Liedertafels,
„Musis" en
Klikspaan
Mary
van
Ruiten
Kom er ACHT-e
Kikkert
SPORTJEUGD MET TOEKOMST (i)
Xandri
Klein Duimpje
bij de dames
Leidse basketballer traint
onder Hongaarse leiding
Peter
BATERDAG MAART 196«
LEIDSCH DAGBLAD
^-Ernu
NOfiK&VWC +7L£
(XVII)
Jn deze op één na laatste bij
drage zullen we een vluchtige
blik werpen op de muziekbe
oefening van de vorige eeuw.
Het is eigenlijk vreemd om in
deze serie zo lang stilgestaan te
hebben bij vroegere eeuwen en
hun muzikale verloop in deze stad,
om nu in een vloek en een zucht
door de vorige eeuw heen te ren
nen. U was echter in het begin
min of meer gewaarschuwd, want
we zouden een kijkje nemen in
tijden „die zelfs de oudste van
dagen niet persoonlijk heeft mee
gemaakt". U moet de persoonlijke
voorkeur van de samensteller om
liever te speuren in het grijze
verleden dan in het in groter
overvloed voorhanden zijnde ma
teriaal van later dagen maar voor
lief nemen.
Leiden startte zijn zeer muziek-
minnende negentiende eeuw met
studentenzangen als het in die tyd
definitief vaste vorm aannemende
„Io vivat". Met zo'n begin kan de
band universiteit-stad alleen maar
hechter worden. Met Christiaan
Ruppe als organist van de Luther
se Kerk en Universitair kapelmees
ter kon men die bestendiging met
vertrouwen tegemoet zien. Ruppe
zou in later dagen om precies te
zyn in 1816 de muziekweten
schap in eerste aanleg introduce
ren als te bestuderen vak aan de
Alma Mater. Hij werd de eerste
lector in dit vak binnen de fa
culteit van de letteren, maar daar
mee bakende hij zijn werkterrein
niet af binnen leerstoel en orgel-
bank. Van hem zijn een groot aan
tal composities bekend, o.a. canta
ten, die onder zyn leiding werden
uitgevoerd ln de Hooglandse en
Lutherse kerk op concerten, die
naar de gewoonte van die dagen
werden gegeven met de bedoe
ling gelden in te zamelen voor een
of ander goed doel. Een typisch
voorbeeld van deze gelegenheids-
concerten vinden we in het optre
den van de godsdienstige zangvere
nigingen „Tot meerdere Oefening"
in 1813 en de zogenoemde „armen-
concerten" van het in 1831 opge
richte studentenmuziekgezelschap
„Sempre Crescendo".
De vorige eeuw is by uitstek de
eeuw van de Liedertafels. Leiden
Kom er ACHT-er
1. mond van artiest
2. kopje
3. snor man
4.pull-over van man
5. muzieknoot links onder
6. jasje van artiest
7. sigaret van man rechts
8. stopcontact.
gesloten, het ebbenhouten stokje
van de q.q. op steen gebrachte
Wetrens geeft het teken, alles
zwijgt, de instrumenten barsten
los reeds wordt het benauwd
en ontsteekt de scherpe sigaren
walm, wélke zich alom verspreidt
en de voorwerpen in een grauwe
mist dreigt te hullen, de ogen".
Van meer muzikaliteitszin getui
gen de muziekfeesten de met ze
kere regelmaat tussen 1860 en 1879
werden gehouden.
In 1860 geeft een 173 man sterk
koor onder leiding van A. J. Wet
rens een uitvoering van het orato
rium „Elias" van Mendelssohn. In
1866 wordt van dezelfde componist
„Paulus" ten gehore gebracht door
113 zangeressen en 109 zangers, be
geleid door 64 instrumentalisten.
Het muziekfeest van 1872 moest de
leidenaars alvast in de sfeer van
het ophanden zijnde Universitaire
Lustrum brengen en warm maken
voor de op te richten 3 October
Vereeniging. Een door Richard Hol
getoonzette rhetorische ontboeze
ming van Banck laat de 219 zan
gers en zangeressen met machtige
klank de toehoorders de volgende
regels verwerken:
„Een feestgezang, een jubelkoor,
dat ieders geestdrift doet
ontbranden,
dringt in paleis en hutten door.
Schalt door de gansche
Nederlanden
Het loflied is der stad gewijd,
die voor de vrijheid heeft geleden,
die heeft verwonnen in de strijd,
de trots en roem van Hollands
steden.
Die trouw het heiligdom bewaart,
dat wij met diepen eerbied
naad'ren,
de Hoogeschool, zo wijd vermaard,
die grootsche stichting onzer
vaadrenl"
Als de trotse gemoederen al een
beetje zijn opgerakeld, kan een be
schrijving van de doorstane ellen
de geen kwaad, om tenslotte de lof
trompet weer te steken op stad, be
woners en universiteit. Het heeft
iets teveel van „De vogelaar, op
bedriegen uit de vogel lokt met
zoete fluit" om nu nog aan te spre
ken.
Met minder bombarie werden de
concerten van de „Leidsche Ka
mermuziek Vereeniging" gehouden
in de bovenzaal van de Stadsge
hoorzaal, zan de „Nederlandsche
Organisten vereeniging" in de
Lutherse Kerk en van de .Dubbel
Kwartet vereeniging A Capella" in
de zaal van het voormalige „7.0-
merzorg": maar dan naderen we
al zo dicht de twintigste eeuw, dat
beëindiging geboden is, want die
laatste concerten hebben de oud
sten van dagen persoonlijk meege
maakt, zodat zij daar beter over
kunnen vertellen dan: JD.
Zij is bijna vijftien jaar,
zit in de tweede klasse van
de ulo, lacht veel, is wat ver
legen en heeft als andere
meisjes van haar leeftijd fa
voriete sterren. Aan niets
valt te merken dat zij, de on
geveer 1.70 meter grote Ma
ry van Ruiten uit Roelof-
arendsveen het struikelblok
is voor vele „erkende" ta
feltenniscracks bij de dames.
Toch zorgt zij keer-op-keer
voor opzienbarende presta
ties.
Hoe het komt? „Ik weet het
niet", bekent Mary van Ruiten
schuchter. „Het tafeltennissen
ligt me misschien wat beter dan
anderen
Vijf jaar geleden is Mary van
Ruiten van het „ping-pongen"
laar tafeltennis (De Treffers)
is daar niet aan ontkomen. Het
moge voldoende zyn namen te noe
men als „Orpheo Duce", „Arion"
en de „Leydsche Liedertafel de
Avondster".
Uitvoeriger aandacht moet be
steed worden aan het in 1828 op
gerichte „Musis Sacrum", dat tot
doel had „den bloei van, en de lief
de tot de Toonkunst onder de in
gezetenen van Leyden te bevor
deren en, langs dien weg, ter al-
gemeene veredeling en beschaving
mede te werken". Het reglement
van 1849 schrijft elke week een
concert voor. dat toegankelijk is
voor de leden. Iedere Leidenaar bo
ven de 18 Jaar mocht zich als ge
woon of werkend lid laten voor
stellen, terwijl studenten als Ere
leden aan het gezelschap konden
worden verbonden. In 1857 wordt
die concertovervloed beperkt tot
acht concerten per jaar. Naast de
door velen bezochte promenade
concerten van „Musis" weerklonk
de veertiendaagse klanken van de
„Sempreconcerten.
Klikspaan beschrijft ons in
„Studenten-leven" zo'n gebeurte
nis. nieuwsgierigheid drijft
velen bij de eerste schreden naar
de linkerhoek, alwaar, op een
rond tafeltje, in de nabijheid van
een inktkoker en een tweetal pen
nen, het gastenboek ligt, dat, als
de gouden appélen van de Hes-
peridentuin, door draken in de
toon van commissarissen bewaakt
wordt, wier vorsende blik, door
een scherp herinneringsvermogen
bijgestaan, oppast en uitvindt, of
er ook wellicht onder de géintro-
duceerden zijn, die reeds voor een
tweede maal, gedurende de drie
maandelijkse termijn, een concert
avond met hun tegexxwoordigheid
vereren. Niet dat het gezelschap
door een dergelijk ogenschijnlijk
bekrompen verbod-, en afsluit-
stelsel het publiek wil afschrikken
en versteken van het genoegen
zijn werkzaamheden bij te wonen,
verre van daar; Hier en daar
zitten enige Leidenaars verspreid
voor het grootste gedeelte leden
van het burger muziekgezelschap
Musis Sacrum, van tot tijd een
enkele hoogleraar, een enkele of
ficier, doorgaans twee doctoren
Het is halfzeven geslagen.
De werkende leden bezetten het
orkest. De twee vleugels der in
gangsdeur er tegenover worden
,Als Leidenaar is het heel
erg moeilijk om aansluiting
te krijgen met de Neder
landse basketball-top. Het
is echter nog moeilijker om
die aansluiting te behou
den
Peter de Jong, de nauwelijks 18-
jarige speler van het Leidse The
Bona Stars, die reeds vijf inter
landwedstrijden achter zijn
naam heeft staan, zegt het met
een zucht. Hij heeft het ook
dit Jaar weer ondervonden: de
mogelijkheden om in Leiden te
kunnen basketballen zijn in
vergelijking met Amsterdam,
waar je bijna overal terecht
kunt, miniem.
Peter de Jong 1.90 meter
lang, vierde klasse hbs en vijf
jaar speler van Bona Stars
heeft zich dit jaar voor de derde
maal een plaatsje weten te ver
werven in de nationale jeugd-
selectiegroep, die onder leiding
van Cees Burgert traint. Hij zit
daarin met een enkele uit
zondering daargelaten louter
Amsterdammers. „Die kunnen",
zegt hij, „op bijna ieder plein
spelen. En wy
De Leidenaar ziet de toekomst
desondanks niet somber in. „We
hebben nu bij Bona Stars een
Hongaarse trainer, de heer Tod,
vertelt hij enthousiast. „In Ne
derland is het in het algemeen
zo, dat talentrijke junioren er
nooit helemaal meer komen,
wanneer ze eenmaal de senio
renleeftijd hebben bereikt. In
Hongarije is dat anders. Daar
slaagt men erin van talentrijke
jeugdspelers topspelers te ma
ken. En juist dat moeten wij bij
Bona Stars ook hebben".
De eerste wedstrijden, die er
voor het Nederlands jeugdteam
op het programma staan, zijn
in Mannheim. Daar wordt van
4 tot en met 10 april het Albert
Schweitzer-toernooi gehouden.
Of Peter de Jong deel zal uit
maken van het team? „Er zijn
achttien spelers geselecteerd en
er zullen er enige moeten af
vallen. Ik hoop dat ik het red.
Ik train er in ieder geval kei
hard voor. Zo'n vijfmaal in de
week en dan moet het toch wel
goed gaan?"
>vergestapt. In 1964 behaalde
zij samen met Marian van der
Klink haar eerste succes: de na
tionale titel in het meisjes dub
belspel. Een jaar later, in '65
herhaalde zij dit wapenfeit met
DOOR
PETER ONVLEE
Nelly Elsgeest aan haar zijde.
Tevens veroverde de toen 13-
Jarige Mary van Ruiten het
meisjeskampioenschap van Ne
derland.
Vanaf dat ogenblik was Mary v.
Ruiten het „klein Duimpje" van
de Nederlandse tafeltenniswe-
relcï. Zy werd opgenomen in de
jeugdtraining van Ton Hoefna
gel en haar sterretje schoot om
hoog aan het tafeltennisfirma-
ment. Zo hard zelfs, dat het
meisje uit de Veen zich via de
dames-achtkamp een plaatsje
verwierf by de nationale top-
training. Mary van Ruiten moet
daarin straks uitmaken met
Anne-Marie Wynands, Rla Bog-
mans en Mieke ten Broek wie
Nederland op de internationale
wedstryden gaan vertegenwoor
digen.
„Ik heb er eerlijk gezegd nog
niet zoveel hoop op", zegt Mary
er zelf van. „Misschien volgend
jaar. Ik heb nog tyd genoeg".
Kunt U de acht afwykingen in de beide bovenstaande
vinden? De Juiste oplossing vindt U elders op deze
it»
PETER DE IONG
geen gelegenheid
(Foto L.D./Holvast)
XANDRI KIKKERT
je weet het nooit
(Foto LD./Holvast)
Iedere donderdagavond traint
Xandri Kikkert nu in Den
Haag met de jeugd en dames
selectie van de NeVoBo onder
leiding van Johan van der
Haar. Het voorlopige eindpunt
is het Europese jeugdkampi
oenschap, eind Juli. En daar
na. „Ik hoop natuurlijk
ook nog dat allerlaatste stap
je naar het damesteam te
kunnen halen, maar ja of dat
lukt. De van hoofd
aanvalster van SVL tot set-up
van het Jeugdteam gebombar
deerde Xandri haalt haar
schouders op. „Je weet het
nooit
„Het volleyballen is me eigen-
ïyk met de paplepel ingego
ten. Myn moeder speelde,
myn vader deed het ook en
ja, wat doe je dan in zo'n
geval? Je gaat ook spelen".
Xandri Kikkert, vandaag pre.
cies 20 Jaar 'oud', vertelt het
lachend. „Het heeft lets van
een familiezaakje, waarin Je
vanzelf wordt opgenomen...."
In nauweiyks vyf jaar heeft
Xandri Kikkert, „ik heet ei-
genlyk Alexandra. zich t
van de derde klasse van de af
deling Leiden van de NeVoBo
opgewerkt naar de landeiyke
hoofdklasse en de selectie- i
training voor het Nederlandi i
jeugdteam.
,Het is,' zo zegt het Leidse meis-
je, dat haar tyd verdeelt tus
sen het leren voor medisch
analiste en werken in het
Haagse gemeenteziekenhuis i
Zuidwal, „een lange weg ge
weest om in de jeugdselectis
te komen. In PW en later, na i
de fusie met HVL, ln SVL,
ging het vry vlot. Het laatste j
stapje was het moeilijkste.
Het begon ln maart van het vo-
rige jaar met een districts-
selectie. Twintig meisjes werk. i
ten zich hierdoor. Zes ervan
kwamen in juli uit ln een lan- i
delyk distriotstoernooi. Van
deze zes bleven er uiteindelijk
twee over. Ik was er één
van".
