LEIDSCH
DAGBLAD
LOONBELEID NIET ZO VRIJ
Toch toetsing
van c.a.o.'s
Gevoel van onmacht in
Londen jegens Smith
'S'artola
S.E.R. adviseert minister Veldkamp
VEEL LAST VAN
VROEGE WINTER
Brits blad had geen
interview met Prins
PANNEN-
NIEUWS!
^gericht 1 maart 1860
DINSDAG 16 NOVEMBER 1965
No. 31721
Urecteur: E. A. E. van Dishoeck
loofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 10,70 per kwartaal, f3,55 per maand, f 0,83 per week
iKefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 67055
(Van onze Haagse correspondent)
De Ionen moeten volgend jaar niet zo vrij worden
|elaten als de vakbeweging wenst. Er moet cen
trale toetsing van c.a.o.'s blijven.
Wel kunnen er meerjarige c.a.o.'s worden af ge-
loten met een „bijsturingsclausule", d.w.z. dat de
onen met enkele procenten kunnen worden ver-
loogd om de gestegen duurte op te vangen.
niet zó ver wil laten gaan, evenmin
behoefte.
Tenslotte is de poging van de mi
nister, de wettelijke regeling van
het loonbeleid zo te laten als zij was,
en daarbinnen te manoevreren met
een ander systeem, afgewimpeld. Er
mcec een nieuwe wettelijke basis
komen.
Aanpassing
zich alleen maar uitgesproken om de
voor bedrijfsvoering en sociaal-eco
nomische planning, aantrekkelijke
meerjarige c.a.o.'s mogelijk te maken.
Over het systeem van toekenning
van öuurteprocenten bestaat in de
S.E.R. nog enig verschil van mening.
Het halfjaarlijkse rapport van de
S.E.R., met de economische verwach
tingen, biedt weinig nieuws na het
geen reeds in september door het
Centraal Planbureau is gepubliceerd.
Het motto is: met produktiekosten
en prijsontwikkeling oppassen voor
de internationale concurrentiepositie.
De P.aad waarschuwt tegen de
prijsstijgingen (bijna 17 procent in
drie jaar tijd), die de lonen kunnen
meeslepen. De S.E.R. zegt: „De prijs
ontwikkeling hier te lande dreigt een
directe aanleiding te worden tot het
onstaan van een loon-prysspi-
raal
Met eenzelfde ernst waarschuwt de
S.E.R. tegen het invoeren van om
zetbelasting op textiel en schoeisel,
waaruit ongetwijfeld verhoogde loon
eisen zullen voortvloeien.
Dit alles raadt de Sociaal-Eco-
omischc Raad (werkgevers -f
wknemers kroonleden) mi-
ister Veldkamp van Sociale Za-
tn aan. De S.E.R. heeft voor het
trst geen percentage genoemd,
mrmee de lonen mogen stijgen.
)e Raad waarschuwt er echter
;el voor, dat overschrijding van
e gemiddeld 6 a 7 procent, waar-
we het Centraal Planbureau re
mt voor loonsverhoging en
trbetering van andere arbeids-
oorwaarden, inclusief huurcom-
ensatie bij elk procent meer
al leiden tot 0,25 procent extra
lijsstijging in 1966 en bij door-
mking zelf een half procent ex-
ra in 1967.
In het advies, dat de S.E.R. heeft
it»ebracnt over het loonbeleid waar-
het bedrijfsleven donderdag met
linister Veldkamp gaat spreken,
sbben de vakcentrales volledig bak-
moeten halen. Zij vonden werk
teers en kroonleden aaneengeslo-
tegenovei hun eis, dat de mi-
;r maar moet ingrijpen in de
oonontwikkeling als die te ver gaat
Advies
Deze meerderheid, die vreest dat
Ie lonen bij te veel vryheid uit de
and lopen, heeft het volgende advies
litgebracht.
In het overgangsjaar 1966 naar
;euw loonbeleid (niet meer
ouwtrekken tussen de bedrijfstak-
de centrale organisaties in
Ie Stichting van de Arbeid, die de
irocenten moeten tellen), laat de
Stichting van de Arbeid alles auto-
natisch doorgaan naar Rijksbemidde-
naar bij knelpunten kan zij
VROEG KOUDE-
RECORD
7an onze weerkundige medewerker)
Een laagje sneeuw van 2 cm,
iat gistermiddag in een deel van
noord-Nederland viel, is er oor-
mk van geweest dat daar, boven
de sneeuw, een zeer sterke uit
straling optrad. Dit leidde tot een
midden november bijzonder
«yp temperatuur van -13 graden
Celsius op het vliegveld Eelde ge
meten.
In de laatste 100 jaar is een zo
lage temperatuur voor dp 20ste
tan deze maand, niet voorgeko
men. Het november-kouderecord
ttaat op 15 graden vorst op 30 no-
tember 1921 gemeten, toen zelf5
onze grote rivieren al met een ijs-
'lag waren bedekt.
De zuidooster ivind gaat toene
men, hetgeen na de komende
nacht een kleine temperatuurstij
ging geeft, maar dat wij uit de
greep van deze extreem vroege
vorstkou komen, lijkt onioaar-
schijnlijk. Temeer nu zich boven
Scandmavië een nieuw hoge druk-
gebied ontwikkelt waartegen de
depressie bij west-Frankrijk zijn
hoofd gaat stoten en gedwongen
zal worden naar zuid-Europa uit
te wijken en ons daarbij in de kou
laat staan.
tóch worden gedwongen zich alsnog
over c a.o.'s uit te spreken.
In de volgende jaren toetsen uit
sluitend Rijksbemiddelaars stuk voor
stuk de c.a.o.'s aan de hand van
normen van de regering. Dat wil
zeggen, dat een nieuwe c.a.o. van
kracht wordt vier weken, nadat hij
by hen is gedeponeerd, tenzij zij
in die tussentijd bezwaar maken.
Deze meerderheid, die voor dit sy
steem is, wil het eventueel nog nader
bezien aan de hand van de erva
ringen in het overgangsjaar.
Er zal voorts wel per bedrijf een
variatie in de lonen mogen komen,
maar dan als een overeengekomen
ondernemingsgewijze differentiatie.
Daarvan moet het percentage nauw
keurig worden aangegeven in de
c.a.o. van de bedrijfstak. Dus niet
Van de tafel
Behalve de plannen van de vak
beweging zijn in de S.E.R. ook die
van minister Veldkamp van de ta
fel geveegd. De Raad heeft geen ge
nadig woord kunnen vinden voor
's ministers voorstel van belangrij
ke hecli ijfstakken of ondernemingen
een soort centraal meepratende loon-
voorgangers te maken. Dat vindt
men een onwerkbare toestand
waarbij alle betrokkenen aan handen
en voeten gebonden raken.
Ook in een bemiddelingsinstantie,
die de minister wenste, ziet de S.E.R.
niets. Bemiddelingskwesties moeten
maar wachten tot het stakingsrecht
aan de orde komt. Aan door de re
gering te hanteren loonpauzes of
loonstoppen heeft de meerderheid
van de raad, die de vryheid toch
Koning Boudewijn
aan ziekbed van
grootmoeder
Koning Boudewijn en Koningin
Fabiola zijn vanochtend in Brussel
teruggekeerd na een bezoek aan
Zuid-Amerika. De reis werd drie
dagen ingekort naar aanleiding van
de gezondheidstoestand van de 89-
jarige grootmoeder van de Belgische
vorst, Koningin Elisabeth. De koning
en zijn echtgenote begaven zich
direct na aankomst naar het ziekbed
van de koningin-moeder. Over haar
toestand zijn geen mededelingen
meer gedaan na een communiqué
van gisteren, waarin ernstige be
zorgdheid van de behandelende ge
neesheren werd uitgesproken.
Parlement keurt bevoegdheden goed
(Van onze Londense
correspondent)
Na een marathonzitting van
beide huizen van het Britse par
lement heeft de regering-Wil-
son verstrekkende bevoegdheden
gekregen ten opzichte van Rho-
desië. Deze bevoegdheden kre
gen vannacht om 3 uur Ned. tijd
nog de koninklijke goedkeuring,
omdat Koningin Elizabeth in
Buckingham Palace was blijven
waken. Zowel Lager- als Hoger
huis hadden voordien het wets
ontwerp na een bewogen, doch
over het algemeen ernstig en
rustig debat zonder stemming
aangenomen.
De hoofdaanval van die conserva
tieven, die Smith met fluwelen hand
schoenen willen aanpakken, stond in
het Hogerhuis onder leiding van de
72-jarige, tot het beroemde en poli
tiek jnvloedryke geslacht der Cecils
behorende Lord Salisbury, die ere
burger van de naar zijn grootva
der genoemde Rhodesische hoofdstad.
De 99-jarige dochter van Cecil Rho
des, de grondlegger van Rhodesië,
volgde het Hogerhuisdebat op de tri
bune. Lord Salisbury betreurde Rho
desië's cenzydige optreden maar
zag in de onafhankelijkheidsverkla
ring op zichzelf geen kwaad. Hy was
vooral bitter gestemd tegen de vroe
gere conservatieve regeringen, wie
meer blaam voor het gebeurde treft
dan Wilson. Lord Salisbury kreeg
weinig byval. De aartsbisschop van
Canterbury, die eveneens zitting
heeft in het Hogerhuis, gaf zyn
zegen aan het gebruik van sancties
als een „doelmatig instrument".
Hoevee dappere taal er ook werd
gesproken, met name door Wilson
aan het jaarlijkse banket in Guild
hall ter ere van de nieuwe lord-
mayor van de City van Londen
de premier keerde zich fel tegen
halfslachtige maatregelen het ver
lammende gevoel, overheerst, dat
Engeland betrekkelijk machteloos
tegenover Rhodesië staat vooral om
dat eventuele oliesancties moeilijk
zijn te verwezenlijken. De vrees werd
uitgesproken, dat indien de regering-
Smith zich over zes maanden of een
jaar ondanks alles nog steeds zou
hebben weten te handhaven, dit voor
Engeland een nederlaag zou beteke
nen waarvan de gevolgen niet zyn
te
Het meest constructieve denkbeeld
kwam van de op het ogenblik in
Engeland wonende vroegere Rhode
sische premier Sir Edgar Whitehead,
de ontwerper van de grondwet van
1961, die een zwakke hoop voor Afri
kaans" politieke emancipatie bevat
te. In een televisie-interview pleitte
hy voor een volledige staatkundige
unie tussen Engeland en Rhodesië
met als doel de belangen te bevei
ligen zowel van blank en zwart en
daardoor hun wederzijdse vrees, wel
ke de oorzaak van het conflict is,
weg te nemen. Hij zei dat dit de
enige oplossing is, hoe gek die op het
eerste gezicht ook mocht schynen
Het pJan kan alleen worden verwe
zenlijkt indien Engeland bereid is de
nodige offers te brengen voor de
schepping van een niet op rasver
schillen gebaseerde staat.
Vervolg op pagina 2
De vroege winter mag dan
voor de schaatsliefhebbers aan
trekkelijk zijn, hij veroorzaakt
ook talrijke moeilijkheden, op de
weg en in de woningen. Vooral
in het noorden van ons land
kampt men met gladde wegen
en in het oosten levert de gas-
toevoer problemen op: waak-
vlammetjes van gastoestellen
gaan veelvuldig uit, doordat de
gasdruk te laag is.
In Groningen, Friesland en Drente
wordt het wegverkeer bemoeilykt als
gevolg van gladheid, veroorzaakt
door vorst en sneeuwbuien. Vooral de
busdiensten hadden met vertraging
te kampen, die soms uitliepen tot
ruim een uur. Er zijn ook botsingen
voorgekomen, evenwel zonder ern
stige gevolgen.
De Wegeninformatiedienst heeft
speciaal gewaarschuwd voor de weg
Groningen-Afsluitdijk en voor de
wegen ten zuiden van Leeuwarden,
waar ook nog, evenals in Oost-Gro-
ningen, mistbanken voorkomen.
Gasvervuiling
De plotselinge inval van de win
ter heeft in verscheidene delen van
het land geleid tot een verdubbeling
van het gasverbruik. Het gas wordt
nu met grote snelheid door de lei
dingen geperst, wat hier en daar tot
storingen heeft geleid. Stofdeeltjes
in de leidingen komen los, waardoor
vervuiling van het gas kan optreden.
In Twente en oost-Gelderland gin
gen in veel huizen bijv. de waak-
vlammetjes van gashaarden uit. In
Hengelo leidde de stof in het gas tot
vervuiling van een regulateur in de
gasfabriek. De regulateur viel uit, de
gasdruk werd lager en ook dat had
tot gevolg dat waakvlammetjea uit
gingen.
Lentesymptomen in een vroege
winter brengen andere problemen
mee. Dat ondervindt de familie
Verwey in Delft. De 18-jarige doch
ter, Ineke, bracht zeven eendjes
mee naar huis, die nauwelijks twee
dagen oud waren en door de kou
dreigden om te komen. Ze waren
er slecht aan toe, maar bij de
kachel in huize Verwey kwamen ze
spoedig geheel tot leven. Ze worden
nu driemaal daags naar het lavet
gedirigeerd om de zwemkunst te
leren.
Vader Verwey zegt: „Ze vinden
hier altijd wat. Eerst onze hond,
toen een parkiet, daarna een haasje
en nu weer eendjes
iv Schotsje trappen is voor de
jeugd een van de meest plezie
rige (ook gevaarlijke) bezig
heden. Nu het ijs vijvers en slo
ten met een dunne laag dekt, kan
men de waaghalzen weer zien.
Deze foto werd hedenmorgen
gemaakt in de Leidse Hout
toen scholieren bezig waren het
ijs te ..kraken". Zij werden van
de kant af aangemoedigd door
klasgenoten.
(Foto L.D./Holvast)
WEERBERICHT
MATïGE VORST
Het KNMI verwacht van heden-
tot morgenavond:
Meer bewolking met in het zuiden
Tan het land mogelijk enige sneeuw.
Matige tot krachtige wind tussen
cost en zuidoost. Vannacht matige,
morgen overdag lichte vorst.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
17 NOVEMBER
Zon op: 8.03 uur; onder: 16.46 uur.
Maan op: 00.23 uur; onder: 15 02 uur.
Hoogwater in Katwijk te 9.51 en
22.37 uur; laagwater te 5.10 en 17.50
Dit nummer bestaat alt 18 pagina's
■Jr De Koningin zal 15 december
de vijf kilometer lange Ooster-
scheldebrug officieel voor het
verkeer openstellen. Het hart
van Zeeland zal dan via de lang
ste brug van Europa zijn verbon
den met de Randstad Holland.
De brug is in nog geen drie
jaar gebouwd en bestaat uit 52
overspanningen, die rusten op
162 pijlers.
(Van onze Amsterdamse
correspondent)
Er is wat rumoer ontstaan
over een vraaggesprek met
Prins Bernhard, dat in het Lon
dense dagblad „Daily Express"
is verschenen. De RVD heeft
namelijk medegedeeld, dat de
Prins in het geheel geen vraag
gesprek heeft gehad met een of
meer medewerkers van het Lon
dense blad.
Gebleken is, dat het verhaal een
uittreksel is uit een artikel, dat op
25 september in het geïllustreerde
Nederlandse tijdschrift „Revue" is
verschenen. De hoofdredacteur van
Revue, de heer A. J. A. M. Weehui
zen, zei ons gisteravond: „Het is ons
gebleken, dat een Londens pers
agentschap het artikel wederrechte
lijk aan de Daily Express heeft aan
geboden".
Het artikel in „Revue" is destijds
geschreven door de journaliste me
vrouw A. HereniusKamstra. De
hoofdredacteur had de tekst van het
in zijn blad afgedrukte interview
vergeleken met het artikel in de
Daily Express, en zei hiervan: „De
artola d^iieuwe aluminium
kookset WÊÊ a
Express heeft het verkort, maar het
is tóch ons verhaal. Ik vind het een
onverkwikkelijke zaak, temeer om
dat wij tegenover het secretariaat
van het Koninklijk Huis de verplich
ting op ons hadden genomen dat het
artikel uitsluitend in Revue zou wor
den gepubliceerd en niet mocht wor
den doorverkocht".
In rubriek
Onze correspondent in Londen
voegt hieraan toe, dat het persbu
reau P. A. London het interview van
Revue heeft doorverkocht aan Daily
Express. Dit blad heeft het Neder
landse interview met Prins Bernhard
in verkorte vorm weergegeven in
zyn rubriek, die gewjjd is aan hu-
welijksperikelen en die steeds onder
tekend wordt met Adam and Eve.
Het persbureau, dat in het verleden
zaken heeft gedaan met de uitgeef
ster van Revue, de Geïllustreerde
Pers in Amsterdam, houdt vol, dat
het het interview heeft gekocht. Bij
de Daily Express gaf men geen com
mentaar.
1 extra versterkte bovenrand, die
prachtig glanst
2 verder mat gesatineerd
3 moderne stevige knoppen en
grepen
4 rood geëloxeerde deksels
5 4 mm dikke bodem voor het
h-e-e-t-s-t-e vuur (ook aardgas!)
I GRATIS Kleurfolder bij:
Postbus 28 - Hoogeveen
IJSBAAN
GEOPEND
van 1922.30 uur.
Tennispark LEIDSE HOUT
(Leidse IJsclub).
Contributie seizoen '65/66:
Junioren tm. 17 jaar f3,—.
Senioren f 5.
(9uc/ Qlteuwo
Uit het Leidsch Dagblad van
16 November 1865:
Ten bewijze hoe hoog de
gronden te Brussel in prijs
zijn, wordt medegedeeld, dat
in openbare veilin" zijn ver
kocht percelen grond om te
bouwen, ter grootte van 10,16
roeden, voor 13SS10 jr.
(Advertentie) Vereeniging
„Uit Liefde". Het bestuur der
Vereeniging 'oept langs de
zen weg de Leden op om eene
gave hunner liefde te otteren
ten behoeve der weduwe van
J Onderwater, welke als
schippersknecht verdronk.
Het Bestuur.
A 3. VA!) DRIESTEN
R. BROESTERHV1ZEN