NOG 13 DAGEN
7-132
Scheikundige
als chemisch
studie
proces
uw
PROF. TERWEN AANVAARDDE
LEERSTOEL AAN T.H.-DELFT
De Gastspelers niaken
weer een goede beurt
28
Wi Idwest - avond
blijkt goede keus
De
ster van Bethlehem
anjer
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 15 DECEMBER 1965 TWEEDE BLAD
(Advertentie)
K 16 17 18 MC20 21 22 23 24^ö>«;
27
29
30
31
TV, RADIO OF GRAMMOFOON
0/GOEDKOPER!
Functie architectuurgeschiedenis
I Hoewel het begrijpelijk is dat de twintigste eeuw zich bij het zoeken naar
|ten eigen stijl rigoureus afkeert van de oude voorbeelden (futurisme en
Kauhaus) wordt met het badwater ook het kind, dat architectuurgeschiede-
Ijiis heet, weggeworpen. Het gaat immers niet om de voorbeelden zelf maar
lom de principes die architecten hebben gedreven. Dit zei prof. ir. J. Terwen,
verbonden aan het Prentenkabinet te Leiden, in zijn oratie over de
van de architectuurgeschiedenis bij de bouwkundige opleiding, waar
hij vanmiddag het ambt van gewoon hoogleraar in de afdeling der
aan de Technische Hogeschool te Delft aanvaardde. Hij zal on
geven in de geschiedenis der bouwkunst.
rj De hoogleraar wees erop dat de
Opvattingen die men in de loop der
tijden heeft gehad over het nut van
yie geschiedenis der bouwkunst voor
ce opleiding van architecten zeer uit
eenlopend zijn. Als zelfstandige we
ttenschap ontstond de archtectuur-
fetorie pas in de achttiende eeuw.
Voor de architecten betekent dit dat
^de voorbeeldboeken die tot dan toe
alleen de klassieke bouwstijlen en
iun toepassingen gaven werden uit-
breid met staaltjes van andere
stijlen.
Vooral tijdens de romantiek nam
de belangstelling voor deze categorie
toe met name voor de gotiek die eerst
Prof. Chorus (Leiden)
voorzitter Ivio
Prof. dr. Ph. J. Idenburg, direc
teur-generaal van de statistiek, heeft
rich mede in verband met zijn be-
ooeming tot voorzitter van de raad
i roor de kunst, genoodzaakt gezien
als voorzitter der stichting Ivio
(Instituut voor Individueel Onder -
1 wijs) af te treden. Hij is 16 jaar
voorzitter geweest. De vice-voorzitter
Ivio, prof. dr. A. M. J. Chorus,
hoogleraar-directeur van het Psycho
logisch Instituut van de Leidse
Universiteit in Leiden, volgt hem als
voorzitter op.
Vele artiesten met o.a.
,The Jumping Jewels"
Geslaagde avond
voor militairen
Het hoogtepunt van de cabaret
avond, die gisteren door de Dienst
Welzijnszorg van de Koninklijke
Landmacht werd gehouden was onge
twijfeld het optreden van de „Jum
ping Jewels. De goedgevulde kantine
de Doelenkazerne in Leiden heeft
een goed verzorgde avond geno-
Bekende artiesten van radio en
televisie hebben hun medewerking
jegeven aan deze avond.
Tussen de verschillende nummers
door vertelde conferencier André
Meurs grapjes, waarbij hij Amster
dam en Rotterdam als middelpunt
koos. Voor de muzikale begeleiding
zorgde Tonny Schifferstein, die met
knappe improvisaties het geheel in
een vlot tempo deed verlopen.
Luitenant der tweede klasse F. H.
F. Klemann, welzijnsofficier, heeft
de artiesten met zorg uitgekozen om
de onontbeerlijke ontspanning voor
de 'militairen te doen slagen. The Wj-
co's, een accordeon-duo en Scott en
Black, een tweetal dat acrobatische
toeren verrichtte, toonden zich rou
tiniers in het vak. Vervolgens zong
het 20-jarige charmante blonde meis
je: Ciska Peeters uit Bodegraven en
kele bekende liedjes, die bijzonder in
de smaak vielen bij de militairen.
Conny van de Bosch bracht hierna
enkele Hollandse en Engelse liedjes
uit musicals ten gehore en niet te
vergeten „Het is genoeg", dat zij tij
dens het songfestival in Napels heeft
gezongen. Het „mannetje", dat bijna
alle muziekinstrumenten bespeelde
was Henny Vonk, die uitblonk tijdens
een solopartij op de trompet.
Tot slot van de avond velen had
den hierop met spanning gewacht
trad de meest vooraanstaande beat-
groep van Nederland op: The Jum
ping Jewels, die zonder Johnny Lion,
met met o.a. „Yesterday" het reste
rende gedeelte van de geslaagde
avond vulden.
Advertentie
Zoekt U een
SCHOORSTEENKLOK
WANDKLOK of WEKKER
v. d. WATER
heeft ze.
De beste merken
JUNGHANS. KIENZLE
HAARLEMMERSTRAAT 181
ALTIJD VOORDELIG.
's Maandags gesloten.
van de vele vluchtmogelijkheden
uit het hier en nu vormde, maar die
in de loop van de negentiende eeuw
is meer de aandacht trok wegens
haar geniale constructiemethoden,
nieuwe architectuurbegrip leidde
een conflict met de école des
beaux arts, die geen ander doel had
dan het nastreven van de meest zui
vere toepassingen van de klassieke
bouwstijl. Uit dit conflict kwam het
begrip functionalisme tevoorschijn.
Spreker wees er vervolgens op dat
Berlage een studie van de oude bouw
kunst, met name die van de Middel
eeuwen, heeft aanbevolen Bruno
Zevi, hoofdredacteur van TArchitet-
ture, wil de oude architectuur vooral
zien van onze eigen tijd uit met onze
eigen problemen voor ogen. Het ver
leden moet aldus „veractualiseerd'
worden. Dezelfde methode volgt men
bij het analyseren van de moderne
architectuur. Hier moet echter, zo be
sloot spreker, wel worden gewaar
schuwd tegen geschiedvervalsing,
aangezien men immers spoedig in de
verleiding kan komen om alleen dat
in de historie te vinden wat men vin
den wil.
K O Filmclub 16
ziet „Stagecoach"
Weinig episoden uit de ge
schiedenis zullen zo'n onuitput
telijke bron van inspiratie voor
de filmindustrie zijn geweest als
de Amerikaanse „Wildwest-
tijd". Ook in 1965 leverden
Amerikaanse film- en televisie
studio's een vrijwel ononder
broken stroom „westerns" en
Nederland blijft niet achter met
een onverminderde belangstel
ling voor het genre.
De Wild-west-avond van de Film
club 16 die gisteravond onder auspi
ciën van K. O. in de JacobazaaJ
in Leiden werden gehouden bleek een
goede keus en de liefhebbers van de
im-film kregen een beknopt,
r fascinerend beeld van het ruige
westen en de niet minder ruige be
volking. Hans P. van Oosterom
'n jonge Leidse ontwerper gaf een
vrij uitvoerige inleiding over 't wilde
westen, waarin hij enkele typische
eigenschappen van de wildwestfilm
nader belichtte. Eigenschappen, bij
voorbeeld, als de belangrijke plaats,
die de ruwe, ongerepte natuur in de
films inneemt, de doorgaans minder
waardige rol van de indiaan en
zwart-wit karakterisering van goed
kwaad. Het genre is heel oud. Al
in 1898 werd een filmpje gemaakt,
dat sporen van de latere western in
zich had en in 1903 verscheen „The
great robbery", een film die wordt
PROMOTIE
Aan de Rijksuniversiteit te Utrecht
promoveerde vandaag de heer Y. J.
van der Meulen, geboren in 1937 te
Leiden en wonende te Utrecht, Han-
nolaan 4, tot doctor in de wiskunde
en natuurwetenschappen op het
proefschrift getiteld: Stoichiometry
and crystal grownth of gallium anti-
monide, GaSb. Promotor was prof.
dr. J. H. v. Santen.
L. den Holder legt
taak neer
De heer L. den Holder, directeur
en oprichter van de N.V. Machine
fabriek Den Holder, is afgetreden ajs
directeur van deze vennootschap, een
functie, welke hij bijna 45 jaar ver
vulde. De heer J. den Holder, sinds
twaalf jaar procuratiehouder, is tot
directeur benoemd. Als commissaris
blijft de heer L. den Holder van de
vennootschap deel uitmaken.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
Petronella.
L. de Jong:
P. R. van Me:
Faber; Esther
Groenland
Sonïa Helena, dr van M. Wassenaar er
J J. C. Rewllk; Pefrus Cornells Jo
hannes. zn van J. van der Werf e~
G Bos: Anita, dr van J. P van
Broek en K. D. Beckschebe; Carla An-
"1 G. G. M. Prilst
i Goudoever
i Beelen en M. M
i den Berg
zn van G. r
Berkel; Jacque-
beschouwd als de eerste western, die
alle ingrediënten bezat waaruit later
de western als genrefilm kan worden
opgebouwd.
s een van de redenen voor de
onverminderde wildwest-belangstel
ling noemde Hans van Oosterom het
vleugje trots, dat bij de Amerikaan
deze wilde, individualistische
pionierstijd bestaat. Na de inleiding
werd de film „Stagecoach" van re
gisseur John Ford gedraaid. In deze
uit 1939 daterende film kwamen alle
factoren die Hans van Oosterom in
zijn inleiding had genoemd goed tot
uiting. De Film-clubleden konden in
van de rollen een nog zeer jonge
John Wayne zien spelen. Verder was
het opvallend dat deze oude film
vrijwel niets aan spanning heeft in
geboet.
Met scooter in
het Rapenburg
Een 32-jarige inwoonster van
Oegstgeest is gisteravond omstreeks
tien uur op onverklaarbare wijze met
haar scooter in het water van het
Rapenburg gereden.
De scooterberijdater, die schaaf
wonden aan beide benen had, is door
omstanders op het droge geholpen
en door omwonenden van droge kle
ren voorzien.
De scooter is inmiddels ook uit het
water opgevist.
Bedrijfstafeltennis
Spanning in
eerste klas
Openbare les
dr, R. Louw
Gistermiddag heeft dr. R.
Louw met een openbare les in
het Groot Auditorium officieel
het ambt aanvaard van gewoon
Leids lector in de organische
scheikunde.
Dr. Louw besprak enkele aspecten
van de chemie als samenspel van
wetenschap, ambacht, techniek en
vindingrijkheid, ook in verband met
maatschappij en universiteit.
I De chemie met zijn snel wassende
I stroom aan prcdukten (zoals kunst-
I stoffen, geneesmiddelen en detergen-
tia) is een zeer belangrijke economi
sche factor geworden, maar ook die
richtingen, die geen materialen pro
duceren zoals het onderzoek der
levensprocessen zullen onze toe
komst mede bepalen. Voor een even
wichtige ontwikkeling van de chemie
(en voor een goede opleiding in de
chemie) is het van belang dat er aan
het „hoe" en het „wat", nl. het „me
chanisme" en de „synthese" een niet
te verschillende aandacht wordt be-
I steed.
By het bezien van de standen per
1 december in de Leidse bedrijfstafel-
tenniscompetitie is het opmerkelijk,
dat de leidende teams in de 2de, 3de
en 4de klasse al een zeer grote voor
sprong op de concurrentie zo
daarvan nog te spreken is hebben
genomen.
In de 2de klasse heeft Durisol
(Leiderdorp) 7 punten winst op GGV
2, dat op haar beurt de ABN-res. 6
punten achter zich laat.
In de 3de klasse is de marge tus
sen RTC 2 en Mebo 2 (41 om 27)
groter dan het krachtsverschil, om
dat het team van Cor Prins één
wedstrijd meer heeft gespeeld. Rota 2
zal o.i. een niet-ongevaarlijke mede
dinger kunnen worden.
Het overwicht van F. 188 5 in de
4de klasse, 14 punten voorsprong op
Mebo 3 en Zaalberg 3, is thans
weldigend, maar het op de 4de plaats
zetelend OGV heeft ^1 wcdsfrUd
der chemie, die we bijv. in de studie-
De chemie maakt, zoals vele na-
tuurwetenschappen, een bykans ex
plosieve ontwikkeling door; ook de
onderlinge verhoudingen wijzigen
minder gespeeld en heeft de aanslui
ting nog niet verloren.
Volledige spanning heerst
teel uitsluitend in de 1ste klasse,
waar de topteams van de verenigin
gen elkaar over het algemeen weinig
toegeven. B. de Roo en zijn spelers
(GGV 1) hebben hier een lichte
winst op Stadhuis 1, dat mogelijk
deze maand zal trachten haar ach
terstand in te lopen. De drietallen
van F. 188 1 en ABN 1 volgen met
betrekkelijk geringe achterstand en
zijn nog niet kansloos.
In het totaalklassement, waarvan
de winnaar aan het eind van het
seizoen de wisselbokaal zal verwer
ven. leidt RTC voor F. 188 en GGV.
gidsen vinden, past niet goed meer
by de huidige en toekomstige
situatie; dit maakt het definiëren
van „organische chemie" niet een
voudiger. Gedacht wordt aan een
systematische indeling in algemene
chemie (met fysische-, theoretische-
en analytische chemie), fenomenolo
gische chemie (o.a. koolstof-, fosfor-
en metaalchemie) en speciale chemie
(büv. biochemie, technologische che
mie).
De hierin passende omschrijving
van „organische" chemie is dan: „fe
nomenologische chemie van koolstof
en verwante elementen, voornameiyk
Dr. R. LOUW
in samenhang met de waterstof-, bo
rium-, stikstof-, zuurstof- en halo-
geengroep, benevens de coördinatie-
ohemi, van koolstof; het geheel ge
lardeerd met algemene chemie en
gekruid met speciale chemie".
Vervolgens behandelde dr. Louw
het „hoe en wat" van de opleiding
van chemici aan de universiteit. Zo
behoren de (kandidaten) colleges,
gezien de snelle ontwikkeling, up-to-
date te zijn en moeten vooral de ver-
banden tussen de verschijnselen wor
den getoond; research-opdrachten
moeten „modern" zijn en zo zelfstan
dig mogelijk worden uitgevoerd; de
student moet de chemie als een vec
torgrootheid leren zien, dus begrip
krijgen omtrent de verwachte ont
wikkelingsrichtingen in de nabije
toekomst. De leermeesters moeten in
theorie en praktijk „meestuderen"
en daar dus tyd voor kunnen vrij
houden en op deze wijze het
enthousiasme, een belangrijke bepa
lende factor voor studie-efficiency en
studieduur, zo veel mogelijk aanwak
keren.
Het opleiden van chemici werd
vergeleken met de synthese van een
chemisch preparaat, of meer in over
eenstemming met de omvang, met
een chemisch proces. Deze vergelij
king, gebaseerd op vier kenmerken
(uitgangsmateriaal, wijze van uit
voering, produkten en de schaal van
uitvoering) kan ver worden doorge
voerd. Onder andere komen ter spra
ke optimale conversie, toepassen van
eenvoudige standaard „fabrieken",
aandacht voor de verdere afwerking
van het produkt, aanwezigheid van
de juiste temperatuur en voldoende
bekwaam personeel.
Aan het slot werd de studenten
voorgehouden, dat de universiteit
niet slechts .Academici", maar ook
vakspecialisten moet afleveren, dat
een chemicus (en in het algemeen
een wetenschapsman) met feitenken
nis alleen slechts een verzamelaar is,
en dat het vormen en toepassen v J1
ideeën essentieel is.
Na de openbare les, die met de ge
bruikelijke toespraken werd besloten,
recipieerde dr. Louw in de ontvangst
zaal van de Aoademie.
Komt, verwondert u hier mensen
Martinus Nyhoff, op wiens lekespelen in hoogtijdagen van het
kerkelijk leven steeds weer wordt teruggegrepen, is een dichter, die
met eenvoudige woorden direct tot de kern van de zaak weet door
te dringen. Zo ook in zijn kerstspel ,,De ster van Bethlehem",
waarin hij de weg schildert van allerlei type mensen, die op weg
zijn naar de stal, waarin Jezus is geboren. Hierbij speelt de ster.
symbool voor de verkondiging van Christus' geboorte, een grote
rol.
Het is de Chr. Toneelgroep
„Imperium", die dit soort leken
spelen uitstekend ligt. Temidden
van een eenvoudig décor, waar
langs zich de weg van Bethlehem
naar Jeruzalem aftekent, weet
„Imperium" met grote overre
dingskracht dit spel tot leven te
bregen. Zo ook gisteravond in de
nieuwe Vredeskerk aan de Burg-
gravenlaan, een ruimte (met po
dium), welke zich uitstekend voor
een dergelijke opvoering leent.
OVERLEDEN
W. Turnhout. 26 jr.
sTj. Bos, 64 Jr,
Schooten. 67 Jr,
Bos,
ter, 44 Jr.
De avond, welke in samenwerking
met de Leidse Hervormde Jeugdraad
T. Guldemees- door K. en O. en de Leidse Jeugd
6j j Actie speciaal voor jongeren was ge
organiseerd, werd geopend met het
„Komt, verwondert u
raarna Imperium
zorgde voor een gewijde opvoering
van dit kerstspel, waarin vooral ook
de muzikale illustratie zeer te loven
viel.
In dit spel stelt Eva de gehele
mensheid voor. zy drukt in het be
gin het verlangen uit naar de komst
van de Messias en aan het einde de
vreugde over het Lam Gods, dat
's werelds zonden op zich neemt.
De herders krijgen van Gabriël de
boodschap en de vrouwen uit Beth-
De drie koningen komen door de
ster geleid en vinden tenslotte de
nieuwe Koning in Bethlehem; daar
knielen deze groten der aarde voor
het Kind. Ze komen allen tenslotte
samen rond Hem, die de ware vrede
brengt.
Herodes hiertegenover is het voor
beeld van de afwijzing van het Evan
gelie; hij is tevreden met de door
hemzelf gestichte vrede en duldt
geen hogere Koning. De boodschap
van de door Eva gestuurde koningen,
van de ster, van de profetiën en van
een schokkende droom slaat hy in
de wind.
„Als de klok waarschuwt"
„Als de klok waarschuwt" is een
mysterieus blyspel in drie bedry-
ven door R. en H. Feenstra.
Een briljant stak kan men het
niet noemen, maar het bevat wel een
aanvaardbare dosis spanning en
vrolijkheid.
Wat dat betreft hebben De Gast
spelers, die gisteravond een uitvoe
ring gaven in de Schouwburg, geen
slechte keus gedaan.
Het werd derhalve een geslaagd
toneelavondje, hoewel Jac. Buis als
speler-regisseur het accent iets te
veel op de vrolijkheid en net iets
te weinig op het geheimzinnige heeft
gelegd.
De wijze waarop het decor was op
gebouwd over 't algemeen schen
ken toneelamateurs hieraan niet vol
doende aandacht droeg
Aan het einde van het spel breekt
tenslotte de climax door. Eva (zie
foto) breekt haar staf, die haar tot
steun in het leven diende en vormt
die om tot een kruis, in welk teken
df ^^bf^ de monisch*~orkest.
1 - vÜKJt plaats
ACAD. EXAMENS
Aan de Leidse Universiteit zijn
geslaagd voor het kand.ex. kunstge
schiedenis mej. S. van Beek (VelD,
Gld.)kand.ex. N.W. sociologie de
heer R. G. Fernhout (Bussum)
kand.ex. wis- en natuurkunde de
heren A. A. T. Moes (Leiden), F.
Twilt (Oegstgeest), E. J. Bomhoff
(Leiden), E. A. Burgemeister (Lei
den), J. M. Koks (Leiden), W. G. v.
d. Berg (Leiden), A. M. Vossepoel
(Leiden), D. W. Engelfriet (Leiden;,
R. J. J. Jongschaap (Leiden), F. R.
J. Willemse (Voorhout), A. M. v. d.
Werf (Den Haag); de dames A. C.
v. d. Berg (Leiden). J. Kryn (Lei
den), J. J. M. v. d. Berg (Leiden), B.
J. M. Zonneveld (Leiden), L. Voge
lenzang (Leiden), P. Baas (Leiden),
M. W. van Tol (Leiden)doct.ex.
natuurkunde de heer J. W. M. Livius
(Voorschoten)doct.ex. biologie
mevr. T. F. PollGoedhart (Leiden),
doct.ex. geologie de heer B. J. Hensen
(Leiden); doct.ex. biologie de heer
M. L. Dykstra (Katwyk aan Zee);
doct.ex. farmacie de heer P. H. Vree
(Den Haag); doet. ex. sterrenkunde
de heren P. B. Bosma (Oegstgeest)
A. v. Vliet (Delft).
Bachs Magnificat
in Marekerk
Onder leiding van Iskar Aribo
wordt zondagmiddag in de Marekerk
een uitvoering gegeven van Bachs
Magnificat (Lofzang van Maria)
door koor, solisten en instrumenta
listen van het Rotterdams Baroken-
semble.
Het orkest wordt versterkt door
leden van het Rotterdams Phllhar-
legen is. Een gebaar, waaraan zij de
D^e aüen komen »P™P k™Ujk he, caJ1^-dien^ \aZZJTZ BUzT
er te talmen. Erc G ,e Ee"' 700"1 der Kerkewerk van de Leidse Her-
lehem van Eva.
naar de stal, zonder te talmen. 'u zingen, ten, voonu Kerkewerk van de Her_
Romeinse officier, de vertrou- ^nvoud- indrxikwf*- vormde Gemeente Voorgangers zijn
aan van Herodes, vindt de weg Renu© avond. deken W. P. M. Hartig, en dr. P
grote tweestrijd. (Foto l.d./Holvast), 'l. Schoonheim.
by tot het succes van deze voorstel
ling, die bovendien met veel vaart
werd gebracht. Het publiek zag het
stemmige interieur van een oud
kasteel, sinds kort bewoond door een
stoere zeekapitein (W. Houps), zijn
op uiteriyke vormen gestelde vrouw
(Janny v.d. Kwartel) en zyn lieftal
lige dochter Babette (Coby Kok). En
in dit kasteel gebeurden na de dood
van de vorige slotbewoner en de
verdwijning van de twee jonkers
de vreemste dingen
Maar tijdens het laatste bedrijf kon
de zaal opgelucht ademhalen, want
de man, die alle moeilykheden ver
oorzaakte, werd ontmaskerd en één
van de jonkers inmiddels op de prop
pen gekomen sloot voorgoed de klei
ne Babette in zyn armen. Wie had
trouwens gedacht dat de grote boos
doener de geaffecteerdsprekende
dokter (P. Jacobs) was?
Aan dit onderhoudende toneelspel
werkten voorts mee Jac. Buis als de
alcoholminnende bediende van de
kapitein, Jos Ham- Brussel als de
kordate dienstmaagd, C. v. d. Drift
als de mysterieuze Sinne, Nell de
Lange-Reizevoort als de voortvaren
de buurvrouw en W. van Piere als
jonker. Het was 'n vrij sterke rolbe
zetting, en geen van de spelers bleef
onder de maat.
De Gastspelers hebben dus ook
ditmaal een goede beurt gemaakt.
De bloemenhulde aan het einde van
de avond was derhalve welverdiend!
Verlovingsringen
De allermooiste
voor
de allerliefste
PIERROT
Juwelier-Horloger
Maarsmanssteeg 21
Leiden - Tel. 20778
Theo Kersten exposeert
Tot 6 januari 1966 exposeert Theo
Kersten aquarellen en grafisch werk
in de Taveerne Tastevin aan de
Beestenmarkt. Zyn werk is elke dag
te bezichtigen van 14.30 uur tot 24.00
