LEIDSCH
DAGBLAD
Ergste wanorde s
voorbij in Los Angeles
Politie houdt smijtende
nozems in bedwang
Bankoverval op
klaarlichte dag
Na vier dagen strijd:
gefotografeerd
Opgericht 1 maart 1860
MAANDAG 16 AUGUSTUS 1965
No. 31643
Ijlrecteur: E. A. E. van Dishoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f 10,70 per kwartaal, f 3,55 per maand, f 0,83 per week
Teleloon Duectie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
32 doden
700 gewonden
600 miljoen schade
Valse verklaring Onbekende zijde van
de maan door Russen
over
Zuidafrikaanse
gevangenissen
1 I
m I I I I Een gevangenisbewaker. wiens
B _H_ JL I M.M. verklaringen over mishandelingen in
I Zuidafrikaanse gevangenissen mede
j oorzaak geweest zijn van opschud
ding hiervover, heeft vandaag voor
de rechter verklaard onder ede een
valse verklaring
in Zuidafrikaanse gevangenissen
hebben afgelegd. Het is de 22-jarige
Gijsbert van Schalkwijk, een van de
regering had zich verplicht. Itwee bewakere van wie de verk,a" deze'fotoVhad
hij, de grondwettelijke rech- ringen door het oppositieblad Rand
or iedereen te realiseren, maar Daily Mail onlangs gebruikt werden
echten kunnen niet met ge- in een artikel over de behandeling
gevangenen in de Cinderella-
Dat men de rust in Los Angeles I gevangenis te Boksburg bij Johan-
iet helemaal vertrouwt blijkt wel nesburg.
it het feit, dat honderden blanken
weid worden
Voor de tweede maal heeft een Russisch ruimtevoertuig foto*#
gemaakt van de van de aarde afgekeerde zijde van de maan, en
deze foto's naar de aarde doorgeseind. De opnamen werden op
20 juli j.I. gemaakt door de apparatuur van de ,,Zond III die op
18 juli was gelanceerd. Indertijd werd niets over de taak van de
e toes an en ^ond III medegedeeld. Verwacht wordt, dat de foto's aanzienlijk
beter in kwaliteit zijn dan de eerste foto's van de ..achterzijde"
van de maan, die op 7 oktober 1959 door de Loenik III op een af
stand van 64.000 km werden gemaakt. Met de interpretatie van
indertijd door de slechte kwaliteit zeer veel
moeite.
Rusland heeft bekend gemaakt, dat de foto's spoedig zullen
worden gepubliceerd. Men mag derhalve aannemen dat althans
een deel van de opnamen is geslaagd.
in de stad zich op het ogenblik van
wapens voorzien. Een eigenaar van
een wapenhandel, die dit alles met
verbazing gadesloeg zei: ..Ze weten
niet eens over welke schouder ze het
moeten hangen, maar ze w?illen be
slist een geweer."
Vervolg op pag. 2
Van Schalkwijk heeft voor zijn
verklaringen, die op elk punt vals
zijn volgens een vice-procureur. 150
rand (f750) ontvangen. Vorige week
moest hij voor de rechter in Johan
nesburg verschijnen wegens meineed,
subsidiair een valse verklaring onder
ede. De vice-procureur, dr. Percy
Yutar, zei dat een bezwarende om
standigheid wordt gevormd door het
feit dat Van Schalkwijk wist dat zijn
verklaring zou worden gepubliceerd.
°P
namen in
ruim een uur
Toen de foto-apparatuur van de
Zond III werd ingeschakeld, aldus
de officiële bekendmaking in Mos
kou, was de maan van het ruimte
vaartuig uit gezien vrijwel vol, aan
het eind van de opnamen was de
maan van de camera's uit gezien
bijna half. De eerste opnamen toon-
Charges
in Amsterdam
ergste wanorde in Los Angeles schijnt nu voorbij tc zijn, al
erd gisteravond, in de wijk Long Beach, nog een politieman door
legers doodgeschoten en een andere zwaar gewond. De negers
ladden hun activiteit naar deze wijk verlegd, omdat in het berucht
jeworden „negergetto" Watts een uitgaansverbod is ingesteld. In
tVatts wonen 65.000 personen.
Onder paraplu
parasol
en
(Van onze weerkundige
medewerker)
Een deel van Nederland na-
lijk het noorden en het oosten
hele dag en Zeeland alleen de
middag heeft de zondag on-
de parasol doorgebracht. Het
idere deel, het westen, midden
tot de middag ook het zuiden
t bij veel koeler weer onder de
\raplu. Een restant van een sto-
ig uit Frankrijk, die zaterdag-
iond in West-Brabant onweer
iet 15 mm. regen bracht, kwam
Isteren boven ons land tot staan,
ngeveer langs de lijn Zaanstreek
\r echt-Oost-Brabant. Plaatse-
k vielen daarbij flinke buien. In
iskoop 13 mm. Om 2 uur gister -
iddag meldden De Bilt en
'hiphol 15 graden met regen en
ioente ruim 80 km. oostelijker,
erweer met 24 graden. Een
peratuur, die ook in noord-
ederland iverd gemeten. De sto-
'ng kon niet weg, omdat zij knel
t tussen een hogedrukgébied
)ven Scandinavië en een boven
rankrijk. De buienkans en de
ewolking verdwijnt langzaam,
idat ook een groot deel van deze
eek weer gunstig en later zo
mers en vrij warm weer gaat
rengen.
WEERBERICHT
RUSTIG WEER
De Bilt verwacht van heden- tot
Morgenavond
In de nacht en vroege ochtend
ïaatselijk mist, overdag zonnige
lerioden, enkele lokale regen of on-
reersbuien. Overwegend zwakke
tod. Weinig verandering in tempe
ltuin*.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
17 AUGUSTUS
Zon op: 5.27 uur; onder: 20.00 u.
Maan op: 22.05 u.; onder: 10.46 u.
ileri Hoogwater in Katwijk te 6.08 en
en£S 18.29 uur.
Laagwater te 2.05 en 14.17 uur.
STRAND VERWACHTING
ty/ Ook morgen zonnig en zomers met
en zwakke landwind. In de middag
ft tot 24 graden. Temperatuur zee-
fater 1P graden,
ntC Vooruitzichten: de zwakke sto-
togsgebieden lossen op zodat de
pste helft van deze week mooi
sM irandweer blijft brengen.
Dit nummer bestaat uit 16 pagina's
Trieste cijfers
De cijfers na vier dagen van ge
welddaden doen aan oorlogsrappor
ten herinneren: tot nu toe zijn in
Los Angeles 32 doden gevallen (27
negers en vijf blanken), bijna 700
mensen raakten gewond, meer dan
230U zijn aangehouden. Er zijn hon
derden branden gesticht (737 zaken
zijn in as gelegd) en men schat de
materiële schade op tenminste 600
miljoen gulden. Gouveneur Brown,
teruggekeerd van vakantie in Grieke
land. heeft 20.000 man van de Natio
nale garde ingeschakeld.
Branden
Het uitgaansverbod dat geldt voor
etn gebied van 47 vierkante kilome
ter, wero zaterdagavond ingesteld
toen de hevige onlusten zich dreig
den uit te breiden tot andere dis
tricten. Op een gegeven ogenblik
moest de brandweer gekleed in ko
gelvrije pakken) op twintig plaat
sen uiterst gevaarlijke branden be
strijden.
Hoelang het verbod zal worden ge-
nandhaafd is niet bekend. Het voed
seltekort in de wijk Watts begint nu
nijpend te worden. In dit gedeelte
van de stad, waar donderdag de on
geregeldheden begonnen toen politie
een ondei invloed van sterke drank
rijdende neger arresteerde, patrouil
leren 5000 leden van de Nationale
garde met bajonet op het geweer.
In Watts wordt thans een zuive
ringsactie ondernomen, waarbij mili
tairen op de daken van huizen pos
ten innemen, terwijl straat na straat
wordt afgewerkt. De politie onder
zoekt de indentiteit van de daarvoor
in aanmerking komende personen.
„Wij hebben de slag gewonnen" zo
werd op het hoofdbureau van politie
in Los Angeles gezegd.
Verwoestingen
In de negerwijk zijn grote ver
woestingen aangericht. Vier gro
te huizenblokken zijn door de razen
de negers in een puinhoop veran
derd. Overal ziet men zwartgeblaker
de gevels. De huizen die niet in
brand zyn gestoken, zijn geplunderd
en vernield. Een piloot, die in het
weekeinde met zijn toestel over Watts
vloog, vertelde dat het leek alsof er
een tornado over de wijk was ge
raasd „Ik zag geen enkel dak meer"
zo zei hij Een negerverslaggever,
goed op ae hoogte met de plaatse
lijke toestand, zei midden in het tu
mult: „Er zijn geen leiders in deze
nachtmerrie. In hart en geest van
Watts rust de schuld op één man:
de blanke Onder de jongeren doet
zich", aldus de verslaggever, „een
vreemdsoortige, carnavaleske vrolijk
heid voor".
Een triest beeld van de neger-
wijk Watts in Los Angeles. Een
politie jeep trekt door een totaal
vernielde straat op zoek naar
achtergebleven sluipschutters.
moeder in een grasperk voor het huis
zat uit te blazen van de verstikken
de hitte.
President Johnson noemde de ge
beurtenissen van de afgelopen dagen
„tragisch en schokkend". De Ameri-
President Nasser
naar Arabië
President Nasser heeft voorgesteld
naar Saoedi-Arablë te gaan om met
Koning Feisal over het geschil tus-
I sen de twee landen over Jemen te
snreken, zo meldt het Egyptische
blad Ai Ahram. Nasser wil liever
ge.cn bijeenkomst in volle zee, aldus
het blad, omdat het Egyptische
staatshoofd Koning Feisal „niet als
vijand of als vreemdeling" wil be
handelen
Al Ahram schrijft dat het niet
de bedoeling is over de toekomst van
Jemen te beslissen. Daartoe heeft al
leen dit land zelf het recht. Men
wil het alleen het volk van Jemen
mogelijk maken zich vrfj uit te spre
ken. zonder druk van buiten. Egypte
is bereid binnen zes maanden zijn
troepen uit Jemen terug te trekken.
Het blad zegt dat de Arabieren een
eind moeten maken aan de schermut
selingen onder elkaar, teneinde ge
zamenlijk front te kunnen maken
tegen de gemeenschappelijke vijan
den
iVan onze A'damse
correspondent)
Ondanks een spervuur van
fietsbellen, lege blikjes en een
enkele baksteen, waar zij af en
toe aan bloot stonden, hebben 34
mannen van de Amsterdamse po
litie in de nacht van zaterdag op
zondag bij het „Lieverdje" op het
Spui een menigte van tegen de
2.000 op een rel beluste jonge
hoofdstedelingen in bedwang zoe
ten te houden. Vier charges en de
arrestatie van 13 raddraaiers wa
ren voldoende om de rust te her
stellen.
Vijt var. de aangehoudenen zü"
in verband met belediging van het
openbaar gezag en geweldpleging in
verzekerde bewaring gesteld. Binnen
enkele dagen zullen zij voor de offi-
eier van Justitie, mr. W. O. Tockens
worden geïeid. Daarna zullen zij met
het nog op mogelijke verdere rellen
snel worden berecht. Deze methode
werd onlangs in Rotterdam al met
succes toegepast tegen agressieve
nozems. Voor zover bekend raakte
slechts één man licht gewond.
Aanleiding tot de rel waren de
activiteiten van het ongeveer 40 man
sierke. maar zeer weinig samen
hangende groepje semi-intellectuele
jongeren, dat zich met de 20-jarige
van overheidsgelden studerende Roel
van Duyn als voorman, uitgeeft voor
anarchist en zich provo noemt. Deze
provo s hebben sinds kort een vinger
in de pap bij „happenings", die al
ruim een jaar iedere zaterdagavond
bij het door een sigarettenfabriek
aan de hoofdstad geschonken en
daarom als „beeld van de verslaaf-
In Utrecht
Negerjongetje
Een van de laatste doden was een
neger jongetje van vijf jaar. dat door
een negersluipschutter werd neerge
schoten toen hij samen met zijn
Buit bedroeg
f 10.000.-
(Van onze Utrechtse
correspondent)
Een gewapende jongeman
heeft vanmorgen om half tien
een overval gepleegd in het bij
kantoor van de Raiffeissenbank
Willem van Noortplein in
Utrecht. De buit bedroeg
10.000 gulden.
Een man. gewapend met een
pistool, kwam het gebouw binnen en
bedreigde de 30-jarige boekhouder,
de heer J. G. van Baal, die achter
een getralied loket stond. Met de
woorden: „Hier het geld of ik
schiet", beval hij hem de bankbil
jetten, waarmee deze bezig was te
overhandigen. De boekhouder pro
beerde hem nog even aan de praat
te houden in de hoop, dat iemand
zou binnenstappen. Dat gebeurde
niet en hij moest het geld afgeven.
De overvaller is verdwenen in een
groen gekeurde Volkswagen met het
kenteken GK. Het nummer is on
bekend. Het signalement van de man
luidt: lang 1,80. tenger postuur, glad
achterover gekamd blond haar, dun
snorretje. De man was blootshoofd
en droeg een knakikleurige regenjas.
De politic, die snel ter plaatse was.
is bezig met het onderzoek en heeft
het signalement van de Volkswagen
verspreid.
de consument van morgen" be
schouwde beeldje van het lieverdje
gehouden door anti-rookmagier Ro
bert Jasper Grootveld (33).
UIT DE HAND
Tot vorige week heeft de politie
de happenings die een vry tot zeer
onschuldig karakter hadden onge
stoord laten plaatshebben. Toen liep
de zaak onder invloed van de pro
vocatie predikende provo's echter uit
de hand. Er werd met brandende
fakkels gegooid, agenten werden met
provo-knuppels" belaagd en er werd
een emmer verf over het beeldje uit
gestort. Een fors. maar door de
slachtoffers waarvan de meesten
aankwamen met het oude smoesje
van ..Ik kwam toevallig voorbij"
overdreven voorgesteld optreden van
c'.e politie kon toen niet uitblijven.
Zaterdagmiddag werd een delegatie
van de provo's bestaande uit Roel
ven Duyn en Robert Stolk (19, zon
der beroep) en vergezeld door Groot
veld ontvangen door de hoofdcom
missaris van de Amsterdamse poli
tie H. J. v.d. Molen, De provo's had
den om een onderhoud verzocht,
omdat zij geloofden met de politie
beter tot een vergelijk te kunnen
komen in een redelijk gesprek dan
door straatgevechten. Bij hun ver
zoek stelden zij de eis, dat de „hap
penings". die volgens hen het ka
rakter van een para-religieuze cere
monie hebben zonder politie onge
stoord zouden kunnen verlopen.
In net gesprek, dat ruim een uur
duurde kregen de provo's, zoals com
missaris H. Molenkamp later op een
persconferentie verklaarde, hierop te
horen: „Jullie kunnen happenen
veel ie wilt, als jullie de openbare
orde maar niet verstoren". Toen
bleek, dat de provo's 's avonds
stille omgang om het Lieverdje
den houden en aan de voet van
beeld bluemen wilden leggen zonder
te kunnen zeggen met hoeveel n
sen zij zouden komen en zonder de
toestemming aan te willen vragen bij
dc burgemeester nam de politie het
besluit de zaak tijdig af te zetten,
zodat niemand bij het „Lieverdje"
zou kunnen komen. Tegen twaalf
verscneen zij 34 man sterk en met
voor alle zekerheid 6 politiehonden
in de nabijheid geparkeerde auto
achter de hand. Op het Spui. De
honden behoefden echter niet inge
schakeld te worden. De menigte no
zems en oudere belangstellenden
wij signaleerden o.m. tekenaar Op
land, schrijver Harry Mulisch en ka
rate-specialist John Bluming die
zich daar aangelokt door de gebeur-
tenisser van vorige week had ver
zameld, werd vriendelijk verzocht op
de trottoirs te blijven en de rijweg
vrij te houden. De cafhouders sloé
ten nun deuren. Terecht. De nozems
werden steeds agressiever. Na de ar
restatie van de eerste twee rad
draaiers begonnen zij met blikken,
fietsbellen en stenen te gooien. Maar
de politie bleef kalm. Zij voerde drie
kleine charges uit op de opdringende
en tierende jongeren, waarbij fikse
klappen vielen, maar waarbij er niet
in het wilde weg op los geslagen
werd Om vyf minuten over een
bleek een vastberaden maar met de
zelfde rust uitgevoerde charge in de
richting van de Spuistraat voldoen
de om het grootste deel van de op
standige jongelui waarvan een deel
zijn vernielzucht op geparkeerde
auto's botvierde de benen te doen
nemen. Hierby sneuvelden enkele
ruiten en een deel van het terras
van een aan het Spui gelegen café.
Na nog enkele arrestaties, waarbij
een 25-jarige grafisch ontwerper die
zich zeer aanstelde en een lichte
snee aan zyn linkeronderarm opliep,
was een uur later de rust geheel her
steld
I den een groot deel van de bekende
maanzyde, de latere hadden alleen
op het onbekende deel betrekking.
De foto's werden naar de aarde
gezonden in 1100 beeldlijnen, dat la
een groter aantal dan het Neder
landse televisienet hanteert (625) en
ook groter dan het aantal beeldlijnen
van de Mariner-opnamen die de
Amerikanen van Mars maakten
(200), en het aantal beeldlijnen van
van de bekende maanzijde.
Volgens de Russische deskundigen
zijn de foto's scherp genoeg om tal
rijke wetenschappelijk belangrijke
details over het onbekende maanop
pervlak te onthullen. De Loenik-
foto's waren daarvoor indertijd niet
scherp genoeg, zodat zy de indruk
gaven, dat het maanoppervlak aan
j de onbekende zijde veel minder ge-
accidenteerd en getekend was dan
de bekende helft. De deskundigen
zyn het tot dusver niet eens of dit
slechts een schijnbaar foto-effect is,
of een wezenlijk verschijnsel. Wel
licht kunnen de nieuwe foto's daar
over uitsluitsel geven.
De Zond heeft de maan gefoto
grafeerd op ongeveer 12.000 km af
stand gedurende een uur en acht mi
nuten. De eerste foto werd op 29 juli
naar de aarde geseind, toen de Zond
op een afstand van 2.200.000 kilome
ter van de aarde was. ruim vyf keer
de afstand aarde-man; het ruimte
voertuig is op weg naar een baan
om de zon, en zendt voodlopig nog
verdere fotogegevens naar de aarde.
In totaal werd vyf miljoen vierkant®
kilometer van het maan-oppervlak
gefotografeerd.
Opstandelingen
in Zuid-Borneo
geven zicli over
Het officiële Indonesische pers
bureau „Antara" meldt dat een groep
van zeventien opstandelingen zich
kortgeleden in Zuid-Borneo aan In
donesische militairen heeft overge
geven. In dit gebied zwerft nog een
groep van 150 rebellen rond. doch
ook z(j zouden bereid zyn hun verzet
op te geven.
(§ud ^ÏUeuwo
f Uit het Leidsch Dagblad van V
1 17 Aug. 1865: J
t De arrond.-rechtbank te
's-Hage heeft een kleerma
ker, die het laken, waarvan
hij een jas en pantalon moest
maken, in de Bank v. Lee
ning heeft gebragt, wegens
misbruik van vertrouwen ver
oordeeld tot 3 maanden ge
vangenisstraf.
Z.K.H. de Prins van Oran
je heeft in de vorige week in
het kamp van Milligen met
de troepen een nacht in de
stallen doorgebragt.
i