Problemen
Tempo-zet
Oude garde
■I
Kapitaalhonger neemt steeds
scherpere afmetingen aan
UÉU
Financieel weekoverzicht
Rentevoet nog niet
op natuurlijke grens
TIJDELIJK 150.- of meer
DAMMEN
0 0 M
9 9 9
rsT''
m
ÏS 9 9 'IM'Ü
9 m 9 ff
9 9 9 9
9 9' 9
90
m
,'mm m m
s
o
m m m
SCHAKEL
mm i
BRIDGE
KVC-DAMES
VERLIEZEN
a m
t
A
1 f
m m
1
H 1
?j i
B
B flii
i
a
i
B n
JSBB
DEN OUDEN DEYL
RIJSTTAFELEN
m
9
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 21
lars (f5,- miljard) op het program- dig geweest, een bedrag om van te
ma staan, wat nog iets meer is dan duizelen, als de huidige situatie van
er in 1965 werd uitgeven. In twee de kapitaalmarkt in aanmerking
jaar is er dus bijna f 10 miljard no- J wordt genomen.
Mongolië en de Sowjet-Unle heb
ben hun bondgenootschapsverdrag
geratificeerd. Tegelijkertijd lopen er
onbevestigde geruchten in Moskou
dat twee of drie divisies van het
Russische leger Mongolië zijn bin
nengetrokken. De troepen zouden
naar het gebied zyn gezonden met
het oog op de concentratie van troe
pen van communistisch China in de
buurt van Mongolië, de Russische
satellietstaat tussen Siberi en Chi-
In de Westduitse deelstaa t Baden-
Wurttemberg is een geheime com
munistische organisatie ontdekt en
onschadelijk gemaakt. Zoals bekend
is de communistische party sinds
1956 verboven in de bondsrepubliek.
Advertentie
voor Uw oude t.v., zondet- 2e programma.
Bij aankoop van PHILIPS T.V. van 992,
terug I 50,of meer 842,—.
Vraag ons vrijblijvend advies. Lange Mare 66, Tel. 26500
Op de kapitaalmarkt, wordt het haast duwen, dringen en stom
pen om beslag te leggen op de middelen, welke voor de toekomstige
Sntwikkeling noodzakelijk worden geacht. Ondershands en boven-
jronds wordt een ware wedloop gehouden om de besparingen, die
in allerlei vormen beschikbaar komen, hetzij via de premie-inning j
jioor verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen en sociale in
stellingen, hetzij via de spaarbanken. Psychologische effecten zijn
tr niet vreemd aan, dat getracht wordt te halen wat er te halen j
'alt, onverschillig haast voor de prijs, die er voor gevraagd wordt.
)ngetwijfeld trachten de bankiers te voorkomen, dat de cliënten
:lkaar onder de voet lopen, maar aan de andere kant is het hun
Bak om er voor te zorgen dat het bedrijfsleven over voldoende j
Biddelen beschikt om de zaken draaiende te houden.
Het is dringen
Nadat In het begin van de week
'bleken was. dat de Staat nog f 250
liljoen had weten los te branden
igen een rente van 6 1/4 Tc by een
niasiekoers van 99% was het
>or de banken moeiiyk om bij
lënten de boot af te houden. Als
s Staat nog f250 miljoen krygt,
in is er op gunstiger condities ook
3g wel wat voor het bedryfsleven
schikbaar, zo was de redenering,
truikelend over elkaar kwamen de
ïgadigden opzetten. Hoogovens was
eerste, die officieel liet weten,
at er een obligatielening van f 100
liljoen in de maak is tegen een
aite van 6% en een emissiekoers
tn 99%
Ondertussen lekte uit, dat de AKU
oende was om op de onderhandse
iarkt f 50 miljoen te lenen tegen
ft maar op basis van 98% het-
«n betekent dat het rendement
>or industrie-leningen is opgelopen
>t 6.8%. Voorts verluidde in de
arkt, dat andere industriële onder-
smingen zich roerden by het op-
»men van kapitaal.
Er biykt voldoende uit de boven-
noemde percentages, dat de rente
jet de natuuriyke grens nog niet
seft bereikt.
Hongenvinterprijzen
Het is altyd moeiiyk te discussië-
n over de vraag wat de natuur
|ke grenzen in de financiële wereld
jn en vooral ten aanzien van de
tentevoet is het haast ondoenlijk tot
«n eensluidende mening te komen.
Iven&ls er in de hongerwinter ab-
rorde pryzen werden betaald voor
foederen, waar men nu niet meer
«ar zou omkijken, maakt de kapi-
«alhonger dat de grens van de ren
tevoet heel wat hoger Ugt dan een
j«ar geleden nog voor denkbaar werd
lehouden. Ook een vergelijking met
omringende landen gaat niet
er op, want de onderlinge door-
Mning is onmogeiyk gemaakt.
Een van de voornaamste oorzaken
n de kapitaalschaarste welke
-it een typisch Nederlands ver-
Shynsel is. doch internationaal valt
^^ar te nemen is dat het vroege-
systeem van communicerende va-
Q is verstoord. In de tyd, toen de
^janciële wereld nog vertrouwen
Desterde in eikaars beleid en de
louden standaard, die in feite een
rentestandaard was, vry kon wer
ken was een verschil in rentevoet
loldoende om een kapitaalstroom
naar de hoogst biedende te ontwik
kelen.
Dammen in de stroom
Tegenwoordig heeft men niet zo-
teel vertrouwen in eikaars beleid.
Bovendien is er van overheidswege
op allerlei manieren paal en perk
gesteld aan het vrye kapitaalver
keer. De Amerikanen hebben een
rente-egalisatie-belasting ingevoerd,
Duitsers een couponbelasting, de
Engelsen doen het met een premie
op de z.g. kapitaaldollars en de
fransen hebben van huis uit al zo
weinig fiducie in de gedragingen
tan buitenlandse geldnemers, dat zy
tanzelf de hand op de zak houden.
De enige vorm var. internationaal
kapitaalverkeer vindt thans momen
teel plaats in Eurodollars. Dat zyn
ie dollars waarover de handelsban
ken der verschillende landen be-
Khikken, dankzy de overschotten
tan hun land in het internationale
betalingsverkeer.
Spel met Eurodollars
Buitenlandse maatschappyen, die
kapitaal nodig hebben voor investe
ringen in andere landen en het niet
tan huis mogen meenemen, proberen
tan de groep van internationale fi
nanciers Eurodollars te lenen om in
laar kapitaalbehoeften te voorzien.
De laatste maanden zyn er legio
tan dergeiyke leningen geweest,
waarby ook de grote Nederlandse in-
itellingen een woordje meespraken.
Met die Eurodollars is het echter
«n enigszins merkwaardige zaak.
Een buitenlandse maatschappy,
lie ze geleend heeft met het oog op
Ie financiering van investeringen in
ten bepaald land, kan de dollars na-
biuriyk niet rechtstreeks gebruiken.
De aannemer, die de fabriek bouwt
beeft liever guldens, franken, marken
tl wat voor valuta ook dan de dol
lars, die alleen in het internationale
terkeer gebruikt kunnen worden.
Bal blijft rollen
De opdrachtgever, die de Euro
dollars heeft geleend, zorgt dan ook
Wings dat hij er de begeerde valuta
voor in handen krijgt. De bankier,
die de Eurodollars van hem. over
neemt en er guldens, francs e.d.
tegenover beschikbaar stelt, zal
trachten een nieuwe gegadigde te
vinden die Eurodollars wil lenen. Zo
blijft de bal aan het rollen en kun
nen de Amerikaanse maatschappijen
haar investeringen in Europa steeds
met deielfde dollars financieren. Ne
derlandse ondernemers kunnen ech
ter niet op een dergelijke manier
worden geholpen, want zy mogen
alleen in eigen land leven.
Uiteraard houden de centrale ban
ken in Europa een wakend Oog in
het zeil, maar het is moeiiyk er een
stokje voor te steken, zolang er geen
gemeenschappeiyke richtlyn is. Op
nationaal gebied is het veel eenvou
diger om tot een zekere regulering
van de kapitaalmarkt te komen,
maar het is daarby wel „bezint eer
gy begint". Een stringente regule
ring van de kapitaalmarkt betekent
een dusdanige economische ordening,
dat de politici er geen brood van
zouden lusten.
De kapitaalbehoeften der onderne
mingen zullen in de komende maan
den nog wel verder toenemen. De
inkrimping van de winstmarges, het-
zy door de groeiende concurrentie of
door de kostenstyging, maakt de be
hoefte aan middelen van buitenaf
steeds urgenter. Unilever heeft en
kele maanden geleden nog gezorgd
bytyds voor de bui binnen te zyn.
Dat de winstmarges ook by de in
ternationale concerns niet onaan
tastbaar zyn, bleek uit de deze week
gepubliceerde cyfers van de Unile-
ver-tweeling.
De winstmarge vóór belasting en
afschryving, die over het gehele jaar
gerekend op 6.4 uitkwam, was in
het vierde kwartaal ingekrompen tot
5.82 De winst na belastingen
kwam voor het gehele jaar uit op
3.5 van de omzet en in het vierde
kwartaal op 3.3
Rekent men daarbij nog de be
dragen, die van de winst moeten
worden afgetrokken voor afschry
ving op de vaste activa, welke af
schryving noodzakelijk zyn om
door de tyd geld te hebben voor
vervangingen, dan blykt dat Uni
lever thans met een minimale
winstmarge werkt, waardoor onvol
doende tegenwicht wordt verkregen
tegen de voortgaande geldontwaar
ding. Niet voor niets moet bijna
tweederden van de netto-winst in
het bedryf werden gehouden.
Fusie-aspirientje
Behalve de kapitaalschaarste zyn
er nog vele andere zorgen, die de
ondernemerswereld bezig houden.
In het jaarverslag v an de Ned.
Midenstandsbank in uitvoerig aan
dacht besteed aan het vraagstuk
van de fusies en de concentraties
van het bedryfsleven. Het is goed
dat de zaken eens ten behoeve van
de middelgrote en kleine onderne
mingen werd uiteen gezet. Fusie is
niet de weg om uit moeilykheden
te geraken, maar een weg om door
vereende krachten nieuwe moge-
ïykheden te scheppen. Het gevaar
is groot dat ondernemers de fusie
als een soort aspirine tegen allerlei
kwalen gaan zien.
De samenwerking, waartoe door
Philips en Indoheem is besloten,
neeft dan ook bepaald niet het doel
de banden zo nauw aan te halen,
dat de beide bedryven in elkaar op
gaan. Inplaats van versterking zou
er een verzwakking optreden, want
een stamppot is geen teken van
weelde, hoe lekker de maaltyd op
zich zelf ook kan zyn. Philips en
Indoheem hebben allebei te
kampen met een geduchte concur
rentie op het gebied van radio en
T.V. De Japanse apparaatjes, die in
steeds grotere hoeveelheden aan de
markt komen alsook de toestellen
van andere herkomsten eerlang
zullen ze wel uit Rusland en ande
re communistische gebieden ver-
schynen maken de spoeling dun
voor de Nederlandse bedryven, die
hun kosten veel sneller zien sty-
gen dan haar concurrenten.
Investeringen moet het Nederland
se bedryfsleven de wapen verschaf
fen om de concurrentiestryd met
kracht voort te zetten. De omvang
hangt af van de capaciteit van de
kapitaalmarkt en het ziet er naar
uit, dat de capaciteit veel en veel
te klein is. Wanneer men nagaat,
dat een Amerikaans bedryf als
General Motors voor 1966 van plan
is een bedrag te investeren dat haast
net zo groot is als alle investeringen
in Nederland bulten de woningbouw
met elkaar, dan blykt dat we nog
heel wat voor de boeg hebben.
Voor dit jaar heeft General Mo
tors een bedrag van 1.4 miljard dol-
In deze rubriek plaatsen wij een
aantal posities waarmee wij de
i liefhebbers van het oplossen van
vraagstukken weer eens plezier
j u illen doen. Maar niet alleen hen
denken wij. Deze standen zijn uit
de praktijk en de icedstrijdspelers
zullen hiermee tevens hun voor-
l deel kunnen doen.
I 3, 4. 11, 12, 13, 16, 19, 21, 23, 24
1 3 S A
3, 5 14. 16, 17, 19. 23. 24.
s a
i 88 I
25, 27, 28. 32, 33, 38, 39, 42. 48. 50
In bovenstaande positie heeft
zwart als laatste zet 18-23 gespeeld.
Welke voortzetting zou u nu met wit
kiezen?
2, 3, 8, 9. 12/16, 19, 21. 23.
i a s 4 6
VM :MZ 'Mt Wfr
I Wh
i 1 I i
S*
27, 28. 32, 33, 35, 37, 42/44, 48, 50
3, 6. 11/13, 15, 16, 18, 19, 23/25
1 3 3 4 0
27, 28. 31/33, 35, 36, 38. 40, 42, 45 ,50
Welke voortzetting zou u met wit
in bovenstaande stand nemen?
i I i
i.«i m m
l s i i I
H H M.
22. 25, 26. 28 .30. 32, 36/40, 42/45, 48, 50
Hier heeft zwart 20-24 gespeeld.
Wat zou u antwoorden?
3/6, 88/11, 14/17, 19, 24,29
1 3 3 4 5
9 0 4»
9 9 9
0 9
ïS 0
s m m
...13 1
25/27, 30, 31. 33, 35, 36, 39, 40, 43,
45, 46, 48, 49
Hier heeft zwart 23-29 gespeeld.
Mag dit?
1/3, 6/10, 12/16, 18/20, 23, 24
1 3 3 4 5
Ongetwijfeld iedere schaker is i
het wel overkomendat hij, bij de I
bestudering der stelling om te ko- I
men tot zijn eerstvolgende zet, de
gedachte kreeg: ,AIs ik nu maar
eens twee zetten achter elkaar j
mocht doen, dan
Die
9 9 9 ij
9 9 9 9
i 1 9 1
II IS
nrs i i
ffi o o S o
n m o
o o o o
f 1/ o .1 'J
Vier paren promoveerde uit de
overgangsklasse naar de meester
klasse van de Ned. Bridgebond.
Het werd een groot succes voor de
oude garde, ivant de gemiddelde
leeftijd der gepromoveerden ligt
ruimschoots boven de vijftig jaar.
De Amsterdammers Brandon—
Heidstra, die reeds het vorige seizoen
by na promoveerden, bewezen hun
goede vorm en werden nummer één,
op de voet gevolgd door hun stads
genoten Van BeekCorver. De derde
plaats was voor de Hagenaars Kor-
naiynsiyper—Weyl, die daardoor hun
vroegere plaats ln de meesterklasse
hebben ingenomen. Verrassend
was het succes van de Haarlemmers
GroenPolak, die als vierden ein
digden en nu het volgende jaar hun
kwaliteiten in de meesterklasse
mogen tonen.
Een alleraardigst partytje dat ln de
laatste ronde van deze competitie der
overgangsklassers werd gespeeld, zag
er als volgt uit:
4» A H V B 9
A V
O A 9 5 3
A 10 4
-
B 10 9 8
7 5 3 2
O B
A A 8 6 3
4 10 2
O^64
H V 7 2
•f» H B 9 7 2
5 4 3
Volleybalcompetitie
Met een invalster voor Krijna
Schaap, heeft KVC gisteravond tegen 1
Blokkeer/DES de kans op een zege
in handen gehad. Het spel van de
Katwykse formatie vertoonde welis
waar dalen en toppen, maar dat was
bij de gasten evenzeer het geval.
De eerste set liet al zien dat het
een wedstrijd van verrassingen zou
worden. Blokkeer/DES kwam met
sterk serveren en enkele uitstekende
aanvallen op 146. Toch werd deze
set verloren, omdat juist op de fi
nish de Haagse ploeg wegzakte en
KVC zich hervond, 1614 voor KVC
Snel ging daarna de tweede set naar
Blokkeer DES, via 5—0 naar 15—8.
KVC vocht in de derde set een ach
terstand van 16 en 48 op werke-
iyk bewonderenswaardige wyze weg
en kwam met 10—8, op winst te
staan. Als een ongelukkige netbal de
service niet voor de Katwykse dames
verloren had doen gaan, dan zou de
wedstryd zeer wel een zege voor KVC
hebben kunnen opleveren. Nu ging de
set naar Blokkeer//DES met 1510.
Wel sloeg KVC in de vierde set terug
15—8, maar daarmee had de ploeg
het kruit verschoten, want de gasten
haalden hoofdzakeiyk met de service
de overwinning binnen, 15—2.
27, 28. 31/45, 48
Mag wit hier de ruil 27-21, 16x27,
32x21, 23x32, 37x28 Spelen?
Oplossingen in een volgende ru
briek.
F. GORDIJN
4 8
H
O 10 8 6 4
4 V 5
Noord gever, niemand kwetsbaar.
NZ kunnen theoretisch niet meer
dan negen slagen maken (schoppen
troef), daar zy twee klaveren en twee
ruitens te verliezen hebben. Wanneer
echter west hardnekkig harten biyft
bieden (en dat deden véle wests!) zal
oost ongetwyfeld met harten uitko
men. waardoor noord de gelegenheid
krygt op een tweede harten by zuid
één klavertje op te ruimen.
Voor het bieden van dergelyke gril
lig verdeelde spellen zyn nauweiyks
regels te geven: een dubbeltje inspi
ratie ls meer waard dan een gulden
wysheid. Wél kunnen wy west een
goed advies geven. Laten wy aanne
men dat het bieden begint: noord
twee schoppen oost past zuid
drie schoppen west vier harten
24 febr. t/m 6 maart
Hollands voorjaar zuidelijke zonnewarmte
TWEEWIELER
RAI
Internationale show van:
fietsen, brommers, scooters,motoren,
onderdelen en toebehoren
I noord vier schoppen. Wanneer oost
en zuid hierna passen en west besluit
zich toch maar te gaan verdedigen,
is er niets op tegen zich maar eerst
vyf klaveren te bieden. Dat bod wordt
wellicht gedoubleerd en hoewel oost
dat niet zo prettig zal vinden, moet
oost toch maar terugtrekken op vyf
i harten: tenslotte is een achtkaart
I een betere troefkleur dan een vier-
kaartje. Wat is nu het voordeel van
j het vyf klaverenbod? Dat oost, als
j NZ nog tot vyf schoppen zouden be-
1 sluiten, in elk geval vermoeden kan
dat west klaveren geboden heeft om
de uitkomst in die kleur te forceren.
Dit is één van die kleine dingetjes,
die tussen goede partners opgelost
moeten kunnen worden.
Vyf gedoubleerde harten gaat maar
één down en noord moet nog goed
op zyn tellen passen. De schoppen
uitkomst wordt door west afgetroefd,
waarna troef volgt en zuid met har
tenheer aan slag komt. Speelt zuid
harten na. dan troeft west wéér en
vervolgt met harten noord aan
slag. Indien noord nu ruitenaas niet
zou nemen, ziet hy die nooit meer
terug, want op de vyf de klaveren van
oost kan west eventueel ruitenboer
opruimen.
Verschillende paren boden vyf har
ten in OW en boekten een uitsteken
de score. De noordspelers die in vier
schoppen opereerden maakten steeds
het contract. Het kan down, by het
volgende problematische tegenspel.
Uitkomst kleine klaveren door oost
(de heer zou nóg beter zyn), west
neemt en speelt weer klaveren, die
oost wint. De „killer" ls nu een kleine
ruiten door oost, maar dat is héél
moeiiyk. Speelt oost harten na. dan
ls het spel (vier schoppen) te winnen.
Hoe? Een aardige opgave om zelf
eens uit te zoeken!
H. W. FILARSKI.
Brldgevraag van deze week:
Zuid heeft:
4 A V B 6
A 7 2
O B 8 3
4 A 5 2
Zuid gever, OW kwetsbaar,
parenwedstryd. Zuid één klave
ren (conventioneel en tenminste
16 punten aangevend) west
één harten noord doublet
oost één Sansatout. Wat moet
zuid doen?
Antwoord op brldgevraag:
Begrypelyk is, dat zuid dit bod
ook doubleert maar het is
toch niet goed. Zuid heeft voor
zyn conventionele bod een vol
komen minimum en moet daar
om passen. Zou noord enige
redeiyke kracht hebben, dan zal
noord zelf dat één SA-bod wel
doubleren. In de praktyk (mees
terklasse parencompetitie NBB)
had noord slechts vyf hartens
van de vrouw en klaverenboer.
Het gedoubleerde één SA-con-
tract werd zonder moeite door
oost gemaakt.
Advertentie
het omgekeerde komt (zy het minder
vaak!» ook voor. De gedachte „Als ik
nu eens niet aan zet was en de po
sitie dus voor my ongewyzigd bleef,
terwyi mijn tegenstander verplicht
was te spelen, dan In dit laatste
geval gaat het erom een zet U doen.
die de stelling in wezen ongewyzigd
laat, een z.g. tempo-zet. Zo'n zet
heeft geen andere bedoeling dan de
beurt aan de tegenstander toe te
spelen, die daardoor in een dwang
positie komt.
En vaak is het de koning, die met
zulk een nederige opdracht, het
hoogste doel, de zege, behaalt.
In de stelling van diagram I is
zwart in de omstandigheid dat, wan
neer hy zyn beurt zou mogen over
slaan, d.w.z. dat wanneer wit aan zet
was, deze onherroepelyk verloren
stond. Dus volgde de tempo-zet
1Kg8h7!
De koning brengt de doodsteek toe
op iedere witte zet, volgt mat. Byv.
2. g3-g4 dan Dh2 mat, op Dd6, c7
of b8, volgt Dxd4 mat.
b c <1 f g h
IPs
1 1
1 i
i
1
B
w
Zwart
zet!
Diagram II is een schaakprobleem
van Kipping. Wit kan op verschei
dene manieren in enkele zetten mat
geven, echter, de zwarte koning staat
pat! Wit moet dus eerst zorgen, dat
zwart een of meer tempi krygt. De
oplossing is: 1. Da8-al!, b2xal D
2. Lf6xal en nu heeft zwart het.
voor zyn eigen onheil, noodlottige
tempo 2 b3-b2 waarop 3. Pg8-
f6 mat volgt.
II
1 I^SX
"m
CARAVAN
RAI 66
Honderden kampeer-en vouwwagens
en toebehoren uit Nederland en ver
daarbuiten.
Nederlandse Spoorwegen geven op
ordehge gecombineerde ver voer,toegangsbewijzen uit.
KOMT U WEER EENS HEERLIJK I
zoals het vroeger was?
De oude directie ls weer terug.
Onze RIJSTTAFEL bestaat uit:
30 VERSCHILLENDE heeriyk geu
rende gerechten.
Pali Lakatos
en
Bela Horvath.
Directie: BROUWER.
Wit geeft mat ln drie zetten
No III is een eindspelstudie van
Koebelj. De oplossing: 1. a5-a6 (niet
ax6b zoals straks zal blyken) e4-e3;
2. a6-a7. e3-e2; 3. a7-a8D, «2-elD;
4. Da8d5t (als wit 1. &xb6 had ge
speeld zou dit schaak niet mogeiyk
zijn geweest) 4 Kc4-b4; 5. Dd5-
d3U Een prachtige „tempo-zet". De
zwarte koning kan niet spelen wege
mat en de dame heeft maar twee
zetten nl. A. 5 Del-cl; 6. Dd3-a3
Kb4-c4; 7. b2-b3t of B. 5Del-
al: 6. Dd3-c3r. Kb4-a4. 7. b2-b3t
en wint.
b c d e f g h
ff
JB
I i
a
Pi.M fl
i
B
n
BB a
i
0
1
