Gé Hofenk
Nederlandse
jongeren
bouwen
school op
TOPPERS
Wonderlijk
Vrachtwagen
NIEUW: BEOKKENMODE
it Als we de uitgever van een
Nederlands tienerblad moeten
gelovenwordt dit de tiener
mode van de komende maan
den: blokken in zwart en wit.
Uit deze foto blijkt verder,
dat Margie Ball zich niet alleen
als zangeres verdienstelijk
maakt. Ook als fotomodel doet
zij het goed.
Folk Beat 14 is onderdak
De jonge Leidse Jazz Society
Folk Beat 14 heeft de beschikking
gekregen over een geschikte ruim
te. In samenwerking met de Leidse
Sportstichting heeft het bestuur de
toezegging gekregen om voor de
jazzavonden de cantine van het
Leidse sportpark „Roomburg" te
gebruiken. Gretig hebben voorzit
ter Albert Leppers en zijn man
nen die mogelijkheid aangegrepen
door het organiseren van de eerste
drie jazz-avonden na het grote
jazzconcert, dat vanavond in he
Leidse Volkshuis wordt gegeven.
Op 16 oktober wordt er een oude-
8tijl-avond gegeven. Michiel de
Ruyter zal een inleiding houden
over oude jazz tot 1930, waarna
een Leidse oude stijl combinatie
(ja, die bestaat nog) onder lei
ding van H. J. Wessels een paar
nummers ten gehore zal brengen.
Voor 6 november is de derde prijs
winnaar van het Loosdrecht-con-
cours gecontracteerd: Henny Vonk
en haar trio. Op die avond spelen
ook de voormalige Moanin' Attica
(nu The Attics). Het programma
voor 27 november is nog niet be
kend. Wat wel bekend is, is de
naam van het tijdschrift, dat de
actieve Folk Beat 14 gaat uitgeven
voor haar leden en donateurs.
„JES" is de korte en krachtige
naam van dit exclusieve perio
diekje.
JWTOPTIENJWTOPTIENJWTOPTIEN
1 Help (The Beatles)
2 Satisfaction (The Rolling Stones)
3 I got you babe (Sonny and Cher)
4 Unchained melody (Righteous Brothers)
5 Laugh at me (Sonny)
6 Like a rolling stone (Bob Dylan)
7 You've got your troubles (The Fortunes)
8 This strange effect (Dave Berry)
9 II Silenzio (Nini Rosso)
10 Universal soldier (Donovan).
N3Ild01MlN3Iid0J,M[N3IXd01Ml
voor de gasten weten wat er ge
beurt, heeft hij hen zijn huis bin
nen geschoven en wordt hun ge
vraagd of zy voor of na de siësta
een maaltijd willen gebruiken. Hy
zal zyn eigen bedden afstaan. Zyn
huisgenoten zullen af en aan ren
nen met wijn, futeuils, een gram
mofoon, enzovoort, terwijl de gast
heer zijn uiterste best doet om zijn
gasten op een zo aangenaam moge
lijke wijze te onderhouden. Je kunt
in zo'n geval de hele dag blijven;
je kunt mee dineren, slapen, ont
bijten en tenslotte wijst de gast
heer je, na een hartverwarmend
afscheid, omstandig de weg naar
je volgende doel.
Vooral voor ons, vaak zo econo
misch ingestelde Nederlanders, is
dit een wonderlijke ervaring. Een
ervaring, die we haast als normaal
gingen beschouwen, toen we, na de
derde week, lange tochten over het
eiland maakten en herhaaldelijk
van dit ritueel mochten profiteren.
Griekenland zal binnenkort nog
meer toeristenland worden. De
Krstensers zuilen deze charmante
gewoonte niet lang meer kunnen
handhaven.
Dagenlange tochten hebben we
gemaakt, wat onder normale om
standigheden in een werkkamp
niet mogelijk is. Het werk was ech
ter in vele opzichten teleurstellend.
Een huis in staat van wording,
waaraan al een troep geroutineer
de Griekse arbeiders werkt, biedt
geen inspirerend werk voor 24 leken
in het praktische bouwvak. Hier
kwam nog een moeilijkheid by: de
taalbarrière. Wat de oorzaak van
werkmoeilijkheden ook mag zijn,
hetzij een verkeerde afspraak, het
zij iets anders, als erover gepraat
kan worden valt er heel wat te
overwonnen, maar hier ontbrak ie
der contact. Soms kreeg ik zelfs
de indruk, dat we by het werk be
ter gemist konden worden. De bis
schop van ons dorp, geestelijke va
der van een paar honderd zielen,
heeft later in de toespraak aan ons
afscheidsdiner toen hy een resumé
gaf van het kamp, ook byna niets
ever het werk gezegd. Wel heeft hij
met Oosterse breedsprakigheid ge
wezen op het belang van de ont
moeting van de Grieksorthodoxe
christenheid met hun Westeuro-
pese christelijke broeders. Ook
was hij er diep van doordrongen,
dat de kerk wordt bedreigd en
dat iedere ontmoeting van de
verschillende geloofsrichtingen de
positie van de kerk in zijn ge
heel verstrekt etc., etc., maar hy
vermeed ieder woord over het werk.
En dit deed hij zo, dat we het ons
eigenlijk pas realiseerden toen hij
allang weg was. Een typisch staal
tje van Oosterse tact. Een van de
gunstige kanten van de Oosterse
mentaliteit, die nog al eens neer
komt op beleefd blijven, veel be
loven maar weinig doen. waar we
nog al eens mee te kampen heb
ben gehad.
Zo beloofde deze kerkelijke vader
ons vele malen zijn vrachtwagen
voor onze excursies over het eiland.
We hadden in de vrije middaguren
overal heen kunnen gaan, maar de
wagen bleef uit en de bisschop
hulde zich voortaan in termen van
vaagheid, zoals „morgen kan het
misschien" of „Ik vermoed dan en
dan". Ik kan me nu voorstellen
hoe moeilijk b.v. de heer Koksma.
uitgezonden door de Wereldraad
van Kerken, het gehad moet heb
ben, nadat hij jaren geleden op
het bijna doodgeleefde Kythera ge
zet was met weinig geld en een
nogal idealistische opdracht
„Maak dit eiland vruchtbaar en
bewoonbaar".
Wij konden moeilijk aan de gang
komen; er werd bij tijden hard
gewerkt en we zijn de eerste we
ken bijna niet weg geweest. We
bleven voor anker liggen. Dit
schept een leegte en betekent een
domper op de sfeer. En de sfeer in
zo'n groep is even belangrijk als
kwetsbaar. Iedereen is er gevoelig
voor. liet samenleven daar is iets
heel speciaals. Je bent vanaf het
begin al hevig geinteresseerd in el
kaar. Dit is geen wonder. Je bent
daar wel toe gedwongen. Afgezien
van het feit, dat je op een of an
dere manier iets van elkaar ver
wacht, zul je een maand lang met
elkaar alles gaan doen. eten, pra
ten. Het is niet mogelijk langs el
kaar heen te leven zoals in een
grote stad, waar achter alle vage
contacten altyd wel een of ander
thuisfront is of een vaste kennis
senkring, waar je op terugvalt. Je
thuisfront is hier de groep. Je bent
daarbij vrij van alle beslommerin
gen die je elders geheel in beslag
kunnen nemen. Er is de groep en
niets dan de groep.
Het contact daarmee is dus in
tens en volledig. Dit is het geheim
van een werkkamp. Een bijzonder
soort oecumene, die niet eens ker-
kerkelyk hoeft te zijn.
Zoals jij vraagt vragen ook de
ogen om je heen: „Wie ben jij?"
en ze verwachten een antwoord.
Vluchten is onmogelijk. Een
masker dragen eveneens. Daar
voor leef je dicht en te lang
naast elkaar. Ook is het niet
mogelijk met alle winden mee
te waaien. Wie ben ik?", vraag
je, als je dat nog nooit gedaan
had. En in ons geval betekende
dit: „Hoe gebruik ik de lege
tijd?". „Ga ik ook wijn drinken,
tot ik op m'n gezicht val van el
lende, zoals hij?" „Hoe bepaal ik
m'n houding als er onenigheid
of moeilijkheden zijn?" En dit is
het misschien vooral geweest,
afgezien van het plezier en de
vele machtige belevenissen, dat
het werkkamp Kreta 1965 tot
iets waardevols maakte.
Frank de Graaf,
een 18-jarige jongeman uit
Voorburg beleefde de vakan
tie van zijn leven. Hij maakte
deel uit van een groep jonge
Nederlanders, die de afgelo
pen maand op het Griekse
eiland Kreta een school hielp
bouwen. Dat gebeurde in het
kader van de oecumenische
werkkampen, die in onder
ontwikkelde gebieden in de
hele wereld worden georgani
seerd. In dit artikel vertelt
Frank de Graaf over zijn bij
zondere ervaringen in dat
werkkamp. Ook de foto's zijn
van zijn hand.
(Van een bijzondere medewerker)
let is half een. In Mires, een dorpje aan de zuidkust van
Jta, schuiven 24 Hollandse jongens en meisjes aan een lange
dhouten tafel in het leegstaande jongensinternaat. Twee
-tkse monniken met volle zwarte baarden en korte paarde-
t«r
irjrtjes, gezonden door de plaatselijke bisschop als huishou-
>rjke staf, lopen glimlachend heen en weer en neuriën geest
ige liederen.
oeidmaar vooral ook hongerig geworden door het vrij zware
,n de ochtend, vallen de jongelui op het eten aan. Broederlijk
de laatste restjes rode wijn verdeeld. Vele handen, die niet
•nd zijn een metseltroffel of zware houweel te hanteren, vertonen
blaren. Er wordt gemoedelijk gelachen en gepraat over het pro-
Naast het internaat voor jongens moet er ook een voor meisjes
Nu blakeren de halfvoltooide muren nog in de vaak on-
*stf9li.ike felle middagzon.
sinds 1936 bestaan er in ter-
oecumenische werkkam-
,^anlzij bieden hulp in de meest
fergebleven en arme gebieden
Europa. De kampen hebben
t eDt loop van de tyd opgang ge-
jkt en het bleken vooral Neder-
omafers te zyn. die op deze wijze
roor\ hun vakantie inhoud wilden
icntr- Zovelen echter, dat er sinds
u«Jaar of zeven drie kampen
ernten georganiseerd speciaal voor
pide^rlanders tussen de 17 en 25
C0J oud. Doel: hulpverlening,
imef dit nodig is, contact met el-
en de inheemse bevolking en
het genieten van een in-
santé en plezierige vakantie,
Jerlijn, op Kreta of Kythera,
klein, dor eilandje even ten
;n van de Peloponnesos. Ik was
ou le groep Kretagangers van dit
die grotendeels bestond uit
enten. Na 55 eindeloze uren
^n de rails, waarin we uitge-
gelegenheid hadden om in
lei houdingen, hangend, lig-
zittend en steunend in de
s met elkaar kennis te ma-
busten we over Kreta, dood-
loeid door het tekort aan slaap,
juist zagen we onze dicht
ende ogen een glimp van de
7.31 nben emend mooie bergketens
lalen.
5 doel was Mires. een dorpje
een paar honderd inwoners
bij de ruïnes van het bijna
jaar oude Phaistos, het bui-
'enjferblijf van de legendarische
n ing Minos, even ten zuiden van
sberg Ida, die de hoogste en de
iU( st interessante berg van het ei-
l is. De klassieke oppergod Zeus
ge» hier zyn grootgebracht met
emelk. Voor archeologen is
n f hele streek een dorado. Be-
njgrijke vonden uit de 8ste-
ïw voor Christus in de
an de Ida" wijzen op een
In,® oude cultus, die hier moet heb
ei bestaan voor de zogenaamde
J» eten. Deze strijders hebben vol-
is de legende een wilde dans uit-
oerd rond de grot waar baby
werd geboren, er door het ge-
1 van hun schilden voor zor-
d, dat het gehuil van de pas
oren godheid niet zou doordrin-
,r' i tot vader Kronos. Die immers
i zyn zoon in verband met de
onopvolging naar het leven
r„ belangrijk Kreta ook geweest
door het verschuiven van de
tuurcentra is het verlaten en
8eworden als een kerkhof; al-
xai Q de zerken herinneren nog aan
oude glorie. Van het miljoen in-
!n- oers, dat er eens geweest moet
i, bleef nog niet de helft over.
'zuidelijke streken waar ook Mi-
in ligt, zijn het dunst bevolkt,
landbouwmethodes stammen
'aD ak nog uit de Minoïsche tijd,
lewel je op sommige grotere boer-
djen al tractoren ziet gebruiken.
JÉjiar als je oude vrouwtjes het
de hand geoogste graan naar
dorsvloer ziet slepen, waar er
over moet lopen, net zolang tot
gedorst is, en ze het telkens
t in de lucht ziet gooien om het
er van te scheiden. Als je boe-
vele uren per dag water ziet
(eB Wen met de hand om er via pri-
irrigatiekanaaltjes lande-
ïen mee te bevloeien, dan ga je
fjrijpen waarom er naar deze
Het werk i.
iar: zweten
i zwaai: zwtzicii m
brandende zon op Kreta.
<aak t
de f
gen staan op en komen met uitge
strekte armen op de verbaasde
vreemdelingen af. Een van de dor
pelingen spreekt een beetje Frans.
Hij voert het woord en het is als
of hij onverwachts een paar zeer
oude vrienden tegen het lijf is
gelopen. Hy zal hun gasten zijn en
Kreta is oeroud. De gebruiken
ook. Zo bestaat er nog het klassieke
gastrecht, waar men zich in kleine
dorpen zelfs vrij streng aan houdt.
Het kan gebeuren, dat een paar
toeristen, uitgeput na een berg
tocht, een willekeurig dorpje bin
nensloffen, snakkend naar drinken
en een bed. De zon staat hoog en
de inwoners laten zich niet zien.
Zij zijn verstandiger dan de vreem
delingen en houden siësta. Alleen
op het stoffige dorpspleintje, waar
aan, zoals aan alle Griekse dorps
pleintjes, een groot café ligt, zit een
wijde kring Grieken met verweer
de gezichten breed gebarend te
keuvelen. Wanneer de toeristen na
deren, verstommen echter alle ge
sprekken. Zij blyven onbeweeglijk
zitten, zwijgen aV het gaf en sta
ren naar de vreemdelingen, een be
zienswaardig verschijnsel in deze
streken. Deze voelen zich niet erg
op hun gemak onder al die blik
ken, maar als ze groeten is het
alsof er een banvloek over he'
groepje verbroken wordt. Ze zwaai
en uitnodigend met beide handen
schreeuwen door elkaar en sommi-
