Kilometers antiek ou een
expositie
op
te Florence
sitncatöDD
kaleiöoscQQP
r;„:
MEN MR RSBi
Verdeelde kritieken over
Weiss' „Die Ermittlung"
Ri-h
f 2375.-
GROOTSE „MOSTRA - MERCATO"
TONEEL" - STUK OE NIET
Overmatige rijkdom
in Paleis Strozzi
l
Stuk vol problemeu
in statische bouw
HUISKAMER-ORGEL
GOUDEN KLANK
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 22 OKTOBER 1965
VIJFDE BLAD
aantai Nederlandse schilderijen uit
de XVIIde eeuw, waaronder een uit
zonderlijk mooi rivierlandschap van
Salomon van RuysdaeL De Amster
damse kunsthandel De Boer verrijkt
de „Mostra" met een groot aantal
schildeken, waaronder een indruk
wekkende. apostel van de Spanjaard
de Ribera, en fraaie bloemstukken
van o.a. Ambrosius Bosschaert de
Jonge (op koper geschilderd) en An-
thonie Claesz.
i dan Nederlandse of Vlaamse,
zijn heel wat bijzonder oude
t de 15de, maar ook uit de
Siensese en Florentijnse
in goede I de heer 1
en kosten. I Amsterdam,
Muziekinstrumenten
van prof. dr. Minnaert
Gisteren is in het Instituut
muzekinstrumenten in gebruik geno
men, welke prof. dr. M. G. J. Min
naert in 1963 aan de Rijksuniversiteit
in Utrecht heeft geschonken. Deze
collectie bestaat uit een groot aantal
Europese %n buiten-Europese instru
menten. vele van historische bete
kenis. die een welkome aanvulling
vormen op de verzameling welke het
Instituut van verschillende instan
ties en particulieren in bruikleen
heeft ontvangen'. Ook de nieuwe
aanwinsten hebben geen museale
pretentie, doch dienen als hulpmid
del bij de studie in de muziekinstru-
mentenkunde: daartoe worden zij
zoveel mogelijk bespeelbaar gemaakt.
Bij de ingebruikneming zijn enkele
instrumenten gedemonstreerd.
jhr. Van Lennep erelid
Vereniging Rembrandt
De Vereniging Rembrandt tot be
houd en vermeerdering van kunst
schatten in Nederland heeft de
onlangs afgetreden voorzitter jhr. F.
J. E. van Lennep tot erelid benoemd.
Als voorzitter is hij opgevolgd door
W. Langelaan uit
u voor: alle tyPes ,5°°' «orden met vW-
®Ïen. kunnen no ook geleBORG
automatische "ansm^sie^^ u uur druk
WARNER-systeem. handelingen
stadsverkeer mms versne||ingshandle.
koppelingspedaal ®n Terv,ij| u ontspannen
□evend en veel veiliger-\®J de dingen om
U heen richten. -imaakt met attrak-
De hele Simca-«jn werd verv^ ie u
tieve extra s. v
(Van onze Romeinse correspondent)
A 7 IJ kennen allen voorbeelden van dochters, die plotseling
(V haar moeder boven het hoofd groeien. Dat is ook gebeurd
et de Delftse Antiekbeurs, die ettelijke jaren geleden een eerste-
ïg, maar een veelbelovende was in de thans groeiende rij van
lortgelijke verkooptentoonstellingen. Er zijn navolgers geweest,
e het Nederlandse initiatief op breder schaal, maar misschien
et met evenveel stiptheid, hebben overgenomen. Daaronder is
larschijnlijk de tweejaarlijkse „Mostra-Mercato" te Florence wel
grootste.
)ie Florentijnse Antiekbeurs lieeft
Kt de Delftse gemeen, dat zij ge-
Iluden wordt in een luisterrijke an-
jjtke omgeving, namelijk in het pa-
Strozzi, het mooiste en meest vol-
I akte Renaissancepaleis van Ita-
i, in 1489 ontworpen door Benedet-
da Mafano. Het is een ontzettend
root paleis en de drie verdiepingen
jn van 18 september tot 18 oktober
[heel gevuld met de „Mostra". Als
de heren van de organisatie mo-
i geloven, wandelt de bezoeker
ngs iets meer dam... drie kilo-
antiek en inderdaad, we heb-
driemaal een bezoek gebracht,
irdiening voor verdieping, en voel-
afloop onze kuitspieren!
Internationaal
Li tegenstelling tot Delft is - deze
Mostra" internationaal, hoewel na-
urlyfe. de Italiaanse deelnemers
rre in de meerderheid zijn: 85
aliaanse antiquairs tegen 8 Fran-
5 Belgische 3 elk uit Nederland,
Igeland en de Ver. Staten en 1 elk
it Zwitserland, India en Peru.
aarby zijn niet inbegrepen dege-
tn, die alleen maar in de speciale
(deling gelijkvloers, hun waren uit-
illen ondei het devies: „Antiek
i X>r de smalle beurs". Daar kan
ten gegarandeerd antieke dingen
Ifteestal snuisterijen, lepeltjes,
Hjpjes. wijnglazen, prenten, enz. ko
nt in prijzen van 10.000 tot 3OO.OQ0
re. Dat laatste bedrag is zowat
maar dat is in het dure Ita-
en prys, die geacht wordt bin-
ieders bereik te vallen.
Het geheel is zo overmatig ryk,
niet weet waar te begin-
ta. Niet voor niets krijgt men een
italogus in de hand gestopt. 700
lidzijden dik en met 500 afbeel
den. Onze nieuwsgierigheid ging
aar de Amerikaanse inzendin-
Wat zou een Amerikaans an-
j)uair in Florence trachten te ver
apen? Dinolevi uit New York komt
setVenetiaanse en (prachtige
tevens uiterst zeldzame) Genuese
iwbelen en een groot schilderij van
Giptdano, dus alles zaken die
it Italië afkomstig zijnFren-
Comp., eveneens uit New York,
iel Venetiaanse en Florentijnse
eeuhelen. Kennelijk reizen de oud
band met het wapen der Habsbur-
gers? Wie belang stelt in het vre-
desveidrag, het wordt tentoongesteld
door de „Librairie de l'Abbaye" te
Parijs en de Cimabue is voor een
flinke prijs te verkrijgen bij Vitto-
rio Frascione te Florence. Een wat
bescheidener voorwerp is een ver
rukkelijk penantkastje vol geheime
laadjes en met in het midden, wij-
wel onvindbaar, een metalen schrijn,
die als brandkast dienst kan doen,
dat waarschijnlijk werd vervaardigd
voor de Spaanse Koning Karei III,
die de eerste 40 jaar van zijn lange
leven Koning was der beide Sici-
liën. Het is een typisch Italiaans
meubel uit de tweede helft der 18de
eeuw; voor een 11 of 12 miljoen lire
zal de firma Bellini Berti in Floren
ce het wel willen afstaan.
Men moet niet denken, dat op zulk
een antiekbeurs althans op de
Florentijnse alles te koop is. Er is
een zaal met mooi Florentijns beeld
houwwerk, 15de en 16de eeuws,
waarvan de eigenaar, hoewel hij an
tiquair is, niets wenst te verkopen.
Hfj heeft die zeldzame stukken voor
eigen genoegen verzameld en stelt
ze met liefde ten toon. Maar wat
men van hem kopen kan, o.a. een
paar laatgothische Franse beeldjes,
vindt men in een andere ruimte. Dit
is niet zo vreemd. De echte anti
quair houdt van zijn stukken, ziet ze
beslist niet als koopwaar en bij velen
is het zo, dat de liefhebber het als
een eer beschouwt iets van hem te
mogen kopen. Er zijn er ook die deel
nemen aan de „ilostra", meer in de
hoop hun eigen collectie nog met
nieuwe, zeldzame stukken te verrij
ken dan wel om iets van de hand te
doen. Antiek immers is een veilige
belegging. Wanneer hun collectie
goed is, behoeven ze niet te vrezen,
dat de waarde ervan met de jaren
zal verminderen, integendeel!
Onoverzienbaar rijk
De grote bekoring van zulk een
bijna onoverzienbaar rijke tentoon
stelling is de voortdurende afwisse
ling. Iedere firma heeft haai- stand,
waarbij men een opstelling volgt, die
eigenlyk van het geheel meer een
museum dan een „beurs" van oud
heden maakt. Het publiek wordt
vaak door zware koorden op
Deze schaal is een bijzonder j
stuk op de Florentijnse ..Mostra i
Mercato". Zij is gemaakt voör
de Oost-Indische Compagnie en
in Irkoetsk in Siberië voorzien
van een zilveren voetstuk en j
deksel.
landschap van Josse de Momper. Van
een andere vooraanstaande Brussel
se antiquair. Miodrag Boskowitch,
'rokken naast het precieuze Chine
se porselein en de Louis XVI-pen-
dule vooral Franse meesters als
Claude Vernet de aandacht. Maar
voor onze smaak was het de firma
Robert Finek die met de twee' fraaie
paneeltjes van Adriaen Isenbrant, de
Christus aan het kruis van Albert
Bout-s, een boeiend stuk van Brueghel
de Jonge en nog versecheiden andere
Vlaamse meesters de kroon spant.
We noemden dan nog niet de twee
bijzonder aantrekkelijke doeken van
Gasper van Wittel, „Gezicht op Ve-
netie" en „Gezicht op Napels". Deze
Amersfnortse meester, die in Italië de
rij opent der 18de eeuwse Vedutisten
(Canaletto en Guardi gaan min of
meer terug op zijn werk) is eigen
lek alleen in Romeinse musea, voor
al het Capitolijnse, goed vertegen
woordigd. In Nederland zover wij
weten nier, of nauwelijks en toch
is hy een van weinige werkelyke
grote schilders, die tot ver in de
XVlilde eeuw de naam van de
„Fiamminghi" «in die tijd was in
Italië ook wie uit Amersfoort kwam
een V'aming) in Italië heeft hoog
gehouden.
Nederlandse inzending
Van de Nederlandse inzenders is
het vooral de firma Premsela Ham
burger die zeer sterk de aandacht
trekt, juist omdat men in hun stand
dingen ziet. die in Italië zelfs in
musea vrijwel niet te vinden zijn:
fiaaie voorwerpen van kunstnijver
heid in goud, zilver, emaille, ver-
j fijnde kostbaarheden waar vooral
het vrouwelijk publiek grote belang
stelling voor toont. Dan is er Samuel
Nystad uit Den Haag met enkele uit
gelezen fraaie meubelen en een
Gevluchte oude
visser ius pi veerde
Ernest Hêmingtvay
t
«den tegenwoordig in omgekeerde wat ai te eerbiedige afstand gehou-
ichting over de Oceaan. De deelna- Clt,n a> jjan natuurlijk de aspirant-
India en Peru daarentegen ^oper of ook de alleen mahr werke-
s^ê" iyk belangstellende die „versperrin
gen" wei overschrijden. Maar van
stand tot stand wandelend ziet men
nu eens antieke Attische vazen, dan
weer Louis XVIde-meubelen, gevolgd
door Perzische bronzen of Brussel
se wandtapijten en natuurlijk hon
derder schilderijen van alle scholen
en alle tijdperken. Wat die schilderij
en betreft zijn het de Franse (voor
al Galerie Keim), Belgische en Ne
derlands. deelnemers, die het best
voor de dag komen. Wat de Belgen
betrett zagen wij in de stand van
de Brusselse firma Alex Finck enke
le Vlaamse primitieven, ware mu
seumstukken, en van latere mees
ters vooral een bijzonder fraai berg-
Ongehoorde waarde
D
Natuurlijk zijn er op zulk een
itertentoonstelling stukken van
ioorde waarde. Wat kan de
van een vrij groot paneel
x *94 cm) „Christus aan het
de Madonna en Sint-Jan"
tol Cimabue. de voorloper van
Giotto en een der allerzeldzaamst en
alle vroeg-Italiaanse primitie-
Of van het vredesverdrag van
flestfalen, 47 blz., folio met zegels
to handtekeningen der afgevaardig-
ko en gebonden ln de originele
Een 92-jarige Cubaanse vis
ser die zegt de beroemde
schrijver Ernest Hemingway
te hébben geïnspireerd tot
het boek ,.De oude man en de
zee", is gisteren in Key West
aangekomen. Hij joas een van
de 65 vluchtelingen die uit
Cuba zijn aangekomen, na
dat de vluchtelingenstroom
twee dagen onderbroken is
geweest.
De magere gerimpelde vis
ser. Anselmo Hernandez, zei
dat hij Hemingway dertig
jaar lang heeft gekend. „Als
hij op Cuba was, kwam hij
me altijd opzoeken. Hij zei
altijd dat hij een boek over
me zou schrijven, en dat
heeft hij toen eindelijk ge
daan", aldus de oude man.
Hij is met een groep fami
lieleden aangekomen. Twee
kleinzonen hadden de fami
lie opgehaald. De Ameri
kaanse kustwacht heeft ver
klaard te verwachten dat een
grote vluchtelingenstroom in
de loop van de dag zal begin
nen. Vluchtelingen hebben
meegedeeld dat in de vissers
haven Camarioca ongeveer
250 bootjes voor vertrek naar
Key West gereed liggen.
(Van onze correspondent in Bonn)
Grote terughoudendheid betrachten alle critici, die zich in hun
bladen met een bespreking van de première van Peter Weis. ..Die
Ermittlung hebben bezig gehouden. Dinsdagavond ging gelijk
gemeld het stuk gelijktijdig in vier Westduitse schouwburgen
West-Berlijn. München. Essen en Keulen) en in elf steden van
de DDR in première. ,,Die Ermittlung" houdt naar men weet
een bijna protocolair verslag in van het Auschwitz-proces in Frank
furt, dat deze zomer ten einde liep. De auteur had geen eigen ele
menten aan het stuk toegevoegd. Hij beperkte zich tot een keus uit
de uitlatingen van beklaagden en anaklagers. verdedigers, getuigen
en president. Allang voordat het stuk in première ging was er een
hevige strijd ontbrand over de vraag of de werkwijze van Peter
Weiss ook werkelijk een ..toneelstuk" opleverde. De niet in de
ware zin van het woord artistiek bewerkte ..werkelijkheid"- zou,
vooral met betrekking tot het gruwelijke materiaal, tot een ..dé-
bacle" moeten leiden, vonden deze critici.
Een scène uit
DIE ERMITTLUNG"
van Peter Weiss.
kelük de indruk alsof men het
Auschwitz-proces, dat het volk dan
altijd nog in Franfurt heeft meege
maakt, voor zich wilde opeisen, om-
i dat het de anti-facistische ideologie
zo goed ondersteunt, dat men daar-
voor in de zone (de DDR) het ai-
leenrecht in pacht wil hebben. Af-
gemeten aan het beeld dat de laat
ste maanden in de Oostduitse pers
van West-Duitsland gegeven wordt,
kon het proces büna niet bij ons
plaatsgevonden hebben".
Trant van Brecht
Onvermijdelijk werd „Die Ermitt
lung" In Oost-Berlijn in de trant
van Brecht ten tonele gebracht. Het
werd voorgelezen op de manier
waarop Brecht eens in Baden-
Baden had geëxperimenteerd. De
lezers waren in het openbare leven
bekende persoonlijkheden en schrij
vers onder wie Brechts weduwe Hé-
lène Weigel, en de plaatsvervangend
minister- president Alexander
Abusch.
Peter Welss zag de eerste helft
van zijn stuk in Oost-Berlijn, waar
hij bijzonder wordt gefêteerd omdat
hij zich kort geleden tot het Oost-
blok-communisme bekeerde. Na de
pauze reed Weisse naar West-Ber
lijn waar hij de enscenering vr.n
Erwin Piscator bijwoonde. Deze
bleek het dichtst by zijn ideale op
vatting te zijn gekomen, al werkte
de elektronische muziek hier en daar
storend.
Hoewel geen der uitvoeringen op
een regelrecht „débacle" uitliep, is
duidelijk geworden voor welke grote
problemen de regisseur bij de op
voering van „Die Ermittlung" werd
gesteld. Degenen die besloten
het stuk te laten „zeggen", bleken
een betere keus te hebben gedaan
dan de collega's die nog probeerden
een „spel"-element in te voeren.
Alle regisseurs kozen voor een sta
tische toneelopbouw, die mees
tentijds in het donker was gehuld,
om alleen die personages te belich
ten, die aan het woord waren.
Peter Weiss had erin zijn regie
aanwijzingen nadrukkelijk op gewe
zen dat het niet de bedoeling waS~
de rechtzaal van het Auschwitz-pro
ces in Frankfurt natuurgetrouw na
te bootsen. De namen van de be
klaagden waren als „sjmbolen" aan
gehouden. De getuigen bleven naam
loos, en waren door het merendeel
der regisseurs in zwarte onopvallen
de kostuums gestoken. In West-Ber-
lijn, Essen en Munchen had men
gebruik gemaakt van de door Luigo
Nono geschreven elektronische mu
ziek. die niet overal op de juiste tijd
werd ingevoerd en een onnodig dra
matisch of zelfs een verwarrend ef
fect veroorzaakte.
Te ingehouden regie
In Essen, maar vooral in Keulen
had men er moeite mee het publiek
b\j de zaak te houden door een te
ingehouden regie. Vooral in Keu
len komt daar nog by dat de spelers
onduidelijk spraken (met uitzonde
ring van de beide vrouwelijke rol
len). Een probleem wat ook de leng
te van het stuk. dat een speeltijd
van bijna vier uren vergde. Zo kwam
men ertoe een gedeelte te schrap
pen.
In de DDR leidden de II opvoe
ringen het was een soort wedijver
tussen Oost en West, wie de meeste
ensceneringen zou opbrengen) tot
een bijna orgiale aanklacht tegen de
Bondsrepubliek. De criticus van de
Frankfurter Allgemeine Zeitung
merkte daarover op: „Men had wer-
72 meter lang
Britse historie
Bijzonder tapijt
Een 72 meter lang, geborduurd
tapyt dat taferelen van de geschie
denis van Engeland van 1066 tot
heden in beeld brengt, wordt ge
maakt door de Royal School of
Needlework, in opdracht van het ge
meentebestuur van Hastings, ter
herdenking van de 900ste verjaardag
van de Slag by Hastings. Het tapijt,
dat het grootste en meest ambitieuze
werk is van de school, neemt de ge
schiedenis juist daar weer op waar
het beroemde 69 meter lange Bayeux
i tapijt ophield.
De ontwerpen zijn reeds in studie
genomen: het tapyt zal voor het
I eerst te zien zyn op de Ideal Home
Exhibition in Londen (126 maart).
Het idee van een herdenkingstapyt
is afkomstig van de man die in 1966
de feesten van Hastings organiseert,
j kolonel—vlieger Ralph Ward. De
I taferelen zullen vele historische ge
beurtenissen in beeld brengen, zoals
de Zwarte Dood en het Verdrag van
Versailles, maar ook populaire hel
den als Robin Hood en Dick Whit-
ting ton.
De organisatoren van de festivitei
ten menen dat het tapijt een blijven
de herinnering zal vormen, dit in
tegenstelling tot evenementen als
het roosteren van een os, zeilwed
strijden. concerten en een rally voor
j oude auto's. Het werk zal 9 maanden
ln beslag nemen30 vakkundige
handwerksters werken volgens de
aanwijzingen van historici, musea en
andere autoriteiten op het gebied
van de Engelse geschiedenis.
het opzienbarend nieuwe
met de
Dagelijks vrijblijvende demon
stralie in onze showroom. Dit
wonder van electronisch vernuft
biedt U o.a.:
eigenschappen van orgels uit
twee- tot driemaal hogere prijs
klasse. stereo Hi-Fi weergave
met nagalm 5 voetmaten op 1
manuaal, totaal 33 registers vi
brato naar wens intonatie-re
geling vereenvoudigde bespe
ling kleine afmetingen en fluis-
terzachte bespeling, dus ook ge-
schiktvoor kleine flatwoningen.
Prijs geheel compleet, incl. bank
