Geluksfactor
pionnen
Van der Veens beste roman
888§Si a
Merkwaardig
'LICHTREKLRME,
Kom er ACHT-er
HOE
WERKT
Zaterdag 4 december 1965 Pagina 2 Weekeindbijlage L.D. Extra
BoekenmaRkt
Bridgevraag van deze week:
Een situatie uit de wedstrijd
PolenNederland (heren).
Zuid heeft.
V 10 9 7 6 4
7
O H
B 10 6 3 2
Noord gever, niemand kwets
baar. Noord één harten
oost past zuid één schop
pen west past noord
twee klaveren oost past
wat moet zuid doen? Ant
woord elders op deze pagina.
BRIDGE
De grote eindspelcomponisten
hebben met het beperkte materiaal
van alleen pionnen vaak bijzonder
mooie studies gemaakt.
II
SCHAKEN
Het is niet eens helemdal ze
ker, dat alle „grote" Italiaanse
spelers het volgende jaar zullen
meespelen in de wedstrijden om
het wereldkampioenschap voor
bridgeparen, die in Amsterdam
zullen worden gehouden. In de
eerste plaats heeft de World
Bridge Federation de zaak zó
ongelukkig georganiseerd, dat
vlak aan dit gebeuren vooraf het
wereldkampioenschap voor brid-
geviertallen wordt gespeeld. Nu
is het de vraag, of die topspelers
een maand achtereen willen (en
kunnen) bridgen bovendien is
het bekend dat verscheidene
Italianen weinig voelen voor
grote parentoernooien omdat zij
de geluksfactor daar veel te
groot achten.
Inderdaad is elk groot parentoer-
nooi (tenzij van bijzonder lange
duur) min of meer een gezellig
loterijtje waarin de betere spelers
wel boven komen drijven, maar
waarin het geenszins gezegd is dat
het beste paar ook inderdaad wint.
Treffend wordt de geluksfactor bij
zo'n wedstrijd gedemonstreerd door
het volgende spel, voorgekomen in
het zomertoernooi van de Neder
landse Bridge Bond:
A H 10 9
(?HB10
H 6 4 2
V 6 8 N 43 2
O V7654 8 3 2
10 75 V85
V10 5 z «f» H B 9 7
B 8 7 5
Q? A 9
A B 9
A 6 4 2
Noord gever, NZ kwetsbaar. Wat
is het „betere" manchecontract
tussen NZ: drie SA of vier schop
pen? Het overgrote deel van de 190
NZ-paren die dit spel speelden,
wedde op vier schoppen, maakte
veelal twee overslagen en scoorde
daarmee slechts 183 matchpunten
(OW 195 m.p.).
Eindspelen waarin aan weers
zijden alleen nog pionnen op het
bord aanwezig zijn, vergen, on
danks de eenvoud van het ma
teriaal, vaak de grootste nauw
keurigheid. De pion toch kan
nooit terug, zoals de overige
schaakfiguren. Een pionzet is
onherroepelijk.
Diagram I geeft de stelling weer
uit een party tussen de Engelse
kampioen Alexander met wit en
Min Menchik, de enige vrouw, die
de meesters party kan geven.
er maar eens wat aan! Gaat de 6
SA toevallig down, byv. omdat de
leider de hartenvrouw verkeerd
taxeert, dan zyn OW ineens reus
achtig góede bridgers geworden,
wamt NZ krijgen nu maar 5 m.p.
en OW 373.
Heeriyk in de handen konden
zich ook de byzonder hóóg geho
noreerde OW-paren wryven, waar
tegen NZ tot drie schoppen „kwa
men". Tenslotte kon men het ook
tè bont maken in NZ:'zeven zat er
echt piet in en het OW-paar dat
döt contract mocht „tegenspelen"
(d.wjz. de kaarten vasthouden),
verkreeg 378 ma/tcfhpunten. Maar
wie zei daar, dat als alleen maar
de echt goede spelers konden win
nen, bridge allang een natuuriyke
dood zou zyn gestorven?!
H. W. FILARSKI.
De drie Sansers hadden, als het
contract door zuid werd gespeeld,
by hartenuitkomst een betrekkeiyk
eenvoudige taak. Harten tien ma
ken, ruiten snyden, schoppen sny-
den, ruiten 3 3 zien vallen en
twaalf slagen oprapen. Deze „pres
tatie", mogeiyk door een onwaar -
schyniyk zitsel, werd gehonoreerd
met 313 m.p. voor NZ en OW kwa
men er met 65 bekaaid af.
Was noord zo onfortuiniyk het
contract te spelen en bovendien
nog een tegenstander te hebben die
niet gelooft in het starten met
zwakke kleuren en dus klaveren
zeven voorspeelde dan werd het
héél naar voor noord. Want als hy
uit normale veiligheidsoverwegin
gen de klaverenkleur tweemaal
duikt, scoorden NZ slechts 64 m.p.
en OW 364!
Myn sympathie gaat toch uit
naar de drie SA-bieders in NZ;
heel vaak biykt in parenwedstry-
den, dat in spellen met zo ongeveer
2730 punten samen doch zónder
lange kleuren, men beter gokt op
drie SA dan op een kleurencon-
tract.
Maar wat te denken van de arme
OW's die een dorijn NZ-paren zes
schoppen tegen zich hoorden bie
den en dat feiteiyk belacheiyke
contract via een serie mirakels ge
maakt zagen? NZ kregen er 361
m.p. voor en OW 17. De gróótste
pechvogel was ongetwyfeld een
OW-paar, waartegen NZ zelfs zes
SA bood en dat maakte: 378 pun
ten voor NZ en nul voor OW. Doe
Diagram II is een studie van
Gorjiew. Wit aan zet maakt re
mise.
1. Kdl-c2, Ka5-b4 (op Kxa4
volgt Kc3, Kb5, Kb3, Kc5, Kc3,
enz). 2. a4-a5! Kb4xa5; 3. Kc2-c3,
Ka5-b5; 4. Kc3-d4, Kb5-c6; 5. Kd4-
e5, Kc6-c56. f5-f6! g7xf6t. 7.
Ke6xf6; Kc5-d4; 8. Kf6xg5, Kd4-
e59. d3-d4t!, Ke5xd4; 10. Kg5-f6,
Kd4-e4; 11. Kf6-f7, Ke4-f4; 12.
Kf7-f6!, Kf4xg4; 13. Kf6-e5 remise.
Op 6. f5-f6 kan ook (i.p.v. gxf6)
met 97-96 worden voortgezet.
Hierop echter voegt 7. d3-d4t,
Kc5-c6 niet pat.
m
Kunt U de acht afwykingen in de beide bovenstaande tekeningen
vinden? De juiste oplossing vindt U elders in dit By voegsel.
Antwoord op bridgevraag:
Noord had:
A
A H 10 4 3
O 8 6 4
«f» H 9 7 4
Ondanks zyn fraaie klave-
rensteun, realiseerde de zuid
speler (Blitzblum) zich, dat
zyn spel vermoedeiyk niet
sterk genoeg was voor een
manche maar dat hy in elk
geval verdere acties van
noord zou uitlokken, indien
hy byv. drie klaveren zou
zeggen. Hy besloot te passen
en dit was een zeer wyze be
slissing: er werd drie klave
ren gemaakt. Aan de andere
tafel bood de Poolse zuid in
dezelfde situatie echter drie
schoppen iedereen paste
en dat contract ging één
down.
Na de door Koeperman gewon
nen elfde partij in het duel om
de wereldtitel tegen landgenoot
Tsjegolow, wint de eerste ook de
twaalfde partij in een boeiende
maar merkwaardige strijd.
Tsjegolew, met wit, verrast zyn
tegenstander of niet met een
door ons nog niet eerder gezien of
fer waarmee het zeer sterke 39—34
—29 mogeiyk wordt. Met een schijf
minder heeft Tsjegolew een gewel
dige positie maar hardnekkige te
genstand van Koeperman resul
teert er tenslotte in dat hy zich
tegen het einde van de party aan
wits wurgende greep kan onttrek
ken zonder zyn voorsprong van
een stuk te behoeven prijsgeven.
Koeperman wint en brengt hier
mee de stand op 16—8 in zyn voor
deel.
DAMMEN
Wit had hier gemakkeiyk kun
nen winnen, door eerst de koning
via g3 naar h4 te spelen en daar
na g2-g4 te laten volgen.
De overtuiging een eenvoudig
gewonnen stelling te hebben be
reikt, deed Alexander echter de
zaak te licht opvatten en hy speel
de direct 1. 92-94. Miss Menchik
aarzelde niet en ruilde onmiddeliy k
1f5xg4; 2. h3xg4 om dan te
vervolgen met 2g7-g5! En
met deze zet was iedere toegang
naar de zwarte helft van de stryd
voor de witte monarch definitief
afgesloten, zodat de witspeler, to
taal verrast, genoegen moest nemen
met remise. Wit kan wel spelen 3.
f4-f5 maar verder komt hy niet.
en hier brengt wit een door ons
nog niet eerder gezien offer be
doeld om nu het sterke 39—34—29!
te kunnen spelen. Direct 3934
heeft geen zin omdat zwart dan
met 24—30 vervolgt met geiyk spel!
15. 22—18! 13x22; 16. 39—34, zie|
diagram.
KOEPERMAN
Een idealist in moeilijkheden
I. 81—27, 1823 2. 33—28, 20-24;
388—33, 17—21; 4. 43—38, 21—26;
5. 49—43, 12—18; 6. 37-81, 26x37;
7. 42x31, 7—12; 8. 41—37, 14—20;
9. 47-42, 10—14; 10. 34-29,, 23x34;
II. 39x30, 18—23; 12. 44—89, 11—17;
13. 27—22, 8—11; 14.30—25, 2—7;
Harriet Freeser. Wat doe
je? O niks. De Arbeiders
pers. Amsterdam.
Speels over je eigen moeder
schrijven lijkt mij in de letter
lijke zin van het woord een on
menselijke toer. Harriet Freeser
is er echter in geslaagd door
een geheimzinnig mengsel van
liefde en kritiek een beeld te
geven van haar uitzonderlijke
(dat moet er wel bij gezegd)
moeder, dat even vermakelijk
als ontroerend is.
W. de Hollander-Bronder.
En de Boer hy Ploegde
voort. Kosmos. Amsterdam.
Onder deze, zonder vermelding
aan J. W. F. Merumeus Buning,
ontleende, titel schuilt een brief
roman van een Nederlandse geëmi
greerde boerin in Frankrijk. Als
wy mevrouw Den Hollander mo
gen geloven, dan is het een wonder
dat er in Frankrijk nog één boer
derij in bedrijf is. Wat een drank
zucht, wat een bekrompenheid, wat
een onzedeiykheid en nonchalance
en gods watertje maar over
gods akkertje laten lopen. En zwoe
gen dat dat Nederlandse boeren
gezin doet, verschrikkelijk. Altyd
maar stoer rampen te boven ko
men en verder werken, tegen de
klippen op. Geen pleziertje, geen
lachje kan er af. Enfin, voor de
liefhebbers van dergeiyke onheils-
verhalen misschien wel een fyn
boek. Ik ben niet zo.
Het Nederlands van deze emi
grante doet heel vreemd aan met
dat „z'n en m'n". Je vraagt Je af
waar ze dat geleerd heeft in
Frankrijk. Toen zy achttien jaar
geleden uit Nederland vertrok,
deden we nog niet aan die onzin.
CLARA EGGINK.
Adriaan van der Veen. Een
Idealist. Querido. Amsterdam.
Wat doet een man die onver
wacht alleen het probleem krijgt
op te lossen van zijn zeventien
jarige zoon die zijn schoolvrien
dinnetje zwanger heeft ge
maakt? Nu is het gewoonlijk zo,
dat we wat de gevoelskwestie bij
zoiets betreft, meestal gecon
fronteerd worden met de reac
ties van de vrouwelijke zijde,
met die van de moeder. Dat is
zo, zowel in de realiteit als in de
roman. Meestal speelt de vader
een secundaire rol, wanneer er
met de kinderen iets catastro
faals gebeurt. Niet dat deze zijn
zegje niet zou zeggen en uitein
delijk ook de gang van zaken be
palen; zijn innerlijke emoties
blijven binnen, aangezien er van
oudsher van de man handelen
verwacht wordt en zeker geen
vertoon van verdriet, geschokt
heid of onrust. Daarom alleen
al is deze roman van Adriaan
van der Veen bijzonder interes
sant omdat hij breekt met deze
onbewuste traditie en de vader,
Paul Heemskerk, alleen tegen
over dit feit, dat hem per tele
foon door een dokter wordt
medegedeeld, plaatst. Zijn vrouw
Greetje heeft een zware operatie
ondergaan en is voor verder her
stel naar Zwitserland. Uiteraard
weet zij van niets, want Paul die
een zorgzame man is, heeft haar
niets verteld.
Wy hebben hier te doen met een
goed huweiyk, gevestigd op de
theorie, die Paul tot de zyne heeft
gemaakt, dat de gebaande wegen
uiteindelijk de beste zyn en de
woestynen en oerwouden terzyde
alleen maar ellende opleveren. Dit
wil dus niet zeggen, dat hy geen
verlangens in die richting zou heb
ben en een moralist is hy ook niet.
Paul is een intellectueel met een
hoge betrekking in de internationa
le boekhandel, bereisd en intelli
gent. Totnutoe heeft hy zyn le
ven inderdaad binnen die hemzelf
gestelde perken weten te houden
en een gebeurtenis als deze ont
neemt hem al zyn zekerheden,
want hy is een gevoelig en naden
kend mens tevens. In zyn ver
warring staat één ding als een
paal boven water: er moet iets ge
beuren. Hy zoekt steun by zyn
enig3 werkeiyke vriend Arnold,
een man zelf door zyn Joodse lot
gekwetst en geneigd tot cynisme,
maar ook iemand die een goed in
zicht heeft in de motieven achter
de motleven. Pauls drukke zaken-
bestaan gaat inmiddels door. Maar
door alles wat hy doet, loopt de
voortdurende tegenstroom van zyn
occupatie met het betreffende
meisje. By de opening van een
tentoonstelling en het mannendi-
ner daarna, by zyn ontmoeting
met zyn Amerikaanse baas, by
zyn bezoek met Arnold aan Gent,
by het drama (een ongeluk komt
nooit alleen) met zyn secretaresse.
Al zyn handelingen, by na iedere
zin die hy zegt, worden min of
meer bepaald door dat ene feit
dat zyn oplossing moet krijgen.
Uitstekend gerealiseerd zyn ook
Pauls half slapeloze, half met
nachtmerries gevulde nachten.
Ondanks de stuntelige, wat eige
naardige manier waarop de beide
mannen, Paul en Arnold, te werk
gaan, komt volmaakt natuuriyk de
uiteindeiyke oplossing. Maar Paul
is het duideiyk dat hy (hy liep
over van de goede sentimenten)
er met zyn theoretisch idealisme
niet komt: de hedendaagse wereld
vraagt duideiyker taal. Een belang
rijk tydsbeeld en een lucide beeld
van een mannelijke psyche, uitste
kend gerealiseerd en boeiend ver
teld en vooral daarom zo interes
sant omdat hier een gemiddelde
man getekend wordt en geen uit
zonderingsgeval Van der Veens
beste boek, zou ik willen zeggen.
kleine genietingen weer te waarde
ren en het middel geeft hem bo
venal de gave om zich meer en
beter in de gevoelens van zyn me
demens te verplaatsen. Hoe simpel
klinkt djt allemaal maar hoe on
voorstelbaar zyn de gevolgen. Er
wordt zowaar een stapje gezet op
de weg in de richting van het
aardse paradys. Maar mispoes; de
lieden die het voor het zeggen heb
ben komen aan met hun frases van
„ontwrichting van de sameleving"
en „verzieking van de geesteiyke
volksgezondheid" en de kans is
weer verkeken. Hèdunon is te goed
en dus gevaarlijk. Een kosteiyke
utopie.
TSJEGOLEW
16. 8—13; 17. 84—29, 23x34;
18. 40—29, zwart zou nu door
2430 de schyf kunnen teruggeven
en hierdoor zyn lange vleugel weer
vry krygen. Hy biyft dan echter
zitten met een moeiiyk te han
teren korte vleugel. 18.
1318; zwart moet tevens oppas
sen dat hy door 32—27 in de ket
tingstelling kan komen. 19. 43—39,
3—8; op 9—13 kan 32—27 volgen.
Nu gaat dit niet door 18—23; 2a
45-40, 9—13; op nu 32—27 volgt
heel verraderiyk 17—21! 28x26,
16—21, 26x6; 7—11, 6x17; 12x45!
21. 40—34, 22—27; 22. 31x22, 17x27;
23. 32x21, 17x26; zwart heeft speel
ruimte aan zyn korte vleugel ge
kregen. De lange vleugel biyft on-
speelbaar. 24. 34—30, 4—10; 25.
38—32, 12—18! Zwarts laatste zet
is voor ons een bewys dat hy on
danks een stuk meer zyn positie
somber inziet. Hy biedt zwart aan
door 28—23 een damslag te nemen
die na 13—178 en 11—17 in geiyk
spel eindigt. Wit heeft dan wel zyn
stuk terug maar meer niet. Terecht
doet wit dit niet. 26. 39—34, 11—17;
27. 36—31, 1—6; 28. 31—27, 17—22;
29. 28x17, 7—11; 30. 46—41, 11x31;
31. 41—36, 6—11; 32. 36x27, 11—17;
zie diagram.
Kom er ACHT-er
1. stropdas aan kapstok langer
2. veertje op hoed man rechts
3. sigaar op de grond is korter
4. man links heeft knoopje meer
5. middelste man heeft meer haar
6. zakje van colbert is kleiner man
rechts
7. munt meer op de grond
8. man links split in jasje van
achteren is weg.
Voor duidelijke tekst
is een lichtbak nodig I
met 150 a 200 kolom
men van 9 of 11 lam -
pen.(Eenvoudigheidsha!v« I
hebben de andere tekeningen!
slechts 5 lampen).
Bij het gewone lezen schuift a.h.w-
een, enige woorden groot blikveld
raampje van links naar rechts over
de tekst.
Libbe van der WaL Te
Goed voor deze Wereld. H.
P. Leopold. Den Haag.
Als een amusante satire op de
welvaartstaat die geluk en te
vredenheid behoort te brengen,
treft deze roman van Libbe van
der Wal.
De welvaartstaat is opgebouwd
zoals dat behoort en zoals we die
gewend zyn. De lonen zyn hoog, de
arbeidsvoorwaarden best. De socio
logen weten ten naasteby alles en
voor wat ze niet weten, hebben ze
een verklaring. Gemeentebesturen
richten commissies op ter be
studering van Het Jeugdprobleem,
uitgevers trachten Jonge auteurs te
verleiden tot het schrijven van
verkoopbaar materiaal, de handel
tracht iedereen vliegen af te van
gen, in de sport voert de eerzucht
de boventoon, in de Kamer mag al
les gezegd worden behalve de
waarheid, de platenindustrie maakt
geld met waardeloze liedjes en in
het leger ja, daar moet men
de recruten leren om althans de
indruk te maken dat ze iedereen
zullen „opvreten die in hun weg
komt". Kortom ons wereldje in een
notedop.
Nu komt daar een zachtmoedige
apotheker die een middel uitvindt,
Hèdunon genaamd, dat de
mens verbetert, zyn kritisch ver
mogen verfynt, hy is in staat de
>UND£D MORE THAN TEN YEARS AGO. TT H
5TERÖAMSWAN FEATURES SYNDÜSiTE D
.U, OVER THE VVORI.O TÓ NCWSRAFERS. V»!
Bij de lichtkrant beweegt de tekst, 11
nu opgebouwd uit I ichtpunten, van I
rechts naar links onder een stilstaand I
blikveld door.
ISO 6 200
kolommen
ooooonoooff T
OOgOOCOOj kolom van 9-
OOOOOQQOj 11 lampen
Vóór radio èn TV gemeengoed waren,
hadden meer dagblad gebouwen dan
thans een zgn. lichtkrant, die nieuws
bekend maakte in lopend lichtschrift.
6 der duizenden I
verbindingsdradenl
5 der tientallen
stroomdraden
In werkelijkheid ponst men de
letters als gaatjes in een band,
die tussen tweekontaktborstels
doorloopt.
programmator
En hier kan wit niet meer ver-!
hinderen dat zwart zich gaat be-
vry den. Hy dreigt met 17—22, zo
dat wit wel verplicht is tot: 33
32—28, 19—23; 34. 28x19, 14x23; 35.
30x28, 17—21; 36. 25x14, 21x23; Op
21x14 kan wit remise bereiken door
35—30, 28—22, 42—37, 33—28, 29x9.
37. 42—38, 10x19; 38. 35—30, 8—19,j
39. 50-44, 12—17; 40. 44-39, 17—23
41. 48—43, 5—10 42. 30—24, 19x30;
43. 34x25, 23x34; 44. 39x30, 18—23;
45. 43—39, 10—14; 46. 39—34.
23—28; 47. 33—29, 28—33; wit geeft
op. Wits 28e zet gaf zwart de ge
legenheid tot een bevrijdingsactie.
Maar hoe loopt het af als hier
42—38 of 4641 wordt gespeeld?
F. GORDIJN!
©©©©©O
OOOOOOj
ÖQOOÖÖ
OOOOOCM
ichtbok
1 kon takten bok|
1 bovenborstel
slede met kon takt-
stlften in A-vorm
miinhni'miidniil Tegenwoordig ziet men meer
JlllRlllUllllUllllffl schrijvende lichtreklames. Een
nHMlfllMI elektronische programmator
a doet dan een ingestelde tekst
in lopend schrift in de lichtbak
OTKfcrborstei| verschijnen.
Alle lampen zijn verbonden met korrespon-
derende kontakten. Door daarover een slede
te bewegen met stroomvoerende kontakt-
stif ten, geplaatst in de vorm der gewenste
letter, onstaat lopend lichtschrift.
droden die door een
ponsgat kontakt moken
