De tragici
van ons
kerstfeest
Kerstboom
dimensies
Feestkleding
voor de laatste dagen van het jaar
Kerstnummer Leidsch Dagblad Vrijdag 24 december 1965
Voor niet-gelovige mensen Is Kerstmis een moeilijke
tijd, want wat moet je er mee aan? Sommigen van hen
zeggen: feest is feest, en richten een uitbundige maaltijd
aan, opgeluisterd met glinsterballetjes, kaarslicht en Bau-
jolais. Anderen nemen de gelegenheid waar om de extra
vrije dagen bij verafgelegen familieleden door te brengen,
of om hun hele discotheek nog eens af te draaien. De bij
behorende sfeer kun je in een warenhuis kopen.
En toch wat is Kerstmis eigenlijk? Voor de
Westerling betekent het: de geboorte van Christus. Voor
de heiden van duizenden jaren geleden betekende het:
de winter heeft het dieptepunt bereikt, nü gaan de dagen
lengen, de zon keert voorzichtig terug, er is weer hoop.
Nuchtere wetenschapsmensen hebben uitgerekend dat de
geboorte van Christus weliswaar vaststaat, maar niet
de juiste datum; volgens de nieuwe tijdrekening moet die
zo omstreeks februari hebben plaatsgevonden. De oude
organisatoren van het geloof meenden echter dat christe
lijke feestdagen alleen dan kans van slagen hadden, in
dien zij werden gecombineerd met de oude heidense
feesten: het lag daarom voor de hand dat zij de Blijde
Geboorte lieten samenvallen met het antieke Joelfeest.
In wezen was het toch hetzelfde: in de donkerste, meest
hopeloze tijd gloorde
de hoop, kwam' de ver
heugende wending;
een natuurwet werd
symbool.
De moderne tijd ech
ter heeft aan het oude,
warme Kerstfeest een
nieuwe dimensie toe
gevoegd: het verlan
gen om al is het
maar voor één dag of
één avond sameil te
zijn. Daarop zijn bijna
alle nieuwe Kerstver
halen gebaseerd. De
verloren dochter keert
terug naar het ouder
lijk huis, juist op
Kerstavond. Verbro
ken vriendschappen worden opnieuw aangeknoopt. Van
elkaar vervreemde echtgenoten vinden een nieuwe ge
meenschappelijke basis. Ons Kerstfeest staat in het teken
van de hereniging, de thuiskomst, de happy-ending. En
die geweldige drang om, in het dieptepunt van de winter,
samen te zijn heeft nieuwe problemen geschapen. Een
zaamheid wordt in de Kersttijd dubbel zo zwaar gevoeld.
Zich onbemind, ongewenst, onuitgenodigd voelen is een
verdriet dat nauwelijks te dragen valt. Miljoenen sol
daten kennen slechts één wens: Met Kerstmis thuis
zijn. Duizenden emigranten-ouders hebben nog één
wens: Kerstmis doorbrengen samen met de kinderen aan
de andere kant van de aardbol. Wie ver van huis is
krijgt heimwee, wie met Kerstmis moet werken voelt zich
misdeeld, wie verliefd is wil zich met Kerstmis verloven,
wie alleen is wil juist met Kerstmis getroost worden, wie
in een ziekenhuis wordt verpleegd schreit hete tranen als
hij vóór Kerstmis niet hersteld blijkt.
Maar moet dat nu allemaal? Is het nódig om de
medemens een kunstmatige hunkering naar warmte,
samenzijn, sfeer op te dringen? Hebben we niet een heel
jaar de tijd om goed te zijn, thuis te komen, een hereni
ging te vieren, de eenzaamheid van anderen te verlich
ten? Door alles wat ons hartverwarmend voorkomt op te
hangen aan een Kerstboom berokkenen we degenen die
niet künnen deelnemen aan onze sentimentaliteit en onze
liefde, een vreselijk verdriet. En dat is juist niet de be
doeling van ons feest! We willen allen gelovig of niet
in een donkere, kille maand licht en vreugde versprei
den. We willen allen vrede en welvaart, voor ons, voor
onze medemensen. We kennen allen dezelfde angst voor
uitzichtloze eenzaamheid, voor het vergeten worden, voor
het zich overbodig voelen en heus niet alleen in
de Kersttijd. Alleen leggen we er juist omstreeks Kerst
mis nog eens extra de nadruk op, zodat de werkelijk een
zamen, overbodigen en veriatenen hun gemis dubbel en
dwars krijgen ingewreven en met hun ellende geen raad
weten.
We etaleren brutaalweg ons geluk, onze saamhorig
heid, onze hereniging en beseffen niet hoe wreed we zijn
tegenover de anderen, die niemand meer hebben
Onverdroten schrijven we sentimentele verhalen over
eenzamen en zieken en soldaten-op-wacht, over zeelui,
vluchtelingen en hongerigen. Zij, die het goed hebben,
die met anderen samen zijn, genieten van de tegenstelling
tussen hun warmte en de misère van de verhaal-perso-
nages, ze vinden het roerend en mooi. Maar welke uit
werking hebben deze geschiedenissen op hen, die alleen
zitten, niet slechts met Kerstmis, maar altijd; op hen die
om welke reden dan ook niet thuis künnen zijn?
Dat is de tragiek van Kerstmis, een tragiek die wij zelf
In het leven hebben geroepen en uit alle macht blijven be
vorderen: onnadenkend en gelukkig als we zijn. Waarom
zijn we zo wreedmet Kerstmis, terwille van Kerst
mis, ondanks Kerstmis? Ik weet het niet. Maar het zit me
wèl dwars!
THEA BECKMAN
De kinderen zijn klein. De ka
mer is in verhouding niet veel
groter. U zoudit er wei een mooie
echte kerstboom neer willen
zetten, maar eigenlijk ontbreekt
de plaats en u vindt het daar
om vooral met het oog op de
kinderen een beetje te gevaar
lijk. Daarbij komt misschien nog
de officieel niet geuite reden
dat u er helemaal niets voor
voelt maandenlang verdorde
dennenaaldefï in huis te vinden.
Misschien ook sohrikt de prijs
van een grote boom en de daar
voor benodigde hoeveelheid ver
sierselen u af. Welke ook uw
bedenkingen zijn, een uitkomst
voor u is onze kerstboom in twee
dimensies, die vlak als karton
tegen de muur staat (of schuin
in een vrije hoek), die geen
naald verliest en voor de prijs
van twee drie vellen crêpe-
papier in een uurtje zelf te ma
ken is.
De benodigdheden zijn: een
grote kartonnen (golfkarton is
het gemakkelijkst te snijden)
doos, die u de kruidenier afbe
delt, groen crêpepapier, plak
band of kleefstof en metalen
paperclips (of een stukje buig
baar metaaldraad).
Open de kartonnen doos en
telken er de vorm van een kerst
boom op, een kerstboom met
voet. Die voet kunt u omvou
wen op de manier waarop we
vroeger papieren poppetjes he
ten staan.
Snij de kerstboom met een
scheermesje uit. Vouw de voet
om en zet er iets zwaars op. Bij
golfkarton voorzichtig de boven
ste laag karton doorsnijden om
het vouwen gemakkelijker te
maken.
Plak tegen de achterkant van
de boom op en over de vouwen
van de doos, stukken overge
bleven karton ter versteviging.
Bedek de voorkant met crêpe-
papier.
Buig de peperdips half open
en steek ze door de boom, zodat
ze haakjes vormen waaraan u
iets kunt ophangen. Versier de
boom met fantasie.
Een variatie op de platte boom
is de grappige en even platte
kerstman die als onverwachte
gast op feestjes zeker succes
zal hebben en een originele ver
siering is. Hij wordt op dezelfde
wijze als de boom uit een grote
doos gemaakt, echter met rood
orêpepapder overtrokken. De
band van de muts, de wenk
brauwen, de baard en de man
chetten worden van watten ge
knipt en opgeplakt. De ogen
kunnen worden getekend, maar
beter nog uit glanspapier wor
den geknipt en opgeplakt. Ook
opgeplakte knopen kunnen die
nen. De neus kan worden opge
tekend of in reliëf worden ge
maakt; in dit laatste geval
wordt een knoop, het dopje van
een tube of een flacon of iets
dergelijks met crêpepapier over
trokken en opgelijmd. De han
den worden uit dik, wit papier
geknipt en alleen aan het pols
einde vastgeplakt. Kunt u geen
handen tekenen, leg dan uw
eigen hand op een vel papier,
trek met potlood de contouren
na, en knip, een goed eindje
binnen de potloodlijn, uit.
Cocktail- en avondkleding uit Parijs. Het tweede japonnetje is van Jeanne Lanvin, het
laatste van het huis Dior en de overige creaties zijn uit de Heim-collect ie.
