Sigarettensmokkel wordt
onend voor grensgangers
IMïïl
simcaiooQ
Poolse samenleving
een nieuwe prikkel
heeft
nodig
rugeh WET EEN rekn
Kalfsoester
van
Philips
Als de prijzen omhoog gaan:
ONTSPANNING MOET SFEER
VAN STAGNATIE VERLICHTEN
zsv&r&zsttn
Proces in Velletri begonnen
Klooster was centrum
van een smokkelbende
LUISTERRIJK
Kapitaal paleis
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 8 OKTOBER 1965
(Van Onze Bossche correspondent)
5 fle Benelux-gedachte heelt al aardig ingang gevonden"spot-
ze in de grensgebieden van de lage landen. Een pakje Belga-
vetten (inhoud 25 stuks) kost in Luxemburg 1-3 [rank (93 cent)
het „stamland" België telt de roker er een halve [rank méér
ir neer (98 cent) en in het goede Nederland kosten dezelfde
a 'ga s die overigens lang niet in alle winkels te koop zijn
25.
>or de vele Nederlanders, die
ïlijks naar hun werk in België
pielen, vormt het prijsverschil in
rokertje uiteraard een gerede
so fortuinlijk zijn om in Limburg,
0 >ant of Zeeland niet al te ver
België te wonen, gaan vanzelf-
kend ook geregeld de grens over
voor enkele weken sigaretten in
-^daan. De niet-rokende minister
I^Hdeling kan nu wel stellen, dat
n geen primaire levensbehoefte
jaar maak dat de fervente roker
r eens wijs.
ro Populair
populariteit van de Nederlandse
"•gister van Financiën zal als de
fliers zijn voorstel om de sigaret-
met een kwartje per pakje in
riS te verhogen accepteren in
Belgische grensstreek ongetwjj-
stijgen.
i al kopen de Nederlanders hun
ïerken «Lexington, Roxy, Cabal-
e.a.) 17 k 27 cent goedkoper in
^.Jelgische grenswinkels en als dat
^jïhil per 1 januari nog eens met
kwartje wordt verhoogd, wordt
pas goed lucratief om „smokkel -
ten" te ondernemen naar het
van onze zuiderburen. Het
w nwoordige prijsverschil betekent
aardig douceurtje voor duizen-
„kleine zondaars".
lor de echte smokkelaars is het
t^jpr nog van we'nig betekenis. In
^-N^derland immers kunnen zij
->•- Belgische sigaretten nauwelijks
t. omdat de bewoners daar zelf
rokertje gaan halen of het ge-
ld afnemen van vrienden en
lissen, die graag tot een vr'en-
lienst bereid zijn.
52 sokkel naar noordelijker delen
>-%jNedpr]and levert weinig op. want
J^tnokkelaars die er grote afstan-
voor moeten afleggen, kunnen
aard niet de Nederlandse prij-
berekenen voor de goedkope
ische sigaretten en bij lagere
en is de winst nauwelijks lonend.
I er straks echter een kwartje
Ie Nederlandse siearettenprijzen
""Hl, ligt de zaak heel anders. Dan
het voor de smokkelaars de
ite waard om forse nartiien de
^5 s over brengen. H«»t gevaar
o» de voorgenomen maatregel van
Ister Vondeling is dan ook. dat
.grote smokkel" gaat opbloeien
Ut Is een zaak, die de douaniers
Winstgevend
de „kleine zondaars" zien de
i wat door de vingers en als
mensen al eens „op de bon
gebeurt dat in alle spor-
i zuidelijke gemoedelijkheid,
t de grote smokkel ligt dat ech-
ftnders. Van enige snortiviteit is
geen sprake meer. Het is meer
Istrijd op leven en dood. De
ars bewegen zich roekeloos
in gepantserde wagens. Ze
Jien kwistig met kraaiepoten en
irikken er niet voor terug vuur-
:hten te leveren met de doua-
[j. De smokkel in roomboter naar
nog steeds een winstgeven-
lak heeft dat. in de afgelopen
duidelijk bewezen.
douaniers vrezen nu en
schijnlijk niet ten onrechte
de smokkeaars straks hun in
geleegde „boterwagens" vullen
sigaretten om ook hun terug-
rendabel te maken. Dubbele
dus voor de mannen aan het
:elfront. Dubbel uitkijken .voor
3ch al zwaarbelaste douaniers en
(iel gevaar voor gevaarlijke ach-
jingen en mogelijke schietpar-
Een vreemde zaak in de Bene-
waarvan de drie landen altijd
prat gaan op hun voorbeeldige
lomische samenwerking.
Advertentie
leiden en omstreken
V reemd
De situatie is het vreemdst in
Baarle-Nassau, die wonderlijke Ne
derlandse gemeente op welks grond
gebied tientallen stukjes Belgisch
grondgebied liggen zonder dat
iemand er iets van merkt. Iedereen
kan daar van Nederland uit België
binnenkomen, zonder ook maar één
douanier te zien. Aan de ene kant
van de straat staan de sigaretten
geprijsd voor f. 1,25 (niemand koopt
ze overigens) en een deur verder of
aan de andere kant van dezelfde
straat kosten dezelfde sigaretten
f. 0,98. Nu oefenen de ambtenaren
van de dienst invoerrechten en
accijnzen op de Nederlandse toevoer
wegen naar Baarle-Nassau wel con
trole uit zelfs de lijnbussen uit
Tilburg en Breda worden geregeld
doorzocht maar ze weten zelf
maar al te goed, dat er geen begin
nen aan is.
Dat blijkt wel uit het feit, dat er
in het Belgische Baarle- Hertog (2000
inwoners) jaarlijks een miljoen pak
jes sigaretten worden omgezet. Dit
aantal zal zeker toenemen als minis
ter Vondeling zijn zin krijgt van de
kamers.
Reusachtige
atoomkraker
in Ardennen
De mogelijkheid bestaat dat in de
komende jaren de grootste atoom-
splitser ter wereld zal worden ge
bouwd in de Belgische Ardennen. Het
i Europese centrum voor kernonder
zoek is sedert enkele tijd op zoek
naar een geschikte plaats daarvoor.
Twee Belgische gemeenten. Maissing
en Focant, hebben zich kandidaat
gesteld. In de gemeenten zijn reeds
grondonderzoekingen verricht. De
bodem van Focant, een dorp met
driehonderd inwoners op negen km
van Beauraing is daarbij het meest
geschikt gevonden. Ook West-Duits-
land en de Scandinavische landen
hebben zich bereid verklaard grond
beschikbaar te stellen voor de in
stallatie.
De centralé zal een vermogen gaan
ontwikkelen van driehonderd mil
jard volt. Met de bouw is een be
drag gemoeid van twintig miljoen
gulden, een uitgave die over tien
jaar verdeeld zal gaan worden.
uit
Impressies
Oost-Europa
en s
(Van een bijzondere medewerker) waar hjj zelf nu niet zo heel populair
is. Hij heeft wel door dat de Poolse
De censuur in Polen laat nog altijd weinig toe. Des te meer samenleving een nieuwe prikkel be-
verbazing wekte het dat de eerbiedwaardige criticus Arthur San- hoeft' wiI ZM de ernstige economische
dauer in het Warschause blad „Kultura" plotseling een felle
charge kon uitvoeren tegen de censuurbeambten, ogenschijnlijk
met hun toestemming. „Hoe scherper de censuur, hoe zwakker de
kritiek en omgekeerd", schreef Sandauer en vertelde hoe men
uit zijn vertaling van Aristophanes „De kikkers" geschrapt had
de zinnen:
,,Wie is de staat tegenwoordig van nutf Eerlijke mensen f De eerlijken
gaat hij uit de weg en hij onderhoudt slechts gespuis". In wiens belang
was het, dat zulke dwaze overgevoeligheid van de kant der censoren aan
de kaak kon worden gesteldf
.„Partizanen"
In het onafwendbaar aanzwellen
de conflict tussen de staatsleiding en
het literair-intellectuele milieu in
Polen schijnt plotseling de veel be
sproken „partizanengroep" op een
nieuwe strategie 'niet alleen tactiek)
aan te sturen. Deze groep, die zich
voornamelijk met een kring van
mannen rond de minister van Bin
nenlandse Zaken, Moczar, laat iden
tificeren en die. wat ongenuanceerd,
aangeduid wordt als nationalistisch-
anti-leberaal, bedrijft sinds enige
maanden een soort ontspanningspo-
litiek op binnenlands terrein, waar
bij zij zelfs de Poolse ballingen in
het Westen probeert te betrekken.
Resultaten
Zekere resultaten van deze in
spanning zyn te merken tijdens ge
sprekken, ook met personen die vroe
ger veelal met vrees en weerzin over
de „partizanen" hadden gesproken.
Tot de verdere uiterlijke veranderin
gen behoren een zekere vermindering
van de censuur en een wat royalere
toekenning van passen, waar zelfs
letterkundigen van profiteren, die
men jarenlang niet naar het Wes
ten liet reizen.
Daartoe behoren ook maatregelen
als de opheffing van registratie door
de politie van de buitenlanders, een
nadrukkelijk verzoenende houding
ten aanzien van de traditie der niet-
communistische verzetsbeweging
(A.K.) en een duidelijke bereidheid
een wapenstilstand te sluiten in de
kleine oorlog van wederzijds spelde-
prikken tussen staat en kerk.
Het doel hiervan is natuurlijk niet
alleen de geïsoleerde intellectuele te
gemoet te komen, maar om de al
gehele sfeer van stagnatie te verlich
ten, die in Polen tegenwoordig heel
wat lam legt, niettegenstaande het
„vrijheidbestand" van 1956, dat offi
cieel nog onverminderd van kracht
Economie
Partychef Gomoelka, die van na
ture sceptisch staat tegenover expe
rimenten, laat zijn „sterke mannen"
voorlopig maar begaan. Het ontgaat
hem kennelijk niet dat zij ook succes
hebben bij de jongere generaties,
problemen, die het land bij
nauwelijks stijgende levensstandaard
hinderen, het hoefd bieden.
Met een toeneming van 400.000
mensen in het afgelopen jaar houdt
de bevolkingsdruk in Polen onver
minderd aan en dwingt tot inves
teringen, die naar verhouding veel
te hoog zijn om uitzicht op welvaart
te bieden. Moeizaam voltrekt zich de
overgang van een landbouwstaatWL
naar een industrie-landbouwstaat
(binnen de mengeling van zuiver so
cialisme en verspreide privé-land-
bouw, die de Poolse economie eigen
is). In 1956 had slechts 36 procent
van de boerderijen elektriciteit. Te
genwoordig is het percentage 73.
hervormingen sprake, maar geen en
kel tot nu toe bekend geworden de
tail, leidt tot de conclusie dat de
voorbeelden van Praag of Oost-Ber
lijn navolging zouden kunnen gaan
vinden. Als voorheen laat Gomoelka
meer aan de symptomen dan aan
de oorzaken van de crisis situatie
dokteren. In de eerste plaats tracht
men meer nadruk te leggen op de
sterk gedecentraliseerde economie
van de kleinere gemeenschappen,
waarbij men ook het privé-ambacht
weer probeert omhoog te halen. Een
systeem van redmiddelen dat slechts
dankzy het Poolse improvisatieta-
kunt u de rappe,
u g.l.ve.d *«en 7!'
bergland of grote weg. f<e°anneer u wisselend
matigs te overbreng. vloerpook blijft nred
sportiever wilt rijden.
gehandhaafd. ,_.akt met attrak-
beve^xtra^VraaJ"®®" valTde 220 dealers
AUTO BIERMAN N.V.
LEIDEN
In Velletri in Italië is gisteren een dat de man, een Zwitser, door
proces begonnen tegen twee gebaar
de Capucjjner-monniken en zes an
dere personen in de merkwaardige
zaak van de 24.500 sloffen gesmok
kelde sigaretten en de dode man, d
in een 17-de eeuws klooster
lent enige uitwerking heeft. Dit werkt gevonden. De tenlasteleggingen
in de hand dat allerlei lokale lei- ken van handel in contra-
ders in eigen huis oppermachtig b»n^e' »>™ptie, dood door schuld
worden. Dit is by voorbeeld het ge
val met de Sileziche patychef Gie-
reck, een nuchter en praktisch poli
ticus, die velen als de man van de
toekomst zien.
De zaak kwam op 11 mei aan het
rollen toen pater Antonio Corsi met
een gewonde man bij een ziekenhuis
aankwam in een ambulance, die door
auto was aangereden op een weg by
zyn klooster. De politie vond ter
plaatse echter geen spoor van 'n on
geluk. maar de poort van het kloos
ter was opengeramd en by de muur
zijn (vond men het verpletterde ïyk van
een man Pierino Sc ah.
In het klooster vond men in 116
kisten, die volgens de opschriften
Duitse landbouwmachines Voor Is
raël bevatten, een party gesmokkel
de sigaretten. Een andere deel van
dezelfde party werd op een rangeer
terrein in de buurt in een spoorwa
gon aangetroffen. Het klooster ligt
i non werd bestuurd. De pater zei dicht by het pauselyke zomerver-
biyf in Castel Gandolfo.
Nieuwe solidariteit
Het communisme als een- f
heid behoort tot het verleden, f
i Historische verschillen
a derscheid in mentaliteit en f
a afwijkingen in natuurlijke f
a gesteldheid werken sterker 1
a door dan ooit. Niet te over- f
i zien zijn de gevolgen die alom f
l het gezagsverlies van de Sow- f
a jet-Unie veroorzaakt. Het is f
stellig onjuist deze terugval J
in prestatie en invloed alleen f
Smaar als een verzwakking te f
zien. Veeleer heeft het er de J
schijn van dat er nieuwe soli- f
i dariteit ontstaat tussen de f
„communismes" van de an-
dere Oosteuropese landen en 1
Moskou. Afstand, wederzijds
respect en het dulden van
eigen wegen" kunnen hierbij
i de grondslag vormen en een-
maal leiden tot een bondge-
nootschap, hechter dan het
f vroegere „Oostblok".
(Van onze Eindhovense correspondent)
Volgend ja^r is drie-kwart eeuw geleden,
dat de Zaltbommelse bankier Frederik Philips
en zijn zoon ir. Gerard een gloeilampenfa
briekje begonnen, dat pas goed ging floreren
toen Anton een broer van Gerard zijn
schouders eronder zette.
Philips en Co. werd in 1912 Philips N.V. en daar
na groeide de bekende gloeilampen industrie in
het zuiden des lands" uit tot een wereldconcern op
gebied van de hele elektrotechniek. Het Eindovense
moederbedrijf kreeg dochters in praktisch alle lan
den ter wereld. Een klein onopvallend rood ge
bouwtje tussen de gigantische fabrieks- en kantoor
complexen in Eindhoven herinnert nog aan de be
drijfsruimte, waar de PhÜipsen „in het klein" zijn
Een schril contrast met dit eerste fabriekje vormt
i het „Evoluon", een door architect L. C. Kalff ont
worpen bouwwerk, waarmee Philips zich volgend jaar
bü zyn 75-jarig bestaan wil manifesteren.
Hoewel het kapitale gebouw nog In de steigers staat
valt nu al duideiyk te zien, dat het qua vormgeving
een opmerkelijk „paleis" wordt. De naam „Evoluon"
duidt daar al op: bouwmeester Kalff heeft er de
evolutie van techniek en wetenschap mee willen uit
drukken.
„Evoluon" is een cirkelvormig op pilaren gebouwd
centrum, dat uiteriyk wel enige overeenstemming ver
toont met een kalfsoester. Het complex krygt een per
manente tentoonstellingsruimte; een zelfbedienings
restaurant 'dat op 350 personen is berekend), kanto
ren; een dienstgebouw en een congreshal. Rondom
„Evoluon" wordt een enorm park aangelegd, waarmee
komende lente wordt begonnen.
Dit za ltevens dienen als stadspark voor Eindhoven.
Er worden kosten noch moeite aan gespaard. Zo zullen
er byvoorbeeld enkele vyftien meter hoge en 1500 kilo
zware eiken van de golfbaan in Valkenswaard worden
overgeplant naar het „Evoluon"-park in de lichtstad.
De politie is van oordeel dat de
sigaretten in de nacht voor het
ongeluk in het klooster zyn afgele
verd door Scali, diens zoon en de
gewonde Zwitser, die reeds lang werd
j gezocht wegens smokkelen op grote
schaal. Na het lossen zou de jonge
Scali, die nog maa- net zyn rybe-
wys had, bij het achteruitryden de
poort van het klooster hebben ge
ramd, waarbij een deel van de muur
instortte op zijn vader en de Zwit-
Niet
aanwezig
„Evoluon" in aanbouw
„Sehotel"
Van „Evolun" is nu de onderschaal
voor een belangryk deel klaar. Deze
.schotel" rust als het ware in
het centrum op een gebouw
waaromheen drie horizontale beton
nen ringen komen, die de bodem
van het „evoluon" vormen. Thans
zyn de bouwers bezig met het op
trekken van steigers vanuit het cen
trum van de onderschaal en vanaf
twee van de drie iingen. Deze stei
gers zyn nodig om straks de dakcon
structie mogelyk te kunnen maken.
Het dak de bovenschaal
zal bestaan uit prefab-betonelemen
ten: naaj- binnen wyzende balken
in de vorm van omgekeerde pyra-
miden. die een oneffen plafond vor
men, dat hinderiyke galm moet voor
komen. In februari zal het dak klaar
zyn, waarna er een byzonder ge
compliceerde bedekking opkomt, die
wordt „afgewerkt" met tedlar; een
mat-wit kunststofprodukt, dat aan
de zwaarste eisen voldoet.
V&n de beide monniken wordt pa
ter Corsi o.m. beschuldigd van dood
door scnuld omdat hy de jonge Scali
instructies zou hebben gegeven by
het achteruit manoeuvreren van de
vrachtauto. Ook de overste van het
klooster, pater Milani, staat terecht.
Hy wordt beschuldigd van corrup
tie, het geven van valse inlichtingen
aan de autoriteiten en het ontdui
ken van de invoerbelasting.
Geen van de twee monniken was
cu het begin van het proces in de
rechtzaal aanwezig. Hun verdediger,
Remo Fannain, las een op 27 sept.
gedateerde medische verklaring voor,
waarin gezegd wordt dat pater Corsi
„symptomen van paranoia vertoond,
met sfwisselend perioden van neer
slachtigheid en van fantastische en
paradoxale grootheidswaan". Ook pa
ter Milani zou in slechte gezond
heidstoestand verkeren. Onder de
andere verdachten zyn drie func
tionarissen van de Italiaanse
spooi wegen.
Ten tyde van hun arrestatie zei
den de twee paters, dat ze niet wis
ten dat tie kisten sigaretten bevatten.
Ze hadden de vrachtryders een
dienst willen bewyzen door de goe
deren gedurende de nacht voor hen
op te slaan. Volgens de politie is het
de tweede maal in een paar jaar dat
grote hoeveelheden gesmokkelde si
garetten in Capucynerkloosters by
Rome zy.n aangetroffen.
Het Vaticaanse dagblad Osscrva-
tore Romano heeft het gebeurde
„een treurige episode" genoemd. Het
weekblad van het Vaticaan, Osser-
vatorc della Domenica schreef dat
de \erkFaring van de monniken lykt
op het gedrag van een kind, dat door
zijn moeder wordt betrapt met zyn
hand in de jampot en die dan pro
beert de kat de schuld te geven.
gen van het technische kennen en
kunnen van het Philipsconcern,
Hprinnprincr tnaar ook van een vooruitstrevende
C architectonische visie. Een herinne
ring, die niet alleen is bedoeld als
„Evoluon", dat in de tweede I monument tot grotere eer er glorie
helft van het volgend jaar klaar j voor Philips. Maar ook als aanwinst
moet zyn, is bedoeld als biyvende voor het moderne Eindhoven, dat
herinnering aan het 75-jarip jubi- dankzy Philips is uitgegroeid tot de
leum van Philips in Nederland. Een modernste en grootste Nederlandse
herinnering die niet alleen zal getui- stad buiten de Randstad-Holland.
1697-40698
