ik ben in
een officiële functie hier. Er zijn ook in Suriname mensen
die dolgraag een grootkruis weet-ik-veel willen hebben".
Om zijn Oranjegezindheid duidelijk te laten blijken is De
West een keer zelfs op oranjepapier verschenen. Findlay lacht
en reageert fel: „Man ik verkoop kranten. Als anderen met
smokkelen geld verdienen, mag ik dan met kranten.
INTEGER
Snel draait hij het gesprek over op de nationalisten die lie
ver vandaag dan morgen een Surinaamse republiek willen
oprichten. „Hun invloed neemt sterk af. Hun leider, de advo
caat Bruma, wil in feite ook nu geen republiek. Hij wil van
Suriname geen tweede Brits-Guyana maken waar de twee
belangrijkste bevolkingsgroepen, Creolen en Hindostanen, el
kaar vorig jaar bijna hebben afgeslacht.
Bruma is een knappe, bijzonder intelligente jongen. En nu
glijdt Findlay uit: „Knappe mensen zjjn vaak domme men
sen.
De twintig jaren actieve deelneming aan de ondoorgron
delijke Surinaamse politiek hebben Findlay duidelijk gesloopt.
Van de levenslustige, felle strijder die hij kort na de ooi log
was, een man wiens ideeën voor een zelfstandig Suriname zo
revolutionair waren dat zijn krant van 1946—1948 niet ems
in de kazernes van de Nederlandse militairen gelezen mocht
worden, is niet veel meer over.
Findlay schijnt soms uitgeblust te zijn, ondanks zijn twijfel
achtige aanvallen in het Surinaamse parlement en in zijn be
ruchte rubriek in De West. Hij schijnt er zelf ook van over
tuigd te zijn. Vaak troost hij zijn slachtoffers in particuliere
gesprekken: „Man, forget it". En zijn slachtoffers accepte
ren het van hem, evenals vriend en vijand het van hem
waarderen dat hij gedurende zijn gehele politieke carrière en
in zijn persoonlijk leven blijk heeft gegeven volstrekt integer
te zijn. De naam Findlay is nooit en te nimmer verbonden
geweest met een schandaal op welk gebied dan ook. En dat
is een ongekende prestatie in een samenleving waar de grens
tussen oirbaar en niet-oirbaar zo gemakkelijk vervaagt.
Findlay: „Man, je kunt veed versieren in Suriname, als je
wilt". Hij draait terug op Pengel: „Op het ogenblik is er een
langzame toenadering tussen ons".
De „nationale taak" die Findlay nu in Nederland heeft ver
vuld, komt weer om de hoek kijken. „Mijn benoeming in de
ze delegatie is een mijlpaal in het politieke denken van Jo
pie".
Maar dan wil hij ook nog even kwijt: „Jopie maakt het zich
zelf enorm moeilijk door de image van dictator op te houden.
Als vreemdelingen op ons vliegveld' aankomen is het eerste
wat zij vragen: Waar woont jullie premier. Zijn huis is een
toeristische attractie geworden door de veiligheidsmaatrege
len die hij heeft getroffen. Een leger politieagenten bewaakt
zijn villa. Als iemand voorbij fietst en zijn band zou ploffen
springen die kerels op zijn nek, omdat ze denken dat hij een
schot heeft afgevuurdJopie laat zich overal verge
zellen door bodyguards. Zelfs als hij tijdens een vergadering
in het parlement naar de w.c. gaat. Dan staat altijd een van
zijn bodyguards, Ulsen heet hij, gereed om de w.c.-deur
open te houden. Stel je voor
