Pinters „Homecoming" is als tuk beter dan nieuwe Osborne kunst kaleiöoscoqp Nog 6 kandidaten voor Franse presidentschap Toneel in Londen Indrukken uit een bruisende metropool BENDER Jean Bergeaud s „Het lied van de Parijse bruggen" Hoi, da's een goed idee, moet u vaker doen: NIEUWE UITGAVEN alles kan met CEta hmm? '""^leiding io de winkel LEID8CH DAGBLAD DONDERDAG 18 NOVEMBER 1965 ZESDE BLAD Pinter laat het allemaal tot de mogelijkheden behoren, duidt het al lemaal aan, maar maakt het nergens tot realiteit en laat het aan het pu bliek orer uit te maken, wie er nu eigenlek ia thuisgekomen. Boelend toneel ran hoge orde, dat in de Londens« voorstelling van re gie en acteurs alle steun kreeg, die het verdiende. Wanneer Centrum er straks In xal slagen de vrouwelijke hoofdrol ro fysiek-uitdagend en toch ingehouden te laten bezetten als dat in deze voorstelling van de Royal Shakespeare Company door Harold Pinten vrouw Vivien Merchant ge beurde, wanneer er voor de mannelijke rollen net zo'n hecht team kan worden geformeerd als in Londen werd gevormd door Paul Ro gers (vader Max), Michael Bryant (Teddy), Ian Holm (Lenny) Teren- Rigby (Joey) en John Norming- ton (oom Sam), dan staat ons een indrukwekkende voorstelling van de Haarlemse groep te wachten. (Speciale berichtgeving) Wie zich in de Britse hoofdstad oriënteert op hetgeen de vele leaters in deze van toneel, muziek en show-business bruisende etropool te bieden heben, stuit vanzelfsprekend op de nieuwe lukken van twee van Engelands meest vooraanstaande toneel- [hrijvers, John Osborne en Harold Pinter. Zij immers zijn het, die idit seizoen voor een belangrijk deel het gezicht van het Londense meel bepalen. Naast de veelheid van Britse en Amerikaanse usicals waarvan er enkele in volgende artikelen besproken illen worden trekken Osborne's „Inadmissible evidence" en inters "The Homecoming" sterk de aandacht. Begrijpelijk, want ide auteurs zijn belangrijke kunstenaars, wier werken internatio- jal gespeeld zijn en die het toneel van onze generatie sterk heb- m beinvloed. liet Osborne's stuk heeft toneel- iinend Nederland overigens al nnis kunnen maken, daar de Ne- rlandse Comedie er kort geleden ar seizoen meer heeft geopend, ib de Lange heeft in die voorstel- g zjjn debuut in Amsterdam ge lakt en er zo'n grandioze acteur estatie in geleverd dat hij het >r een groot deel over zijn plekken heeft heengetild. Ut zwakke plekken heeft dit nieu- stuk van John Osborne. De igry young man", die destijds „Omzien in wrok" zo'n brok protest geladen hedendaags to- afleverde, heeft ook nu weer figuur gecreëerd, die zijn wal- zijn afkeer van het hem om- ;ende leven agressief op zijn om- ing afreageert. is wat ouder geworden, deze olger van Jimmie Porter uit k back in anger", maar wijzer r niet. In de persoon van Maitland, de door een „onge- slijke middelmatigheid" besmette idense rechtskundige adviseur is w de in onvrede met zijn be levende mislukkeling, die door [Isseling te schimpen, te la te foeteren, te schreeu- of vulgair de liefde te be- n lamlendig in de weer is der te kunnen verbloemen, dat als erotomaan en alcoholist een lagenswaardig menselijk wrak is. Michael Bryant (zittend) speelt in "The Homecoming" de rol van Teddy, de in Amerika carrière gemaakt hebbende zoon hier in gesprek met zijn broer Lenny (Ian Holm). selijke problemen los, waarin de huidige situaties verankerd liggen: dc manier waarop de vader destijds door zijn inmiddels gestorven en nu ;en soort heilige vereerde vrouw is bedrogen met zijn eigen vriend, het feit, dat Ruth, voor zij de vrouw de carrière gemaakt hebbende geleerde Teddy werd, als naaktmo del heeft geposeerd en het geheim mee Sam de chauffeur Jaren heeft rondgelopen. sborne heeft het allemaal neer- ihreven in een lange monoloog, drie bedrijven overspant en de t die deze ontredderde nietsnut lalte moet geven, vrüwel onafge- ken op het toneel Iaat. Voor èen r een uitdaging aan zijn ta- Een uitdaging, die in de voor- ling van de Nederlandse Comedie de Lange en in het Londense ndham's Theatre Alan Dobie de rol van Nicol Williamson heeft frgenomen beiden met glans bben kunnen aannemen. •sborne mag met acteurs, die stuk zoveel steun geven, dan wel héél blij zyn. Zonder hen zjjn vrijwel als alleenspraak ge- even klaagzang nog meer zijn rwoekerd door de inzinkingen, zich vooral op het punt van het eppen van sfeer manifesteren en Osborne vergeefs heeft trachten overwinnen door behendig gehan- laar doozichtige toneeltrucs ls droomscènes en verschuivingen realiteit en onwerkelijkheid. Pinter Tegenover deze Osborne, die als k het vroegere werk van deze Bgry young man" dus niet kan vergeten, staat een gespannen iter. In het Aldwych Theatre heeft Royal Shakespeare Company on- de strakke regie van Peter Hall reeks voorstellingen van „The toeeomming", die voorlopig zeker het einde van dit speelseizoen doorlopen. legrijpelijk, want dit aangrypen- stuk van de schrijver van o.m. be Caretaker" in ons land on- de ditel „De huisbewaarder" ge teld door de Toneelgroep Centrum, "ook „The Homecomming" op het lertoire heeft genomen is toneel grote klasse. Het stuk is uiterst ®p opgebouwd, geschreven in een tiende, vaak (en dan niet in de gebruikte betekenis van het tord» dubbelzinnige dialoog en bedt dr spelers, vyf acteurs en een ttrtce als een soort spil waar de Zij komen mee tot uitbarsting in het dramatische einde van het stuk als ten slotte Teddy waar maakt, dat hij zijn vroegere milieu wél ontgroeid •n naar zijn Amerikaanse huis werk terugkeert, terwijl zijn ïw Ruth achterblijft. Als liefdes partners voor haar zwagers, als vrouw, waarnaar de gekwelde vader verlangt omdat hij ln haar wellicht zijn overspelige vrouw in een Jon gere gedaante terugziet, als werk neemster bij haar zwager Lenny om- er ten slotte geld zal moeten worden verdiend voor het gezin? JOHN OSBORNE inzinkingen hele handeling om draait, veel mo gelijkheden hun toneelkarakters ook op andere wijze dan door het woord alleen kenbaar te maken. Het gegeven zou men typisch Pin ter kunnen noemen. In een oud huis en armetierig wijk van Noord - Londen komt op een avond zoon Teddy, die in de Verenigde Staten fi- vrouw Ruth terug in het milieu, •aan hy ontgroeid is, maar waarin zyn vader Max, zyn broers Joey en Lenny, respectievelyk een domme krachtspatser en een gesle pen souteneur en zyn oom Sam, een taxichauffeur, nog steeds op de oude manier verder leven. Teddy en Ruth komen van een wetenschappelijk congres en zyn op naar hun huis en hun drie kin deren in Amerika. In de gesprekken tussen de aanvankelyk vyandig te genover haar staande vader en Ruth en de sons zinloos ly kende conver satie met de belde broers, die elk hun eigen gedachten over hun schoon zuster ontwikkelen, ontstaan banden, men aanvankelyk niet voor mo gelijk had gehouden. Intussen duikt Pinter telkens in het verleden en woelt hy de men- MUZIKALE PROEFTIJD Muzikale 6tudle willen wij stimuleren. Noemt U het gerust eigenbelang, maar houdt het in gedachten. Bij voorbeeld ala Uw kind piano wil leren spelen en U niet weet of U met een tijdelijke bevlieging dan wel met een ontluikend virtuoos te maken hebt. Bender geeft Uw kind een muzikale proeftijd. Is het ernst dan blijft de piano en betaalt U de koopsom. Was het toch een bevlieging dan zijn Uw enige kosten de huurprijs. Overigens zijn er veel meer redenen om altijd bij Bender advies in te winnenl deskundig in klank Amsterdam Arnhsm Breda Rotterdam Dramatisch Geen plaats voor j componisten „Kom gerust eens luisteren naar uw nieuwe werk, maar j liever niet op de première. Dan hebben we geen plaats voor u". Dat is de strekking van een briefje dat zes Bra bantse componisten hebben thuisgekregen. Zij hebben ieder een deel geschreven van de „Brabant-suite", donderdag 25 november voor het eerst zal worden uitge- j voerd ter gelegenheid van het 15-jarig bestaan van dit 1 orkest. De première is opgenomen in de b-serie en daarvoor is de belangstelling zo groot dat alle plaatsen al zijn ver- j kocht. Niemand dacht eraan j dat het gebruikelijk is voor j iets dergelijks ook de compo- j nisten uit te nodigen. Wereldpremière stuk van Osborne „A Bond Honoured" Engelands „National Theatre Com pany" zal in 1966 vUf nieuwe pro- dukties uitbrengen, waaronder een wereldpremière en een Engelse pre mière, behalve de zeven toneelstuk ken die tegen Kerstmis op het reper toire zullen staan. De wereldpremière is die van John Osborne's „A Bond Honoured", een stuk dat is gebaseerd op „La Fianza Satisfecha" door Lepe de Vega. Dit zal ln mei worden gespeeld met Robert Stephens in de hoofdrol en onder regie van John Dexter. Lope de Vega, een tydgenoot van Shakespeare, was waarschyniyk de veelzydigste toneelschrijver die ooit heeft geleefd. Voor zover bekend ls, is „La Franza Satisfecha" nooit door het beroepstoneel gespeeld, zelfs niet in het Spaans. In februari Jacques Charon van de Comédie FranQaise de eerste Engelse produk- tie van Georges Feyday's „La Puce t l'Orielle" opvoeren. De hoofdrollen zullen worden vertolkt door Albert Finney, Geraldine McEwan en John Stride. De ontwerper ls André Lavas- seur. Twee nieuwe produkties die dit jaar nog op het repertoire worden Sir Laurence Olivier en Alexander Ostrovsky's klassieke studie van het Russische leven „De Storm". Het ambitieuze programma van het Nationale Theater wordt gecomple teerd met Strlndberg's „Miss Julie" en Peter Schaffer's Black Comedy", die beide op een avond worden opge voerd. en Sir Laurence Olivier's pro- duktie van Sean O'Casey's grote tragl-comedie „Juno and the Peacock" ln april 1966. Financiële strop door ziekte van Maria Callas Voor Royal Opera House De ziekte van Maria Callas in juli van dit jaar heeft De Royal Opera House f 562.500 gekost, aldus heeft de voorzitter van de Raad van het Opera House, Eearl of Drogheda meegedeeld. Tijdens een persconferentie vertelde hij. dat de beroemde zangeres dit jaar vijf voorstellin gen zou geven van Tosca en zes van Norma. Zij zei dat zij ziek was en trad alleen op tijdens een galavoorstelling. De opera verloor f 300.000 door het verschil tussen de ge wone prijzen der plaatsen en de hogere die golden voor het op treden van Callas. Daarenboven verspeelde het Opera-instituut f 262.500 aan regeringssubsidie. De Opera krijgt voor elk ver diend pond een subsidie van 17 shilling 6 pence). (Advertentie) Zij hebben een ziel" w „La Chanson des Ponts de Paris": daarover sprak de heer Jean Ber- geaud, docent ln de toneelgeschiede nis en toneelrecensent, ln de Univer siteit voor de leden van het „Centre culturel Francais de Leyde". Nadat ds. Charensol de spreker had voorgesteld als een vruchtbaar auteur, begon de heer Bergeaud zyn bruggen tocht met de vooropstelling dat het de Seine ls die Parys heeft geschapen. De Seine is spreker een leidraad die hem, aan de hand van wat haar bruggen te vertellen en op te roepen weten, door .Parys" voert. Parys met zyn geschiedenissen (ook liefdesgeschiedenissen), zyn grote schrijvers, zyn anecdotes, chansons, poëzie. De Paryse bruggen hebben .riolen". Namein als Villon, Corneille, Mo lière, Voltaire, Mirabeau, de Sévigné, de Musset, Hugo Dumas, Balzac, Pé- guy vielen in de loop van de causerie. Namen van koningen en van de H Genoveva, historische reminiscenties aan monumenten, torens, kerken, kastelen, palelzen, beelden (Liberté! die heel de wereld verlicht!) De boekenstalletjes komen op de tocht te voorschijn, de „mouches" (toeristenboten», het panorama van de zeven bruggen, al wat de Notre Dam« binnen haar wanden heeft ge zien, de publieke onthoofdingen, de vogelmarkt, Parijse figuren die in Paryse romans terecht kwamen, de kunstschilders, de clochard, ds Pa rijse student. En Maigret, wegens zyn uitzicht op de Seine In de bruggensliert met zyn kaden Dr. Strangelove K. en 0. in Camera voor De geruchtmakende film „Dr. Stran gelove" draaide gisteravond als K. en O.'s Film van de maand in twee voor stellingen in theater Camera. De be doeling van regisseur Stanley Kubrick is geweest de gevaren van een ver gissing by de permanente Ameri kaanse luchtverdediging uit te beel den en te laten zien wat er kan gebeuren als mensen of machines falen. Misschien ls hem reeds tydens de produktle gebleken, dat een der- geiyk misverstand onmogeiyk is of wellicht heeft hy andere redenen ge had, maar ln elk geval gaat de satire langzamerhand over ln een reeks ab- siirde situaties, waarin rykelijk ge chargeerd wordt. Hier en daar komt de regisseur zelfs in de valkuil van de goedkope grollen terecht. Hoe dan ook: hoe het mogelijk ls, dat het mi nisterie ran Defensie in Amerika in ernst herwaren tegen deze film heeft gekoesterd, is niet duidelijk geworden. Tenxy de Amerikanen in feite nog niet al te goed op de hoogte wi van de voorborgen om een abuis welke uard ook te verhinderen. Na wat daarover is gepubliceerd, is de strekking van deze film in de lucht koenen te hangen. Wat er is overge bleven aan persiflage was overigens toch wel de moeite waard. Nieuwe liederen op teksten van T. S. Eliot Taverner gebaseerd op teksten va T. S. Eliot's „The Four Quartets Taverner heeft er terecht naar ge streefd om. gezien de diepe beteke nis van Eliot's versregels, deze met de grootst mogeiyke helderheid toonzetten. De critici van „The Times" en „The Dally Telegraph" waren zeer over Taverner's compo sities, die door Jennifer Vyvyan Paul Hamburger werden gezongen, te spreken. dienen we tenslotte ook namen mede te delen, waaraan de heer Bergeaud mymeringen vasthechtte. We noemen Pont d' Austerlitz, Quai Henri IV, Pont d' Ar cole, Pont Neuf de popu lairste met de in 1792 door de revolu tionairen voor kanonnenspys neerge haalde en later herstelde bronzen ko- ningsruiter)Pont des Arts, Pont Alexandre, Pont de l'Alma( met de vier soldatenbeelden, w.o. de beroem de Zoeaaf) en Pont d'Auteuil (de brug met het erboven op gebouwde spoor wegviaduct van Bassompierre). Lichtbeelden na de causerie brach ten de visuele bruggenparade. Een grammofoonplaatje voor en na (w.o. natuuriyk „Sous les ponts de Paris") illustreerden ten overvloede dat chanson en Parijs als deel tot het ge heel een organische relatie onder houden. Slagroom er of? „Glazen speelgoed" bij Haagsche Comedie Op zaterdag 27 november geeft de Haagse Comedie in de Koninkhjke Schouwburg in Den Haag de pre mière van „Glazen speelgoed" één van Tennlssee Williams' bekendste stukken. Dit drama dat reeds door Comedia en de Nederlandse Comedie op onze planken werd gebracht wordt geregissseerd door Joris Diels. In de I met het humanistische uitgangspunt, vertaling van Nel Bergmans-Withaar Maar het bezwaar tegen de keuze spelen Ida Wasserman, Do van Stek, Guido de Moor en Carl van der Plas. Harry Wlch ontwierp decor en kos tuums, de muziek is van Paul Bowles. Oarv&nde chocolademelk met slagroom: origineel en vurrukkulluh christendom. Als aanhef voor een uiteenzetting van eigen inzichten kan dat zeker nuttig zyn, maar juist op dit punt stelt dit boek de belang stellende lezer herhaaldeiyk teleur. Desondanks bevat dit boek waar voor drs. H. van Praag een nuttige Inleiding schreef vele verheven gedachten, die de moeite van het kennisnemen zeker waard zyn en een tegenwicht vormen voor de wei nig vruchtbare passages uit werk van auteurs, die niet verder zyn ge komen dan een zeker negativisme. Pozuzo, door K. Schmid-Tannwald, uitg. Broekman en De Meris, Amster dam Midden in het oerwoud van Peru ligt een Tirools-Duitse kolonie, Pozuzo, honderd jaar geleden ge sticht door een paar honderd Euro pese emigranten. Toen Schmid- Tannwald, onderzoeker van Zuid- amerikaanse landen, het plan opvat te de nakomelingen van die Tirolers en bewoners van de Hunsriick, de Moezel en het Rynland te gaan be zoeken, werd hem verteld, dat zo n moeiiyke en gevaariyke reis weinig zin had. „Ze zyn natuuriyk totaal gedegenereerd na honderd Jaar oer woud", werd hem gezegd, „en se zullen wel coca kauwen en daar gaat een mens op de duur aan te gronde". Dit belangwekkende boek, verlucht met 41 goede en soms zelfs voortref- feiyke foto's, vertelt over de reis naar Pozuzo en de bevindingen van de schryver, die wel sterk bleken af te wyken van de sombere voorspel lingen. De nazaten van de emigran ten leven er nog altyd volgens de zeden, gewoonten en tradities van hun Europese voorouders, het kli maat is er heel drageiyk en al is de bevolking er verstoken van radio (geen elektrische stroom), zy voelen zich gelukkig in hun ongecompli ceerde christeiyk-patriarchale ge meenschap, waar de missie zorgt voor contact met de buitenwereld. Een boeiend verhaal over een negen- tiende-eeuwse enclave in het tropi sche oerbos. Oost-Europa-nummer van de „In ternationale Spectator" Reeds eerder hebben wy met genoegen melding gemaakt van de Oosteuro- pese serie van de „Internationale Spectator", tydschrift voor interna tionale politiek en uitgave van het „Nederlandsch Genootschap voor in ternationale zaken" en zyn Belgische zuster-organisatie. In het jongste nummer schrijft prof. dr. J. W. Bezemer naar aanleiding van Jefre- mows roman „De Nevelvlek van Andromeda" over „Science fiction en utopie in de Sowjet-Unie"; dr. A. Szasz behandelt het zevenjarenplan en de „Inflatie" in de U.S.SJt.; drs. H. L. Verhaar schrijft over „Op weg naar rechtszekerheid in de Sowjet- Unie" en drs. M. J. Broekmeüer be spreekt achtereenvolgens de Russi sche landbouw anno 1965 en de huidige stand van het Russische onderwys. Een gevarieerd nummer dus, dat licht werpt op vele facetten van het leven in de Sowjet-Unie. Van Boeddha tot Sartre, door Margaret Knight, uitg. Moussault's U.M., Amsterdam Wie in dit boek met zyn veelbelovende ondertitel „Vyfentwintig eeuwen humanistisch getuigenis", een duidelyke uiteen zetting van het vage begrip „huma nisme" zoekt, komt bedrogen uit. De Engelse samenstelster van dit boek dat een lange reeks min of meer uitvoerige citaten van denkers en schrijvers uit tientallen eeuwen be vat zegt in haar inleiding, dat „de aangehaalde passages alle het huma nistische standpunt weerspiegelen, al vormen ze uiteraard met elkaar geen leerstellige totaliteit, die elke huma nist zal onderschrijven". Met dat ontbreken van een „leerstellige tota liteit" kan men vrede hebben, omdat het tenslotte in overeenstemming is Knight ls dit, dat zy toch wel heel sterk is biyven steken in een antithetische houding tegenover de godsdienst en in het byzonder het BOERENLEIDER ANTIER TREKT ZICH TERUG (Van onze Parijse correspondent) Het aantal kandidaten voor het Franse presidentschap, dat gis teren door de inschrijving van idealistische ondernemer Marcel Barbu op zeven was gebracht, is weer gezakt naar zes. De boeren leider Paul Antier, die door de destijds zo populaire Poujade werd gepatroneerd, heeft zijn kandidatuur gisteren ingetrokken. Zijn (sporadische) aanhangers heeft hij verzocht op 5 december hun stem op de katholieke centrumkandidaat Lecanuet uit te brengen. Het werd vanochtend in Parijs trouwens niet uitgesloten geacht dat een andere rechtse kandidaat, de senator Marcllhacy, wiens kansen al even hypothetisch zUn, Anticrs voor beeld zou volgen. Behalve hun lnleggeld vas\ 7500 gulden moet iedere kandidaat ook zyn a<fiches en ander propaganda materiaal ten koste van zeker 75.000 gulden zelf bekostigen; sommen die ze door de staat alleen krijgen te rugbetaald indien ze tenminste 5 procent der uitgebrachte stemmen op hun naam verenigen Ondertussen heeft de linkse kan didaat Francois Mitterrand gisteren in Parys opnieuw een persconferentie gehouden om zyn programma nader toe te lichten. Als 6ymbool van de linkss eenhled die hy nu Incarneert waren de secretarissen-genraal van de communistische en van de socia- litische party. Rochet en Guy Mol- let, broederlijk naast elkaar op de eerste rij gezeten. Plan litieke vlakte had gehouden, ont vouwde nu een gedetailleerder plan dat hij omschreef als het raam wai.r binnen alle linkse krachten zich mettertyd zullen kunnen ver enigen. Hy kondigde aan in geval van zyn verkiezing in december het huidige parlement te zullen ont binden. In februari zouden dan nieu we algemene verkiezingen worden gehouden. Trots die voornemens welke hy formuleerde ls het toch wel duide- ïyk dat ook Mitterrand de pre sidentsverkiezingen minder als een doel dan wel als een middel be schouwt. Een middel om de linkse partyen en in het byzonder de com munisten en socialisten tot elkander te brengen om op nog veel langere ter myn zelfs een fusie mogelyk te kun nen maken In diezelfde geest heb ben de katholiek Lecanuet en de rechtse extremist Tixier-Vignacour hun ogen gericht op de stichting van een liberale en van een con servatieve party waarin de huidige stromingen zouden moeten worden opgelost en waarvan zy dan natuur iyk de grote leiders hopen te wor den. Drijfveren Afgezien van die politieke bybe- doelingen welke de werkeiyke drijfve ren zijn van de verschillende kan didaten. die immers ook wel weten dat generaal De Gaulle niet te ver slaan is, begint de campagne nu ook uiteriyk wat meer kleur te krij gen. De eerste verkiezingsborden en -affiches verschynen al ln straten en op muren terwyi de katholiek Lecanuet, die met zyn 45 jaar de benjamin onder de kandidaten is gisteren onder zyn vrouweiyke sup porters sjaals liet distribuéren, waarop zyn naam staat vermeld. Die halsdoekjes zyn overigens niet de enige symptomen van een ver kiezingscampagne die steeds meer op het Am ei ikaanse voorbeeld wordt ge kopieerd. Als een ander „Amerika nisme" zyn, naast de televisieuit zendingen die morgen beginnen, de vliegtuigen en de helikopters te be schouwen waarmee de kandi daten zich van stad naar stad la ten transporteren om langs die weg op de kortst mogeiyke termyn zo veel mogelijK mensen toe te kunnen spreken. In de eerste twee weken van zyn campagne heeft Mitterrand, naar hy gisteren meedeelde, zo al een afstand van 55.000 kilometer af gelegd. Het Nederlandse studenten voetbalteam heeft in de hoofdstad van het Groothertogdom de studen- tenploeg van Luxemburg met 6—0 verslagen By de rust leidde Neder land met 3—0. Kramer van RKAVIC was met vier treffers topscorer.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 19