mode en
reclame
I
i
Tarieven
Vermoeiend
Gevaar
Amsterdam is
uniek centrum
van mannequins
en modellen, die
weliswaar goed
worden betaald,
maar een
moeilijk en ris
kant vak uit
oefenen
i
a
(Van onze Amsterdamse correspondent)
Miss Holland 1965, de Arnhemse Anja Schuijt, heeft na het
behalen van de vijfde plaats in de Miss World-verkiezingen
haar ouders geschreven voorlopig in Zuid-Amerika te blijven,
waar zij volop werk zou kunen krijgen als fotomodel. Het sim
pele krantebericht over de inmiddels teruggekeerde Anja en het
plaatje op de voorpagina hebben weer talloze meisjes doen dag
dromen over de in hun ogen zo romantische beroepen van
mannequin en fotomodel. Het aanbod van mooie meisjes met
juiste ,mannequinmaten en expressieve gezichtjes is groot. Aan
de andere kant staat een enorme vraag van reclamebureaus en
fotografen. Maar de slectie is streng en wie er desondanks in is
geslaagd in dit vak door te dringen, ervaart dat het nóg moei
lijker is om zich te handhaven.
,,Er heerst reel misverstand over het vak. Om te beginnen ligt er
een enorme kloof tussen cle wereld van schoonheidskoninginnen en die
van mode en reclame. De eerste is er een van nachtclubs en seks. De
andere van kille ateliers en keihard werken. Mannequin en fotomodel
zijn beroepen als ieder beroep: Wie zijn vak niet beheerst en wie er de
kantjes afloopt mislukt: Het is bovendien een vrij beroep t
De vrouw, die dit zegt, is zelf
jarenlang fotomodel geweest. Zij is
bovendien de directrice van Top-
Telefoon in Amsterdam, een orga
nisatie die. naast een telefonische
boodschappendienst voor de kle
dingindustrie en de publiciteitswe-
reld bovendien alle mogelijke ser
vice verleent aan enige honderden
aangesloten mannequins en foto
modellen. Tonny Wijnberge ziet
zich als de privé-secretaresse van
al die hardwerkende
meisjes en
zij weet als geen ander wat er i
dit bikkelharde wereldje te koop i
Een meisje, dat qua uiterlijk en
karakter geschikt is voor fotomo
del en zich in dat bereop een be
staan wil opbouwen, mag zich ge
lukkig prijzen in Nederland te wo
nen. In Amsterdam vindt zij na
melijk voor haar beroep de meest
ideale omstandigheden. Er is geen
stad in de wereld waar zoveel kle
dingindustrie, grote reclamebu
reaus en de gespecialiseerde foto
grafen zijn geconcentreerd en die
zulke goede ep snelle verbindingen
heeft met buitenlandse centra als
Parijs, Londen en Düsseldorf.
t flinke dosis doorzettingsv
Er is dan ook geen stad in de
wereld, die in verhouding tot de
bevolking zoveel mannequins en
fotomodellen telt als Amsterdam
er zijn er thans ruim 500 die in
deze beroepen hun brood verdienen.
Onder hen bevinden zich 50 man
nelijke modellen <er is vraag naar
het dubbele aantal» en 35 meis
jes uit Duitsland, Zwitserland en
Frankrijk, die zich hier hebben ge
vestigd. Daarnaast werken er nog
enkele duizenden meisjes en vrou
wen als pasdame-mannequin op
verkoopkantoren en ateliers in vas
te dienst van de kledingindustrie.
In deze stad kon een organisa
tie als top-telefoon ontstaan, een
bedrijf, dat in geen enkele andere
stad: zelfs Parys niet, denkbaar is.
De heer en mevrouw Wijnberge
begonnen tien jaar geleden aan
vankelijk met een telefonische
boodschappendienst, die de abon
nees een zo breed mogelijke servi
ce bood: 's morgens wekken, op
drachten doorgeven, sprookjes ver
tellen enz. „Na een tijdje werden
we er compleet gek van. Sommigen
beschouwden ons bovendien als
een soort goedkoop administratie
kantoor", aldus de heer Wijnber
ge. die toen zocht naar een ander
systeem. Dat vond hij in de spe
cialisatie. By zyn dienst waren
veel fotomodellen en mannequins
aangesloten, meisjes, die vaak zelf
geen telefoon hadden of die door
hun ambulante werk moeilijk be
reikbaar waren voor reclamebu
reaus en fotografen, die hun de
opdrachten moesterl verstrekken.
Voor de specialisatie werd dat be
drijvige en zich snel ontplooide we
reldje van kledingindustrie, recla
me en publiciteitswezen gekozen.
En met succes. Het echtpaar Wijn
berge, dat van 's maandagsmor
gens tot vrijdagsavonds binnen een
straal van twee meter van een
vijftal telefoons leeft, zit als een
spin in een web. Zy weten ieder
nieuwtje en iedere roddel en zijn
vaak verwonderlijk goed op de
hoogte van de bewegingen van
hun klanten. Als Anja vergeet op
te geven, dat zy morgen in een
modeshow in Eindhoven loopt, kan
zij toch tijdens een kopje koffie in
't, Süveren Seepaerd een telefoontje
krijgen met een boodschap.
Huub Wijnberge: „Mijn vrouw
en ik zijn zo vastgegroeid in dit
wereldje, dat er voor ons gewoon
geen geheimen meer zyn. Top is
een afkorting van „telefonisch op
lossen van problemen". En wy los
sen ze altijd op. dat is een sport
geworden. Wy weten precies wie
eikaars vriendinnen zijn, met wel
ke collega's een meisje in een
show loopt, in welke cafeetjes ze
hun koffie drinken". Tonny Wijn
berge: „Door onze ervaring kun
nen wij ook vaak de andere party
van dienst zyn. Ik weet alle ma
ten en haarkleuren van onze ab-
bonees en ben op de hoogte van
hun garderobe. Als fotograaf X.
belt om een meisje voor een tand
pasta-reclame of voor een mode
plaat kan ik meteen vertellen wie
aan die eisen voldoen en wie er
beschikbaar zijn". Dit alles brengt
met zich mee, dat het echtpaar
Wijnberge geen dag met vakantie
kan gaan. Een vervanger of een
personeelslid zou jarenlang met hen
moeten samenwerken om alle be-
ndigde ervaring en kennis te ver
garen.
Voor een meisje, dat in het vak
wil. is een steun als die van Top-
telefoon haast onontbeerlijk. Me-
vrouw Wijnberge ontvangt dan
ook tientallen brieven per week
van meisjes, die graag het jaar
abonnement van f 125,-- betalen
om zich steeds voor de fotografen
bereikbaar te weten. „Wij vragen
altijd om foto's op te sturen en in
negen van de tien gevallen beslis
ik aan de hand daarvan, dat het
niets wordt. Wij schrijven iemand
die niet aan de eisen van een goed
model voldoet, beslist niet in. Dat
geeft ons alleen maar last. Maar
soms lijkt er wel eens wat in zo'n
meisje te zitten. Ik laat ze komen
en ga met ze praten. Ik vertel ze
wat er allemaal nodig is. dat wy
wél adviseren, maar niét bij het
werk bemiddelen en dat ze het he
lemaal zelf moeten doen. Er ko
men vaak hele mooie meisjes, maar
het gaat niet om schoonheid in de
allereerste plaats. Belangrykn- is
nog of een meisje een expressief
gezicht heeft, de feeling heeft om
voor modeplaten te poseren, de ga
ve heeft om tal van typetjes uit
te beelden en juist dat tikkeltje
brutale flair heeft. Voldoen ze hier
niet aan, dan ben ik heel hard
voor ze. Dan zeg ik: kind. blijf
fijn op kantoor of blijf verkoop
ster. begii. er niet aan, want je
krijgt geen been aan de grond. Een
enkele keer komt er ook wel eens
een meisje, dat zo erg prat gaat
op haar lichaamsvormen, dat ik
zeg: jij wordt nooit een mannequin,
maar hooguit een manne-gein. Jou
moet ik niet. „Er zyn meisjes met
een leuk gezichtje, die een typetje
vertegenwoordigen, dat niet of wei
nig wordt gevraagd. Top-Telefoon
adviseert dan de make up- te ver
anderen, een ander kapsel te ne-
De volgende stap voor het meis
je is het laten maken van werk-
foto's. Vervolgens wordt de nieu
welinge aangeraden zgn. composers
een meisje, dat bij het publiek be
kend staat als een propagandiste
voor het gebruik van melk. Hefc
vak ^an fotomodel zit vol voetan
gels en klemmen. De 500 modellen,
die in Amsterdam wonen, hebben
er allen een meestal goed bestaan
in gevonden. Er zijn er, die 200
gulden per week verdienen, enkel®
komen tot een zeer hoog inkomen.
Maar voor elk van hun geldt, dak
het morgen afgelopen kan zyn. De
„businessschreeuwt om nieuwe
gezichten. By ons bezoek aan Top-
Telefoon kwamen er tal van bui
tenlandse gesprekken binnen. Dat
is sinds enkele jaren een nieuw
facet. Een fotograaf in Düsseldorf
of Wiesbaden kan het weinig sche
len of hy de reiskosten van een
model uit München. Hamburg of
Amsterdam moet betalen. Neder
landse meisjes zorgen nu voor
nieuwe gezichten in de Duitse re
clamewereld. Top-telefoon heeft
daarentegen tal van ervaren bui
tenlandse modellen, die zich in Am
sterdam hebben gevestigd, inge
schreven, die dus voor nieuwe ge
zichten in Nederland zorgen. Het
wereldje van mannequins is door de
belangrijke rol, die de reclame al
lengs is gaan spelen, in tien jaar
tijds een belangrijke „industrie" ge
worden. Als de commerciële tele
visie start zal die belangrijkheid
nog beduidend toenemen. Enkele
jaren geleden werd al de behoefte
gevoeld om enige ordening in dit
wereldje van „kleine zelfstandigen"
te brengen. Er zijn toen in onder
ling overleg tarieven vastgesteld,
die sindsdien algemeen worden ge
hanteerd: f 125 per dag voor een
wat ervaren model, f 150 voor de
zeer ervaren modellen en uitschie
ters naar boven voor de zeer kleine
groep van topmodellen, dit alles
eventueel verhoogd met toeslagen.
Sinds kort is er in die tarieve-
kwestie enige deinig ontstaan. Er
zijn namelijk met de groei van het
aantal modellen bemiddel ingsbu-
reaus ontstaan, die de meisjes en.
jongemannen contracteren, voor
werk zorgen en voor htm diensten
provisie eisen. Of dit soort arbeids
bemiddeling is toegestaan is een
zaak waarover de hoge raad zich
nog beraadt. Die provisie moest er
gens vandaan komen en dus werd
voor de onder contract staande mo
dellen een iets hogere gage bedon
gen. Het gevolg was echter, dat de
vrye modellen meenden hetzelfde
bedrag te kunnen eisen. Aldus ont
stond een vicieuze cirkel, die vol
gens insiders wel eens tot gevolg
kan hebben, dat de tarieven in Ne
derland zo hoog worden, dat de re
clamebureaus hun toevlucht zoe
ken tot goedkopere oplossingen,
bijv. door Londense modellen en
dus ook fotografen in te schakllen.
„Het vak heeft door dat geharre
war veel van zijn charme verloren",
zegt Tonny Wynberge. „Wij hopen
echt. dat de zaak binnenkort zo
danig wordt geregeld dat alle par
tijen tevreden kunnen zyn en niet
bang behoeven te ziin voor de toe
komst".
Er wordt gebeld. In de naast
gelegen kamer ontvangt mevr.
Wijnberge een meisje, dat zich
als model wil laten inschrijven.
..Toen ze de trap opkwam zag ik
al, dat het niets was", zegt ze na
afloop, ,,'t Was werkelijk een
beeld van een meisje, maar ze
miste de geestelijke bagage en
de persoonlijkheid, die in dit
vak nodig is. Ik zou er dagen
over kunnen vertellen, want het
is een beroep met oneindig veêl
facetten. Misschien schilder ik
het vaak te zwart af, maar de
enkeling, die ondanks alles weet
door te zetten, kan zich een
goed bestaan opbouiven. Ze
moeten het zelf doen, wij advi
seren alleen maar. Ik hoop al
leen .dat ze het vak fijn weten
te houden. Hier in Nederland
kunnen we gelukkig zijn, dat
vele modellen uit goede milieus
komen".
te maken, een soort folder met fo
to's en met alle byzonderheden
als adres, specialiteit (mannequin
of fotomodel of beide), maten,
haarkleur, kleur ogen enz. De com
poser wordt verzonden naar recla
mebureaus en fotografen. Tenslotte
moet de beginnelinge een zo veel-
zydig mogelijke garderobe opbou
wen. Vier paar schoenen, diverse
japonnen en mantels, lange broe
ken. truitjes en als het kan een
paar pruiken. Het jonge meisje,
dat fotomodel wil worden, moet
dus beginnen met geld uit te ge
ven. Er zyn geen kapitalen mee ge
moeid, maar een goede uitrusting
is als het minste, dat een foto
graaf eist. Maai- hierin verschilt dit
vak niet van een ander, een tim
merman. die op free lance-basis
gaat weiken, moet immers ook be
ginnen met geld te steken in goed
gereedschap. Het fotomodel. dat
haar werk serieus neemt is doorlo
pend bezig haar uitrusting aan te
vullen en te vernieuwen. Er zyn
meisjes, die naar de fotograaf ko
men met koffers vol spullen of die
zelfs een kledingrek in hun auto
hebben gemonteerd. Zij brengen
een grote variatie aan kleding mee,
soms vyf of zes pruiken, tal van
byouterieèn en in enkele gevallen
een slrykboutje.
Het kan zyn, dat de fotograaf,
die een model heeft geroepen voor
een mantelplaatje ook nog iets met
een strandensemble wil maken. O
wee. als de nagels van de tenen
dan niet perfect gepedicuurd zyn.
Dan is de kans groot, dat zy een
volgende maal niet wordt opgeroe
pen.
Het lopen van shows, het po
seren in de ateliers, het is dodelyk
vermoeiend. De opdrachtgevers
zyn tegenover de modellen niet zo
complimenteus als tegenover vrou-
BOVEN:
Zo presenteert zich het
meisje, dat een positie wil ver
overen als fotomodel. Foto
graaf Lood van Bennekom
maakte deze werkfoto's van het
Amsterdamse meisje Simone
Arentz. waarvan deze ..com
poser is samengesteld, die is
verstuurd naar honderden re
clame- en fotobureaus in Euro
pa. Simone hoopt, dat zij op
een of andere wijze het ..type
tje is. waarop wordt gewacht.
MIDDEN
Zo zag de groenogige bal
letdanseres Marijke Boonstra
zuster van Studio-actrice
Cockie Boonstra) er uit. toen
zij zich bij Top-Telefoon wilde
laten inschrijven als fotomodel.
LINKS ONDER
En dit is Marijke Boonstra
een week later een ander
haarmodel en een nieuwe ma-
ke-up maakt van haar een ty
petje dat veel gevraagd is.
wen buiten het werk. Het is busi
ness. Er moet werk worden gele
verd. Ieder wordt betaald voor wat
hy of zy waard is. Het is een we
reld. waar de romantiek ver te
zoektn is Het fotomodel, dat zich
wat grieperig voelt, een kater
heeft van een laat-geworden feest
je of dat zomaar een slechte bui
heef), zal op het plaatje toch het
stralende bruidje of de zorgeloze
teenager moeten zyn. Een van de
gevaren van het vak is. dat het
meisje tenslotte nonchalant wordt.
Ze slaat in alle drukte een bezoek
je aan de kapper over. ze neemt
zich niet de moeite wat gymnas
tiek te doen om het buikje te on
derdrukken, haar kleding is niet on-
berispelyk meer. de opmaak is niet
tot in de puntjes verzorgd. Het zijn
stuk voor stuk dingen, die zich
meedogenloos wreken De op
drachtgever betaalt haar. de op
drachtgever wil dan ook dat zy zich
perfect presenteert. Er zyn meer
gevaren. Een meisje heeft succes.
Zy is een veel-gevraagd model, op
drachten en geld vloeien binnen.
Het moeten sterke benen zyn, die
die weelde kunnen dragen. En het
komt dan ook voor, dat het model
wat gemakkelyk wordt, te laat op
het werk komt en zich een arro
gantie aanneemt, die haar omge
ving irriteert. Haar inkomsten zul
len onherroepelyk dalen. Van ste
wardessen. die te lang by een
luchtvaartmaatschappy in dienst
zyn. wordt wel eens gezegd, dat zy
de neiging krygen zich met aller
lei buiten hun taak liggende din
gen gaan bemoeien, zy gaan .mee
vliegen en worden onmogelyk.
Datzelfde ziet men in dit vak. Er
zyn ervaren fotomodellen, die gaan
„meefotograferen". die de fotograaf
wel even zullen zeggen hoe het
plaatje moet worden gemaakt. Ook
zy werken onbewust aan de af
braak van hun carrière.
Een heel ander gevaar: een mo
del heeft enorm succes en krygt
bij het publiek bekendheid. Van de
ene op de andere dag kan zy van
haar voetstuk worden gegooid. In
het vak zegt men dan. dat ze
„doodgefotografeerd" is. Dat laat
ste is de vrees die velen voelen als
zy denken aan de commerciële te
levisie. Een meisje, dat elke
avond driemaal per dag op het
scherm komt vertellen hoe lekker
een bepaald merk chocolade is.
verliest haar „impact" als zy plot
seling in een reclame voor een was
middel verschynt. En het wynko-
persgilde zal zich voor zyn recla
mecampagne niet bedienen van
