EXTRA
Amerikanen
bestormen
mensen
het zisn
fijne
Overrode status loper de bus In en dan
begint de continentale 'race'
a een nachtvlucht per jet over
de Oceaan zijn ze in alle
vroegte in een door regen over
spoeld Londen aangekomen, de
Gougalls, Ed Stanley, Evelyn
Brundage, de Dicksons. Terry Jay
Keenan en nog een stuk of dertig
anderen. Regen of geen regen, zij
gaan naar Buckingham Palace,
Piccadilly Circus, naar St.
Pauls. Er is veel, heel veel te zien
in Londen. De lenzen van came
ra's worden drooggewreven om
foto's of films voor thuis te kun
nen maken. Driftig worden de
rolletjes volgemaakt. Mary aan de
voet van Big Ben, Jane voor het
Clifton Ford Hotel. „Daar hebben
we gelogeerd", zal er in het al
bum onder worden geschreven.
Zondagavond: vaarwel Londen,
vaarwel. In Harwich ligt de Ava-
lon klaar. De machines stampen
tiaar Nederland. Veel geslapen
wordt er niet; men denkt aan het
volgende land, dat wordt bezocht.
Maandagmorgen half 7; in de
bruinberookte wachtkamer van
het Hoekse station, waar, oh hoe
strijd met het predikaat rein
heid voor Nederland, de tafel
kleedjes lang geleden voor het
laatst met water en zeep in aan
raking. schijnen te zijn geweest,
staat het ontbijt reeds klaar Voor
groep a. voor groep b. voor de
groep van de Dougalls. Evelyn
Brundage en al die anderen. Ze
komen van boord, passeren de
douane en zetten zich aan tafel.
De morgen is kil. maar de stem
ming goed. Toerleidster Petra van
Tol laat haar inspecterend oog over
broodjes, ham en mensen gaan.
Kwart voor 8. Naar buiten, waar
de rode loper voor de van een
luchtverversingsinstallatie voorzie
ne bus uitligt. Chauffeur Anton
(„zeg maar Tonny") Bruijnooge
uit Wemeldinge en een geünifor
meerde American-Express-em-
ployé zijn als een soort erewacht
opgesteld nadat de bagage is inge
laden. Hoedenmodiste Janny van
As en scholiere Joy Zumker komen
enkele malen per week bijzonder
vroeg haar Hoekse bed uit om,
vermomd als Volendamsen, een
bloem bij de toeristen op te spel
den en aan een ieder een flesje
Schiedams vocht uit te reiken.
Bedrijfsleider Arthur A. Wuest uit
Cincinnati in Ohio (51). die met
vrouw, dochter Jane en een vrien
dinnetje van Jane, per boot naar
Europa is gekomen, hangt al met
zijn filmcamera uit een geopend
busraampje om het instappen via
de rode status-loper in bewegende
kleuren vast te leggen. Hij heeft
zo'n duizend gulden uitgetrokken
voor het „celluloideren" van
Europa.
Wervelwind breekt los
WJt hebben bloem en miniatuur-
kruikje gekregen. Nijvere
Tonny Bruijnooge kan de remmen
losgooien. Reisleidster Petra steekt
een sigaartje op („beter dan
sigaretten", maar daar rookt ze
er toch ook heel wat van). De
wervelwind over het Europese con
tinent is losgebarsten, een wervel
wind, waarvan grappenmakers
zeggen, dat, als je even in slaap
valt, je een land hebt overgeslagen.
En er vallen al enkele passagiers
in Morpheus' armen. Anderen
daarentegen noteren ijverig wat
mej. Van Tol allemaal vertelt over
de deltawerken, de windmolens en
de Nederlandse valuta. Hup. Het
Vredespaleis in Den Haag. Wil
iemand fotograferen? Nee? Door
rijden, anders raken we achter op
het tijdschema. Amsterdam. De
bus worstelt tussen de rijen ge
parkeerde auto's door.
Enkele Amerikanen slaan de han
den voor de ogen. „Ik zou hier
nooit durven rijden" roepen zij
om het hardst als zij bromfietsers,
fietsers en auto's door elkaar zien
krioelen. Nu ik een Amerikaanse
bril heb opgezet lijkt mij het ver
keer in Nederland en vooral in
Amsterdam inderdaad niet bepaald
het voorbeeld van overzichtelijk
heid. Het kost heel wat steken en
wrikken voordat we de kade be
reiken, waaraan de President John
F. Kennedy ligt. De Amerikanen
vinden het een aardig trekje, dat
we aan boord daarvan over de
canals gaan varen. Ze genieten
van de aanblik van de oude gevels,
die als het ware speciaal zijn ge
bouwd om te worden gefotogra
feerd.
Arthur Wuest vertelt, genoeglijk
aan zijn pijpje trekkend, dat hij
voor de eerste keer in Europa ls.
In het begin van dit Jaar is het
plan by hem en zyn vrouw opge
komen deze reis te maken. „We
hadden er zo het een en ander
over gehoord en we waren een
beetje nieuwsgierig hoe het in
Europa zou zyn. Ik wist, dat het
allemaal verschrikkeiyk snel zou
gaan, maar ik beschouw het als
een soort oriëntatietrip. Naar din
gen, die we erg interessant vinden,
kunnen we later dan misschien
teruggaan".
„Mobiel college"
T~\ochter Jane maakt, als is het
U een mobiel college, van alles
wat wordt verteld een dictaat. Zij
komt tot de conclusie, dat zy al
tweemaal Iets heeft opgeschreven
over Hans Brinkers, die Holland
van de ondergang redde door zijn
vinger in een gat in de dyk te
houden. Petra heeft het verteld,
maar de man op de rondvaartboot
kan dit klassieke schot in de toe
ristische roos evenmin achterwege
laten. Goedlachs wordt gereageerd
op des gidses grapjes zoals „vry-
gezellen betalen in Nederland een
krankzinnig hoge belasting. Trou
wen is de enige oplossing; daarom
zijn we zo overbevolkt".
En passant zien we nog even een
lijk ophalen uit een gracht en even
later zitten we weer in de bus.
nu op weg naar Rotterdam, waar
in Hilton de garnalen zijn gepeld
en de kalkoen Is gesneden voor
de overvloedige koude lunch, die
maakt, dat de Amerikanen niet
meer aan een dieet denken.
„Petra, ik heb zo'n pyn m'n oog".
„Petra, ik pijn m'n oor". Oog en
oor vereisen volgens de eigenares
sen ervan specialistische behande
ling. De toerleidster begeeft zich
met de betreffende dames aris-
waarts. De heren slippen het hotel
uit om op het Stadhuisplein, in de
Lijnbaan hun rookvoorraad op
peil te brengen. Drie uur. Per
bus naar een apotheek; Petra
stormt met de recepten naar bin
nen. Eén recept kan onmiddellijk
in medicijnen worden omgezet;
het andere vereist een lange tijd
van voorbereiding. Dat moet dan
maar in Brussel gebeuren.
Over de Van Brienenoordbrug naar
het Zuiden. De Amerikanen zijn
niet zo kapot van dit kunstwerk
als wy dat plegen te zijn. Zy zijn
zulke verkeersbouwwerken wel
gewend.
T\e Belgische grens wordt als in
een stormaanval genomen.
„Het gaat lekker", zegt Petra,
maar zy heeft te vroeg gejuicht,
want, wat ze bijna nog nooit heeft
meegemaakt op de vele door haar
geleide toers, de pechduivel slaat
toe en zet de bus even voor Ant
werpen wiellam aan de kant. Het
doe-het-zelf-streven van chauffeur
Bruynooge („ik heb blauwe ogen")
heeft geen succes. Petra rent van
garage tot garage voor een mon
teur; er komt er één, in een fraaie
sportwagen. Maar ook hy kan geen
uitkomst brengen. De motor blyft
zwijgen. Telefoneren, telefoneren.
Een Antwerpse onderneming rydt
met een bus voor om het gezel
schap naar Brussel te vervoeren.
Er is geen mopperig geluid ver
nomen; integendeel, er worden
grapjes gemaakt en in de Belgische
touringcar gaat men zingen. Niet
in de „was-ik-maar-by-moeder-
thuisgebleven-styl, maar in een
welluidend community-ritme. In
Brussel schieten we de beloofde
sightseeing er by in, want het is
al half 9, maar de volgende mor
gen zal deze oriëntatieschade wor
den ingehaald. Achter de namen
van de deelnemers vult de portier
van het Metropolehotel in: 6 uur
wekken. Petra heeft het druk met
het schrijven van haar rapporten.
Het is middernacht als chauffeur
Bruijnooge ten Brusselse tonele
verschynt.
Dinsdagmorgen half 7 worden de
koffers weer ingeladen. Het mist,
maar de koepel van het paleis
van justitie is te zien. Dus gaat de
sightseeing door. Daarna naar
Bastogne. Men beklimt er bet
Amerikaanse gedenkteken. Een
deelneemster bezeert lichteiyk
haar voet. „Petra, wat moet ik
doen? Ik ben zo bang, want ik
heb het aan m'n andere voet ook
al eens gehad"
In Luxemburg wordt geluncht.
Men mag even op de stad neer-
blikken en heus. dan Is het weer
tyd. In Saarbrücken verovert Petra
in een tearoom een doos, welke
moet dienen als voetensteun voor
de dame, die haar enkel heeft be
zeerd.
,,Ik wil een dokter", zegt de ge
kwetste.
„Straks", belooft de reisleidster.
die haar zesde Europese toer van
dit jaar maakt.
Dat „straks" komt 's avonds in
Bensheim, 25 kilometer voorby
Heidelberg. De arts vindt het
helemaal niet zo'n verschrikkeiyk
geval, maar hy wil wel een zwach-
teltje om de enkel binden. En een
zalfje? Natuurlyk. dat krygt u
ook. Dat is drie dollar. Het gezel
schap uit kreten van, „wat is dat
goedkoop".
Charles A. Crownover (61), die
werkzaam is by een financierings-
maatschappy in Philadelphia, en
zyn vrouw zitten in de lounge van
het hotel gezellig aan een drankje.
„Ik ben geïnspireerd door vrienden.
Ze hebben me foto's en dia's laten
zien. Voordat we op reis gingen
hebben we wat over Europa ge
lezen en we hadden ook wat op
de televisie gezien. St. Pauls in
Londen heb ik direct herkend. Of
we veel ansichtkaarten naar de
States zenden? Ik heb tegen myn
vrouw gezegd: niet meer dan
honderd".
„Moet ik 'em schillen?'
Woensdagmorgen: mist. En dus
ongelukken op de autobaan. Enor
me files staan te wachten. We
moeten terug naar Heidelberg,
want een sightseeing in die stad
staat nu eenmaal op het fraai ge
kleurde programma. We kunnen
een zyweg inslaan en daar is de
oude universiteitsstad. Gauw een
plaatje maken van het kasteel op
de berg en verder. Een boom van
een Amerikaan komt aan Petra
vragen of hy die appel nou moet
schillen of dat hy 'em misschien
ongeschild, maar afgeveegd kan
opeten.
De autobaan snydt als een liniaal
door het fraaie landschap. Het
Zwarte Woud in. Lunchen in een
restaurant in Scharzwalderstyi
Opzichter O. C. Collins (63) en echt
genote uit Michigan: „We willen
de landen en de volkeren van
Europa leren kennen Londen vin
den we heel mooi, maar ook in
Nederland zouden we graag nog
eens willen komen. M'n schoonzoon
was in Europa in het leger en die
heeft ons allerlei films laten zien.
Jammer genoeg heb ik het rolle
tje met foto's, die ik in Holland
heb gemaakt, verloren. En ik had
ze graag aan m'n vrienden laten
„Petra, ik heb een neef in bet
Amerikaanse leger hier in Duits
land. Denk je. dat ik 'em nog zou
kunnen spreken? Ik weet niet
precies bij welk onderdeel ie zit"
Op veel weet de reisleidster raad,
maar
Vraag van mij aan huisvrouw
Florence Roberts, Paterson:
„Je kunt bi Amerika een trip gaan
maken en die reis daarna in ge
deelten betalen. Hoe denkt n daar
over?"
„Dat vind ik verkeerd. Myn stand
punt is eerst het geld sparen en
dan pas reizen. Maar ik weet, dat
niet iedereen er zo over denkt.
Vooral jongeren niet".
G.l.-geknipte assistent-sales mana
ger Leroy A. Dougall uit St. Louis
was aanvankeiyk niet zo prettig
gestemd, toen hy in Londen aan
kwam. De regen en het feit, dat
hy niet direct een dutje kon gaan
doen, maakten hem min of meer
boos. Op weg naar Luzern echter
is hij de vrolijkheid zelve. „Het
gaat verschrikkeiyk snel, dat is
waar, maar moe, ach, dat valt best
mee. In Luzern hebben we een
rustdag. En verder gaat het wat
kalmer. In Rome en Parys kun
je meer jezelf zyn. In november
'44 ben ik als militair in België
ingezet. Ik was bij de Amerikaanse
divisie, die aan de Elbe contact
met de Russen heeft gemaakt. In
augustus '45 ben ik naar Amerika
teruggegaan. Europa was één grote
puinhoop Ik heb er altyd naar
verlangd het weer eens helemaal
opgebouwd te zien Wat valt me
het allemaal ontzettend mee"
Zo doorkruisen touringcars met
Amerikanen Europa, van midden-
Zweden tot Zuid-Spanje, van West-
Frankrijk tot diep in Rusland.
Status? Vaak wel, maar over het
algemeen tonen ze toch eerlijke
belangstelling.
Duitse whiskey
i schoonzoon wil zo graag dat
ik een fles Duitse whiskey
voor 'm meebreng", zegt een reis
genoot in een Zuid-Duitse herberg.
„Duitse whiskey?" schrikt de
waard en verslikt zich byna In zyn
bier. „Die moet u niet drinken
mister, dat is rotzooi. Bedoelt u
misschien Schotse?"
„Wat denk je nou van ons Ameri
kanen", vraagt dezelfde reisge
noot. „Vind je ons lastige mensen?"
„Beslist niet lastiger dan Euro
peanen, misschien wat meer onbe
holpen omdat jullie meestal weinig
van Europa afweten en omdat byna
niemand van jullie ook maar één
niet-Engels woord spreekt"
„Dan zyn deze reizen toch wel
heel goed", is het wederwoord.
„Alleen wat erg vlug, maar ik kom
terug".
Zwitserland, Lichtenstein, Oosten
rijk, Italië, Monaco, Frankryk
Donderdag zyn ze van Parys
teruggekeerd naar de States,
doodmoe, beladen met films en
fotorolletjes en vooral met Euro
pese ervaring... zy het wat erg
snel opgedaan.
jrjlaqe leiösch ö&qbIaö
/RIJDAG 1 OKTOBER 1965
Petra van Tol (32),
blonde sigaartjes rokende
bloembollenhandelaars-
dochter uit Bennebroek,
doet al tien jaar r ,u-
reauwerk. Zes jaar reist
ze met Amerikanen door
Europa. „Het zijn fijne
mensen, maar soms een
tikkeltje kinderachtig, dat
zal echter wel een kwestie
van andere mentaliteit zijn.
Trouwens, je kunt niet
generaliseren, want de
mensen verschillen van
staat tot staat heel erg. Ik
reis echter graag met ze.
Ik heb gehoord, dat er ook
veel Japanners zullen gaan
komen. Daar heb ik ook al
eens een reis mee gemaakt.
Die zijn bijzonder rustig."
Op 16-jarige leeftijd is
Petra naar Engeland ge
gaan, waar zij vijf jaar
heeft gewoond, zodat zij
vloeiend Engels spreekt.
Zij heeft Nederland, wat
wonen betreft, de rug toe
gekeerd. „Het benauwt me
hier soms zo erg en dan
het weer. Ik woon nu in
Lugano."
ansichtkaarten laten zien. De directies van de reisbureaus,
die, met een byzonder fijne neus voor hetgeen wordt ver
langd, hun programma's opstellen, populariseren de trips naar
het Oude Werelddeel meer en meer. Voor iets meer dan 700
dollar bijvoorbeeld kan men in zo'n dag of twintig elf landen
doen per luxe touringcar. Eerste klas hotels, prima maal
tijden, de reis van en naar New York per vliegtuig of boot.
Dit jaar hebben de Amerikanen elkaar staan verdringen voor
de balies van de boekingskantoren. Overal komt men groepen
uit de Nieuwe Wereld tegen, in Londen, in Parijs, in Heidel-
berg, in Bonn, in Moskou. De Amerikaan wil met eigen ogen
en door de lens van zijn foto- of filmcamera Europa zien.
Echte interesse, louter statusoverwegingen, ze komen. En als
de voortekenen niet bedriegen worden het er het volgend jaar
nog veel en veel meer. Men wil namelijk door o.a. vereen
voudiging van comfort nog goedkopere reizen gaan uitschrij
ven, die zo om en naby de 500 dollar zullen kosten. Ameri
kaanse middenstandsbedrijven e.d. hebben benauwde gelui
den laten horen, want zy vrezen, dat veel dollars naar Euro
pese geldladen zullen gaan. Het is dan ook geen geheim, dat
wordt overwogen buitenlandse plezierreizen flink te gaan
belasten. Of dat echter de reislustigen kan tegenhouden
Dat zal nog moeten blyken. Thans echter doet een snel stij
gend aantal in een even snelle vaart Europa. Nederlandse
bedrijven hebben een flink aandeel in het vervoer.
Sigaartjes
rokende
Petra van Tol
Laat Europa tot je doordringen, dineer bij kaarslicht,
zwem by maanlicht, bespeel een draaiorgeltje,
laat u de toekomst voorspellen, waag een gokje,
proef de wijn van de streek, vergeet uw dieet,
voel uzelf 17, koop een bikini, dans in een schemerige
bistro, leer een paar woorden van een vreemde taal.
Zo kondigen in Amerika diverse reisondernemingen in
bijzonder kleurige prospecti groepsreizen naar het oude
Europa aan. Het Europa, dat je als Amerikaan toch moét
hebben gezien, wil je nog kunnen meepraten. Heel wat
Statesmen raken gefascineerd door deze bloemrijke taal,
die veelal van een pers in Nederland is gerold. Zij
luisteren ademloos naar familieleden, kennissen en
buren, die in Frankrijk, Engeland, Holland zijn geweest.
De statuskriebel van „dat moeten wij toch ook hebben
gezien" bekruipt hen, als Europavaarders films, dia's of
