Bergman in Redgrave's
star" voorstelling van
op het land"
Ingrid
„All
„Maand
Stichting huisvesting
kunstenaars opgericht
TONEEL IN LONDEN (II)
Acteerprestatie
overbrugt elf jaar
DAM PO
SENSATIONELE
VOOR HAMBI RGS MUSEUM
LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 25 NOVEMBER 1965 ZESDE BLAD
het overhemd met de vele troeven
V makkelijk
4 «nel gewassen
zo droog
4 nooit strijken
V nooit kreuken
4 lang meegaan
aangenaam ventilerend
4 gecontroleerd
alom verkrijgbaar
(Advertentie)
Speciale berichtgeving
„AH Star Presentation" is de omschrijving, welke in London
Theatre Guide geeft van de voorstelling van Toergénjews „Een
maand op het land" in het Cambridge Theatre. Een alleszins te
rechtvaardigen omschrijving, want in deze door Michael Redgrave
geregisseerde voorstelling spelen, behalve hij zelf als Rakitin.
vriend van de op het Russische platteland door verveling over
heerste Natalia Petrowna. de beroemde Zweedse actrice Ingrid
Bergman als deze vrouw van een wat plompe, rijke grootgrond
bezitter en Emlyn Williams, de populaire acteur-schrijver in de
rol van de dokter.
Vier jaar heeft het Londense publiek Williams niet meer ge
zien, want nadat hij in 1961 voor het laatst was opgetreden in
„Three", een uit eenakters van Pinter. Simpson en Mortimer sa
mengestelde voorstelling in The Criterion, is hij gaan schrijven.
Hij werkte o.m. aan zijn autobio
grafie „George" en maakte twee to
neelbewerkingen: een van „The
Master Builder", waarin in het Na
tional Theatre eerst Michael Red
grave en daarna Laurence Olivier
speelde en een van een stuk van de
Franse toneelschrijver Jean Anouilh,
dat volgend jaar op de planken zal
worden gebracht. En waar hij tus
sendoor dan nog tijd had om toneel
te spelen, was het resultaat daarvan
niet in Londen maar in New York
te zien: op Broadway speelde hij
o m. in Morris Wests „Daughter of
Silence", als Sir Thomas More in
Bolts „A Mau For All Seasons" en
als Paus Pius XII in Rolf H-och-
hutli's omstreden stuk „De plaatsbe
klederHet publiek laat hem echter
duidelijk blijken, dat zijn terugkeer
op het West-End-toneel op prijs
wordt gesteld: iedere voorstelling
krijgt hij een open doekje als hij
uitkomt.
Verwend publiek
Daar is dat verwende Londense
theaterpubliek by deze voorstellingen
trouwens toch zeer gul mee. En voor
al Ingrid Bergman heeft in de eer
ste dagen van deze voorstellingen
reeks daar iedere keer weer met een
lichte ontroering naar geluisterd.
Niet omdat de beroemde Zweedse al
zo ver van de top in haar carrière is
afgeraakt, dat zü daaraan nog
slecnts met melancholie kan
terugdenken. Maar wel, omdat zy
artistiek best weer eens een opkik-
kertje gebruiken kon en zy vooral
op het Londense toneel niet zo zeker
kon zijn van succes als zy dat b.v.
voor een filmcamera had kunnen
zyn. :mmers, het theater bood alle
kansen, de regisseur had een grote
naam, de cast was van hoog gehalte
en het stuk droeg alle mogeiykhe-
den in zich voor een prachtige ver
tolking. Maar de Natalia-rol had ook
gevaarlyke kanten. Een niet meer zo
heel ionge actrice zou. in haar po
ging het gevoelige, door verveling
aangetaste, door een even plotselin
ge als uitzichtloze liefde uit haar
leventje van alledag gesleurde to
neelkarakter van deze vrouw, alles
te geven wat in haar was gemakke-
lyk kunnen afglyden in de richting
van een teveel. En dat teveel zou
haar dan even meedogenloos vellen
als het binnen het kader van de
handeling Natalia Petrowna doet, de
vergeefs naar de liefde-van-nu hun
kerende vrouw, die door de hoofdrol
speelster in Toerbenjews stuk zo'n
intens maar tegelykertyd toch ook op
artistiek-intelligente wijze vanaf een
zekere afstand moet worden bena
derd.
theaters
nen als een bewys, dat
iedere musical voor oi
geschikt is. zeker niet als er een
zekere kennis van Dickens aan te
pas komt, al in zyn zesde jaar
draait en al ruim 2250 voorstellin
gen heeft gehaald.
Finalisten Nationaal
fluitistenconcours
Het Nationale
tisten georganiseerd in het kader
van de toekenning van de E.M.S-
cultuurpryzen. heeft twee finalisten
opgeleverd: de 19-jarige Abby de
Quant en de 33-jarige Peter van
Munter. Met zaaloptreden met het
Kunstmaarudorkest zal de jury oorde
len wie de eerste prijs (f 7500) en
wie de tweede <t 2500) heeft ver
diend.
Mej. De Quant werd in Den Haag
geboren. Haar onderwys in het
fluit spel kreeg zy van Jan Prins
en Koos Verheul. Zij is leerlinge
van het Brabants Conservatorium
in Tilburg.
Peter van Munter komt uit Zwol
le. Hy studeerde aan het Amster
damse conservatorium bij Frans Ves-
ter. Hy was fluitist by het Bra
bants Orkest en by het Residentie-
Orkest en is thans eerste fluitist by
het Omroep-orkest van de Ned. Ra
dio-Unie.
Geen records
O De internationale zeilfederatie
Lon- heeft de Baai van La Baule uitgeko-
als plaats waar volgend
Barts
'erdwe-
lang niet
Wat de opvoering als geheel be-
zich, hoe chauvi
nistisch dat ook moge klinken,
kunnen afvragen of de voorstel
lingen van Toergenjews stuk, in ons
land enkele jaren geleden door
..Ensemble" verzorgd, niet tenmin
ste zoveel of zelfs meer Russische
sfeer ademden. Maar dat blyft dan
toch een vraag, die in de schaduw I Het zijn overigens
blijft van de indruk; welke deze dense begrippen wel te verstaan -
Londense voorstelling op het stuk nog geen absolute records. Maar dat wereldkampioenschappen zeilen
van acteerprestaties maakt. Zelden kan ook niet in een stad met een I de Füinjollen zal plaatsvinden. La
M V, .eeV° Bevoel'ge I theater, waarvan de reclame aan de j Bauje ligt ten westen va- St. Na-
Natalia Petrowna als die van In- geïei onthult, dat hier nu voor het j zaire aan de zuidkust van Bretagne
grid Bergman, een zo subtiele, ge- dertiende achtereenvolgende jaar De kampioenschappen duren van 23
nuanceerd Uit prachtig overgebrach- hetzelfde stuk loopt. Het Ambas- 29 augustus.
sadors Theatre aan Shaftesbu-
ry Avenue om precies te zyn, waar
Agatha Christie's triller „The Mou
setrap" buna aan de 5400e voor
stelling toe is. Maar dat is dan ook
wel een record in de historie van
het Engelse theaterleven van: „The
Longest Running Play of any kind
in the history of The British Thea
tre".
Bergman, ondanks haar grote repu- i u
tatie, met zoveel spanning naar die
eerste voorstellingen van „Een
maand op het land" toeleefde, dat
zij zo ontroerd was toen het publiek
haar creatie van de imponerende
eerste scènes af als een inderdaad
waarlijk grootse acteer-prestatie
bleek te herkennen en dat zij
verheugd
te gemoedsstemmingen opgetrokken
Rakitin als die van Michal Redgra
ve en een zo trefzeker neer
gezette dokter als die van Em
lyn Williams in een voorstelling
tegenkomen. Een inderdaad ..all
star"-bezetting. die o.m. nog
wordt aangevuld door jeugdige me
despelenden van formaat als Joan
na Dunham in de rol van Natalia's
pupil Vera, het opgroeiende meisje
dat op het stuk van de liefde een
rivale voor haar pleegmoeder blykt
deze veelbelovende actrice speelt
in George Stevens' bybelfilm ..The
Greatest Story Ever Told" de rol
van Maria Magdalena en Jeremy-
Brett als Beliaev. de jonge intel
lectueel, die by de beide vrouwen ge
voelens van liefde wakker roept.
Brett is. behalve een snel naar vo
ren komend acteur, die zowel in het
klassieke als in het moderne toneel
repertoire belangrijke rollen heeft
gepeeld, als filmacteur o.m. be
kend geworden door zyn rol van
Freddie Eynsford-Hill in „My Fair
Lady".
Dertien jaar...
Hoewel de belangstelling aan
de theaterkassa en bij de Londen-
ticketagencies duidelijk heeft
dat deze „Maand op het
land" het heel lang in het Cam
bridge Theatre zou kunnen uithou-
Spit,Spierpijn I
en reumatische pijnen
Middeleeuws
handschrift zoek
De 80-jarige Utrechtse antiquair
F. W. G. Theonville heeft bij de
recherche in Utrecht aangifte gedaan
van vermissing van een middeleeuws
handschrift, waarvan hy de waarde
van f. 15.000 tot f. 20.000 schat.
Het handschrift „Livre d'heurs"
komt vermoedelijk uit Bretagne in
Frankrijk. Het is tussen 1480 en 1500
den. kan de reeks voorstellingen geschreven en bestaat uit 107 blad-
toch maar een beperkt aantal
ken duren. Verbintenissen elders van
de beroemde acteurs en actrices
maakten, dat dit van het begin af
aan vast stond. Geen kans dus,
LCIUICH CII U«t «IJ fiU
met de goede kritieken dat d,t JuwecI van toneelspeel
de Londense pers, dat zij opge-
togen naar haar dochter Pia in Ro-
me telegrafeerde „I made it!" Zy
was er inderdaad in geslaagd op het
Londense toneel elf jaar te overbrug
gen. Want die tijd lag er tussen
haar eerste (en tot dusver enige)
optreden op het toneel van de Brit
se hoofdstad als de maagd van Or
leans in Honeggers „Joan at the Sta
ke" en deze Natalia Petrowna.
zyden perkament. Op iedere pagina
23 regels in rood, zwart en blauw.
Het in groen leer op hout gebonden
handschrift is 19,5 by 13,4 centimeter
groot.
Hoewel de recherche de mogelyk-
jaar of langer op het I heid van diefstal niet uitsluit wordt
-End-repertoire blijft. Al is dat. ook uitvoerig gezocht tussen de 20.000
hoe groot het aantal theaters en de boeken, die de heer Theonville in zijn
daarin gespeelde voorstellingen van zaak aan de Trans heeft. De politie
ereldformaat in Londen ook moge heeft een beschrijving van het ver
miste handschrift gestuurd naar alle
zyn, bepaald geen uitzondering.
Het luchtige Boeing-Boeing" b.v.,
dat enkele jaren geleden ook in
ons land te zien is geweest, en nu
ook by „Litteris Sacrum" gaat
al voor het vierde achtereenvolgen
de jaar in het Duchess Theatre en
heeft in die tyd al meer dan 1500
voorstellingen beleefd. Hetgeen op
revue- en show-gebied nog over
troffen wordt door ..Beyond The
Fringe" en ..The Black and White
Minstrel Show", die beide een to
taal aantal voorstellingen hebben,
dat in de buurt van de 2000 ligt.
Dat geldt ook voor de musical „The
Sound of Music", die in ons land
een regelrechte flop werd, maar
in Londen al voor het vyfde
ICrfT* AUTOMATIC
TOASTER f 59.7S
(Van onze kunstredactie)
Voor talloze categorieën betekent een behoorlijke huisvesting
een nijpend probleem. Zo ook voor de kunstenaars, temeer omdat
velen van hen ook nog de beschikking moeten hebben over een
geschikte atelierruimte, willen zij hun werken naar behoren kunnen
scheppen.
Nu is opgericht de „Stichting Kunstenaarshuisvesting", waar
van de bestuursleden zijn de heren Wim Gerritsma (kunstschilder)
voorzitter. Bert Oosterman, antiquair-restaurateur plv. voorzitter
en penningmeester en N. J. de Groot, psycholoog, secretaris.
Hoe is deze stichting ontstaan? der kleine, sfeervolle oude huisjes,
Haar bakermat ligt in de by uit- waarin sinds jaren en jaren bejaar-
stek pittoreske Elisabeths (gasthuis) den woonden, hebben wy by petro-
i de Oude Vest. Daar. in
Ingrid Bergman als Natalia i geregisseerd door Michael Red-
Petrowna in Toergenjews „Een grave,
maand op het land", in Londen
Een nieuwe aanwinst, die be
paald sensationeel en uniek voor
de laatste tientallen jaren ge
noemd mag worden, verrijkt sinds
kort de afdeling sculpturen van
het „Museum für Kunst und Ge-
werbe" in Hamburg.
Het gaat om een meesterwerk
uit de Italiaanse renaissance, het
marmeren tondo van een Madon
na met kind, dat vermoedelijk in
Florence rond het jaar 1480 werd
vervaardigd. De meester is onbe
kend. Toch verraadt het werk in
vloeden van Agostino di Duccio en
Andrea del Verrocchio.
Bijzonder opmerkelijk is het
feit, dat de kleurige beschildering
zich nog in een zeer goede staat
bevindt, hetgeen bij renaissance-
sculpturen een zeer grote zeld
zaamheid is. Bij kunsthistorici
was dit zeer goede beeldhouwwerk
tot nu toe geheel onbekend. Dat
komt waarschijnlijk omdat ook de
oorsprong van het werk voor een
groot deel in het duister is ge
huld. Het werd waarschijnlijk aan
het eind van de vorige eeuw, naar
Amerika verkocht, waar het voor
de Eerste Wereldoorlog op een
veiling opdook. Toen verdween
het opnieuw en werd nu uit Ame
rikaans particulier bezit aange
kocht.
De tondo- de kostbaarste aan
winst van het Hamburgse mu
seum in deze eeuw zal als mid
delpunt van een omvangrijke ver
zameling van renaissance-sculp-
turen worden geëxposeerd.
leumlamp en -kachel een gesprek
met deze heren gevoerd, waarby zy
er ons van wisten te overtuigen, dat
vele kunstenaars in onze stad en
omgeving dringend woon- en/of
werkruimte behoeven.
De Elisabethshof wordt binnen
kort aan de Stichting Invalidencen-
J trum (Van Dongen-stichting) over-
I gedragen, waardoor de daar nu nog
wonende bejaarden en een klein
groepje kunstenaars, genoodzaakt
zullen zyn een ander onderkomen te
zoeken. Die overdracht hangt hun
als een zwaard van Damocles boven
het hoofd!
Mede onder de druk van de
komende noodzakelijke ontruiming
is nu het inzicht geboren, dat een
orgaan in het leven moest worden
geroepen, dat vóór alles de huis-
vestings- en daarmee verbonden
problemen kan behartigen.
Men denke vergelijkenderwijs aan
hetgeen bijv. door de Stichting Stu
dentenhuisvesting in dit opzicht
wordt verricht.
De zo Juist opgerichte Stichting
..Kunstenaarshuisvesting" bestaat uit
bovengenoemd bestuur, maar zy kent
geen leden, hoogstens sympathisan-
I ten. Zulks, omdat de Stichting tot
iedere prys vermyden wil een be
roepsvereniging van kunstenaars te
worden, zy onthoudt zich by voor
baat van elk oordeel betreffende
1 enige kunstrichting, zomede enige
geloofsovertuiging, zy wil haar dien
sten aanbieden zowel aan beeldende
kunstenaars als aan musici en am-
bachtskunstenaars. schryvers. aan
I beroepsbeoefenaars zowel als aan
vergevorderde amateurs. Die dien-
I sten zyn tweeledig, n.l. stimulerend
en intermediërend.
j Het intermediërende karakter be
paald zich in hoofdzaak tot het
contact tussen de kunstenaars en de
overheid. Dit contact kan slechts
zuiver persooniyk zyn in een sfeer
van vanzelfsprekendheid en vriend-
schappeiykheid, waarby de kunste
naar zelf geheel onverplicht t.a.v.
de Stichting biyft.
Stimulerend hoopt de Stichting
voor namely k te werken met be
trekking tot de economische voor-
De Sint Elisabethshof
uitzichten van de kunstenaars. Daar-
toe zal o.a. behoren het in het leven
roepen van mogeiykheden tot ar
tistieke manifestaties met een dui-
deiyk economisch rendement, als
mede van een sociëteit voor kunste-
Bij het totstandkomen van de
Stichting waren in de St. Elisabeths
hof, welke binnenkort geheel ge
restaureerd maar dan voor in
validen zal worden, nog acht
atelierrulmtes voor beeldende kun
stenaars beschikbaar. Vijftien be
roepsbeoefenaars en vier gevorderde
amateurs verrichten er nog hun
werkzaamheden. Maar de vraag
overtreft het aanbod inzake werk
ruimten ver. Waar zullen zy nu heen
moeten?
Reeds heeft de Stichting enige
panden in onze stad op het oog. doch
daarvoor is veel geld nodig, ook voor
eventueel aan te kopen panden in
de omgeving.
Een uitvoerig onderhoud heeft al
plaats gehad met de wethouder van
Onderwys. de heer Sannes, gevolgd
door een bespreking met de chef van
de afdeling Onderwys. dr. Roosen-
schoon. Ook met verschillende an
dere ambtenaren is overleg gepleegd.
Uit al deze contacten is gebleken,
dat de stedeiyke overheid een Stich
ting als deze. zo zy goed functioneert
en „uit de burgery" voortkomt, zeer
gewenst acht.
Wanneer de Stichting op gang
komt zo Is ten stadhuize verklaard
zal de gemeente een belangrijke
bUdrage in de vorm van een lening
of subsidie in ernstige overweging
nemen. Van gemeentewege wordt
erop aangedrongen, dat de Stichting
liefst oude. te restaureren panden in
haar bezit krijgt. Ook U kunt. als
goede burger, wie wellicht de belan
gen van de kunstenaar, in casu spe
ciaal in het bezit van een goede
atelierruimte, waarin hy zich in iUn
kunst kan uitleven, ter harte gaat,
hiertoe een steentje bydragen.
Het gironummer van de Stichting
Is 304160. t.n. van de penningmeester
Stichting „Kunstenaarshuisvesting".
