EIDSCH
DAGBLAD
iOERENPARTIJ DE GROTE WINNAAR
Half miljoen
viest Koekoek
Dit kwam uit de bus...
Chinezen
weigeren
te komen
Zo zou de
Kamer er
uitzien
Soebandrio
komt voor
rechtbank
rote regeringspartijen lijden zware verliezen
ommentaren
verdeeld
Stemmen
f3,95
Cals moet
rustig
aan doen
'n ster matras
(§ud Qïteuwo
Lricht 1 maart 1860
DONDERDAG 24 MAART 1966
No. 31829
j^ur: E. A. E. van Dishoeck
^redacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 11,25 per kwartaal, f 3,75 per maand, f 0,88 per week, (bjj vooruitbetaling) losse nummers 10.25
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no 57055
(Van onze parlementaire redactie)
Verlies voor de regeringscoalitie, een stabiele uitslag voor de oppositie,
nst voor uiterst rechts en uiterstlinks. Dat is het resultaat van de gisteren
louden statenverkiezingen, waaruit de Partij van de Arbeid als de
ite verliezer en de Boerenpartij als de grote winnaar te voorschijn is ge
nen.
Ook de K.V.P. boekte verlies van betekenis, de A.-R. daarentegen
ief vrij stabiel, evenals de C.P.N., de S.G.P. en het G.P.V. Na de boeren
iren het vooral de pacifisten, die winst boekten. In tegenstelling tot de
t'.D., die ook vrij stabiel bleef, ging de C.H.U. niet onbelangrijk vooruit.
foor de boeren was het gisteren een grote dag. Zij kregen bijna
\half miljoen kiezers achter zich en werden in de provincie
mi-Brabant zelfs de derde partij. Was het om Kamerverkiezingen
sa», dan zouden zij maar even tien zetels in het parlement heb-
itehaald, meer dan driemaal zoveel als zij thans bezetten. In elk
ilkomt de partij van boer Koekoek thans voor het eerst in de
ite Kamer met een fractie, die wel eens tot een zetel of vijf, zes
ioplopen (de Senaat icordt in gedeelten door de Staten gekozen), j
f de boeren, voor wie wel loinst was voorspeld, zoveel aanhang
iden krijgen, ook uit de steden, had niemand verwacht. Wel ver-
Ehtwas de winst voor de P.S.P., die vooral in het westen des lands
steun kreeg.
zijn tenten had opgeslagen. In Am
sterdam moest zijn collega van Eco
nomische Zaken, drs. Den Uyl, er
kennen: „Wij zijn de grote verlie
zers. „Geen paniek", waarschuwde
echter de socialistische fractieleiders
drs. Nederhorst. „Laten we ons ge
zamenlijk beraden hoe we de demo
cratie gezond kunnen houden", een
goede voorlichting van de kiezer vond
men bij de P.v.d.A. nu noodzakelijk
worden.
O Slot pag. 2
gen en schreef zijn grote aanhang
aan het feit, dat vele kiezers „de
vijf grote partijen niet meer lusten,
omdat zy zich door die partyen be
dot voelen".
ïiitieke waarnemers gaven gister
toen de einduitslagen min of
r bekend was, by zonder verdeelde
aentaren. Niemand wist precies
ertellen, waaraan boer Koekoek
recies zijn zege te danken had.
aeeste politici hielden het op een
{lie uiting van onbehagen over
ei verschynselen in de maat-
ipi], variërend van d'e belastin-
tot en met de dwang van de
Aangenomen werd, dat de boe-
naast agrariërs en middenstan-
1 ook een belangrijk deel van de
je kiezers, die gisteren voor het
Snaar de stembus gingen, had-
a weten aan te trekken. De winst
ar de pacifisten werd vooral toege
ven aan de republikeinse hou-
■j van de PSP, alsmede aan
ir oppositie tegen de oorlog in
team.
Grote invloed
Bijna iedereen was het er wel over
4 dat de ontwikkelingen van de
itste weken in Amsterdam een gro-
invloed op de uitslag hebben ge-
i Vele politici vonden het althans
alljk het verlies van P.v.d.A. en
VP. zonder meer te zien als een
taring van het regeringsbeleid,
m op het eerste gezicht vooral
spreken uit het grote verlies, dat
socialisten leden. Gerekend naar
verhoudingen in de Tweede Ka-
verloren zij zeven zetels tegen de
f-P. vier. Het vreemde by deze
ugval vond men namelijk, dat de
pxitie tegen het kabinet-Cals door
partij als de VVD, duidelyk
door de kiezers is gewaardeerd,
er ontevredenheid is over het re-
mgsbeleid dan heeft dat vooral
uitweg gevonden naar de boeren
ta geringere mate naar de C.H.U.
3e grote winst voor de Boeren-
ttj heeft vooral in de kring van
regeringspartijen grote indruk ge-
utt. Men vond de uitslag „gevaar-
voor de democratie" en een „les,
de bonafide partyen zich krach
hebben aan te trekken". Hier en
u werd al gesproken over de
tdzaak van een nationaal front te-
de boeren, die werden afgeschil*
als „poujadisten van wie geen
structief beleid te verwachten
4". Boer Koekoek deed in Amster-
niet veel moeite die indruk weg
nemen. Hij zei nooit regerings-
^twoordelykheid te willen dra-
Zo uitgelaten de boeren waren, zo
in mineur was de stemming by de
socialisten. „Dit is de somberste
avond van mijn leven", zei minister
Vondeling gisteravond in de grafe
lijke zalen aan het Binnenhof, waar
de verkiezingsdienst van het A.N.P.
Somber
Communistisch China zal niet ver
tegenwoordigd zyn op het 23ste con
gres van de Russische communisti
sche partij, dat dinsdag in Moskou
begint.
De Chinezen waren wel uitgeno
digd. Zy hebben de leiders in de
Russische hoofdstad echter laten
weten er geen gebruik van te zullen
maken. Het is voor het eerst sinds de
tweede wereldoorlog dat de Chinese
communisten niet op dit partycon
gres aanwezig zullen zyn. De me
ningsverschillen binnen de commu
nistische wereld worden door deze
nieuwe, diepe kloof nog duideiyker
geaccentueerd.
Vervolg pag. 2
Wanneer de verkiezingen van
gisteren voor de Tweede Kamer
zou zijn geweest, zou de zetel
verdeling het volgende opmer
kelijke resultaat te zien hebben
gegeven:
1966
1963
K.V.P.
46
50
P.v.d.A.
36
43
V.V.D.
15
16
A.R.
13
13
C.H.U.
15
13
P.S.P.
7
4
C.P.N.
4
4
S.G.P.
3
3
Boeren
10
3
G.P.V.
1
1
150
150
In het resultaat van 1966 zyn de
stemmen, uitgebracht op de Prot.
Chr. Groep in Noord-Brabant en de
Samenw. Chr. Groepering in Limburg
verdeeld over de A.R.P. en de C.H.U.
in dezelfde verhouding als de verkre
gen stemmen in 1963.
WEERBERICHT
Afnemende wind
Het KNMI in De Bilt verwacht van
^en. tot morgenavond: Wisselende
viking met nu en dan buien,
^an sommige met sneeuw of
Aanvankelijk aan de kust nog har-
overigens krachtige tot matige
^westelijke wind. In het binnen-
Plaatselijk nachtvorst. Morgen
r*óag ongeveer dezelfde tempera-
als vandaag.
25 MAART
J°nop: 06.32 uur; onder: 19.03 uur
op: 0751 u.; onder: 22.53 u.
J°?water in Katwyk te 05.09 en
"24 uur.
kagwater te 01.09 en 13.30 uur.
nummer bestaat «H 24 pagina's
Dr. Soebandrio, Indonesië's
oud-minister van Buitenlandse
Zaken, die nu in hechtenis is, zal
binnenkort voor een buitengewo
ne militaire rechtbank terecht
staan wegens deelneming aan de
mislukte staatsgreep van vorig
jaar, aldus schrijft het blad ,Tri-
sakti". Volgens het blad zal de
oud-commandant van de lucht
macht Omar Dhani. die waar
schijnlijk in Cambodja verblijft,
eveneens moeten terechtstaan
wanneer hij naar Indonesië te
rugkeert.
Het weekblad „Ampera" heeft Soe
bandrio ervan beschuldigd het brein
geweest te zyn van de mislukte
staatsgreep van oktober. Het blad
schryft, dat de communistische op
standelingenleiders destyds aan Soe
bandrio, toen deze op Sumatra was,
een speciale boodschap hadden ge
zonden met de inhoud: „Alles gaat
goed. De revolutionaire raad is ge
vormd, Geef nieuwe Instructies".
(Van onze Gorinchemse
correspondent)
Eén van de 471 stemge
rechtigden in het dorpje
Schelluinen bij Gorinchem
heeft gisteren al vroeg de le
den van het stembureau m
verleiding gebracht. Toen
een jonge mevrouw haar
stem kwam uitbrengen,
noemde een lid van het
stembureau luidkeels het
nummer van haar oproe-
pingskaart zoals dat gebrui
kelijk is. Het mevrouwtje had
nummer 395.
Toen de man van het stem
bureau dit uitsprak als 395
haalde zij haar portemonnee
te voorschijn en legde
prompt f 3,95 op tafel, zij het
met een bedrukt gezicht. De
leden van het stembureau
moesten even van hun ver
bazing bekomen en toen zij
uitgelachen waren, werd me
vrouw duidelijk gemaakt dat
zij gratis haar stem mocht
uitbrenaen.
„Ik dacht al wat is het
duur aeworden". verklaarde
de stemgerechtigde toen.
„Maar ja alle prijzen zijn
omhoog gegaan".
Politieke onrust
Boerenleider Koekoek was
boos gisteravond. Hij had in j)
Krasnapolsty een zaal gehuurd
en die was veel te vol. De por-
tier werd gevraagd wat orde in
de chaos te scheppen. Maar
„iedereen" wilde de grote win-
naar van deze verkiezingen spre- f
ken. En de verslaggevers wilden
zijn mening hebben. „Een ge-
weldig succes. De oorzaak? Wel,
de vijf grote partijen regeren zo
slecht
„En wat ons succes betreft:
men zoekt naar een andere par-
ty en de rechtse kiezers komen a
automatisch bij de Boerenpartij, a
Voorlopig heeft de Boerenpartij a
geen belang by het in de rege- i
ring gaan. Wij blyven in de op- a
positie. De winst zal bij de ka- a
merverkiezingen volgend jaar a
zeker doorzetten en het is geen
kunst om dan het stemmenaan- J
tal te verdubbelen". Van de ge-
meenteraadsverkiezingen is de f
heer Koekoek niet zo zeker, om- f
dat de Boerenpartij in veel f
plaatsen niet meedoet. f
Volgens hem is de winst te f
danken aan het feit, dat de Boe- f
renpartij zich precies houdt aan f
het beginselprogramma en ge- f
dane beloften. Verwijten van te- f
genstanders, dat de Boerenpartij f
niet democratisch zou zijn, wijst f
hij af. „Andere partijen zijn een f
gevaar voor een democratie". f
De bijeenkomst van zijn partij f
in Krasnanolsky eindigde om- f
streeks half elf. Het zaaltje was f
duidelijk te klein gebleken. Het f
was er te rumoerig. Maar men f
ging voldaan naar huis. Het was f
voor de Boerenpartij een mooie f
dag geweest. f
(Van onze Haagse correspondent)
Minister-president' J. L. M. Cals is
enigszins overspannen en overwerkt.
Op aanraden van zyn arts doet hy
al enkele dagen kalm aan. Vandaar
ook, dat hij gisteravond niet heeft
deelgenomen aan het politiek gewoel
rond de verkiezingsuitslag.
Mr. Cals heeft enkele jaren gele
den reeds terwille van zijn gezond
heid moeten afzien van een minis
tersbenoeming. Ditmaal schynen
vooral de gebeurtenissen in Amster
dam hem te hebben aangegrepen.
f~ r werden volgens de door ons
Blad georganiseerde informatie
dienst in de 58 stembureaus in
de gemeente Leiden 57.484 geldige
stemmen uitgebracht. Dit aantal zal
wellicht enigszins afwyken van de
officiële uitslag, doch wy mogen aan
nemen toch niet in een dergelyke
mate, dat het niet verantwoord zou
zijn omstreeks dit middernachtelyke
uur een korte beschouwing te baseren
op de met eigen middelen verzamelde
gegevens.
Wanneer de stemming van gisteren
zou hebben gegolden voor de Leidse
gemeenteraad, zou de kiesdeler by
een zeteltal van 39 bedragen hebben:
57.484 gedeeld door 39 is 1473 37/39.
Op grond van de diverse lysttotalen
zou in eerste instantie de zeteltoewy-
zing als volgt zyn geweest.
P.v.d.A11 zetels
K.V.P7
Prot. Chr8
V.V.D4
P.S.P. 3
C.P.N. 1
Boerenparty 2
Totaal 36 zetels
Er bleven dus nog drie zetels te
verdelen. Ingevolge de bepalingen van
de Kieswet kwamen voor een rest
zetel achtereenvolgens in aanmerking
de K.V.P., de P.v.d.A. en de Prot. Chr.
partyen, zodat uiteindeiyk de verde
ling als volgt zou zyn geworden.
P.v.d.A.12 zetels
K.V.P8
Prot. Chr9
V.V.D. 4
P.S.P3
C.P.N. 1
Boerenparty 2
Ramsey en Paus
zoeken eenheid
Paus Paulus VI en de aartsbis
schop van Canterbury, dr. Michael
Ramsey, hebben vandaag bekend
gemaakt dat zy willen komen tot een
ernstige dialoog tussen de R.-K. Kerk
en de Anglicaanse kerk, met het doel
tot eenheid te geraken.
Totaal 39 zetels
Het spreekt vanzelf dat het resul
taat van de verkiezingen van gisteren
allerminst een betrouwbare maatstaf
biedt voor de komende raadsverkie
zingen op 1 juni a.s.
Veel meer dan by de Statenverkie
zingen spelen alsdan plaatseiyke fac
toren en persoonlyke voorkeuren voor
de diverse kandidaten een rol.
Toch is het verleideiyk - en tevens
interessant de cyfers aan een
korte beschouwing te onderwer
pen.
De meest spectaculaire en in zetels
meest gevoelige verschuiving zou zich
hebben voorgedaan by de P.V.Ü.A., die
op grond var de stembuscyfers van
gisteren haar aantal zetels zou heb
ben zien teruglopen van 15 tot 12, een
amputatie derhalve van 20%. In ver
gelijking tot de Statenverkiezingen
van 1962 bedroeg de teruggang iets
meer dan 10%.
De K.VP. zou haar zeteltal op 8
hebben gehandhaafd, doch verloor in
vergelyking tot 1962 niettemin ruim
1%. hetgeen in verband met het na-
tuuriyke accrès van deze party en
mede met het oog op de uitbreiding
van het kiezerscorps m de jeugdige
leeftydsgroepen toch een teleurstel
ling zou hebben moeten betekenen.
De V.V.D. boekte een winst van
bijna 1%, hetgeen in de liberale
kring, zo al niet tot voldoening, dan
toch stellig niet tot ontevredenheid
zou hebben kunnen stemmen. Zy zou
haar vier zetels hebben behouden.
De drie protestant-christeiyke groe
peringen, t.w. de C.H.-Unie, de A.RP.
en de S.G.P. zouden twee zetels heb
ben gewonnen, waarby aangetekend
dient te worden dat alleen eerstge
noemde party een reële winst boekte
van ongeveer 1%. A.R. en S.G.P. ble
ven ongeveer op hetzelfde niveau,
doch de verklaring voor de opzienba
rende winst zou zyn gelegen in het
feit, dat de vorige keer de S.G.P. met
een eigen lyst uitkwam, maar by de
komende raadsverkiezingen zal sa
menwerken met de politiek en kerke-
ïyk-verwante groeperingen.
De Pacifistische Socialisten behaal
den een winst van byna 150%, het
geen een styging van het
aantal zetels van 2 tot 3 tengevolge
hebben gehad, terwyi de Com
munistische Party wederom een klei
ne veer had moeten laten, doch des
ondanks haar éne zetel ruimschoots
zou hebben behouden.
De Boerenparty tenslotte, voor het
eerst in Leiden aan deze verkiezingen
deelnemende, zou niet minder dan
twee zetels hebben veroverd, waarby
overigens veilig mag worden aange
nomen, dat van de ruim drieduizend
kiezers, die in onze stad hun stem
aan deze party gaven, slechts een
heel klein deel zulks deed uit overwe
gingen, welke met agrarische belan
gen iets uitstaande hebben.
oals hierboven reeds betoogd, mag
1 de uitslag van de gisteren ge
houden electorale krachtmeting
in geen enkel opzicht worden gezien
als een betrouwbare graadmeter voor
het resultaat op 1 juni as., wanneer
het gaat om de toekomstige samen
stelling van de Leidse gemeenteraad.
Wèl is deze uitslag typerend voor
het in ons land ongebruikeiyke la
biele evenwicht, waarin de politieke
verhoudingen als gevolg van tal van
factoren zich momenteel bevinden.
Het ïykt ons geenszins te boud om
te beweren dat de emotionele gebeur
tenissen, welke zich in de laatste
maanden in ons land en volk hebben
afgespeeld, daarop in belangrijke
mate invloed hebben uitgeoefend.
Met volledig respect voor de nooit
hoog genoeg te schatten democrati
sche waarden van een vrije politieke
meningsvorming en -uiting, kunnen
wy slechts hopen, dat dergelyke im
pulsen binnen afzienbare tyd hun be
staansrecht zullen verliezen.
De stembuscyfers van gisteren ge
tuigen onmiskenbaar van een poli
tieke onrust en vooral onbehagen
zoals wy in geen tientallen Jaren
hebben gekend.
Dit verschynsel is in het licht
beter gezegd: de schaduw! van de
recente ontwikkelingen en verwikke
lingen, op zichzelf allerminst veront
rustend. Maar het zou dit wèl wor
den, wanneer die onrust en dat onbe
hagen lang zouden voortduren. Een
dergeiyk klimaat kan onmogeiyk be-
vorderlyk zijn aan het nationale be
lang, dat slechts gebaat is by een
evenwichtig bestel, waarin alle par
tyen de stellingen betrekken, welke
een duidelyk beeld vormen van hun
waarUjk politiek en staatkundig
standpunt, gespeend van alle emotio
nele en derhalve politiek-ongezonde,
want ondemocratische sentimenten!
Namen
partijen
K.V.P.
P. v. d. A.
V.V.D.
A.R.
C.H.U.
P.S.P.
C.P.N.
S.G P.
Boeren
G.P.V.
Overige lijsten
Totaal
Staten
1962
8.84
8.45
3.01
2.93
2.14
0.19
0.69
1.41
Kamer
1963
8.37
8.22
3.03
2.77
2.30
2.13
0.74
2.26
Staten
1966
30.14
23.42
10.02
8.27
9.33
4.98
2.72
2.08
6.72
0.77
1.55
100.00
AANTAL STEMMEN
Staten
1962
605.647
533.386
510.088
181.413
176.812
129.231
11.643
41.788
85.213
Kamer
1963
6.034.463 6.255.855
1.752.405
643.720
523.560
514.275
189.335
173.302
143.792
133.190
46.281
141.776
Staten
1966
2.033.936
1.580.655
676.163
558.229
629.276
336.016
183.453
140.151
453.421
52.141
104.162
6.747.603
I) Deze „overige lijsten" waren in 1962: Chr. Groep, in Noord-Brabant en Limburg (47.821 stemmen
- 0.79%), Vrije Burgers (31.247 stemmen - 0.52%), C.N.V. (1.350 stemmen - 0.02 Lijst Groen (3.031
stemmen - 0.05 en Wereldburgers (1.764 stemmen - 0.03 tezamen 85.213 stemmen - 1.41 In 1963
waren het de A.R. en de C.H.U. in Noord-Brabant en Limburg (tezamen 44.265 stemmen - 0.71 Volles-
wil en Referendum (819 stemmen - 0.01 C.N.V. (1.819 stemmen - 0.03%), Lijst Grol (876 stemmen
0.01 L.S.P. (22.349 stemmen - 0.36%), P.E.A. (37.544 stemmen - 0.60%), N.D.P. (13.060 stemmen
- 0.21 en L.U.-Veilig Verkeer (21.044 stemmen - 0.33%), tezamen 141.776 stemmen - 2.26%. Dit jaar
moet onder „overige lijsten" worden verstaan de gezamenlijke opbrengst van: Chr. Groep in N.B. en
Limburg (56.052 stemmen - 0.8%), Volkswil en Ref. (14.551 st. - 0.2%), Vrije Burgers (3.551 st. - 0.1
C.D.U. (17.322 st. - 0.? Lijst v. Rappard (4.490 st. - 0.1 F.N.P. (6.645 st. 0.1 Lijst Germeaux
(1.141 st. - 0.0%) en Volksbelang (410 st. - 0.0
Advertentie
Uit het Leidsch Dagblad van
24 Maart 1866:
Te Arnhem had een zon- 1
derltnge diefstal plaats. De 1
uitdrager M. was bij een par- 1
ticulier werkzaam en had zijn 1
jas uitgetrokken. Toen hij
a dien weder wilde aan doen 1
J ivas de jas verdwenen. Hij 1
J kwam te huis en het eerste
wat hij zag was zijn jas, die,
in zijne afwezigheid, aan zijn L
J vrouw te koop was geboden, J
J maar terstond door deze her- J
J kend was. De dief had zich
a spoedig uit de voeten ge- J
i maakt.
J Door de politie is Dings-
J dagavond te 11 uren alhier
J aangehouden een persoon die
diefstal gepleegd had door J
inklimming van het raam
eener woning op het hofje
a achter de SL-PieterskerK J