in
Bart van Beinum
voetspoor van
treedt
vader
Werkloosheid in bouw
iets toegenomen
kunst
Londen wil eerst een
openlijke toenadering
van Franse regering
PRACHTIGE ZANG VAN VIJF
KOREN IN BODEGRAVEN
Hij
brak met alles
om dirigent te zijn
kc\leiöoscx>9P
WOENSDAG 9 FEBRUARI 1966
LEIDSCH DAGBLAD
PAGINA 9
MHinmmmmiiiMwnHmimHnmHiimiiiiiHmmimiimtmmiiHmiinmnnmttinmnnmnmiiitn
I MUZIKALE ERFENIS I
i
NHIlIHMinillllllllllHlilllllllllllllllllllllllllllllllllliliHIIIIIIIHtlllHllflIllllllllllllllllllllllllliHiiiHllllr^
(Van een medewerker)
Bart van beinum heeft een keerpunt in zijn leven be
reikt. Op 12 juni zal hij in het voetspoor treden van zijn
beroemde vader, de dirigent Eduard van Beinum, die in het
voorjaar van 1959 tijdens een repetitie met het Concertgebouw
orkest in de dirigeerstoel overleed. Op die datum zal hij als gast-
dirigent het Concertgebouw-Orkest leiden. Het is niet de eerste
keer dat het Amsterdamsee concertpubliek met hem kennis
maakt. In mei van het vorige jaar verzocht zijn vriend Anton
Kersjes hem het Kunsetmaandorkest te leiden. Dat werd zijn
«erste confrontatie met een publiek dat de naam Van Beinum als
een kostbare muzikale herinnering koestert. In juni voor het
Concertgebouw-Orkest neemt deze 36-jarige vrijwillig de mu
zikale erfenis van zijn vader over, om zijn naam voor een jongere
generatie te plaatsen in de hedendaagse muziekgeschiedenis van
»ns land.
mijn vader was en dat mijn leven
tot nu toe heeft beinvloed. In dat
milieu kon ik maar weinig uit me
zelf doen.
Toen ik als 15-jarige jonegn thuis
op de vleugel speelde, bleek al snel
dat ik nooit een groot solist zou wor
den, zodat het beter werd gevonden
dat ;k op viool overging. Op die viool
studeerde ik niet genoeg, zodat men
voor mij geen betere toekomst zag
weggelegd dan een laatste stoel bij
een provinciaal orkest. Toch heb ik
bijna 3 jaar in het Concertgebouw
orkest gespeeld, waarvan een half
jaar nog onder leiding van mijn va
der. Ik ben mee naar Amerika en
Japan geweest en heb in die periode
bijzonder veel geleerd.
Maai- telkens als ik een strijkstok
in mijn handen hield, moest ik aan
de dirigeerstok denken. Ik heb ten
slotte de kostbare viool, die ik van
ir.tjn moeder had gekregen aan de
wilgen gehangen, gebroken met al
len aie zich geroepen voelden zich
met mijn toekomst in te laten. Men
heeft mij er boos op aangekeken.
Maar ik moest van die vió'ol af om
datgene te verwezenlijken,
Geen angst meer
Tk heb nu geen angst meer. Die
heb ik wel gekend en het heeft me
jaren gekost zoveel zelfvertrouwen
te krijgen, dat ik de stap die ik nu
ga zetten aandurf, in de zekerheid
dat ik mezelf ben, los van mijn
naam, omdat ik voldoende kennis,
inzicht en begrip heb gekregen in
het moeilijke medium van de mu
ziek, om op eigen kracht voor
het voetlicht te treden. Ik ben al
leen nog bang voor ambitie. Ik wil
mezelf niet indringen omdat ik een
in de muziekwereld bekende naam
draag. Ik zou willen dat de men
sen mij als een willekeurig ander
beoordelen en louter afgaan op de
prestatie die ik hoop te leveren".
Zijn evenbeeld
Dat is een oprechte wens, die ech
ter aan 't publiek een hoge eis stelt.
Concertbezoek is niet alleen auditief,
liet is ook in sterke mate visueel. De
36-jarige dirigent, die het Concertge
bouworkest zal gaan leiden, is het
fysiek evenbeeld van zijn vader, in
postuur, houding en gelaatstrekken
lijkt hij uit dezelfde vorm te zijn
gegoten.
Hetzelfde uiterlijk, dezelfde grote
neus, dezelfde nadenkende attente
ogen. eenzelfde gevoeligheid rond kin
en mond, die de geboren musicus
verraadt. En voor wie hem be
ter kent. eenzelfde praktische geest
die de abstractie van de „klankge-
voleigheid" zoeken kan in de harmo
nische organisatie van een groep zeer
aardse mensen en instrumenten.
„Voordat ik de dirigeerstoel heb
kunnen bereiken, heb ik definietief
moeten breken met velen uit mijn
vroegere milieu, dat eigenlijk van
ik zelf meen te leven, het dirigeren".
Studeren en nog
eens studeren
Direct na de oorlog, in 1946 reisde
Bart van Beinum als 17-jarige jon
gen met het Nederlands Jeugdorkest
Talrijke
Mondriaans
naar Toronto
67 werken van Piet Mon
driaan zijn verscheept naar To
ronto in Canada. De schilderijen,
verzekerd voor negen miljoen
gulden, zullen deel uit maken
van de expositie, die op 11 fe
bruari in Toronto zal worden ge
opend en een overzicht geeft van
het werk van Mondriaan.
De schilderyen komen uit 19
Europese musea. Vele werken zyn
uit de verzameling van het Haagse
Gemeentemuseum, dat de grootste
Mondriaan-collectie ter wereld heeft.
Ondier de werken, die
zijn gestuurd, zyn „Het bos te Oele",
en „Ovaal-compositie" uit de Haag
se collectie en de composities „Rood-
blauw-groen" en „Rood-geel-blauw"
in Keulen.
Engeland zal een poging tot aan
sluiting bij de E.E.G. uitstellen tot
de obstakels die deze aansluiting drie
jaar geleden in de weg hebben ge
staan, zullen zyn verdwenen, aldus
de Britse minister van Buitenlandse
Zaken Stewart in het Lagerhuis.
In antwoord op vragen omtrent de
buitenlandse politiek omschreef Ste
wart dit obstakel niet nader. Het is
de Franse president De Gaulle ge
weest, die Engeland de toetreding tot
Canada de E.E.G. heeft ontzegd op de moti-
De overzichtsexpositie zal deze zo
mer in Den Haag worden gehouden
in het kader van het Holland Festi
val. Na Toronto zullen de schilde
ryen ook nog enkele weken in Phila
delphia te zien zyn. Voor deze ex
positie zyn ook werken byeenge-
bracht uit Amerikaanse particuliere
musea. Deze werken zullen deze zo
mer voor het eerst in ons land wor
den tentoongesteld.
By de opening van de expositie in
Toronto zal de directeur van het
Haags Gemeentemuseum, mr. L. J.
F. Wysenbeek, aanwezig zyn. Als
I commissaris van de Nederlandse af
deling voert hy in Canada bespre
kingen voor de wereldtentoonstelling,
die volgend jaar in Montreal wordt
gehouden.
vering dat de Britten te zeer gebon
den waren aan de Verenigde Staten
om goede Europeanen te zyn.
Stewart was gevraagd het stand
punt van de Britse Labourregering
ten aanzien van de E.E.G. opnieuw
in overweging te nemen en „het ope
nen van nieuwe onderhandeling voor
aansluiting by de gemeenschappe
lijke markt in studie te nemen".
Stewart bevestigde, dat er belang
rijke ontwikkelingen binnen de
E.E.G. plaats hebben maar hy zei,
dat er geen sprake kan zyn van het
openen van besprekingen voor de ob
stakels die Engeland in 1963 in de
weg zyn gelegd, zyn opgeruimd.
Functionarissen in Londen hebben
zondag meegedeeld dat premier Wil
son vastbesloten is het Britse ver
zoek om toetreding niet te hernieu
wen voor De Gaulle openlyk te ken
nen geeft, dat hy dit graag zal zien.
Met de terugkeer van de Franse
permanente vertegenwoordiger by de
Europese gemeenschappen Boegner,
op zyn standplaats in Brussel begint
deze week het „Europa der zes" weer
op gang te komen. De Franse ver
tegenwoordiger kwam maandag in de
loop van de dag uit Parijs in de
Belgische hoofdstad aan. Het is op
één dag na zeven maanden geleden,
dat hy voor zyn regering naar Pa
rijs werd teruggeroepen als eerste
stap van de Franse boycot van de
Europese instellingen.
Frankrijk biykt dus niet te heb
ben gewacht op de officiële goed
keuring door alle zes EJE.G.-landen
van het in Luxemburg bereikte ak
koord om de crisis in de Europese
gemeenschappen te beëindigen. Door
de huidige regeringscrisis in Italië,
waar de Luxemburgse overeenkomst
nog niet formeel kon worden beves
tigd, zou anders een vertraging in
de Franse terugkeer in de gemeen
schappen zyn veroorzaakt. Verno
men wordt, dat Frankrijk weer aan
alle normale byeenkomsten in het
raamwerk van de E.E.G. en Euratom
zal deelnemen.
Advertentie
Aannemers verivachten
stagnerende woningbouiv
BART VAN BEINUM
Als violist speelde hy een jaar in het
U.S.O., drie jaar onder leiding van
Willem van Otterloo in het Residen
tie-Orkest, drie jaar onder Goldberg
in het Ned. Kamerorkest en ZV2 jaar
in het Concertgebouw-Orkest.
Na de breuk met zyn milieu en
zyn viool., studeerde hy operadi
rectie by Wolfgang Sawallisch in
Keulen. Hy volgde de dirigentencur
sus in Salzburg, waar hy een beurs
in Wenen, waar hy een seizoen stu-
Festin! in Praag? Onder j deerde b« professor Hanz
leiding van Hein Jordan., („die van Swarovsky. Uit 60 kandidaten werd
dere krukken een orkest wist te ma- Mi Mie jaar geleden geselecteerd
ken") bereikte dit orkest een rede
lijk resultaat in het Tjechische Mu
ziekfestival. Hy studeerde in die
periode nog aan het Muzieklyceum
in Amsterdam en haalde enige ja
ren later zijn M.O.-vioolexamen.
Gisteravond is op London Airport aangekomen de 60-ja
rige Russische schrijver Valery Tar sis. o.a. auteur van het veel
besproken en naar het Westen gesmokkelde boek „Zaal 7", op
wie in de Sowjetrussische pers hevige aanvallen zijn gedaan.
Hij zal lezingen houden aan de Universiteit van Leicester.
Tarsis verklaarde zeer vermoeid te zijn en wilde niet antwoorden
op vragen, o.a. of hij in Engeland politiek asiel zal zoeken.
Tarsis wordt in verschillende Sowjetrussische bladen krank
zinniggenoemd. Zij beweren voorts, dat hij „vol zit met geraas
kal" tegen de Sowjet-Unie.
De schrijver zei dat zijn opname in een krankzinnigengesticht inder
tijd bedoeld is geweest om hein te straffen en hem te beletten vrijelijk
zijn mening uit te spreken.
De aankomst van Tarsis valt samen met de vooravond van een proces
tegen twee andere Russische schrijvers die in Moskou terecht zullen
staan op beschuldiging van het schrijven van anti-Sowjet boeken.
Hij zei bij zijn aankomst in Engeland: „Ik woon nu hier".
de dirigentencursus van de Ned.
Radio Unie te volgen, waarna de
eerste aanbiedingen uit Neder
land volgden. Zyn optreden met het
Kunst ma andorkest was daar een di
rect gevolg
(Van onze Haagse correspondent)
Een aarzelende houding van de aannemers heeft de werkloos
heid in de bouw op een niveau gebracht, dat de laatste jaren
niet meer is bereikt. Op het ogenblik zijn er bij de arbeidsbureaus
1 radïtïe 14.800 bouwvakarbeiders ingeschreven, ruim 3.600 meer dan
een jaar geleden.
voortzetten Hoewel in de winter de seizoenwerkloosheid een grote invloed
heeft, bestaat nu toch de indruk dat de aannemers niet hoopvol
het voorjaar ingaan: zij verwachten een stagnerende woning
bouw in de vrije sector.
Bovendien werd hij door Hen
ri Arends uitgenodigd om als inci
denteel repetitor op te treden by het
N.H. Philh. Orkest in Haarlem. Met
dit orkest trad hy in juni van het
vorig jaar op in Haarlem. Daarbij
demonstreerde hy duidelyk dat hij
de traditie van zyn vader bewust
wil voortzetten. Eduard van Beinum
begon zyn dirigentenloopbaan ook
o'igd i
titie van de Eerste Symphon:
Brahms, zyn zoon heeft in juni
het vorig jaar die eerste
in Haarlem vertolkt.
Een aanwyzing daarvoor is ook de
belangrijk afgenomen vraag. Vorig
jaar konden de aannemers nog ruim
7.600 arbeiders gebruiken. Nu ligt de
vraag op ruim 5.800.
Desondanks kan zeker op een
dié werd abrubt gëein- arbeidsmarkt waar de knelpunten
zyn dood tydens de repe- vooral plaatseiyk liggen niet wor-
den gesproken van een betekenende
werkloosheid. Die zou er pas zyn als
het aantal werklozen de 25.000 zou
bereiken, ongeveer één procent van
het totaal aantal in de bouw wer
kenden. Een tweede factor, dde de
betekenis van de stygende cyfers af
zwakt, is het grote aantal ongeschool
den onder de werkloze bouwvakar
beiders: van de vaklieden is slechts
een aantal schilders werkloos, voor-
namehjk door de invloed van het
seizoen.
Brams
TWEEHONDERD MEDEWERKENDEN
ONDER V. D. BOSCH EN BOELEE
De activiteit van de Koorcommissie Bodegraven" staat on
verminderd in de plaatselijke waardering. De Geref. Kerk was
beneden volledig bezet. Het is dan ook positief goed geweest
wat de vijf plaatselijke volwassenkoren (200 koristen) hebben
laten horen. De verwelkomende woordvoerder mocht terecht
wijzen op een nieuwe overwinning op de t.v. „als concurrent".
Vier malen zagen we Dirk v. d.
Bosch aan het hoofd (in één geval
in vervanging van Siem Cok wegens
diens ziekte) en eenmaal Hans Boe-
lee. En ook de grootse finale was
voor Boelee: het optreden van de ge-
zameniyke koren.
Het „Geref. Evangelisatiekoor"
opende met drie geesteiyke zangen
en de eerste inzet bleek terstond vol
in de klank en evenwichtig in de op
bouw. De sopranen zongen, met name
in lage en middenligging, opvallend
fraai. Het mooiste in deze eerste
groep vonden we het lied „Jezus
roept de jongeren tot de laatste
stryd" om de verende gang en de
frisse levendig-beh eerste ritmiek,
mede te danken aan de aanwezigheid
van jong materiaal.
Koor twee, onder V. d. Bosch, telde
acht partygangers. Het is Dubbel-
mannenkwartet: een met geluk en
inzicht samengestelde groep. Hun ar
tistieke welvende toonvorming ken
merkt zich door een algemene afwe
zigheid van de weekheid, die man-
nenzang zo vaak aankleeft. De zins
bouw verloopt zo natuurlyk mogeiyk
en In een heel mooie gebondenheid.
De registerafweging getuigt van eru
ditie. Ze hadden pianobegeleiding, te
recht in Schubert's „Nacht", maar
was dit wel nodig in Handi's ver
maarde „Ecce quomodo moritur"?
Deze componist, veelal Gallus gehe
ten, verwarre men niet met de 135
jaar later geboren Handel van de
„Messiah".
Gemeten aan V. d. Bosch gaf Boe-
lee's „Herv. Evangelisatiekoor" iets
vlakker zang te horen, het pakt de
toon niet zo direct aan. Vooral niet
in het (vernederlandste) Regina
Coeli van Lotti. Wat een pracht keu
ze overigens deze Lotti naast Schiltz
en Marcello (psalmen 73 en 33). In
Marcello, dat orgelbegeleiding mee
kreeg (misschien daardoor?), betoon
de de klankproductie toch de geboden
volheid, substantie en doorzongen-
heid. Een aantekening hebben we
voor de boeiende glanzende sopraan-
groep.
Daarna was V. d. Bosch weer aan
het bewind met zyn „Rhynse Sang-
hers". Te spontane exclamaties krij
gen by hem nauweiyks kans. Hier is
een rustig ademen, waarvan klank en
nuance alle voordelen trekken, waar-
by te voegen de ongewone zuiverheid
en egaal orgelende toonvorming.
Prachtig werd de discipline in de
staccato's van Old Black Joe en bin
nen de grenzen van één sterktegraad
(pianissimo!) legt de dirigent nog
een veelvoud van nuances. In Grieg's
dit stuk geroutineerde pianiste, mevr.
Kruyswyk-Schouten, bewonderden
we het feilloos expressief overgaan
naar een andere toonkleur. De wel
luidende baritonsolo van J. Gaastra
kleurde uitstekend in het beschaafde
geheel.
Wat V. d. Bosch het Gemengde
„Zanglust" liet doen in de luchtige
goedgeluimde Forelle van Schubert
hadden we een paar Jaar geleden niet
voor mogeiyk gehouden. Daarna won
de geliefde echo-Serenade van Las-
sus het met een beste doorzichtig
heid van het stemmenweefsel. Hier is
gestage vooruitgang. En zo zagen we
V. d. Boschs Intenties aldoor uitgaan
naar voordracht, vormkracht, sfeer-
zoeken en boetseren.
De geslaagde samenzang behelsde
liedbewerkingen van Dirk van Vliet,
Jan v. d. Waart en Herman de Wolff,
waarby de organist Herman van
Vliet en vooral de solotrompettist A.
Ry kaart zich imposant in het koor
mengden.
„Landerkenning* (begeleid door de op ten en Walton.
Liederenrecital
Thea Ekker-Van der Pas
De sopraan Thea Ekker-van der
Pas, wonende in Oegstgeest, dochter
van de bekende pianist Theo van der
Pas, die onlangs in onze stad een suc
cesvolle llederenavond gaf, zal zon
dagavond 20 februari met medewer
king van de pianist George van Re-
nesse, in Diligentia in Den Haag, on
der auspiciën van de vereniging
„Vrienden van het lied", een liede
renrecital geven, zy zingt liederen
Nin, Debussy, Absil, Berg, Brit-
Niet aantrekkelijk
De aarzeling van
geldt vooral de woningbouw, die met
moeiiyk verkrijgbaar geld en hog©
rente, niet aantrekkelyk is voor de
markt. Voor de utiliteitsbouw ligt dat
anders: zeker twee maal de J aarpro-
duktie van de bouwnyverheid ligt te
wachten op uitvoering, ook al is het
de vraag in hoeverre de bouwplan
nen reëel zyn. Kapitaalschaarste zou
ook de utiliteitsbouw kunnen rem-
Het totaal aantal werklozen in Ne
derland is nu over de grens van
50.000, een styging van byna 700 in
één maand. Vergeleken met dezelfde
tyd van het vorig jaar is het niveau
10.000 hoger. Ook het aantal aanvra
gen liep terug: in één maand met
3000 tot 73.000.
Van de 52.000 werklozen zyn er
volgens het Ministerie van Sociale
Zaken 22.000 toe te schrijven aan
het winterseizoen. Voorts zyn 11.000
minder geschikten werkloos en 14.000
mannen zyn onder te brengen in
de groep van „frictiewerkloosheld",
Weer hoge prijzen
voor schilderijen
Op de kunstveiling by Mak van
Waa in Amsterdam werden van de
aanvang af zeer hoge bedragen in
gezet op de schilderyen uit de collec
tie. Ei waren weer bUzonder veel
Engelsen en Duitsers die tot de bie
ders en kopers behoorden. Doordat
zy de pryzen flink opvoerden kon
den ook de aanwezige Nederlandse
belangstellenden niet achterblijven
als ze in het bezit van een der kunst
werken wilden komen.
Zo kwam een doek van Luca
Cr.rlevaris (1665-1731), voorstellende
een gezicht op Venetië, voor f28.000
in Engels bezit. Een gezicht op het
Buitenhof van Jan ten Compe ging
voor f 15.500 naar een Nederlandse
verzamelaar. Een Nederlandse kunst
handel kocht voor f 10.200 een werk
van de oude meester Hans Bollonger:
een boeket bloemen in een vaas. Het
zelfde bedrag bracht een stuk van
A. Eversen „De Palmstraat in Am
sterdam" op. Hy werd verkocht door
een Nederlandse verzamelaar. Nog
twee doeken van Eversen, kleine
schilderijtjes. werden voor resp.
f 5200 en f 6500 naar Engeland ver
kocht. Volgens deskundigen zeer ho
ge pryzen. Voor de Haagse school
bestond weer zeer veel interesse.
„Boerderij met hooimyt by een
sloot" van P. J. C. Gabriel haalde een
bedrag van f12.800.
Een klein schilderijtje van De
Heem werd verkocht voor f 8600.
..Een viskraam by avondlicht" van
Van Grootvelt bracht f7600 op, een
Ten Kate „aanzeilende vissers
schuit" f 6600, drie stukken van Klin
kenberg resp f3000, f5800 en f2100,
2 werken van Willem Koekoek resp.
f 8800 en f 6600 en een pastel van
Isaac Israels f5600.
5000 mannen staan by de arbeids
bureaus ingeschreven als structuur-
werklozen.
De werkloosheid onder vrouwen gaf
een geringe styging, voornamelijk
onder het winkelpersoneel.
Zware eis voor
mishandeling van
agent in burger
(Van onze Haagse correspondent)
Tegen een 19-jarige loodgieter, die
op zondag 24 oktober in de Winkel
stede een in burger geklede politie
man heeft mishandeld en bedreigd,
is door de officier van Justitie by de
Haagse rechtbank een gevangenis
straf geëist van acht maanden met
aftrek, waarvan twee maanden voor
waar dehjk.
De hoofdagent S. W. Kornhorn
37) had aanmerkingen gemaakt op
erdachtes wilde manier van chauf
feren. De loodgieter zou byna een
overstekend kind hebben geraakt. Er
ontstond ruzie, waarby de loodgieter
erop los sloeg.
„Ik had my toen al bekend ge
maakt als politieman", verklaarde de
agent ter zitting. De verdachte zei
dit niet gehoord te hebben. De agent
liep op sloffen en in een trui te
wandelen met zyn twee kleine kin
deren.
De vechtparty werd later vervolgd
>or de woning van de hoofdagent.
Daarby zou verdachte hebben ge
dreigd de politieman „aan reepjes te
snyden".
Ned. artiesten
zingen in Brussel
Pieter van den Berg en Rudolf
Kat zijn door de directie van de
Muntschouwburg te Brussel geën
gageerd, om daar dezelfde roUen in
de opera Wozzeckte zingen, als
die zij in ons land vertolkt hebben
resp. lste leerjongen en Andres.
Pieter van den Berg zal in alle
voorstellingen in Brussel zingen.
Rudolf Kat daarentegen zal slechts
in enkele voorstellingen in Brussel
zijn, daar h\j in de opvoeringen van
Manonin ons land de rol van
Quïllot de Morfontaine zingt.
Bovendien zal mevrouw Gré
Brouwenstijn een rol zingen in
„Elektra" van Richard Struuss, die
in Brussel zal worden gespeeld. In
maart zullen Maria van Dongen en
Marilyn Tyler in Brussel in ,,Le
nozze di Figaro" zingen.
Eerste tehuis voor
bejaarde kunstenaars
(Van onze correspondent)
De Goolse gemeente Laren krijgt
het eerste tehuis voor bejaarde kun
stenaars In ons land. Het zal ge
bouwd worden door de Rosa Spler-
stichting in oprichting, waarvan het
secretariaat is gevestigd in Amster
dam. Deze stichting, waarvan de har
piste Rosa Spier, een der Initiatief
neemsters is, stelt zich ten doel het
bouwen van tehuizen voor bejaarde
kunstenaars en wetenschappelijk ge-
vormden. Het tehuis in Laren zal uit
sluitend bejaarde kunstenaars huis
vesting bieden. De bewoners van dit
tehuis zullen ook de beschikking krij
gen over atelierruimte.
