Waarom roken
steeds meer mensen
juist Hunter Filter
kunst
kalei öoscqqp
tic Lutz-Jan Teulings
„Een vreemd paar"
MESSIAENS
MAAKTE
,L' ASCENSION'
DIEPE INDRUK
Prins Bernliard ondertekent verdrag
Improvisatiekunst
van Albert de Klerk
léérlijk
bij elke
[brood
maaltijd
RFECT BLIJSPEL NIVEAU
Omdat Hunter Filter dé sigaret is voor rokers
die geen filter willen proeven maar 'n sigaret.
Probeer gerustalle filtersigaretten,ook komt
GEEN GEFORCEERD MODERNISME
,,Een vreemd paar''
met Luc Lutz in het-centrum.
(Foto L.D./Holvast)
vertolker die de hachelijke kanten
aan deze rol vastzitten door tal
loze vondsten volkomen glad streek.
Hij hield zich, en dat was zijn grote
verdienste, verre van de karikatuur
en bleef dus binnen de perken van
het blijspel.
Zijn absolute tegenstelling, de
slordige bohémien Oscar mag dan
minder gecompliceerd zijn, werd door
Jan Teulings op hetzelfde hoge
blyspelniveau weergegeven.
Vele lachsalvo's
De ..Orgelkring Bollenstreek"
legde nogmaals beslag op Albert
de Klerk, die zich het waagstuk
tot taak stelde een avond alleen
met improvisaties vol te maken.
Praktisch verlopen improvisatie
concerten voor een schare kenners,
die zich er op'spitsen te volgen wat 'n
organist al dan niet met een thema
weet te doen. In Lisse (St.-Agatha-
kerk) zal de gast-organist te midden
van de aanwezigen maar een plukje
kenners onder zijn gehoor hebben ge
had. De eisen stijgen dan nog. afge
ronde presentaties worden noodzaak.
Daaraan heeft De Klerk wèl en niet
voldaan.
Ook de machtige De Klerk, die zelf
zijn thema's koos, ongetwijfeld vooraf
doordacht, voer wel eens in de mist
en verloor daar dan de tastbare hel
derheid van de contouren. Zo werd
gelukkig niet de hoofd-impressie. De
improvisator liet menigmaal op ver
rukkelijke wyze vertellende contra
punten meestromen. De uitgangs
melodieën ontvingen daarbij echter
vaak een persoonlijk passende snit
Een statige letterlijke weergave,
zwaar ingelijst in een alles overbluf
fende finale, is niet het procédé van
De Klerk.
Deze improvisator stelt zich niet
buiten de tijd van heden, maar stelt
zich wel te weer tegen de geforceerd
heid van gewild moderne klanken. De
Klerk behoudt een ongebonden har
monische bewegingsvrijheid.
Zyn kracht schuilt in de kleine
vormen en meer in het beeldend sug
gereren dan in het abstract scheppen.
In de grote worp verslapt de geleide
lijke opbouw en de vormkracht (Pre
ludium, Toccata, Ciacona, Grands
Jeux).
Doch vakmanschap, concentratie en
een kennelijk ver reikende innerlijke
zekerheid behoeden voor het ledig
vullende (al wordt er tot in de hoog
ste „voetjes" opgeklommen), hoewel
dit met een daling van de architec
tonische spankracht moet samen
gaan. Nimmer verzandde de organist
in dorheid en academisme. Integen
deel. hier was een zeer vlugge, met
fantasie beladen geest werkzaam,
maar niet opzienbarend. De improvi
sator staat merkbaar achter by de
componist en de vertolker.
Beschrijvende indrukken van niet
minder dan zeven improvisaties zou
den elk bestek te buiten gaan. Zij be
troffen vernuftig uitgezochte melo
dieën uit 15de, 16de en vroeg 17de
eeuw. Met name uitgewerkt in 3 ko
raalvoorspelen. een Preludium ct
Fuga, een Recercare, een Toccata en
een Ciacona. Alles bekroond door een
eigen Franse Suite op de melodie
Psalm 99 van Bourgeois, waarin ar
tistieke kleinoden voorkomen: „Tier
ce en taille", „Flütes" en vooral „Bas-
se de Cromorne!"
V.
Hoog gegrepen
Benzi's keuze van het openings-
werk met de vier symfonische medi
taties, L'Ascension" van Olivier Mes-
PRESTATIE VAN ROBERTO BENZI
(Van onze kunstredactie)
Het eerste gastdirigeren van de jonge. 28-jarige Franse dirigent
Roberto Benzi met het Concertgebouworkest verdiende gisteravond
bijzondere aandacht. Hij had allerminst een spectaculair program
ma voor deze gelegenheid samengesteld, behoudens dan de na de
pauze door hem levendig geïnterpreteerde ..Tableaux d'une expo
sition" van Moussorkgsky. met de grandioze orkestratie van Ravel.
siaen viel niet te miskennen. Messi-
aen mag zyn compositie voor orgel
in 1932 met een extatische religieuze
overgave hebben geschreven, hij heeft
er toch vooral twee jaar later toen
hij deze compositie voor orkest in
strumenteerde al zijn ambachte
lijke kennis bij moeten halen. Het
aanzien van de muzikale geloofs-
verrukking en de materialisering
daarvan in een klank-produktie heeft
door zyn manier van componeren vele
facetten gekregen. Met een simpele
opsomming noemen we zijn visie op
de ritmiek, die hij baseert op de rit
men van de Hindoes, Grieken, Roe-
meniërs en Hongaren en daarbij de
middeleeuwse Franse isorltmiek. Voe
gen we hieraan toe zijn zeer doorge
voerde chromatiek en dit alles ir
tempi, die naar speciale voorkeur
zeer langzaam zijn, dan is hiermede
nog niet alles over zijn muziek ge
zegd. Deze absolute muziek, naar
woorden uit het Johannes-Evangelie
en geconcentreerd op de Hemelvaarts-
glorie met een Alleluia dat zich in
vrije meiismen excisteert, is zeer hoog
gegrepen.
Prins Bernhard heeft gistermiddag in het Paleis Soestdijk in zijn
kwaliteit van voorzitter van de Fondation Europeënne de la culture
een overeenkomst tussen deze stichting en de Raad van Europa
ondertekend. Secretaris-generaal Peter Smithers tekende namens
de raad. De overeenkomst houdt een nauwere samenwerking in
tussen de twee organen. Sinds 1960 ontplooien Fondation en Raad
van Europa al gezamenlijk enige activiteiten.
In een toespraak, welke Prins
Bernhard hield ter gelegenheid van
de totstandkoming van de nieuwe
'ereenkomst merkte hij op dat de
betrekkingen tussen ontwikkelde en
ontwikkelingslanden speciaal onze
belangstelling vragen Hij ziet in het
bijzonder op dit terrein een taak
voor Europa, een taak die niet op
zijn koloniaal verleden is gebaseerd,
maar op zijn beschaving. Europa
kent immers iedereen het recht toe in
vrijheid te leven en zonder honger.
Naar de overtuiging van de Prins
heeft Europa er alle belang bij te
trachten deze problemen tot een op
lossing te brengen. ..Het gaat hier
én om economische èn om geestelij
ke belangen", aldus Prins Bernhard. I culturele en opvoedkundige activiiei-
de Europese culturele samenwerking
op zich zal nemen. Vertegenwoordi
gers van de Fondation zullen teza
men met representanten van de
Raad voor de culturele samenwer
king in elk aangesloten land pogen
nationale comité's in het leven te
roepen voor het inzamelen van de
fondsen en voor het bevorderen van
hetgeen de beide organisaties op cul
tureel gebied nastreven.
De Fondation Europeënne de la
culture is een particuliere instelling,
waarin 18 landen zijn vertegenwoor
digd. Zy wil in de Europese landen
melen van particuliere gelden voor bevorderen.
It In het Paleis Soestdijk vond
gistermiddag de ondertekening
plaats van een overeenkomst
tussen de in Straatsburg zetelen
de Raad van Europa en Fonda
tion Europeënne de la Culture.
Prins Bernhard ondertekende als
voorzitter van de Fondation.
Zittend v.l.n.r mr. Peter
Smithers. secr. Raad van Europa
Prins Bernhard. G. Sluizer.
secretaris-generaal van de Fon
dation. Staande v.l.n.r. Anth.
Haigh. mr. Y. Scholten en prof.
dr. H. Brugmans.
Dit jaar grote
toeloop leerling
kraamverzorgsters
„Het aantal leerlingkraamverzorg
sters is thans aanzienlek groter dan
in de voorgaande jaren".
Dit zei de voorzitster van de Ne
derlandse bond van kraamverzorg
sters, mejuffrouw C. L. van der
Steen, gisteren in Utrecht bij de ope
ning van de jaarlijkse ledenverga
dering van de bond.
Nader vernamen wij van de zijde
van Het Groene Kruis, dat de zes
opleidingsinternaten voor kraamver
zorgsters die deze organisatie heeft,
parallelcurussen moeten geven in
tijdelijke onderkomens, omdat er in
de internaten zelf geen ruimte ge
noeg is om de grote invloed van as
pirant-kraamverzorgsters op te van
gen. Naar schatting leidt alleen Het
Groene Kruis dit jaar al zo'n 800
kraamverzorgsters op (de opleiding
bestaat uit een internaatsperiode
van drie maanden en een jaar prak
tijk), ongeveer 250 meer dan in an
dere jaren. By het Wit-Gele (7 in
ternaten) en het Oranje-Groene
Kruis «één opleiding) doet zich het
zelfde verschijnsel voor. Er zijn
meisjes, die moeten worden afgewe
zen wegens gebrek aan plaatsings
mogelijkheid. Als oorzaken van deze
opvallende ontwikkling noemde men
ons onder meer de grotere belang
stelling voor de verzorgende beroe
pen en het feit, dat de na-oorlogse
geboortegolf op het ogenblik „in de
markt is".
Extatisch
Zowel de compositie van Messiaen
als de interpretatie van de dirigent
Roberto Benzi heeft op ons diepe in
druk gemaakt, al was het alleen om
de prestatie van dirigent en orkest.
Het ensemble heeft een zeer mooie
toon ontwikkeld niet het minst de
blazersgroep. Zy riepen in het eerste
deel de sonoriteit van het orgel op.
Ook later in het extatische Alleluia
bereikte Benzi groote climaxen, maar
ten laatste in het overigens fjjnge-
stemde afsluitend deel, gaat dezelfde
vrome extase wel eens opmerkelijk
naar het spectaculaire toe. Men zou
zich deze compositie korter van duur
hebben gewenst, juist daar waar de
sensualiteit het serene verdrong. Dit
pleidooi voor Messiaen deed Roberto
Benzi veel bijval oogsten.
Ontroerende Bartók
Na deze Messiaen-boodschap volg
de Bela Bartoks Derde Piano-concert,
het laatste werk dat hij voor zijn
levenseinde in 1945 concipieerde, juist
nog voldoende aantekeningen achter
latend voor de laatste 17 maten, die
zijn vriend Tibor Serly verder heeft
kunnen uitwerken.
Dit piano-concert met Monique
Haas aan de vleugel heeft bij menig
een wederom tot in de diepste ge
voelens ontroerd bij de eenvoud van
het Andante Religioso, waarbij in
zonderheid de wisselend door strij
kers en piano voorgedragen koraal
melodie een sterke werking heeft.
Het was ook buitengewoon van spel
door de Franse pianiste geïnterpre
teerd met een wonderlijk werkende
objectieve aanslag.
Pers-verse etsen
op de Haagse
kunstmarkt
Op de zevende kunstmarkt in het
gebouw van de Haagse Kunstkring,
die daar van 18 t/m 30 november
wordt gehouden zullen Hans Peters
en Frits van der Walle het ets-druk
ken demonstreren. Hun etsen kunnen
op bestelling van de marktbezoekers
worden gedrukt. Nieuw Is voorts dat
ter gelegenheid van de kunstmarkt
die door minister mr. J. M. A. H.
Luns wordt geopend, een kalender
wordt gedrukt in een oplage van 200
stuks op de degelpers van M. de
Vringer. De kalender bevat 12 afbeel
dingen van grafisch werk van Her
man Berserik. Pauline Braat, Belleke
Dolhain. Bessie van Duyn, Ad van
Dyk, Tom Hoogendoorn, William
Kuik, Gerard Lutz, Gerrit van Och-
ten. Willem Schrofer, Arle Vermeer
en Cees Vlag.
Op de kunstmarkt zullen ettelijke
honderden gesigneerde werken wor
den aangeboden van ongeveer 40 leden
van de Haagse Kunstkring. Tot de
aangeboden waren behoren schilde
rijen, gouaches, tekeningen, etsen
litho's, plastieken, aardewerk, moza
ïeken, sieraden, handbedrukte stof
fen, textielartikelen en naaldwerken,
maar ook romans en kinderboeken'
De architect ir. J. Piets ontwierp de
inrichting van de markt.
In Lisse's St.-Agathakerk
OTdijk het onderspit gedolven.
dst«, Oscar is door zijn vrouw
ed maar heeft zich al spoe-
ó&ai zij z'n bohémien-achtige
zijn opnieuw verworven
id In zijn ruime flat, waar
de deur voor zijn vrienden
openstaat, aangepast. De
ogenschijnlijk meer se-
rordt enige tyd later door
row buiten de deur gezet. In
ttlng met Oscar kan hy
d'ui niet vinden, hy neemt
m niet zo licht,
ir icet zyn lot begaan, nodigt
uit zyn ruime woning met
te delen, welk aanbod hij
eert. De verregaande slordig-
ran Oscar is Felix een doorn
oog, en diens overdreven net-
>n pietluttige stiptheid ver-
hfet eens zo onbekommerde
van Oscar. Waarmee maar
wil zijn dat zowel het huwe-
ils de vriendschap, zonder
ïjds aanpassingsvermogen ge-
zijn in het slop te lopen. Dat
vrienden de kans krijgen er
lit te geraken danken zy aan
idingrijkheid van de schrijver.
Hecht doortimmerd
Nieuw Rotterdams Toneel gaf
vond voor K. en O. van dit
en wel doortimmerde blijspel
de bekwame regie van Pim
s een in alle opzichten voor
de opvoering.
met overdreven netheid gela-
eredderende, kokkerellende en
in zichzelf opgaande figuur
ilix vond in Luc Lutz de ideale
Dief van Gova
voor rechtbank
fil-jarige werkloze vrachtrijder
Hen Bunton, die gisteren voor
rechtbank in Londen terecht
(omdat hij ervan wordt beschui
ten portret van Goya uit het
pal Museum te hebben gesto
pt verklaard dat hij het waar-
P stuk had weggenomen om
pt te vestigen op zijn streven
pijstelling van kijkgelden voor
pioneerden.
pil de tv-toestellen zodanig
jfarichten, dat zij slechts com
ic uitzendingen en niet die van
p kunnen ontvangen. Zijn toe-
P op die manier gewijzigd. Hij
Ui een keer in de gevangenis
P omdat hij weigerde kijkgeld
(kien. „Als de staat anderhalf
u gulden voor een schilderij be-
Ran hij best de gepensioneer-
pjstellen van kijkgeld", aldus
De rechtbank zal later uit-
H doen.
Advertentie
ct.per pak
feil Simon, de Amerikaanse schrijver diie het vorige sei-
jjjn succesvol entrée maakte met het blijspel ,,Op blote voeten
park" heeft er geen gras over laten groeien. Behandelde hij
de stormen dit het prille huwelijk bedreigen, in zijn tweede
el „Een vreemd paar" liggen de zaken anders.
hoorn), Vinnie (Peter Lutz) en
Roy (Wim Hoddes) was de opval
lend sterke inzet te danken, die
reeds in de eerste minuten lach
salvo's aan de zaal ontlokten.
Petra Verbeek en Carola Gijsbers
van Wy'k als Gwendolyn en Cecily
Pigeon droegen er toe bij om deze
voorstelling vlekkeloos te doen ver
lopen.
Jan Teulings verzorgde de vlotte
vertaling.
De samenstelling van het fraaie
décor en interieur berust bij Johan
Grefor en Cor Hezemans.
Aan het slot stormachtige by val
van het opgetogen publiek en bloe
men voor de dames.
Vanavond tweede opvoering.
B. H.
Gevaarlijk tuig
Aantal ontstekers
teruggevonden
Van de 78 tijdens een storm on
langs cp Vlieland zoekgeraakte niet
ontplofte ontstekers van aldaar ge
bruikte napalmbommen, zijn er gis
teren door de Luchtmacht zeventig
gevonden, en wel in de nabijheid van
de oorspronkelijke bewaarplaats. Zij
lagen onder water en waren niet
zichtbaar. Nadat een ervan droog
kwam te liggen en daardoor werd
ontdekt, kwam men op het spoor
van de andere. By onderzoek bleek,
dat deze exmeplaren him gevaarlij
ke karakter hadden verloren.
Het gevaar, dat door de aanwezig
heid van deze ontstekingen op de
zeebodem voor de visserij bestond,
kan thans als aanzienlijk vermin
derd worden beschouwd, hoewel de
nog niet gevonden acht exemplaren
altijd nog reden geven tot oplettend
heid. De visserij instanties zyn van
deze ontwikkeling op de hoogte ge
bracht.
