pvoering Heckla Gabler
vredigt slechts ten dele
Katwijkers voerden de
best verzorgde zeevis
en verse haring aan
kunst
kc\leiöoscQQp
SCHILDERIJ VAN KONINGIN
VOOR RECHTERLIJKE MACHT
VOCAAL STERKE JOHANNES
PASSION" IN NOORDWIJK
)rukke receptie
de Lakenhal
Huister Vrolijk zal
oekenweek openen
ajAÖ
19 MAART 1966
LEIDSCH DAGBLAD
9?
icen eeuw geleden dat de Leidsche Schouwburgverenigmg
iiatie van de toen reeds oude schouwburg overnam. Het is
Jat het huidige bestuur, zij het in alle bescheidenheid, dit
herdenken met een galavoorstelling van groot toneel",
igevolge trad de Nederlandse Comedie gisteravond voor
Jicht met ..Hedda Gabler" van Noorwegens meest beroem-
paturg Henrik Ibsen (1828—1906). Hij wordt algemeen
jrd als de meester van de dramatische structuur en zijn
als„Nora", „Spoken", „Hedda Gabler". „Klein Eyolf" en
doden ontwaken" hebben op de toneellitteratuur van de
ihet begin van deze eeuw grote invloed uitgeoefend.
rende tante Julia, van Bé Schenk een negatieve eigenschappen deed uitko-
toegewijde dienstbode, van Femke I men? Zij had in deze opvatting onge-
Boersma een veelbelovende mevrouw twyfeld ook grootse momenten, maar
Elvsted en van Alex van Royen een het kan toch Ibsens bedoeling niet
strakke, sober gehouden, maar een geweest zyn zijn geniaal brein te ge-
toekomstige dreiging inhoudende bruiken om een zó duivelachtig ka-
eerste optreden als de rechter Brack, rakter te tekenen?
ar probleem
Het strakke al te zeer ingehouden
spel van Julien Schoenaerts, als de
geniale maar voorheen zo uitbundig
zich uitlevende Eibert Löwborg
maakte het niet gemakkelijk te aan
vaarden dat Hedda Gabler hem in
haar verbeelding zag als een Bachus-
figuur „met wingerd in het haar". In
zijn slotscène met Hedda vermocht
hij de spanning die deze tragische
gestalte doorstaat wel weer te geven.
Tegen de bedoeling
Was het onder de invloed van Bob
de Lange, die de regie voerde, dat de
toch zo talentvolle Ellen Vogel van
het omschreven karakter van Hedda
Gabler na het eerste bedrijf alléén de
Ufipiur Hedda Gabler stelt
r-j s hier onoplosbaar pro-
de verwende dochter van
al is toegerust met onte-
grote gaven, waarvan
charme, een onblusbare
rans een artistiek ge
woonheid d- positieve, een
en niets ontziend egoïsme.
weelde, een cnverzadig
en naai- een zo hoog moge-
schappelijke positie en een
Ionische onverzettelijkheid
doel te bereiken, de nega-
ischappen zijn. Deze laat-
hlelden haar toe te geven
pevoelens jegens een jeugd
geniaal aangelegde maar
Eibert Löwborg. Zy laat
Uien op Jurgen Tesmann,
iwerk volkomen opgaande
Hor wie in de naaste toe-
ihoogleraarsambt- is wegge-
rie zij na een maanden-
reljjksreis totaal gedesillu-
nó ?rugkeert. Als dan zelfs
donaat in gevaar komt I
dienbaren de verschijning
Tetenschappelijk werk op
ein van de hand Van
>kt de duivel in haar los.
[op sluwe wijze Löwborg,
iste tijd de drank heeft af-
ledoen deelnemer, aan een
Brack te geven heren-
re van Jürgen Tesmann.
leeft inmiddels het manu
ien tweede werk voltooid
zich draagt. Diep in de
hij in deplorabele toe
gebracht, zijn manuscript
erloren. Het komt bij toe
den van Hedda. Buiten
geheel gedemoraliseerd be
llaar waar hij ook zijn
ter mevr. Elvsted aantreft,
egenover haar zijn onacht-
-nlet bekennen en beweert j
x cript ,te hebben verscheurd
jord gestrooid. Voor hem is
oorbij, hij zal steeds dieper
het vertrek van I
>ied drukt Hedda één van J
■stolen die haar vader na- j
hand met de opdracht op j
ze te sterven. Alleen gela- j gendom was. Dat zal een schandaal
zij het manuscript in de j geverit tenzijhij zwijgt. Hedda
wenst zich niet in de macht van
iemand ter wereld te weten en schiet
zich dood, ditmaal een naar haar in
zicht schone dood. Dit was het in zo
verre, dat zij zich aan de harde eisen
waaraan zij anderen onderwierp, niet
onttrok.
Bedenkingen
Voor een in avondkostuum gekleed
publiek, omljjst door een feestelijke,
smaakvol versierde zaal, opende de
president prof. dr. D. J. Kuenen de
avond met een geestig toespraakje
waarmee hij het publiek welkom
heette.
Het daarna opengetrokken doek
onthulde een tot in de puntjes ver
zorgd en sfeervol decor ontworpen
door Wim Vesseur, dat een open
doekje stellig zou hebben verdiend.
Men ging er eens goed voor zitten
de, verwachtingen waren hoog ge
spannen.
„In het eerste bedrijf werden deze
vervuld, al hadden wij bedenkingen
tegen de opvatting die Henk Rigters
(of de regisseur?) had van de kamer
geleerde Jürgen Tesmann. Maar van
Ellen Vogel hadden we reeds 'n ster
ke inzet van de ontgoochelde Hedda
Gabler gezien, van Mimi Boesnach
een hulpvaardige, zichzelf wegcijfe-
i was niet de door de omstandig
heden geteisterde vrouw, die een
zeker mededo-gen opwekt, maar een
blinde haat vervulde, jaloerse
demon die uitroept bij bet verbran
den van Löwborg's manuscript: „Nu
verbrand ik, Thea, jouw en Eibert
Löwborgs kind!"
Ook de langzaam opkomende, i
het slot steeds dreigender onheil wist
de regisseur niet te bereiken, daar
voor waren de soms onbenullige, vaak
kinderachtige reacties van Tesmann
een onoverkomelijke hinderpaal. Zo
doende werd de diep tragische slot
scène bijna een lachsucces.
Een lid van het schouwburgbestuur
overhandigde de dames uitzonderlijk
fraaie bloemen.
De overigens groots opgezette voor
stelling, in uitermate fraaie kostuums
•.et Collegium van het L.S.C.
biedt het Schouwburgbestuur
zijn gelukwensen aan.
(Foto LD./Holvast!
Aartsbisschop
Ramsey „verrader"
Ongeveer honderd betogers heb
ben gisteren voor Lambeth palace ge
demonstreerd tegen het voorgeno
men bezoek van dr. Michael Ram
sey, de aartsbisschop van Canterbu
ry, aan het vaticaan. Zij droegen
zwarte armbanden en op hun span
doeken stond: „Nieuw verraad aan
de Reformatie" en „Ramsey, een
verrader van het protestantisme".
De mars was georganiseerd door
het Britse comité van de Interna
tionale Raad van christelijke kerken,
een hoofdzakelijk orthodoxe greep
welke zich „de ware stem van het
protestantisme" noemt en onder
leiding staat van ds. Brian Green.
Eervolle opdracht
voer kiuistsehilder
c!e Bruyn-Wassenaar
Van dc inzegening van het huwe
lijk van Prinses Beatrix zal een
schilderij gemaakt worden.
Het is de kunstschilder Bob Bruyn
in Wassenaar, d'e hiervoor van
dc regering de opdracht gekregen
lieeft. Bob Bruyn heeft tijdens de
huwelijksplechtigheid gelegenheid
gehad schetsen te maken en stelt
zich voor deze uit tc werken tot een
groot schilderij van ongeveer 2 bij
ZV- meter.
Over de plaats waar het schilderij
zal komen te hangen is op het ogen
blik nog geen beslissing genomen.
Recepti
ie
Nagenoeg alle aanwezigen begaven
zich na afloop naar de Lakenhal,
r het schouwburgbestuur reci
pieerde. Men bleef daar nog enkele
uren allergezelligst bijeen. Vele toe
spraken werden gehouden en geluk
wensen overgebracht. Dat was in elk, - -
geval een slot dat de stoutste ver- schippers van vaartuigen, die de best
wachtingen overtrof! I verzorgde zeevis en/of haring hebben
B. H. aangevoerd.
Floralio: bloemenshow van
scholieren in Hillegom
Donderdagmiddag werd in de be-negen Hiüegomse, drie Bennebroek-
drijfsgebotiwen van de firma Rijn- j se en twee Züker scholen zijn ten
veld in Hillegom door het hoofd van
j de meisjesschool van De Zilk. de
j heer A. G. van den Berg, de jaar
lijkse Floralia-tentoonstellivg ge
opend.
Hij drong er in zijn openingstoe
spraak op aan, bij de schoolkinderen
de liefde tot de natuur aan te kwe
ken en hun het materiaal te ver
schaffen. Floralia's show betekent
medicijn voor het ontaard mate
rialisme van onze tijd". Het wel
slagen van de bloumenshow hangt
Het Produktschap voor Vis en Vis- De produktschapsprijzen voor verse
produkten heeft overeenkomstig de zeevis en verse haring vielen voor
traditie weer prijzen toegekend aan j 1965 ten deel aan:
schipper Teun Hoek van de KW
210 „En Avant" van de rederij T.
Hoek en D. Schaap in Katwijk aan
Zee, voor de best verzorgde verse
zeevis en verse haring, welke met
een vaartuig met een motorvermo
gen van 120 tot 250 pk in IJmuiden
werd aangevoerd:
O schipper A. Dubbelaar van de
KW 214 „Klaas Dubbelaar" van de
rederij Dubbelaar en Co in Katwijk
aan Zee, voor de best verzorgde verse
zeevis en verse haring, welke met een
vaartuig met een motorvermogen van
250 tot 500 pk in IJmuiden werd
aangevoerd
schipper H. Krijgsman van de KW
toongesteld.
Voor „de mensen van het vak'
stonden buiten mededinging vrije in- 221 „Arie Jacob" van de rederij h.
zendingen bolbloemen van verschil- j Krijgsman in Katwijk aan Zee. voor
lende firma's uit de streek ter op- de best verzorgde verse zeevis en
luistering. Voort-s is er een stand van
prachtig opgemaakt- bindwerk van
cursisten van de bloemsierkunste-
naars Rieman, De Wit en Veldhuis.
De Plantenziektenkundige Dienst
heeft een stand met „ziektebeelden
op sterk water", terwijl voorts groen-
blijvende heesters, bijgoed-zaden,
■oor een groot deel af van het on-1 kleurenplaten, vlinder-collecties en
derwijzend personeel. Tenslotte enkele opgezette dieren en vogels de
dankte de heer A. G. v. d. Berg^ het j eXpositie verlevendigen.
De jury. bestaande uit de heren B.
Lieverse (Hillegom). Th. van Haas
ter (De Zilk) en B. Heemskerk (Ben-
nebroek) maakte de volgende uitsla
gen bekend:
St. Jozef jongensschool, Hillegom:
Daarna maakten de aanwezigen
een wandeling door de bedrijfs
ruimten, waar niet minder dan 1600
potten hyacinten door leerlingen van
haard. Löwborg wordt in
doodgeschoten gevonden,
ischone dood was het aller -
I onthult rechter Brack. Hij
b dat het pistool Hedda's ei-
Een scène uit Hedda Gabler' i
Henk Rigters (l) en Ellen Vogel I
(r)- (Foto l.d./Holvast)
haring, welke met een vaartuig met
motorvermogen van 500 pk en
hoger in IJmuiden werd aangevoerd.
De produktschapsprijs voor gezou
ten haring ging voor 1965 in Vlaar-
dingen naar schipper J. L. v. d. Harst
van de treiler VL 34 „Anita" van de
rederij Visserij Maatschappij Vlaar-
dingen N.V.
De produktschapsprijs voor gezou
ten haring viel voor 1965 in Scheve-
ningen ten deel aan schipper A.
Zoutenbier van de logger SCH. 6
„Alida" van de redery Vuurbaak in
Scheveningen, terwijl aan schipper
A. Hofland van de treiler SCH. 303
„Wilhelmina Maria", van de rederij
erre Dubois:
irijs voor
aire kritiek
e Haagse criticus en
ierre H. Dubois is de
irlijkse prijs voor de lite-
itiek toegekend, die hem
agochtend 30 maart in
iderslot zal worden uit-
prijs (f 1000) is een
-filijk initiatief van de
bappij der Nederlandse
unde en de Commissie
Hectieve propaganda van
derlandse boek. De jury
uit: prof. dr. K. Meeu-
voorzitter), C. Rijnsdorp
Max Teipe.
Op 25 maart
Waardigheid en menselijkheid
1. Hans van Kampen; 2. Th. Loog- n.V. Van der Zwan en Zn in Sche
man. veningen, een produktschapswimpel
Boaz School. Hillegom: 1. Hilly worden uitgereikt voor de best
Liezenga2. Gerard Hoogervorst. j verzorgde gezouten haring, welke
St. Jozefschool meisjesschool, Hil- j met een treiler in Scheveningen in
legom: 1. Lida Lemmers; 2. Ineke j 19*55 jg aangevoerd.
Berbée. 1 De produktschapsürys voor gezou-
II. Hart jongensschool. De Zilk: 1. ten haring voor 1965 in Katwijk won
Aad v. Berkel; 2. Karei v. Steyn. schipper C. Dubbelaar van de treiler
Sparrenbosschool. Bennebroek: 1. KW 121 „Brittenburg" van de rederij
Anio Perfors; 2. Dicky Smit. I n.V. Ouwehand's Rederij en Visver-
Chr. Burgerschool, Hillegom: 1. werking in Katwijk aan Zee, voor de
Roelien Hartman; 2. Bea^ Wegkamp. verzorgde gezouten haring, welke
H Katwijks vaartuig in IJmui
den'Katwijk aan Zee is aangevoerd.
De minister van Justitie, prof. mr. I. Samkalden, heeft gisteren j voor de geportretteerde als voor de
het door de Rotterdamse kunstenaar Karei van Veen vervaardigde
schilderij van H. M. de Koningin voor de rechterlijke macht over
gedragen aan de Hoge Raad der Nederlanden, de hoogste vertegen
woordiger van die macht. De overdracht geschiedde door onthulling
van het schilderij in de tussen de grote rechtzaal en de raadkamer
gelegen gang in het gebouw van de Hoge Raad in Den Haag. Het
werd voor het hoogste rechterlijke college aanvaard door de presi
dent, mr. G. H. A. Feber.
Franciscusschool. Bennebroek
li. Ard v. d. Linden; 2. Frans v.
j Rooyen.
R.-K. Meisjesschool. Bennebroek:
1. Simone Glas; 2. Margreet Vernooy.
j H.H. Meisjesschool, De Zilk: 1. Ada
de Jong; 2. Marianne Mooyekind.
St. Johannessehool, Hillegom: 1.
Wil Prins; 2. Jan Brouwer.
1 Pr. Marijkeschool, Hillegom1Ar-
De minister lei dat hem b« het noud philippo: 2. Theo Smit.
zien van het schilderij twee trekken j Willinkschool, Bennebroek: l.Suus-
eetroffen, die even kenmerkkend zijn j je Granneman: 2 Wim Faas.
Julianaschool, Hillegom: 1. Linda
Voorts viel een produktschapsprijs
voor gezouten haring voor 1965 in
IJmuiden ten deel aan schipper D.
Verbaan van de treiler SCH. 171
„Cornelis Vrolijk Fz" van de rederij
N.V. Cornelis Vrolyk's Visserijmaat
schappij in IJmuiden. voor de best
verzorgde gezouten haring, welke met
een niet-Katwijks vaartuig in IJmui
den /Katwijk aan Zee is aangevoerd.
ijze waarop in haar naam het recht jWierda; 2. Elize Beekman,
eediend wil worden, namelijk de j Mariaschool. Hilleeom: 1. Gonnekr
„waardigheid" en de „menselijkheid". I Nederstigt: 2. Ineke Groenewegen.
Mr. Feber zei In zijn dankwoord R _K ux.O.-school, Hillegom: 1.
dat de schilder rnerzijds uiting had I Els Lieverae. 2 Els Brouwer.
gegeven aan verhevenheid, het af- wisselbeker kwantiteit: r.-k. Meis- versoheen de Neder-
stand nemen en het boven de zaak i jesschool, Bennebroek. landse vertaling van ..Gesprekken 1
staan en anderzijds aan toegenegen- Wisselbeker kwaliteitBoaz school, podern* Russische sohrijvi
heid en mildheid. I Hillegom.
Nieuwe uitenten
Bij de Uitgeverij „Het Wereldvei
lister van Cultuur. Recrca-
""tschappelijk Werk, mr. M.
de 31ste Nederlandse boe
ldag; 25 maart openen
officiële gala-avond in het
•"aal congrescentrum RAI
kitom. Het Nationale Ballet
Gaskell, met medewerking
Nederlandse begeleidingsor-
André Presser, verzorgt het
Na afloop der gala
nd het traditionele boeken-
fciering daarvan wordt dit-
TOrd door de 39-jarige
^Pleter Groot uit Westzaan.
^Efóchiedde dit door Met-
j^tra, die nu besloten heeft
aan een 20-jarige traditie
van „boekenbalversieringen" te ma
ken. Des nachts presenteert Simon
van Collem in de Blauwe Zaal een
filmcomplicatie getiteld „de auteur in
de Nederlandse voor-oorlogse speel
film".
Tydens de Boekenweek <26 maart
t/m 2 april) ontvangt men bij aan
koop van boeken voor tenminste drie
rijksdaalders het nieuwe boek van
Theun de Vries „Het zwaard, de zee
en het valse hart". In opdracht van
de commissie voor de collectieve pro
paganda van het Nederlandse boek
heeft de 28-jarige Amsterdamse
auteur Steven Membrecht hete essaij
„een waarachtige driehoek" geschre
ven bestemd voor jonge mensen, die
geinteresserd zijn in moderne litera
tuur. Tijdens de 31ste boekenweek
worden in verscheidenen steden
plaatselijke activiteiten georgani-
Koralen als belijdenissen
.Soli Deo Gloria". Hanegraaff's Noordwijkse koor dat voor de
vierde maal in de Herv. Zeekerk Bach's Johannes Passion ver
klankte. is de laatste jaren sterk geworden in vocale kwaliteiten en
heeft zich deze Passie tot geestelijk eigendom gemaakt. Met het
Z. H. Orkest ontstond een beslist niet teleurstellende samenwer
king.
Minister Samkalden heeft in zijn
toespraak bij de overdracht gezegd
dat de vergadering van rechtbank
presidenten in 1960 voor de eerste
maal de wens had uitgesproken naar
een representatief portret van de Ko
ningin. In september 1963 werd offi
cieel de opdracht voor een dergelijk
schilderij gegeven aan de heer Van
I Veen.
De grootste vertolkingsechtheid
hebben we bij koor en solosopraan
aangetroffen. De alt Frieda v. d.
Kolk moge met fraaie stemkleur een
allerkeurigst zangbeeld hebben gege
ven, „Es ist vollbracht" kon zij niet
tot aangrijpend hoogtepunt verhef
fen. Lize Schoo's „Mein Jesus ist
tot" deed dit wel. verrassend zuiver
en levendig doorvoeld en technisch
ten volle geacheveerd.
In het algemeen hebben de obli
gaatspelers van het orkest zich niet
opvallend ingeleefd, met uitzondering
van de solo-cellist. Deze cellist se
condeerde ook perfect als continuo
de ronduit voortreffelijke cembalist
Tljn van Eyk. Beiden ondersteunden
ook de Christus-recitatieven, daar
geen orgel Ingeschakeld was Cor
Niessen verzorgde deze recitatieven,
hoogst aannemelijk en niveau behou
dend, zij het niet zo markant.
De koralen gaf Hanegraaff weer
als belijdenissen, maar niet gewron
gen als z.g. „zang der gemeente",
wat Bach nooit kan bedoeld hebben.
Enkele van de 12 koralen mochten
wel strak doorlopen over alle ter-
maten heen, maar deden dat met
een toonklenr telkens sferisch homo
geen met de onderhavige tekst.
In het algemeen werd welbewust
een innerlijk gegrepen zijn, een per
soonlijk antwoorden op de medede
lingen van de Evangelist verwerke
lijkt en een gesteld worden als ge
schokte toeschouwers van het glui-
perswerk van Caiphas en Pilatus.
Dit door stemmingswisseling, verte
dering in laatste volzinnen, soms
I ook accentueringen, terwijl daardoor
toch geen romantiserend effect op-
trad.
De volkskoren raderden feilloos
(„Kreuzige!") kernachtig van de in-
zet afzy hadden onoriteit en evi
dent tempo. Het vlotte, en weer niet
te opzichtig vlotte puntig gebleven
J soldatenkoor kon tot een pronkstuk-
j ;e van doorzichtigheid uitgroeien.
Het openingskoor dachten we ons
I nog iets voortvarender, het „Ruht
I wohl" kreeg een rustig gaande, niet
siepende gang en het (staand aan
gehoorde! geniale slotkoraal werd tot
een indrukwekkend afscheid.
I De tenor Bert van 't Hoff (voor re-
I citatieven. eerste tenor-aria- en een
j arioso) zoekt het in de eerste plaats
in stemschoonheid. Hij is noch de
regisseur, die enerzyds al het fatale
gebeuren in de Passion van zijn over
wicht als verteller afhankelijk maakt
noch de eventueel simpele muzikale
voorlezer (zoals sommigen het zien)
De bas Jan Hulsbos overtuigde on
voorwaardelijk in de rollen van Pe-
tius en Pilatus, meestal zelfverzekerd
en gedecideerd. Zijn aria .Retrachte"
klonk fris, natuurlijk, moeiteloos en
emotiewekkend. de aria „Eilt" leek
daarmee vergeleken iets minder ge
lukkig. v.
