EIDSCH DAGBLAD iOERENPARTIJ DE GROTE WINNAAR Half miljoen viest Koekoek Dit kwam uit de bus... Chinezen weigeren te komen Zo zou de Kamer er uitzien Soebandrio komt voor rechtbank rote regeringspartijen lijden zware verliezen ommentaren verdeeld Stemmen f3,95 Cals moet rustig aan doen 'n ster matras (§ud Qïteuwo Lricht 1 maart 1860 DONDERDAG 24 MAART 1966 No. 31829 j^ur: E. A. E. van Dishoeck ^redacteur: J. Brouwer DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN f 11,25 per kwartaal, f 3,75 per maand, f 0,88 per week, (bjj vooruitbetaling) losse nummers 10.25 Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507 Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055 (Van onze parlementaire redactie) Verlies voor de regeringscoalitie, een stabiele uitslag voor de oppositie, nst voor uiterst rechts en uiterstlinks. Dat is het resultaat van de gisteren louden statenverkiezingen, waaruit de Partij van de Arbeid als de ite verliezer en de Boerenpartij als de grote winnaar te voorschijn is ge nen. Ook de K.V.P. boekte verlies van betekenis, de A.-R. daarentegen ief vrij stabiel, evenals de C.P.N., de S.G.P. en het G.P.V. Na de boeren iren het vooral de pacifisten, die winst boekten. In tegenstelling tot de t'.D., die ook vrij stabiel bleef, ging de C.H.U. niet onbelangrijk vooruit. foor de boeren was het gisteren een grote dag. Zij kregen bijna \half miljoen kiezers achter zich en werden in de provincie mi-Brabant zelfs de derde partij. Was het om Kamerverkiezingen sa», dan zouden zij maar even tien zetels in het parlement heb- itehaald, meer dan driemaal zoveel als zij thans bezetten. In elk ilkomt de partij van boer Koekoek thans voor het eerst in de ite Kamer met een fractie, die wel eens tot een zetel of vijf, zes ioplopen (de Senaat icordt in gedeelten door de Staten gekozen), j f de boeren, voor wie wel loinst was voorspeld, zoveel aanhang iden krijgen, ook uit de steden, had niemand verwacht. Wel ver- Ehtwas de winst voor de P.S.P., die vooral in het westen des lands steun kreeg. zijn tenten had opgeslagen. In Am sterdam moest zijn collega van Eco nomische Zaken, drs. Den Uyl, er kennen: „Wij zijn de grote verlie zers. „Geen paniek", waarschuwde echter de socialistische fractieleiders drs. Nederhorst. „Laten we ons ge zamenlijk beraden hoe we de demo cratie gezond kunnen houden", een goede voorlichting van de kiezer vond men bij de P.v.d.A. nu noodzakelijk worden. O Slot pag. 2 gen en schreef zijn grote aanhang aan het feit, dat vele kiezers „de vijf grote partijen niet meer lusten, omdat zy zich door die partyen be dot voelen". ïiitieke waarnemers gaven gister toen de einduitslagen min of r bekend was, by zonder verdeelde aentaren. Niemand wist precies ertellen, waaraan boer Koekoek recies zijn zege te danken had. aeeste politici hielden het op een {lie uiting van onbehagen over ei verschynselen in de maat- ipi], variërend van d'e belastin- tot en met de dwang van de Aangenomen werd, dat de boe- naast agrariërs en middenstan- 1 ook een belangrijk deel van de je kiezers, die gisteren voor het Snaar de stembus gingen, had- a weten aan te trekken. De winst ar de pacifisten werd vooral toege ven aan de republikeinse hou- ■j van de PSP, alsmede aan ir oppositie tegen de oorlog in team. Grote invloed Bijna iedereen was het er wel over 4 dat de ontwikkelingen van de itste weken in Amsterdam een gro- invloed op de uitslag hebben ge- i Vele politici vonden het althans alljk het verlies van P.v.d.A. en VP. zonder meer te zien als een taring van het regeringsbeleid, m op het eerste gezicht vooral spreken uit het grote verlies, dat socialisten leden. Gerekend naar verhoudingen in de Tweede Ka- verloren zij zeven zetels tegen de f-P. vier. Het vreemde by deze ugval vond men namelijk, dat de pxitie tegen het kabinet-Cals door partij als de VVD, duidelyk door de kiezers is gewaardeerd, er ontevredenheid is over het re- mgsbeleid dan heeft dat vooral uitweg gevonden naar de boeren ta geringere mate naar de C.H.U. 3e grote winst voor de Boeren- ttj heeft vooral in de kring van regeringspartijen grote indruk ge- utt. Men vond de uitslag „gevaar- voor de democratie" en een „les, de bonafide partyen zich krach hebben aan te trekken". Hier en u werd al gesproken over de tdzaak van een nationaal front te- de boeren, die werden afgeschil* als „poujadisten van wie geen structief beleid te verwachten 4". Boer Koekoek deed in Amster- niet veel moeite die indruk weg nemen. Hij zei nooit regerings- ^twoordelykheid te willen dra- Zo uitgelaten de boeren waren, zo in mineur was de stemming by de socialisten. „Dit is de somberste avond van mijn leven", zei minister Vondeling gisteravond in de grafe lijke zalen aan het Binnenhof, waar de verkiezingsdienst van het A.N.P. Somber Communistisch China zal niet ver tegenwoordigd zyn op het 23ste con gres van de Russische communisti sche partij, dat dinsdag in Moskou begint. De Chinezen waren wel uitgeno digd. Zy hebben de leiders in de Russische hoofdstad echter laten weten er geen gebruik van te zullen maken. Het is voor het eerst sinds de tweede wereldoorlog dat de Chinese communisten niet op dit partycon gres aanwezig zullen zyn. De me ningsverschillen binnen de commu nistische wereld worden door deze nieuwe, diepe kloof nog duideiyker geaccentueerd. Vervolg pag. 2 Wanneer de verkiezingen van gisteren voor de Tweede Kamer zou zijn geweest, zou de zetel verdeling het volgende opmer kelijke resultaat te zien hebben gegeven: 1966 1963 K.V.P. 46 50 P.v.d.A. 36 43 V.V.D. 15 16 A.R. 13 13 C.H.U. 15 13 P.S.P. 7 4 C.P.N. 4 4 S.G.P. 3 3 Boeren 10 3 G.P.V. 1 1 150 150 In het resultaat van 1966 zyn de stemmen, uitgebracht op de Prot. Chr. Groep in Noord-Brabant en de Samenw. Chr. Groepering in Limburg verdeeld over de A.R.P. en de C.H.U. in dezelfde verhouding als de verkre gen stemmen in 1963. WEERBERICHT Afnemende wind Het KNMI in De Bilt verwacht van ^en. tot morgenavond: Wisselende viking met nu en dan buien, ^an sommige met sneeuw of Aanvankelijk aan de kust nog har- overigens krachtige tot matige ^westelijke wind. In het binnen- Plaatselijk nachtvorst. Morgen r*óag ongeveer dezelfde tempera- als vandaag. 25 MAART J°nop: 06.32 uur; onder: 19.03 uur op: 0751 u.; onder: 22.53 u. J°?water in Katwyk te 05.09 en "24 uur. kagwater te 01.09 en 13.30 uur. nummer bestaat «H 24 pagina's Dr. Soebandrio, Indonesië's oud-minister van Buitenlandse Zaken, die nu in hechtenis is, zal binnenkort voor een buitengewo ne militaire rechtbank terecht staan wegens deelneming aan de mislukte staatsgreep van vorig jaar, aldus schrijft het blad ,Tri- sakti". Volgens het blad zal de oud-commandant van de lucht macht Omar Dhani. die waar schijnlijk in Cambodja verblijft, eveneens moeten terechtstaan wanneer hij naar Indonesië te rugkeert. Het weekblad „Ampera" heeft Soe bandrio ervan beschuldigd het brein geweest te zyn van de mislukte staatsgreep van oktober. Het blad schryft, dat de communistische op standelingenleiders destyds aan Soe bandrio, toen deze op Sumatra was, een speciale boodschap hadden ge zonden met de inhoud: „Alles gaat goed. De revolutionaire raad is ge vormd, Geef nieuwe Instructies". (Van onze Gorinchemse correspondent) Eén van de 471 stemge rechtigden in het dorpje Schelluinen bij Gorinchem heeft gisteren al vroeg de le den van het stembureau m verleiding gebracht. Toen een jonge mevrouw haar stem kwam uitbrengen, noemde een lid van het stembureau luidkeels het nummer van haar oproe- pingskaart zoals dat gebrui kelijk is. Het mevrouwtje had nummer 395. Toen de man van het stem bureau dit uitsprak als 395 haalde zij haar portemonnee te voorschijn en legde prompt f 3,95 op tafel, zij het met een bedrukt gezicht. De leden van het stembureau moesten even van hun ver bazing bekomen en toen zij uitgelachen waren, werd me vrouw duidelijk gemaakt dat zij gratis haar stem mocht uitbrenaen. „Ik dacht al wat is het duur aeworden". verklaarde de stemgerechtigde toen. „Maar ja alle prijzen zijn omhoog gegaan". Politieke onrust Boerenleider Koekoek was boos gisteravond. Hij had in j) Krasnapolsty een zaal gehuurd en die was veel te vol. De por- tier werd gevraagd wat orde in de chaos te scheppen. Maar „iedereen" wilde de grote win- naar van deze verkiezingen spre- f ken. En de verslaggevers wilden zijn mening hebben. „Een ge- weldig succes. De oorzaak? Wel, de vijf grote partijen regeren zo slecht „En wat ons succes betreft: men zoekt naar een andere par- ty en de rechtse kiezers komen a automatisch bij de Boerenpartij, a Voorlopig heeft de Boerenpartij a geen belang by het in de rege- i ring gaan. Wij blyven in de op- a positie. De winst zal bij de ka- a merverkiezingen volgend jaar a zeker doorzetten en het is geen kunst om dan het stemmenaan- J tal te verdubbelen". Van de ge- meenteraadsverkiezingen is de f heer Koekoek niet zo zeker, om- f dat de Boerenpartij in veel f plaatsen niet meedoet. f Volgens hem is de winst te f danken aan het feit, dat de Boe- f renpartij zich precies houdt aan f het beginselprogramma en ge- f dane beloften. Verwijten van te- f genstanders, dat de Boerenpartij f niet democratisch zou zijn, wijst f hij af. „Andere partijen zijn een f gevaar voor een democratie". f De bijeenkomst van zijn partij f in Krasnanolsky eindigde om- f streeks half elf. Het zaaltje was f duidelijk te klein gebleken. Het f was er te rumoerig. Maar men f ging voldaan naar huis. Het was f voor de Boerenpartij een mooie f dag geweest. f (Van onze Haagse correspondent) Minister-president' J. L. M. Cals is enigszins overspannen en overwerkt. Op aanraden van zyn arts doet hy al enkele dagen kalm aan. Vandaar ook, dat hij gisteravond niet heeft deelgenomen aan het politiek gewoel rond de verkiezingsuitslag. Mr. Cals heeft enkele jaren gele den reeds terwille van zijn gezond heid moeten afzien van een minis tersbenoeming. Ditmaal schynen vooral de gebeurtenissen in Amster dam hem te hebben aangegrepen. f~ r werden volgens de door ons Blad georganiseerde informatie dienst in de 58 stembureaus in de gemeente Leiden 57.484 geldige stemmen uitgebracht. Dit aantal zal wellicht enigszins afwyken van de officiële uitslag, doch wy mogen aan nemen toch niet in een dergelyke mate, dat het niet verantwoord zou zijn omstreeks dit middernachtelyke uur een korte beschouwing te baseren op de met eigen middelen verzamelde gegevens. Wanneer de stemming van gisteren zou hebben gegolden voor de Leidse gemeenteraad, zou de kiesdeler by een zeteltal van 39 bedragen hebben: 57.484 gedeeld door 39 is 1473 37/39. Op grond van de diverse lysttotalen zou in eerste instantie de zeteltoewy- zing als volgt zyn geweest. P.v.d.A11 zetels K.V.P7 Prot. Chr8 V.V.D4 P.S.P. 3 C.P.N. 1 Boerenparty 2 Totaal 36 zetels Er bleven dus nog drie zetels te verdelen. Ingevolge de bepalingen van de Kieswet kwamen voor een rest zetel achtereenvolgens in aanmerking de K.V.P., de P.v.d.A. en de Prot. Chr. partyen, zodat uiteindeiyk de verde ling als volgt zou zyn geworden. P.v.d.A.12 zetels K.V.P8 Prot. Chr9 V.V.D. 4 P.S.P3 C.P.N. 1 Boerenparty 2 Ramsey en Paus zoeken eenheid Paus Paulus VI en de aartsbis schop van Canterbury, dr. Michael Ramsey, hebben vandaag bekend gemaakt dat zy willen komen tot een ernstige dialoog tussen de R.-K. Kerk en de Anglicaanse kerk, met het doel tot eenheid te geraken. Totaal 39 zetels Het spreekt vanzelf dat het resul taat van de verkiezingen van gisteren allerminst een betrouwbare maatstaf biedt voor de komende raadsverkie zingen op 1 juni a.s. Veel meer dan by de Statenverkie zingen spelen alsdan plaatseiyke fac toren en persoonlyke voorkeuren voor de diverse kandidaten een rol. Toch is het verleideiyk - en tevens interessant de cyfers aan een korte beschouwing te onderwer pen. De meest spectaculaire en in zetels meest gevoelige verschuiving zou zich hebben voorgedaan by de P.V.Ü.A., die op grond var de stembuscyfers van gisteren haar aantal zetels zou heb ben zien teruglopen van 15 tot 12, een amputatie derhalve van 20%. In ver gelijking tot de Statenverkiezingen van 1962 bedroeg de teruggang iets meer dan 10%. De K.VP. zou haar zeteltal op 8 hebben gehandhaafd, doch verloor in vergelyking tot 1962 niettemin ruim 1%. hetgeen in verband met het na- tuuriyke accrès van deze party en mede met het oog op de uitbreiding van het kiezerscorps m de jeugdige leeftydsgroepen toch een teleurstel ling zou hebben moeten betekenen. De V.V.D. boekte een winst van bijna 1%, hetgeen in de liberale kring, zo al niet tot voldoening, dan toch stellig niet tot ontevredenheid zou hebben kunnen stemmen. Zy zou haar vier zetels hebben behouden. De drie protestant-christeiyke groe peringen, t.w. de C.H.-Unie, de A.RP. en de S.G.P. zouden twee zetels heb ben gewonnen, waarby aangetekend dient te worden dat alleen eerstge noemde party een reële winst boekte van ongeveer 1%. A.R. en S.G.P. ble ven ongeveer op hetzelfde niveau, doch de verklaring voor de opzienba rende winst zou zyn gelegen in het feit, dat de vorige keer de S.G.P. met een eigen lyst uitkwam, maar by de komende raadsverkiezingen zal sa menwerken met de politiek en kerke- ïyk-verwante groeperingen. De Pacifistische Socialisten behaal den een winst van byna 150%, het geen een styging van het aantal zetels van 2 tot 3 tengevolge hebben gehad, terwyi de Com munistische Party wederom een klei ne veer had moeten laten, doch des ondanks haar éne zetel ruimschoots zou hebben behouden. De Boerenparty tenslotte, voor het eerst in Leiden aan deze verkiezingen deelnemende, zou niet minder dan twee zetels hebben veroverd, waarby overigens veilig mag worden aange nomen, dat van de ruim drieduizend kiezers, die in onze stad hun stem aan deze party gaven, slechts een heel klein deel zulks deed uit overwe gingen, welke met agrarische belan gen iets uitstaande hebben. oals hierboven reeds betoogd, mag 1 de uitslag van de gisteren ge houden electorale krachtmeting in geen enkel opzicht worden gezien als een betrouwbare graadmeter voor het resultaat op 1 juni as., wanneer het gaat om de toekomstige samen stelling van de Leidse gemeenteraad. Wèl is deze uitslag typerend voor het in ons land ongebruikeiyke la biele evenwicht, waarin de politieke verhoudingen als gevolg van tal van factoren zich momenteel bevinden. Het ïykt ons geenszins te boud om te beweren dat de emotionele gebeur tenissen, welke zich in de laatste maanden in ons land en volk hebben afgespeeld, daarop in belangrijke mate invloed hebben uitgeoefend. Met volledig respect voor de nooit hoog genoeg te schatten democrati sche waarden van een vrije politieke meningsvorming en -uiting, kunnen wy slechts hopen, dat dergelyke im pulsen binnen afzienbare tyd hun be staansrecht zullen verliezen. De stembuscyfers van gisteren ge tuigen onmiskenbaar van een poli tieke onrust en vooral onbehagen zoals wy in geen tientallen Jaren hebben gekend. Dit verschynsel is in het licht beter gezegd: de schaduw! van de recente ontwikkelingen en verwikke lingen, op zichzelf allerminst veront rustend. Maar het zou dit wèl wor den, wanneer die onrust en dat onbe hagen lang zouden voortduren. Een dergeiyk klimaat kan onmogeiyk be- vorderlyk zijn aan het nationale be lang, dat slechts gebaat is by een evenwichtig bestel, waarin alle par tyen de stellingen betrekken, welke een duidelyk beeld vormen van hun waarUjk politiek en staatkundig standpunt, gespeend van alle emotio nele en derhalve politiek-ongezonde, want ondemocratische sentimenten! Namen partijen K.V.P. P. v. d. A. V.V.D. A.R. C.H.U. P.S.P. C.P.N. S.G P. Boeren G.P.V. Overige lijsten Totaal Staten 1962 8.84 8.45 3.01 2.93 2.14 0.19 0.69 1.41 Kamer 1963 8.37 8.22 3.03 2.77 2.30 2.13 0.74 2.26 Staten 1966 30.14 23.42 10.02 8.27 9.33 4.98 2.72 2.08 6.72 0.77 1.55 100.00 AANTAL STEMMEN Staten 1962 605.647 533.386 510.088 181.413 176.812 129.231 11.643 41.788 85.213 Kamer 1963 6.034.463 6.255.855 1.752.405 643.720 523.560 514.275 189.335 173.302 143.792 133.190 46.281 141.776 Staten 1966 2.033.936 1.580.655 676.163 558.229 629.276 336.016 183.453 140.151 453.421 52.141 104.162 6.747.603 I) Deze „overige lijsten" waren in 1962: Chr. Groep, in Noord-Brabant en Limburg (47.821 stemmen - 0.79%), Vrije Burgers (31.247 stemmen - 0.52%), C.N.V. (1.350 stemmen - 0.02 Lijst Groen (3.031 stemmen - 0.05 en Wereldburgers (1.764 stemmen - 0.03 tezamen 85.213 stemmen - 1.41 In 1963 waren het de A.R. en de C.H.U. in Noord-Brabant en Limburg (tezamen 44.265 stemmen - 0.71 Volles- wil en Referendum (819 stemmen - 0.01 C.N.V. (1.819 stemmen - 0.03%), Lijst Grol (876 stemmen 0.01 L.S.P. (22.349 stemmen - 0.36%), P.E.A. (37.544 stemmen - 0.60%), N.D.P. (13.060 stemmen - 0.21 en L.U.-Veilig Verkeer (21.044 stemmen - 0.33%), tezamen 141.776 stemmen - 2.26%. Dit jaar moet onder „overige lijsten" worden verstaan de gezamenlijke opbrengst van: Chr. Groep in N.B. en Limburg (56.052 stemmen - 0.8%), Volkswil en Ref. (14.551 st. - 0.2%), Vrije Burgers (3.551 st. - 0.1 C.D.U. (17.322 st. - 0.? Lijst v. Rappard (4.490 st. - 0.1 F.N.P. (6.645 st. 0.1 Lijst Germeaux (1.141 st. - 0.0%) en Volksbelang (410 st. - 0.0 Advertentie Uit het Leidsch Dagblad van 24 Maart 1866: Te Arnhem had een zon- 1 derltnge diefstal plaats. De 1 uitdrager M. was bij een par- 1 ticulier werkzaam en had zijn 1 jas uitgetrokken. Toen hij a dien weder wilde aan doen 1 J ivas de jas verdwenen. Hij 1 J kwam te huis en het eerste wat hij zag was zijn jas, die, in zijne afwezigheid, aan zijn L J vrouw te koop was geboden, J J maar terstond door deze her- J J kend was. De dief had zich a spoedig uit de voeten ge- J i maakt. J Door de politie is Dings- J dagavond te 11 uren alhier J aangehouden een persoon die diefstal gepleegd had door J inklimming van het raam eener woning op het hofje a achter de SL-PieterskerK J

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1966 | | pagina 1