LEIDSCH
DAGBLAD
Extra maatschappij voor
centraal anteimesystecm
MAANVAARTUIG TE
PLETTER GEVALLEN
éw tytteuwö
Monopolie P.T.T. doorbroken
Drie oorzaken voor
de tegenvaller van
Franse president
Russen nog nooit zo
dicht bij succes?
Jpgericht 1 maart 1860
DINSDAG 7 DECEMBER 1965
No. 31739
Urecteur: E. A. E van Dishoeck
loofdredacteur: J Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 10,70 per kwartaal, f 3,55 per maand, f 0,83 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
(Van onze parlementaire redactie)
De NV Nederlandse omroep zender maatschappij Nozema, die
•oor 60 procent in handen is van de Staat en voor 40 procent in
enden van de omroeporganisaties, zal een dochtermaatschappij
ihet leven roepen voor de aanleg en exploitatie van een landelijk
tntraal antennesysteem.
De nieuwe maatschappij zal waarschijnlijk begin volgend jaar worden
Vsticht om daarna te beginnen met de geleidelijke opbouw van het
fieuwe net, dat in bescheiden vorm reeds voorkomt in de gemeente
\ronten en de Haagse wijk Bezuidenhout.
van de nieuwe maatschappij zal dan
ook zyn het registreren en inventa
riseren van deze particuliere centrale
antenne inrichtingen. Nagegaan
moet namelijk worden of leidingen
en aansluitingen wel voldoen om bij
het landelijke systeem ingeschakeld
te worden. Door deze samenvoeging
ontstaan de ruwe mazen van het
nieuwe net, dat dan geleidelijk kan
worden uitgebreid.
Formulering
Draadomroep
mogelijk naar
particulieren
Het is de bedoeling, zo vernemen
|j uit goede bron, te beginnen met
j samenvoeging van reeds bestaande
irticuliere inrichtingen, zoals die
loral in nieuwe woonwijken reeds
jelvuldig voorkomen. De eerste daad
MINISTER SUURHOFF
nopolie doorbreken
j tatie, in het organisatorische vlak
Zijn er technisch reeds voldoende j zijn eveneens denkbeelden ontwik-
waarborgen voor een goede exploi- keld. die in februari een zekere for
mulering zullen krijgen, zo vernemen
wij. Het is de bedoeling, dat de No
zema. die reeds door de regering-
Marijnen is aangewezen om het
landelijke CAS op te zetten en te ex
ploiteren, wordt omgezet in een hol
ding-maatschappij met dochteron
dernemingen. De Nozema is thans de
eigenaresse van het zendermateriaal
radio en televisie, dat op haar
kosten door de PTT wordt geëxploi
teerd en onderhouden.
Koning van Sikkim
klaagt over China
Volgens mededelingen van Koning
Paldon Thodup Namgyal van Sik
hebben de Chinese communis
ten troepen samengetrokken langs de
gehele grens tussen Tibet en Sik
kim. De Koning, die met een Ame
rikaanse is gehuwd, verklaarde op
een persconferentie, dat een bataljon
Chinezen is gestationeerd in het ge
bied tegenover de Nathoe La en de
Tsjoe La, twee bergruggen in Sik
kim. Voorts hebben de Chinezen een
weg. die door vrachtwagens kan wor
den bereden, voltooid tussen Rin-
chengane en de voet van de Nathoe
La. Deze weg begint in Lhasa, de
hoofdstad van het door de Chinezen
bezette Tibet.
Wetswijziging
De exploitatie van het landelijke
CAS door anderen dan de Staat
wordt mogelijk gemaakt door de wij
ziging van de telegraaf- en tele-
foonwet, die minister Suurhoff (Ver
keer en Waterstaat) vandaag bij de
Tweede Kamer heeft ingediend. Tot
dusver bepaalde deze wet namelijk,
dat deze taak slechts aan de PTT
zou kunnen worden opgedragen. Het
wetsontwerp biedt de regering ech
ter de mogelijkheid de aanleg en
exploitatie bij concessie aan anderen
toe te kennen.
Ook wordt de mogelijkheid geopend
het draadomroepnet van de PTT
aan particulieren over te dragen.
Voorts wordt geregeld, dat ook an
deren dan de PTT de aanleg en ex
ploitatie van particuliere CAS-in-
richtingen kunnen verzorgen, mits
men beschikt over een vergunning.
Over drie dagen
zeer hoog water
(Van
weerkundige medewerker)
De zware regenval tijdens het
eekeinde in België, Luxemburg en
Duitsland met daarbij tijdelijk hoge
temperaturen in de bovenlucht,
waardoor er veel sneeuw ging smel
ten. zijn voor een sterke was van de
Rijn, Maas en zijrivierengaan zor
gen. 0\er ongeveer drie dagen zul
len met name de Rijn, Waal, Lek en
IJssel *n ons land een zeer hoge
waterstand gaan vertonen, waarbij
een ingestelde dijkbewaking niet on
waarschijnlijk lijkt. Keulen meldde
inmorgen een was van 151 centi-
ecer en heeft daarmee een stand
m 598 centimeter bereikt. Morgen-
.hcend verwacht de Duitse water
staat voor Keulen ongeveer een stand
van 760 centimeter en daarmee is
de top nog niet bereikt, want de
I Moezel steeg vanmorgen nog flink,
evenals de Main. Ook Straatsburg
boven-Rijn) meldde nog een was
van 106 centimeter, Koblenz van 142
centimeter, waardoor de topstand
voor Keulen zeker bij de 8 meter zal
komen te liggen en dat betekent
langs onze grote rivieren een water
hoogte van hier en daar onge-
veer 1 meter 50 beneden de dyk-
kruin.
Op de luchtbasis van Loesaka
in Zambia is personeel en ma
terieel van de Royal Air Force
gearriveerd als symbolische Brit
se macht ter bescherming van de
Kariba-dam. President Kaoenda
van Zambia vreest een Rhode-
sische actie tegen deze dam, die
zijn land van elektriciteit voor
ziet.
Marine bestelt
15 wentelwieken
(Van
Haagse correspondent)
De Koninklijke Marine heeft bij
de Westland-fabrieken in Engeland
15 hefschroefvliegtuigen van 't type
Wasp A.S. 1 voor onderzeebootbe-
strydingsdoeleinden besteld. De
toestellen zyn bestemd voor dienst
aan boord van de zes fregatten van
de nieuwe Van Speykklasse, waar
van er twee reeds te water zyn ge
laten en twee in aanbouw zyn. In
1967 zullen de twee laatste volgen.
Door zijn vijf zitplaatsen en de
gunstige verhouding tussen het le
ge totaalgewicht van 1535 kilogram
en de maximale beladingsgraad van
2495 kg. gepaard aan een reikwydte
van 490 kilometer by een kruissnel
heid van 177 km/u, is de Wasp voor
vele doeleinden te gebruiken, zyn
voornaamste taak by de Nederland
se marine zal echter bestaan uit het
n twee torpedo's.
WEERBERICHT
ONBESTENDIG
Het KNMI verwacht van heden-
>t morgenavond:
Aanvankelyk opklaringen en en-
ele verspreid voorkomende buien,
torgen overdag geleidelyk toene-
lende bewolking, later gevolgd door
oige regen. In de nacht enkele
listbanken. Zwakke tot matige
Oordwestelyke wind, morgen krirn-
end naar zuidwest en toenemend
>t matig of krachtig. Ongeveer de-
Slfde temperaturen.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
8 DECEMBER
Zon op: 8.35 uur; onder: 16.29 uur.
Maan op: 16.12 u., onder: 8.16 u.
(volle maan).
Hoogwater in Katwyk aan Zee om
238 en 14.52 uur.
Laagwater: 10.45 en 23.04 uur.
Dit nummer bestaat uit 14 pagina's
Een overzichtsfoto i
St.-Pieter hedenmorgen, waar
de concilievaders voor de laatste
maal in openbare zitting bijeen
waren. Morgen wordt het con
cilie plechtig gesloten.
N.A.M. BECINT
ZATERDAG MET
NIEUWE BORING
Ingenieur J. P. M. Bongaerts, di-
recteur van de Nederlandse Aardolie
Maatschappy. verwacht dat men pas
rond 15 januari een goed beeld zal
kunnen krygen van de situatie in
Het Haantje in Sleen. Op 15 januari
zal men namelyk met een nieuwe
boring, die a.s. zaterdag begint, de
oorspronkelyke put bereiken. Ir.
Bongaerts deelde dit mee tydens een
persconferentie in Sleen. De werk
zaamheden voor de nieuwe boring
zullen 35 dagen duren.
De hoeveelheid gas in de put is
niet bekend, maar volgens ir. Bon
gaerts zou dit in de buurt van de
twee tot drie miljard kubieke meter
kunnen zyn. Dat is volgens de
NAM zeer weinig.
(Van onze redacteur ruimtevaart)
Voor de vierde maal dit jaar faalde gisteravond een Russische
poging tot een ..zachte landing' 'op de maan. d.w.z. het afremmen
van een ruimtevaartuig bij nadering van de maan. zodat het mee
gevoerde instrumentenpakket onbeschadigd op de maan terecht
komt.
Gisteravond om 22.51 uur en 30 seconden Nederlandse tijd viel
j de 1552 kg wegende Loena VIII, die vrijdag ƒ.1. werd gelanceerd,
te pletter op de „Zee der stormen" op 8 graden en 8 minuten
noorderbreedte en 63 graden 18 minuten westerlengte,
j Volgens officiële berichten en volgens waarnemingen van het
Britse observatorium Jodrell Bank moet er in de allerlaatste fase,
I toen de remraketten schijnbaar goed werkten, toch nog iets mis zijn
i gegaan. Het schijnt dat de Russen ditmaal dichter dan ooit bij
succes zijn geweest.
Deze formidabele snelheid kan al
leen door remraketten worden ver
minderd tot 0 by het bereiken van
het maanoppervlak. Worden de ra
ketten een fractie van een seconde te
vroeg ingeschakeld, dan is de snel
heid 0 ook een fractie van een secon
de te vroeg bereikt. d.w.z. dat het ge
vaarte dan nog een of twee kilometer
hoog boven de oppervlakte „hangt"
en dan van die hoogte af te pletter
valt. Beginnen de remraketten daar
entegen een fractie van een seconde
te laat te werken, dan is de snelheid
nog lang niet tot 0 gereduceerd als
de maanbodem wordt bereikt, zodat
evenmin een zachte landing wordt
gemaakt-
Regulering van de kracht en wer-
kingstyd van de raketten bv. met
behulp van radar is uiterst gecompli
ceerd doordat de radarstralen, die
door de raket worden uitgezonden
naar de maanbodem om de afstand
Onvoorstelbare
nauwkeurigheid
noodzakelijk
De moeilykheid van een zachte lan
ding is, dat de maan geen atmosfeer
hèeft waarin de snelheid van een
ruimtevaartuig bv. door parachutes
kan worden afgeremd. Wanneer een
ruimtevaartuig eenmaal het punt in
zyn baan heeft gepasseerd waar de
aantrekkingskracht van de aarde
door die van de maan wordt overtrof
fen valt het vaartuig met steeds gro-
tei snelheid naar de maan toe. By
het bereiken van de maan ligt die
snelheid in de orde van grootte van
9000 km per uur ofwel 2Va km per
te bepalen en waarvan de weerkaat
sing moet worden opgevangen, ty
dens de rem-manoeuvre onvermy-
delyk moeten gaan door de hete ra-
ketgassen die ook in de richting van
de maan worden gestuwd, waardoor
afwykingen kunnen optreden. Voorts
kan een betrekkeiyk lichte maan-
capsule niet een te zwaar en inge
wikkeld elektronisch brein meevoe
ren om de radarwaarnemingen tot in
details te interpreteren en om te zet
ten in bevelen aan de remraketten.
Spoedig nieuwe
poging
Ook bij vorige Russische pogingen
om deze gecompliceerde manoeuvre
uit te voeren, is er tijdens deze fa
se van de landing iets mis gegaan.
Ditmaal echter heeft men in Enge
land menen waar te nemen, dat de
Russen zeer dicht by succes zyn ge
weest. dat wil zeggen dat slechts in
de allerlaatste fase een fout is op
getreden. De signalen die de Loena
tot het laatste ogenblik bleef uitzen
den, zullen de Russen ongetwijfeld
meer hebben kunnen vertellen om
trent het verloop van de landingspo
ging in de laatste seconden en het
is niet onmogelijk, dat een volgende
poging op vrij korte termijn wordt
ondernomen waarbij men lering zal
blijken te hebben getrokken uit de
mislukking van gisteren.
De Amerikanen, die met hun Sur-
veyoi een soortgelyke zachte lan
ding willen maken om instrumen
ten op de maan te plaatsen, hebben
te kampen met een reeks van tegen
slagen by de constructie van hun
maanvoertuig. In tegenstelling
tot de oorspronkelyke verwachtingen
zal de eerste Surveyor pas op z'n
vroegst midden 1966 gelanceerd kun
nen worden. Het ziet er naar uit
dat voordien een Russische poging
zal zyn geslaagd.
(Van onze Parijse
correspondent)
Politieke kringen in de Franse
hoofdstad verwachten, dat pre
sident De Gaulle voor donder
dagavond bekend zal maken ook
voor de tweede ronde te zullen
aantreden.
Op 19 december zal hij
dan slechts één tegenstander
hebben: de kandidaat van de
linkse groepen, Mitterrand, die
met 32% de grote meerderheid
van de communistische en socia
listische stemmen op zich heeft
verenigd. Over het algemeen
verwacht men. dat de generaal
in zijn duel met Mitterrand aan
het langste eind zal trekken.
Lecanuet, de man van de mid
dengroepen, zal zijn volgelingen
vermoedelijk vrij laten in hun
keuze. Wel zou hij De Gaulle
graag in het zand zien bijlen,
maar aan de andere kant wil hij
de stemmen van zijn aanhang
toch ook niet mengen mee die
van de communisten. Overigens
zijn er voor de eerste ronde heel
wat voorspellingen anders uitge
komen. zodat het verstandig lijkt
voor de tweede enige voorzich
tigheid te betrachten en De
Gaulle niet bij voorbaat als ze
kere overwinnaar te bestempe
len.
i op i
»r de oorzaken van
r de president, dan
De Gaulle's hooghartige afwyzing
van een eigen campagne, omdat
de president meende, dat zyn
herverkiezing slechts een forma
liteit zou zyn;
het normale „slytageproces" van
leidende staatslieden, waaraan
ook de legendarische figuur van
de Franse generaal zich niet
heeft kunnen onttrekken, vooral
omdat de Fransen De Gaulle's
onmisbaarheid bij kalme zee heel
wat minder voelen dan by storm
of dreigende catastrofen;
De Gaulle's buitenlandse politiek
contra de Amerikanen en tegen
de Atlantische en Europese een
heid, gepaard aan versnelde toe
nadering tot het Oostelijk blok.
Het valt niet te ontkennen, dat er
een fundamentele tegenstelling be
staat tussen De Gaulle's binnen- en
buitenlandse politiek. In het binnen
land heeft hy het gros der arbeiders
en linkse groepen tegen zich ver
enigd wegens zyn conservatieve so
ciale beleid en zyn onbegrip voor de
nieuwe economische verhoudingen.
Zijn buitenlandse staatkunde, die
Moskou en zelfs Peking poogt te
paaien en de ex-koloniale volkeren
met miljarden subsidieert, is eerder
door links geïnspireerd en heeft hem
in die delen van de wereld dan ook
een ontegenzeglyke populariteit
bezorgd. Het conflict tussen die beide
tegenstellingen, een rechtse binnen
landse clientele, die indirect dus een
linkse buitenlandse politiek moet
dekken heeft De Gaulle nu een an
der ruim deel van zyn stemmen ge
kost.
Een laatste vraag is daarom voor
lopig of generaal De Gaulle in geval
van zijn herverkiezing die contro
verse links- rechts opnieuw in de
mystiek van zijn persoon zal weten
op te lossen. Men mag op dat punt
zeker sceptisch zijn. De afgelopen
campagne heeft de schellen van
veler ogen doen vallen en daarom
zal president De Gaulle moeilijk zijn
vroegere politiek onveranderd kun
nen hervatten. Zoals een Engelse
journalist het gisteren uitdrukte:
„De generaal zal nu niemand meer
wijs kunnen maken, dat zijn humeur
en zijn bevliegingen het humeur en
de bevliegingen van Frankrijk zijn.
De Fransen hebben nu zelf voor hem
die illusie ontzenuwd".
Vervolg pagina 2
Advertentie
E
EXTRA
/--VTRA
Defensie en V.A.M.
werken samen
De staatssecretaris van Defensie,
de heer G. H. J. M. Peynenburg heeft
gisteren in het hoofdkwartier van de
Koninklijke Landmacht in Den Haag
een eerste contract getekend met een
civiel instituut betreffende de vakop
leiding van technische specialisten
by de Kon. Landmacht. Dit eerste
contract is gesloten met de stichting
V.A.M. (vakopleiding voor de auto
mobiel-, motor-, rywiel- en aanver
wante bedrijf in Voorschoten.
Binnenkort, zo zei de staatssecre
taris, hoopt men ook een contract
met de Stichting Wegenbouw te kun
nen afsluiten. De ondertekende over-
eenkomst regelt o.m. de manier
waarop de opleidingen voor de
I V.A.M.-examens aspirant monteur,
monteur en eerste monteur voor
technische specialisten zullen worden
I gegeven.
RA
p22®ra
mqtorDQ"-| RA
^®txiRA
extra
extra
bescherming
f Uit het Leidsch Dagblad van
7 December 1865:
Op de tentoonstelling van
Nijverheic te Oporto is aan
den heer J. Scheltema, Jabri-
t kant alhier, voor ingezonden
Wollen dekens een medaille
toegekend.
(Advertentie) Rammenas- j
bonbons. Tegen hoest- en l
borstaandoeningen a 26 cents
per ons. Eenig depót voor
Leyden bij J. J. Reyst, Apo
theker N. Rijn.
