Rauschenbergs tekeningen
de „hel van Dan Ie"
bij
ACTUALISERING VAN BEELDEN
[oderne figuren m
fisselende gedaante
Hebt u een rijbewijs?
Dan hebben wij voor u
•dicht bij huis-
een goede baan!
Kleurentaal
ASPIRIN"®
Alpinist maakt val
van ruim 1200 111
Geen spoor
van beker
ËEG-ministers bijeen
ondanks staking van
de meeste ambtenaren
Grootste dijk val in Nederland
SSDAG 123 MAART 1966
LE1DSCH DAGBLAD
PAGINA 11
iiiiiiiinnmiiiiiniiiiiiiiiniiinnnim
lange omzwervingen door Europa zijn de 34
dingen van de 40-jarige Amerikaanse schil-
Sobert Rauschenberg, die men geconcentreer-
lustraties bij Dantes' „Inferno" zou kunnen
len, teruggekeerd naar Amerika, waar zij nu
>u zijn in New Yorks museum of Modern Art,
erigens ook hun permanente tehuis zal wor-
maanden lang heeft het museum een klein
je op de benedenverdieping voor Rauselien-
i tekeningen beschikbaar gesteld en dat alleen
een aanwijzing welke hoge waarde men het
toekent.
benberg, die werd geboren
Saat Texas maar studeerde
jas, Parijs, Noord-Carolina
sef Albers) en New York en
964 de eerste prijs voor schil-
p de Biënnale in Venetië
oegekend, werkte anderhalf
a de 34 tekeningen. Hij
een ernstige studie van
werk en verdiepte zich in
toespelingen op tijdgenoten
itijdse omstandigheden die
in zijn Divina Commedia
lij werkte met. John Ciar-
iiwe vertaling van Dantes
laar verdiepte zich ook in
over Dante en in oude illus-
i) het klassieke boek.
studie resulteerde in een
i 34 tekeningen, die vooral
redenen sterk opvallen. In
plaats door de nieuwe per-
„t techniek die Rauschenberg
tiruikt heeft en verder door
ilisering van de door Dante
n beelden.
eld van nu
igangspunt voor de lekenin-
>n steeds beelden uit de we-
nu, die Rauschenberg ont-
i couranten, tijdschriften en
Hy heeft daaruit beelden
ergenomen via een soort af-
;jestechniek, die hij zelf voor
hier ontdekt heeft.
wordt eerst het tekenpa-
ïtig gemaakt met terpentijn
ie voor een aansteker. Het
beeld uit courant of tyd-
dat Rauschenberg op zijn
nl overbrengen, wordt hier-
et vochtige papier gelegd,
de achterkant met een lege
met een potlood wordt be-
komt het gedrukte in
eld op het papier te staan,
S jeen arcering van potlood,
kelyk als een vaag fotootje.
^oerg vult de op deze ma-
beschrijft hen als een groep conven
tioneel geklede mannen, die eruit
zien als politici of prominente za
kenlieden.
Virgilius treedt in de serie op in
vele uiteenlopende gedaanten. Soms
is hij bijna een spiegelbeeld van
Dante, dan weer is hij een atleet,
een scheidsrechter, een standbeeld,
een ruimtevaarder. Rauschenberg
heeft deze gedaanten steeds met veel
overleg gekozen. Meestal kan men
uit het beeld dat Virgilius symbo
liseert opmaken wat de verhouding
tussen de twee dichters in het be
treffende Canto is.
Zoals in La Divina Commedia zijn
de tekeningen vaak ingedeeld in drie
lagen, die eigeniyk echt „gelezen"
zouden moeten worden met de tekst
van Dantes' Inferno in de hand.
In een tentoonstellingszaaltje is dat
natuurlijk wat omslachtig en ook
niet volstrekt nodig om Rauschen
bergs tekeningen te sacoueren, want
zij spreken ook de niet met Dante
gewapende kijker aan door hun
beeldspraak en hun, hoewel zelden
felle, toch sterk sprekende kleuren-
taal.
Boeiend
Wil men zich in alle rust verdie
pen in Rauschenbergs werk dan
kan men trouwens terecht by het
in 1964 in New York uitgegeven com
mentaar op de serie met repoduk-
ties van de hand van Dore Ashton.
Rauschenberg, die niet alleen in
leeftyd tot een schildersgeneratie
behoort die tussen de oudere abstrac
te expressionisten en de pop-arties
ten in ligt, bewyst met zyn Dante-
illustraties opnieuw dat hy een
boeiende figuur is op het Amerikaan
se schilderstoneel. Een figuur, die
geen belangstelling mag hebben voor
de meest drastische vormen van
kunst vernieuwing, maar die ook niet
terugschrikt voor een introvert ex
periment als de Dante serie.
Wilson getroffen
door stinkbom
i De Britse premier Wilson is gis-
j t era vond aan zün oog gewond door
I een stinkbom, die naar hem werd
I gegooid toen hij sprak tydens een
I verkiezingsbyeenkomst te Slough,
I een industriewijk van Londen. De
verwonding werd onmiddellijk be-
handeld en zal Wilson niet beletten
zijn campagne voor de verkiezingen
tan 21 maart voort te zetten.
De stinkbom bestond uit een gla
zen bolletje met een sterk ruikende
vloeistof. Het oog is licht bescha
digd nadat er wat van de vloeistof
in het oog is gekomen. Het is pijn
lijk en opgezet, maar Wilson kan
met zyn campagne doorgaan.
Slough ligt ongeveer 25 km van
het centrum van Londen. Er wonen
veel industriearbedders, onder wie
veel immigranten, het is een zoge
naamd marginaal kiesdistrict, dat de
conservatieven in 1964 op Labour
hebben veroverd met een meerder
heid van slecht elf stemmen.
De politie heeft een 15-jarige
jongen gearresteerd wegens het gooi
en van de stinkbom. Wilson heeft
echter gezegd dat hy niet wil dat de
jongen wordt vervolgd. ,Als hy zo
goed gooien kan, moet hy maar in
het Engelse (cricket-) elftal komen"
zei Wilson tegen journalisten.
Advertentie
Advertentie
nier verkregen beelden aan met gou
ache, waterverf, kryt. collage, enz.
Maar de overheersende indruk van
de tekeningen blyft die van de ver
sluierde vaagheid en ook wel drei
gende ondoorzichtigheid, die type
rend zyn voor de overgenomen ge
drukte figuren en die de serie in at
mosfeer dicht by Dantes' 'inferno
brengen.
Onpersoonlijk
Rauschenberg laat in zijn serie de
twee bezoekers van de hel, Dante en
zijn gids Virgilius, als moderne fi
guren uit wisselende gedaanten op
treden. Dante is vaak een alleen in
een handdoek geklede man. die over
genomen is uit het tijdschrift Sports
Illustrated. Men vindt hem meestal
bovenin de tekening, die als de blad-
zyde van een boek van hoven links
naar beneden rechts gelezen moet
worden. Het is een roerloze, onper-
soonlyke figuur, die echter soms in
een en dezelfde tekening terugkeert
temidden van dreigende rotsforma
ties. enige gangen, afgronden en hou
dingen van ontzetting en afgrijzen.
Maar hoewel de sportieve figuur
in de handdoek een steeds terugke
rend beeld is van Elckerlyc-Dante,
betekent het niet dat Rauschenberg
geen andere symbolen gebruikt voor
zyn hoofdfiguur. Soms vindt men
Dante als een paar ogen, een letter
of als alleen de benen van een
sportman. In Canto twaalf is Dante
ook president John F. Kennedy, die
door zijn Virgilius. Adlai Stevenson,
met gedistantieerde wijsheid bekeken
daar staat BAVf/Z achter
Beursnotering Eerste
Nederlandse
Isarapkin:
Üiderhandelingen
n cm vooruit
in Genève"
merikaanse gedelegeerde by
5 ipeningsconferentie In Genè-
m tr, beeft gisteren by de ont-
pcommissie een aantal
nenten op het Amerikaanse
terdrag van 17 augustus 1965
»i [engaan van het kernwapen.
JK ediend.
I dat deze amendementen de j
Ddelingen vooruit kunnen
pi aantonen dat het Amen-
standpunt niet onverzettelyk
Cl voornamelyk over de de- j
de controle op de kernbe- i
len verbod tot het verschaf- j
?egevens voor de vervaardi- j
kernwapens aan landen die
ibezitten. In het oorspronke-
ïerp kwam de definitie van
rd „controle" niet voor. Het1
nent luidt: „Controle bete- j
recht op of het in staat zijn
ebruik van kernwapens zon-
[elijkluidend besluit van een j
le kernmogendheid". Het
fint op het geven van hulp
kernmogendheden is even-
pbreid. Zij beogen de Rus
te weg te nemen dat West-
J de beschikking over kern-
irijgt.
zal voorts dat de Amerikaan-
in? verscheidene malen dui-
Wt gezegd vast van plan te
r vetorecht op het gebruik
tewapens m het Atlantisch
dotschap te behouden, dat
ft de controle op deze wapens
rillen opgeven ten behoeve
dan ook.
i Sische afgevaardigde, Tsa-
»i dat de amendementen op
B Ikaanse voorstellen „de on-
dingen geen centimeter voor-
ri". Deze bevatten volgens
k nieuws. In tegenstelling tot
'jetrussische ontwerpverdrag
kernwapens onder het Ame-
steeds indirect gedeeld
Het is typerend voor Rauschen
berg dat hy juist in dit Canto, dat
de ontmoeting beschryft met ver
doemden die geweld hebben gepleegd
tegen hun naasten, staatslieden koos
om zyn hoofdfiguren te typeren. Dat
vier raceauto's, overgebracht uit een
tydschrift, een deel van deze teke
ning vullen, is een verdere aandui
ding van het geweld, zoals Rau
schenberg dat in onze eigen tijd te
rugvindt.
Canto twaalf eindigt by Dante
met een opsomming door een cen
taur van de belangrijkste verdoem
den, die op deze verdieping van de
hel verblyven. Rausenbergs tekening
De eerste dag van verhandeling
ter beurze van Amsterdam van de
royeerbare certificaten aan toonder
van aandelen op naam der Eerste
Nederlandsche Verzekering-Maat
schappij op het leven en tegen in
validiteit n.v. wordt woensdag 30
maart Zoals gemeld, heeft de maat
schappij besloten tot een belangrijke
wyziging in de kapitaalstructuur,
waardoor het gestorte kapitaal in
een betere verhouding tot de om
vang van de bedrijfsactiviteiten is
komen te staan, en tevens de weg
werd geopend voor het verkrijgen
van de beursnotering.
De ontwikkeling van het bedrijf is
in 1965 bevredigend geweest. Het
produktiecyfer zal op een gelyk of
iets hoger niveau liggen dan dat over
1964, waarin een recordproduktie
werd bereikt. Het verzekeringsbe
stand heeft intussen de vyf miljard
gulden overschreden.
De onkosten zullen een verdere
styging te zien geven, maar de di
rectie vertrouwt deze stijging relatief
te kunnen beperken. Ook op langere
termijn gezien is zij over de ontwik
keling van het bedrijf niet pessimis
tisch gestemd, zy verwacht over 1965
een onveranderd dividend te kunnen
uitkeren van 9.2% op de volgestorte
en 30% op de niet-volgestorte aande
len. Over het volgestorte kapitaal
van f 15 miljoen kan een dividend
van 10% in het vooruitzicht worden
Dodelijk ongeluk bij
beklimming van Eiger
Het werk van een buschauf
feur heeft vele aantrekkelijke
kanten. Wij zullen u gaarne in
lichten over onze opleidings
mogelijkheden, over onze loon-
en arbeidsvoorwaarden (waar
onder vijfdaagse werkweek,
twee weken vakantie, vrij ver
voer en uitstekende sociale
voorzieningen).
Standplaatsen: LEIDEN.
VOORBURG en HAARLEM.
Minimum leeftijd: 21 jaar.
Loopt u eens binnen op onze
wekelijkse contactavonden
DEN HAAG: Elke dinsdag
en vrijdagavond in café-res
taurant „Paviljoen", Rijswijk-
seplein 39.
LEIDEN: Elke donderdag
avond in het N.Z.H.-haltekan
toor, Stationsplein.
Telkens van half acht tot half
negen.
Of vul onderstaande coupon in:
Noord-Zuid-Hollandse Vervoermaatschappij N.V.
Leidsevaart 396 Haarlem Tel. (02500) 18460
KIES EEN BOEIENDE BAAN BIJ EEN STERK BEDRIJF,
KIES DE
van vandaag 2
John Harlin, leider van een groep
Brits-Amerikaanse bergbeklimmers,
die sedert enkele dagen bezig is met
een poging voor de eerste maal in de
winter de gevaarlijke noordwand van
de Eiger te bedwingen, is gistermid
dag doodgevallen.
De maai was doende in zyn eentje
naar een op 3480 meter hoogte gele
gen ysveld te klimmen, toen hij het
evenwicht verloor en omlaag stortte.
In Kleine Scheidegg, waar men de
klimmers dooi* verreky kers in het oog
hield, zag men Harlin een ruim
twaalfhonderd meter diepe val ma
ken. Hy kwam aan de voet van de
noordwand terecht.
Harlin, afkomstig uit Californië, en
oud-vlieger bij de Amerikaanse lucht
macht, woonde de laatste jaren in
Zwitserland, waar hij sportleider bij
Ethiopië wordt
constituionele
monarchie
een Amerikaanse school was. Hy
stichtte daar een Instituut voor op
leiding van Alpinisten.
De andere klimmers, acht Duitsers
en vier Britten en Amerikanen, wer
den gisteravond per „walkie talkie"
op de hoogte van het ongeluk ge
bracht. Harlin was de enige die in
radiocontact met de begane grond
stond. Op het moment van zyn val
was hij niet in de buurt van de ande
ren, die zich al hoger op de wand be
vonden.
Een Westduitse en een Brits-Ame
rikaanse groep waren drie weken ge
leden aan de beklimming begonnen
van de n oordel yke Eigerwand, die
sinds 1935 achtentwintig doden heeft
geëist. De twee groepen leverden
aanvankeiyk een fel gevecht om de
voorsprong en sneeuwden enkele ma
len in. Vorige week verenigden zy
zich. Toen het ongeluk met Harlin.
31 Jaar en vader van twee kinderen,
zich voordeed waren de klimmer^ nog
vyfhonderd meter van de top verwy-
derd. De steile helling heeft eet hoog_
te van ongeveer zestienhonderd me
ter. De berg zelf is bijna vierduizend
meter hoog.
Nog een Cup in
Engeland gestolen
(Van onze correspondent)
Er was gisteren nog steeds geen
spoor van de gestolen wereldvoet-
balbeker. Scotland Yard gelooft
niet aan de theorie, dat de ont
vreemding van de beker het werk
van studenten zou 7,yn geweest. De
politie zoekt in de Londense onder
wereld naar een donkere man met
dunne lippen en een lidteken in
het gezicht.
De particuliere veiligheidsfirma, die
met de bewaking van de Cup was
belast, heeft verklaard, dat op het
i Keizer Haile Selassie van Ethiopië
i heeft gisteravond in een radio- en
I televisie-uitzending de „geleideiyke
j overgang van Ethiopië naar een de- i
mocratisch georiënteerde, constjtu- i
j tionele monarchie" aangekondigd.
i De Ethiopische keizer die een over-
zicht gaf van de ontwikkeling van1
1 het land sedert het in 1931 zijn eer- 1
ste parlement had. noemde het on-
verenigbaar met de vooruitgang, dat;
de macht in handen van één man is. i
Voor een beperkte periode zal Haile
Selassie de premiers benoemen, die j
hun kabinetten moeten samenstellen
en ter goedkeuring aan de keizer
voorleggen. Tot nu toe was alleen de
keizer gemachtigd de ministers en
hoge ambtenaren te benoemen.
Ondanks een staking van de Euro
pese ambtenaren in Brussel is de
Europese ministerraad gistermiddag
normaal in de Belgische hoofdstad
byeengekomen. Een achttal tolken
was aan het werk gebleven na een
brief te hebben ontvangen van de
voorzitter van de Eruopese Commis
sie, prof. W. Hallstein. waarin zy een
„dienstopdracht" kregen om hun
'4*,'
doet u goed,
elke dag wéér
(Van onze Goese correspondent)
Ruim 350 m. Noordbevelandse zeedijk
verdwenen zondagnacht binnen een
kwartier in de Oostersehelde. Met
deze dijk schoven ook 250 m. kust, 'n
stenen loods, twee sluisdeuren en 'n
peilboot vol materiaal in het water.
De hele zaak ligt nu ruim 300 meter
uit de kust op een diepte van bijna 50
meter. De enige zichtbare resten van
de dyk zyn wat paaltjes met prikkel
draad.
De bijna tien hectare land, die nu
by vloed blank staan, zyn verloren.
Er staat geen huis en de grond is
geen nieuwe dijk waard. Het andere
deel van de betreffende Leendert
Abrahampolder bij Katz wordt be
schermd door een zogenaamde slaper.
Deze dyk is in 1900 gelegd achter de
toen 50 jaar oude zeedyk voor het
geval er iets zou gebeuren. Dat er wat
zou gebeuren was te verwachten.
Zoals op vrijwel geheel Noord-Be
veland bestond de onderlaag van het
dyklichaam uit zand. Dit materiaal ls
erg onstabiel, aldus de waterbouw
kundigen. Jaren geleden is een uit-
siytingsproces begonnen, dat in de
nacht van zondag op maandag resul
teerde in een van de grootste dijkval-
len van Nederland. De kruin kwam
plotseling voorover en de hele zaak
gleed onder uit naar de diepte.
Rykswaterstaat zal, om het achter
land te beschermen, de „slaper" een
zwaardere beschoeiing geven. De af
gebroken koppen van de resterende
zeedyk worden ook beschoeid. Meer
doet men er niet aan, omdat elke
extra investering na 1978, het jaar
waarin de Oostersehelde moet zijn
afgesloten, zondegeld kan biyken.
Chinezen leiden
aanval op wettig
gezag in Roeanda
Enkele duizenden Roeandezen. op
geleid door Chinese instructeurs,
zouden zioh voorbereiden op een
grootscheepse aanval op het wettig
gezag in Roeanda. Dit heeft radio-
Leopoldstad gisteren medegedeeld.
Het zouden opstandelingen zijn, die
kort geleden aan de zyde van Kon
golese rebellen vochten. Volgens de
radio „willen de Chinezen, na hun
mislukking in Dahomey, de Cen
traal-Afrikaanse republiek en Gha
na, nu trachten in Roeanda een basis
voor ondermynende activiteiten in
Afrika te vestigen", aldus radio-Leo-
poldstad.
de ministerraad ontving een soort
gelijke opdracht van de secretaris
generaal.
Naar het actie-comité van de sta
kende ambtenaren gistermiddag me
dedeelde is de actie een groot succes
gebleken. Niet minder dan 95 procent
van het personeel van de EEG-com-
missie en de Euratom-commis-
sie heeft het stakingsparool opge
volgd en het werk hebben neergelegd
ter verkrijging van hogere salarissen.
Ook hogere ambtenaren nemen aan
de staking deel. Het is nog niet be
kend of en welke maatregelen tegen
de stakers zullen worden genomen.
Frankryk heeft gisteren in Brus
sel de instelling bepleit van een pre
sidium van vier man, dat de leiding
moet krygen van het toekomstige sa
mengesmolten bestuur van de drie
Europese gemeenschappen, dat uit
tien man zal worden samengesteld.
De ministers van de zes EEG-lan-
den kwamen overeen het Fran
se voorstel nader te bestuderen.
De Fransen lieten niet uitkomen
dat zy bezwaar zullen maken Legen
ae handhaving in zyn huidige functie
van de voorzitter van de EEG-com-
missie, de Duitser Hallstein.
De zes landen wachten echter
nog op ratificatie door het Neder
landse parlement van de fusie van
drie bestuursorganen «van de EEG,
de EGKS en Euratom)
De Franse en Duitse parlementen
hebben het fusieverdrag reeds goed
gekeurd. De Italiaanse, Belgische en
Luxemburgse volksvertegenwoordi
gingen zullen dat in april doen. Maar
de Nederlandse Tweede Kamer heeft
zich terughoudend getoond, eerst
vanwege de onzekerheid die was ont
staan door de crisis in de EEG en
ook omdat men wil weten wie van
de nieuwe commissie deel zullen gaan
uitmaken.
„Moeten wy nog lang wachten op
de Nederlandse goedkeuring van het
fusieverdrag?" vroeg de Franse mi
nister van Buitenlandse Zaken Cou-
ve de Murville zijn Nederland
se ambtgenoot mr. Luns.
„Zoals in de meeste landen", zo
antwoordde Luns, „heeft mUn rege
ring goedkeuring van het parlement
nodig".
tijdstip van de diefstal alle bewa
kers in het gebouw aanwezig wa
ren.
De voorzitter van de postzegelten
toonstelling waar de beker was op
gesteld zei, dat het bewezen is, dat
de diefstal in 2'/2 minuut kan zyn
uitgevoerd. De dief moet geduren
de een aantal dagen de zaal en
omgeving hebben verkend. Iiy
voegde er nogal overdreven aan
toe: „Ik ben er zeker van, dat al«
we prikkeldraad hadden gebruikt
en machinegeweren hadden neer
gezet, de beker toch nog gestolen
zou zyn!"
Voor de opsporing van de Cup is
thans in totaal 5500 pond (55.000
gulden) uitgeloofd.
Het acht eeuwenoude goudsmeden-
gilde van Londen beeft verklaard,
dat er nog tyd voor het ontwer
pen van een nieuwe voetbalbeker
is, welke gereed kan komen voor
het begin van het wereldbeker
toernooi in juli, indien de voetbal-
autoriteiten spoedig een beslissing
nemen. Namens het gilde werd ge
zegd: „Hier is een prachtige gele
genheid om de wereld te tonen
waartoe Britse ontwerpers in staat
zijn".
Gisteren is ook een tweede beker ge
stolen, welke slechts een waarde
heeft van 200 pond (2000 gulden),
omdat deze van verguld zilver is.
Het is de plaatselijke Mackeson
Goldcup voor steeple chase-races,
welke In 1963 in Cheltenham werd
gewonnen door de heer Schilizzi,
eigenaar van het Franse paard
Michard.
De beker werd samen met een aan
tal juwelen en andere waardevolle
voorwerpen uit het landhuis van
Schilizzi in Northants door een in
brekersbende geroofd. Deze cup ie
echter geen wisselbeker.
Russen verbeteren
Europese
zwemrecords
De Rus Viktor Mazanov heeft gis
teren by zweniwedstryden in Mos
kou het op zyn naam staande Euro
pees record 200 meter rugslag ver
beterd en gebracht op 2 min 11,8
sec. Het oude record vestigde Maga-
nov op 11 mei van het vorig jaar in
Tashkent (2.12.4).
Daarvoor stond het op naam van
j de Westduitser Ernst Joachim Klip
pers met 2.12.6.
Het wereldrecord op de 200 meter
I rugslag is met 2.10.3 in handen van
de Amerikaan Jed Graeff.
i In wat voor geweldige vorm Viktor
Mazanov verkeerde bleek later op de
dag by de 4 x 100 meter vrye slag-
I estafette. Als startzwemmer maakte
Mazanov een tyd van 53.8 sec. het-
geen een nieuw Russisch record be-
1 tekende. Hy bleef slechts 0.9 sec bo-
ven het wereldrecord van de Frans -
man Alain Gottvalles.
Na de prachtige 100 meter van
Mazanov gingen zyn drie teamge
noten Leonid Ilyichev, Vladimir Be-
rezin en Vladimir hSuvalov goed door
en vestigden met een tyd van 3 min
37 sec een nieuw Europees record.
Het oude tsond sinds 31 augustus van
het vorig jaar op naam van
een Oostduitse ploeg met 3 min 38 1
sec. Het wereldrecord staat met 3.33.
op naam van een Amerikaanse ploeg.
Een aantal van de beste Euro
pese wielrenners zyn vandaag in
Gent aan de start verschenen voor
de 250 km lange wegwedstryd Gent-
Wavelgem. Nederland is vertegen
woordigd door De Roo, Karstens, Ma
liepaard en Zilverberg.
