Irna Spoorenberg
uitbundige bijval
oogst
Sliaw - renaissance
in geheel Engeland
aakzaamlieid tegen
forceren geboden
Produktie stroom
in vele theaters
GRANDIOOS SAMENSPEL IN
.ER IS 'N MOORD GEPLEEGD'
a
Nieuwe uitgaven
\IADDERAAR
I BAMBERG
[ROORDEELD
BOEIEND TOT LA ATSTE MINUUT
Zeventien doden
door pokken in
n.o. Kongo
W revel bij Turken
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 22 DECEMBER 19«5 VIJFDE BLAD
Concert
Kunstkring voor Allen'
gelden. In leder geval zal zy er goed
aan doen, het bijzonder behoedzaam
te behandelen en tegen forceren
streng te waken.
Haar bijzonder muzikale en op de
voet volgende partner was Géza Frid,
van wie een klankrijke en fantasie
volle ondersteuning uitging: een sub
tiel pianist, die precies weet, wat het
lied vraagt en qua accompagnement
toekomt. Zijn volmaakt en briljant
spel, vooral in Orthel, dwong terecht
grote bewondering af. Dat de mager
aandoende klavierarrangementen der
operaaria's de oorspronkelijke instru
mentatie in genen dele kon doen
vergeten, was niet zijn schuld.
Erna Spoorenberg heeft bewezen
nog steeds tegen vele eisen van een
gevarieerde liederenavond opgewas
sen te zijn, waarbij ril opgemerkt, dat
de vocale kleur en de kinderlijke
sfeer in Moessorgsky het beste tot
hun recht gekomen zijn.
De uitbundige bijval van het audi
torium, dat de Stadsgehoorzaal voor
I een groot deel vulde, had vanzelf-
sprekend twee toegiften tot gevolg:
i Mozarts' „Louise" en „Das Veilchen"
resp. met veel overtuigingskracht en
innigheid gezongen.
Met een fraai bloemstuk is de zan
geres terecht gehuldigd.
H.
Franfoise Gilot. de vroe
gere vrouw van de befaamde
schilder Pablo Picasso naast een
van haar schilderijen, bij de ope
ning van haar expositie in Mi
laan. Zij schildert, zoals Picasso
dat deed in zijn eerste periode.
Van de schilder heeft zij twee
kinderen.
De Eenhoorn, door Iris Murdoch,
Vert. N. Funke-Bordewtjk. Uitg.!
Contact. Amsterdam,
Een dwaze maagd, door Ida Si
mons. 4e druk. Uitg.: Nijgh Van
Ditmar. Den Haag.
Het meisje en de Hongaar, door
M. Oudehand. 2e dmk. Uitg.: Nijgh
Van Ditmar, Den Haag.
Aan de waterkant, door J. Kuypers
Het zaad van morgen, door F. de
Schrijver.
Ganzeveer en kogelpen, door J.
Daisne.
Het vliegenkotje van de Lei, door
L. Roels.
Gejaagd door de angst, door J.
Flanders J. Ray.
Een bloem in het geweer, door G.
Durnez.
Het geld vroeger en nu, door Dr. J.
Baerten.
Kroniek der poëzie, door Mamix
Gijsen. Vlaamse pockets. Uitg.: Hei
deland, Hasselt.
Tussen water en vuur, door Innes.
De WTede erfenis, door H. Troyat.
Leven met een dode, door H.
Troyat.
Eigen rechter, door H. Clewes.
Daantje zou naar school toe gaan,
door C. Wilkeshuis. Verschenen ter
gelegenheid van het 100-jarig be-
fstaan van de vereniging „Volkson-
derwijs".
j vandaag 11. Nieuw werk van Ne
derlandse en Vlaamse schrijvers bij-
eengebracht door F. de Bruyn, Jaap
Romijn en Oscar Timmers. Zwarte
Beertjes. Uitg.: Bruna, Utrecht.
Spionage in Siberië, door P. Val-
lène.
Huwelijksreis naar de zuidpool,
door P. v d. Vijver. Maraboe-pockets.
CJitg.: Bruna, Utrecht.
deze tijd, waarin talloos velen zich. speciaal voor de beeldbuis
et een onding als een microfoon in de hand brutaalweg voor
geres" uitgeven, zonder de minste notie te hebben van wat
locale opleiding en wat daar zo bij hoort (bovenal eruditie!)
adt, is het een weldaad weer eens een ware zangeres te horen,
ten enkel hulpmiddel van node heeft, om zich in een grote zaal
ilaanbaar" te maken.
de sopraan Erna Spoorenberg is dat het geval,
d alleen beschikt zij over ruimschoots voldoende zangtech-
ie kwaliteiten voor het geven van een liederenavond in dat
kt is haar kunst van hoge orde ook haar telkenmale van
Ijroot inlevingsvermogen getuigende voordracht, gepaard aan
«achtige articulatie, wettigt dit ten volle.
De componist-dirigent Géza
Frid en sopraan Erna Spooren
berg drinken een kopje koffie in
de pauze van het concert van
gisteravond.
(Foto LX)./Holvast)
„Lucio Silla", met nog zó klaar voor
getoverde coloraturen, dat iedere
operazangeres er haar om mag be
nijden.
Wij kunnen niet beoordelen of de
lichte scherpte en schrilheid, welke
zich in de hoogste regionen meerma
len openbaarde speciaal in de wat
moeizaam geproduceerde trieste De-
bussy-aria (Air de Lia), waarby
zich dan tevens een te hinderlijk vi
brato voegde, een gevolg was van
feit, dat Erna Spoorenberg
Modegril of noodzaak?
Het jaar 1965 zal in de geschiedenis van het Britse toneel waar
schijnlijk worden geboekstaafd als het jaar van Shaw, want in dit
kortgeleden haar liederenavond voor jaar hebben stukken van George Berhard Shaw, die in 1950 op
»i. - - - ,000 pond sterling aan
ninder dan de waarde
Éenrecitals waren eertijds aan
je van de dag: tegenwoordig
:met een lantaarntje te zoeken,
en, die een dergelijke onnoe-
2 zware en veelomvattende op-
jf zich durven nemen.
Spoorenberg durft en kan
het in Moessorgsky's intieme
htamer-cyclus", waarin deze
ae vrijgezel het kinderleven zo
schetste, vocaal even in-
leratom bouwt
kernreactor
krijgen over een onder-
„Athene" met een ver
van 10 kw thermisch. De
wordt door N er atoom ge-
naar een ontwerp van het
Centrum Nederland. Voor
is in totaal ruim 4.5 mil-
Ifllden uitgetrokken.
wordt, dat begin vol-
Jiaar met de bouw zal worden
Aan Neratoom neemt een
|«ntal industrieën deel.
ziekte moest uitstellen, of dat dei r -
jaren reeds hun invloed op haar Engelse schouwburgen opgeleverd, weinig
overigens nog bijvoorkeur in het mid- van zijn nalatenschap na aftrek van successierechten,
denregister glanzend materiaal doen Dit betekent, dat zijn erfgenamen, de National Gallery van Ier
land, het British Museum en de Kon. Academie voor dramatische
zijn geniale scheppingskracht, in del V. mnrkunst ongeveer 10.000 pond aan royalties zullen krijgen,
vijf ernstige doch op den duur te mo- rvAi l
notome Rilke-liederen van Léon Or
thel (1943) of in de aria's uit Debus
sy's „L'Enfant prodigue" en Mozarts
tiem als ragfijn geïnterpreteerd, in
drie van Debussy's vijf „Ariettes
oubliées" (van 1888), met de meester-
componist al op een voorpost van
Bovendien hebben deze begunstig-
TSVA i den aanzienlijk geprofiteerd van de
KAIP.IOOSI^JGIk film „My fair lady", die is gebaseerd
I op het toneelstuk „Pygmalion" van
Daverende lachsalvo's
..Er is een moord gepleegd'' (Busybody)blijspel-thriller in drie
bedrijven van de Engelse auteur Jack Popplewell bezit alle kwali
teiten om een vrolijke avond te waarborgen. De dialoog is door
spekt met humoristische en vaak geestige vondsten, de bouw ver
raadt de kundige vkman die de mogelijkheden van het toneel be
kwaam weet uit te buiten en de intrige is. zonder de werkelijkheid
al te veel geweld aan te doen. boeiend tot de laatste minuut omdat
de knoop, zoals een rechtgeaarde thriller betaamt, zich eerst op het
allerlaatst ontwart.
„De Haagse Comedie" gaf gister- aantrekkelijke blijspel, waarin de
avond voor K. en O. een tot in de werkster van een kantoor, mevrouw
puntjes verzorgde opvoering van dit Piper, zéér tegen de zin van hoofd
range jongeman is in de
'Stad Bamberg wegens het be-
Ovan gebouwen met antise-
leuzen en het omgooien en
van grafstenen op de
begraafplaats van de stad
,j kW tot een verblijf in een
tongenis van minimaal an-
-n maximaal drie jaar. Het
van de werkloze tandtech-
^oitzik in de zomer van dit
'*te een golf van antisemiti-
.^derijen in West-Duitsland
'Jongen werd op 29 juli na
3rtorig onderzoek gearresteerd.
•4
verklaarde voor de recht-
k hy zyn daden betreurde
Rschaamde. In hem was een
el tegen de joden ontstaan,
■^ijk door de wijze waarop
^ddels overleden vader be-
^was. Deze had in de oorlog
-tenaakt van de SS en was
uit gevangenschap te-
Ook het ontslag dat
J fo juli 1963 door zijn werk-
aangezegd, had naar zijn
•tot zijn haat tegen de joden
togen.
to Wasserman en Joris Diels
vis een moord gepleegd".
(Foto LX)./Holvast)
inspecteur Baxter, begint de lakens
uit te delen en dit. ondanks diens
tegenwerpingen weet vol te houden
totdat zij tenslotte de schuldige weet
te ontmaskeren. Met het oog op de
tweede voorstelling die vanavond
plaats vindt, moeten wij het hierbij
laten.
De alzydig bekwame rasartieste
Ida Wasserman speelde met bewon
derenswaardig gemak de rol van
mevrouw Piper, de vrijmoedige, pien
tere volksvrouw die niet alleen de
grote mond van de hoofdinspecteur
resoluut wist te snoeren maar er
tevens in slaagde haar logische ge
volgtrekkingen ingang te doen vin
den. De droge Engelse humor wist zij
niet alleen raak te lanceren maar
met haar onuitputtelijk reservoir
aan technische hulpmiddelen tref
fend te onderstrepen. Een grandiose
prestatie waarmee zy deze thriller
boven zyn instrinsieke waarde wist
uit te heffen.
Het dient gezegd dat zij door Joris
Diels. de bulderbast van een hoofd
inspecteur, die naast haar ook nog
een zware verkoudheid te bestrijden
had. bekwaam werd opgevangen, zo
dat beiden tot opvallende staaltjes
van perfect samenspel konden
komen.
Dat bij een in de puntjes verzorgde
voorstelling ook de bezetting van de
kleinere rollen goed moet zijn be
wezen Paula Petri als Claire
Marshall. Anne Marie Heiligers als
Marian Selby. Annie Oostveen als
Vickie Reynolds en Carl van der Plas
als Richard Marshall, Dolf de Vries
als rechercheur Goddard en Manfred
de Graaf als Robert Westerby.
De regie van Erie van Ingen ken
merkte zich door een vlot speltempo,
beweeglijke mise en scène en de
juiste blyspeltoon.
Alfred Pleiter leverde de perfecte
vertaling.
Tijdens het spel klonken vaak
daverende lachsalvo's, die aan het
slot door langdurige bijvalsbetuigin
gen werden overtroffen.
Namens K. en O. bloemen voor de
dames.
B. H.
Shaw en die het grootste gedeelte van
het jaar in het Londense West Eind
heeft gedraaid in volle zalen.
Het grootste succes is evenwel ge
weest de heropvoering van „Too true
to be good",, welk stuk op een tour
nee door de provincies, tijdens het
Festival te Edinburgh en in twee
Londense schouwburgen dit jaar
64.000 pond heeft ingebracht.
Deze produktie heeft alls records
gebroken zowel voor het stuk als voor
de schouwburgen, waarin het is op
gevoerd.
Artistieke bevrediging
Maar niet alleen de meest bekende
stukken van Shaw zyn dit jaar weer
opgevoerd. Enkele van de weinige
stukken, die naar men meende voor
goed op de plank waren gezet, zyn
afgestoft en aan een geestdriftig pu
bliek gepresenteerd.
Tot de dit jaar opnieuw opgevoer
de stukken van Shaw behoren „Wi
dowers houses", „Mrs. Warren's pro
fession", „The devil's disciple", „Cap
tain Brassbound's conversion", „Man
and superman", „Getting married",
„Fanny's first play", ,,St.-Joan", The
apple cart" en „Too true to be good".
Kleine toneelgezelschappen in het
centrum van Londen hebben bevon
den dat heropvoering van stukken
van Shaw hun niet alleen artistieke
bevrediging maair ook meer dan hun
gemiddelde inkomsten opleverde.
Ook provinciale gezelschappen wen
den zich tot Shaw in de hoop dat hy
de verliezen geleden bij het opvoeren
van minder grote schrijvers, gedeel
telijk zal goed maken.
aren
kan zijn op de keukendrama's en de
•onsmakelijke stukken, waarmede En
geland het grootste deel van een sei
zoen is opgeknapt geweest. Deze waar
nemers hopen, dat de Shaw-renais-
sance een teken is, dat het Britse to
neel op de drempel staat van een
periode van werkelijk verlangen naar
ernstige stukken, die tevens elegant
zijn.
In noordoostelijk Kongo is een
nieuwe pokkenepidemie uitgebroken.
Er zijn reeds 17 personen om het
leven gekomen. Het centrum van de
epidemie ligt in Kasenji, een ha
venstad aan het Al bert meer bij
Boenia.
Autoriteiten op het gebied van de
volksgezondheid hebben de politie ge
vraagd te helpen het reizen tussen
Boenia en Kasenji te verhinderen.
Boenia is de hoofdstad van de pro-
vinei Kibali-Itoeri. Kasenji ligt on
geveer 30 km van Boenia.
In juni is in hetzelfde gebied ook
een pokkenepidemie uitgebroken, die
500 levens heeft geëist. In deze pro
vincie komen vaak pokken en pest
voor.
Gev
Plannen om de Shaw-remaissance
te doen voortduren zijn er in over
vloed. Voor het Londense West Eind
wordt een opvoering in een sterke be
zetting van „You never can tell"
voorbereid en Peter Bridge, die het
seccesrijke „Too true to be good" voor
het voetlicht heeft gebracht, is voor
nemens een even schitterende „Get
ting married" op het toneel te zet
ten. Het Mermaid Theatre overweegt
een opvoering van „The philanderer".
Het grootste gevaar van deze re
naissance is. zegt Bridge, dat de
markt overvoerd kan worden met
Shaw. De beheerders van zijn nala
tenschap smeden natuurlijk het yzer
als het heet is en zullen elke vergun
ning geven, die wordt gevraagd, zo
lang maar niet twee schouwburgen in
dezelfde stad vergunning vragen om
hetzelfde stuk terzelfder tijd voor het
voetlicht te brengen.
Verlangen naar
ernstige stukken
Niemand kan deze renaissance at-
I doende verklaren. Vele schouwburg
magnaten schryven haar gedeeltelijk
I toe aan een modegril, anderen me
nen. dat zy een noodzakelijke reactie
GEORGE BERNARD SHA W
Bittere grapjes in Ankara over de kwestie-Cyprus
(Van onze correspondent in Athene)
Maximale vV doening op Cyprus,
gemengde gevoelens in Griekenland
en grote teleurstelling in Turkije. Zo
kunnen de reacties worden samenge
vat op de in de V.N.-Assemblee aan
genomen resolutie, die voor Cyprus
volledige soevereiniteit en onafhan
kelijkheid bepleit en op alle landen
een beroep doet „zich te onthouden
van elke inmenging en de soeverei
niteit. eenheid en onafhankelijk
heid van de republiek Cyprus te res
pecteren".
In de Turkse hoofdstad Ankara
waren het natuurlijk vooral de op
positiebladen. die zich roerden. „Cy
prus verloren, alles verloren", aldus
een van de koppen. Maar ook in
regeringsgezinde kringen is men
teleurgesteld.
Men maakt in Turkije bittere
grapjes over het allegaartje van
Bondgenoten dat Turkije in de Al
gemene Vergadering heeft gesteund.
Afgezien van Perzië, zijn dat Ame
rika, Albanië en Pakistan, drie lan
den met zeer uiteenlopende stand
punten in de kwestie-China, die el
kaar nu vinden in de Cyprische
kwestie.
Over de houding van Amerika, die
intussen voor de Turken natuurlijk
een lichtpunt is, is ook in Grieken
land het laatste woord nog niet ge
sproken. De regering stelt de uit
komst van de stemming in New
York maar voor als een groot suc
ces voor de diplomatie van Grieken
land en Cyprus samen.
De Griekse regering is het overi
gens niet ontgaan dat de resolutie
zich uitspreekt tegen élke vorm van
interventie in Cyprus' zaken. Daar
bij is stellig ook begrepen een even
tuele poging van Athene om de
FTnosis". de aansluiting by het
Griekse moederland, door te dryven.
Troepenmacht
De pro-Turkse houding van Ame
rika wordt in Athene vooral toege
schreven aan het feit dat Grieken
land zich onwillig toont zyn grote
en kostbare troepenmacht op Cy
prus terug te trekken, terwyi de re
gering intussen Koning Constantyn
een hoogst ongebruikelyke brief
heeft laten schryven aan president
Johnson, waarin hy om 35 miljoen
dollar vraagt. Johnson heeft ln zyn
antwoord veertien miljoen dollar
aan veevoer toegezegd, hetgeen hier
de nodige hilariteit heeft gewekt.
De wrevel, die nu by de Turken
tegen de VN heerst, zal het mis
schien moeilyk maken spoedig een
opvolger te vinden voor de overleden
bevelhebber van de VN-strydmacht
cp Cyprus, Thimaija. Deze spanning
doet zich voor nu de Veiligheidsraad
juist weer heeft besloten de VN
macht nog drie maanden op het
eiland te houden.
