Het Monteverdi's Orpheo
erug tot vroegste bron
Conny's naar Polen
kunst
Bevrijd uit het
stof der eeuwen
Giinther Grass
wint de
:org Büchnerprijs
MINISTERRAAD
MET VAKANTIE
ROOFOVERVAL
OPGELOST
LEÏDSCH DAGBLAD DINSDAG 3 AUGUSTUS 1965 DERDE BLAD
Muziekfestival Aix en Provence (III)
T a de kroning van Popea en de strijd tussen Tancreda en
NI Clorinde die in gedramatiseerde balletvorm, hier vorige
in al werden opgevoerd, heeft Aix-en-Provente met Monte-
di s „Orpheo" nu de weg van drie en een halve eeuw naar de
egste bronnen van de opera en het muziekdrama tot aan het
de, beter het beginpunt, volledig afgelegd,
nderdaad was dit Festival dat, meer nog dan op de instrumen-
muziek, zijn voornaamste doelstelling altijd op de exploitatie,
niet de vernieuwing, van de opera-cultuur gericht heeft, jegens
izelf verplicht dit werk ook eens op zijn repertoire te schrijven,
werk waarin de meester van Cremona zich als de universele
ndlegger van het moderne muziekdrama deed kennen. Opnieuw
nen zich door deze opvoering bewust geworden, dat Monte-
di de directe stamvader is van een rijk geslacht aan geestelijke
jenamen als Rameau. Mozart, Wagner, Verdi, Moussorgski,
>ussy en zelfs Alban Berg.
Als een vuurtoren
inneer men Orpheo, in 1607 voor
ïerst in Mantua opgevoerd, van-
dus drie en een halve eeuw
ato, opnieuw beluistert, dan her
men zoveel bekende stjjlken-
;en, technische formules en zelfs
Igrepen terug met quasi-parlan-
at op Schönberg vooruitloopt, de
recitativo waarvan Mozart zich
zal bedienen, de arioso-recita-
n die Moussorgski en Debussy
un muzikale spraaktaal ontwik-
i, de kiemen van de lVagneriaan-
ïitmotieven. de orkestratietech-
als uitdrukkingsmiddel van emo-
en zielsbewegingen - dat men
irerk graag met een vuurtoren
willen vergelijken, die met zyn
rpe lichtbundels de historie van
pera over driehonderd jaar wist
torboren.
Levend en aangrijpend
e visionaire of revolutionaire po-
Ie waarmee dit werk geladen is,
peert dan nog te sterker waar
tekstboek van Orpheo bijna ge-
van dramatische ontwikkelings-
eiykheden leek te zyn gespeend,
nogal armzakige pastorale,
in herderinnetjes mythologische
en de hand mogen reiken maar
pas op de plaats, slechts lege
jes hebben in te dienen. Zodat
intrige" zich dan ook met een
tergende dan ontwapende
?heid voltrekt,
komen welbeschouwd slechts
momenten van dramatische
i voor in het gehele werk: de
ïdeling aan Orpheus, door de
schapster, van de dood van Eu-
e en de smeekbede die de titel-
richt tot Caron om zich over
liefde te ontfermen. De rest
het stuk wordt uitsluitend door
Uustrerende muziek gedragen die
e beide genoemde passages, met
ïenvoudigste middelen van en-
sobere lijnen in de strijkers of
simpel trompetsignaal, echter
leling een dramatische verdieping
en stroomversnelling ondergaat,
rdoor tevens elke gedachte
een musicologische demonstratie
Iddelijk wordt weggevaagd: men
ïft dan een ontroering die zó le
en zó aangrijpend is, dat alle
jhillen van tijd en uitdrukkings-
len over die eeuwen metterdaad
felijktydlg zijn opgelost en uit-
Bt.
schuwelijke kostuums
•treurd kon daarom worden, dat
die concentratie in de zuiver
en de waarachtigheid, waarin
de kracht schuilt van deze mu-
in de stijl van de montering
ertolking maar ten dele vermocht
j te vinden.
sare Brero, die de orkestratie
eerde had de partituur wél wat
zwaar aangezet, terwijl het
Tonisch orgel, in de plaats van
portatief, het klankbeeld soms
acht dicht naar de buurt van
bioschoopzaal transporteerde.
Duitse Akademie voor taal en
ie in Darmstadt heeft haar
rg Büchner-prys 1965 toegekend
de schrijver Günther Grass.
t Büchnerprijs van 10.000 mark is
van de meest begeerde Duitse
aire prijzen. Hij wordt jaarlijks
«kend aan een schrijver wiens
ten en geschriften van grote ver
ste zijn en een belangrijke rol
en in de hedendaagse Duitse cul-
>oral het werk van jongere schrij-
wordt voor de toekenning van
?rys bekeken.
ïrleden Jaar ging de prijs naar
iborg Bachmann. In 1963 werd hjj
ïnnen door Hans Magnus Enzens-
;er en in 1962 door Wolfgang
•pen.
e Sigmund Freudprijs voor we-
ichappelijk proza is toegekend aan
soöloog prof. dr. Adolf Portmann
de Essayprijs aan wijlen Max
hner, een Zwitserse schrijver,
e prijzen worden op 9 oktober in
mstadt uitgereikt op de na j aars -
ferentie van de Akademie.
De decors, die Alfredo Silbermann
Montansier in Versailles had ontwor
pen. laboreerden aan een overeen
komstige aanvechtbare en veristische
esthestiek, en over de werkelijk af
schuwelijke kostuums die op een rom
melzolder bij tante in de provincie
bijeen leken te zijn geraapt, kan be
ter maar helemaal worden gezwegen.
Bovendien vereiste de mi se en scè
ne en de choreografie aan change
menten veel te veel tijd op het te
kleine podium van Caddandres open
luchttheater, zodat het toch al lang
zame tempo van de handeling nog
enkele supplementaire vertragingen
ondervond.
De Amerikaanse tenor Robert
kerns die dit jaar aak de Papa-
geno ln de Zauberflöte voor zijn vir
tuose rekening nam wist, trots
zijn imposante en rijkgeschakeer-
ae stem, de Orpheo-rol dramatisch
niet helemaal waar te maken. Qua
muzikale bescheidenheid eo intensi
teit bleken zijn tegenspeelsters Chris
tiana Ede-Pierre als Euridice en
vooral Berbie Jane als de koerierster
en tenslotte de Italiaanse dirigent
Gianfranco Rlvoli, Monteverdi's
boodschap gelukkig beter te verstaan.
Een „meesterwerk"
Aan hèn is het daarom vooral
wel te danken geweest, dat dit
meesterwerk zich nu ook in Aix
eindelijk van het stof der eeuwen
heeft kunnen bevrijden. Men
Expositie bij Heuff
Carine van der Meer exposeert
van 8 augustus tot en met 26 augus
tus in kunstzaal Heuff, Hoflaan 7,
Wassenaar een collectie wandkleden.
Tevens zal de tentoonstelling van
keramiek van Wim Duller geduren
de genoemde periode verlengd wor
den.
In aanwezigheid van 1.000 toe
schouwers, die klapten op de maat
van „Take the train" is de bandlei
der Duke Ellington gisteren door de
stad New- York onderscheiden voor
zjjn bijdragen aan de muziek. Onder-
burgemeester Paul R. Screvane reik
te aan de jazz-componist de ere
medaille van de stad uit.
mag de nieuwe Festival-leiding
van Aix dan ook van harte toe
wensen dat zij zich bij de keuze
der programa's voor het volgen
de seizoen door een overeenkom-
Robert Kecns en Christiane Ede-
Pierre.
stige avontuurszin en graag
ook eens in de moderne richting
zullen laten inspireren!
Moedige actrice!
De 39-jarige actrice Patricia
Neal, is gisteravond in het zieken
huis in Londen opgenomen, om
te bevallen van haar vijfde kind.
Zes maanden geleden werd zij
getroffen door een hersenbloe
ding. thans is zij herstellend van
een verlamming.
Zij heeft tijdens haar moeder
schap al veel moeten doorstaan.
Vijf jaar geleden verpletterde
een auto bijna haar zoontje Theo
toen hij in een kinderwagen op de
drukke Fifth Avenue in New York
naar de overkant werd gereden.
Het dodelijk gewonde ventje heeft
toen acht zware schedeloperaties
ondergaan. Drie jaar geleden
kreeg haar oudste kind, Olivia, de
mazelen. Het meisje was binnen
een uur dood. Toen zij opnieuw
een kind verwachtte, werd zij
door een drievoudige beroerte
verlamd en kon niet meer spre
ken. Moedig vocht zij voor haar
leven met het vaste besluit weer
te lopen, te spreken en het kind
dat zij droeg, ter wereld te bren
gen.
Haar eerste twee doeleii heeft
zij grotendeels bereikt, nu bereidt
zij zich even moedig voor, het
derde te verwezenlijken.
,Mijn ziekte" zegt zij langzaam
want zo spreekt zij nu heeft
geen invloed gehad op mijn zwan
gerschap en ik wil het kind heb
ben".
Haar echtgenoot, de 47-jarige
schrijver Roald Dahl verklaart
dat het kind vandaag of morgen
verwacht kan worden en dat het
moreel van zijn vrouw, wier ge
voelig gezicht door het lijden
scherp getekend is, uitstekend is.
De jongste film van Patricia
Neal, 'I harms' way', draait thans
in de Londense bioscopen. Haar
naam staat in lichtende letters
voor de gevels.
De actrice verkreeg o.a. be
kendheid door de films "A face in
the crowd" en "Hud". Voor haar
rol in deze laatste film verkreeg
zij een Oscar.
L.D. OVER RADIO EN T.V. L.D. OVER RADIO EN T.V L.D. OVER RADIO EN T.V.
Twee Nederlandse zangeressen, Conny van den Bergen en
Conny van den Bos, zijn gistermiddag van Schiphol naar Polen
vertrokken om Nederland in de Poolse badplaats Sopot bij twee
verschillende festivals te vertegenwordigen.
NEDERLAND I
7.33 uur
8.45 uur
8.50 uur
VARA:
Nieuws in het kort NTS
Barend de Beer, voor de kleuters
Journaal voor gehoorgestoorden
Jackie Gleason show
NTS-journaal
Achter het nieuws .actualiteiten
Simon Carmiggelt leest voor
Voorstelling, klassieke muziek
Dick Powell Theatre
NTS-journaal
Sluiting.
NEDERLAND II —NCRV:
8.00 uur NTS-journaal
Detectivebureau Lynx
Gevleugelde avonturen
Toonladders, jonge artiesten
Drie sterren eeji begrip, culinair program
Kerkelijk programma
Sluiting.
UIT HET RADIOPROGRAMMA:
HILVERSUM I:
HILVERSUM II:
7.05 uur
9.40 uur
en cfióteren
Conny van den Bos zal op het in
ternationale festival van lichte mu
ziek, dat van 5 tot en met 8 augustus
onder auspiciën van de Poolse radio
en televisie wordt gehouden, uitko
men rnet drie liedjes: een eigen liedje
(„speel toch open kaart"), een ver
taald Pools lied („taxi naar het
station") en een vrij liedje („trop
tard"). Aan dit festival zal worden
deelgenomen door twaalf andere
westerse landen en de landen van
het oostelijk blok. Het „international
festival of light music songs" zal ln
de Belgische badplaats Knokke wor
den voortgezet en besloten als con
cours onder de naam „Charme van
het chanson" en tevens als onderdeel
het Noordzeefestival. Tijdens dit
slotconcouis, dat drie dagen duurt
(13 tot en met 15 augustus), zal
Conny van den Bos de drie in Polen
gezongen liedjes ten gehore brengen.
Gast
Ned. Dans Theater oogstte
successen in
Wellicht volgend jaar naar Florida
In alle opzichten is de tournee, die het Ned. Dans Theater in de
Ver. Staten gemaakt heeft, een succes geweest. Dit was de mening
van de leider van het gezelschap, de choreograaf Hans van Manen,
en de heer C. Birnie, die de zakelijke leiding in handen heeft. Zij
keerden gistermiddag met het gezelschap via Parijs naar Nederland
terug. Bij hun aankomst op Schiphol zeiden zij enthousiast: zowel
wat betreft de belangstelling van het Amerikaanse publiek als in
financieel opzicht is ons optreden in Amerika, waarvan we bij ons
vertrek sombere verwachtingen hadden, zeer
Op uitnodiging van het bestuur
van „Jacob's Pillow Dance Festival"
in het Amerikaanse plaatsje Lee
(Massachusetts) vertrok het Ned.
Dans-Theater drie weken geleden
naar Amerika met een kleine sub
sidie van het Prins Bernhardfonds.
De rest was voor rekening van het
theater zelf. wat uit extra voorstel
lingen in Amerika zou moeten wor
den gefinancierd. De leiding van het
Dans-Theater betwijfelde of men
hierin wel zou slagen. De serie voor
stellingen in Lee trok echter zoveel
belangstelling dat 10 van de 14 op
voeringen geheel uitverkocht waren.
Voorts kreeg het gezelschap goede
kritieken in de Amerikaanse dag- en
weekbladen.
Na het optreden in Lee volgde dan
ook direct een voorstelling in Bur-
platenfestival (7 tot en met 9 augus
tus) als gast op. Zij zal niet aan de
officiële landen wedstrijd, waarbij 28
landen vertegenwoordigd zijn, deel
nemen maar met een grote groep
internationale sterren uitkamen in
een programma onder de tltal „On
the worlds records". Zij heeft hier
voor de volgende liedjes uitgezocht:
haar in Knokke bekend geworden
„Salty dog", het onlangs op een plaat
uitgekomen „Ik kijk naar de hori
zon" en „Johnny oh Johnny". Na
het festival zal Conny van Bergen
een tienaaags toernee door 14 grote
steden van Polen maken.
De ministerraad is voor het eerst
na de oorlog met vakantie. Een
woordvoerder van de regering heeft
gistermiddag medegedeeld, dat de
ministerraad twee of drie weken niet
bijeenkomt. Negen ministers z^jn met
verlof gegaan.
In vorige Jaren is het wel eens
gebeurd, dat het kabinet in een be
paalde week geen vergadering hield,
maar een dergelijke vakantie is na
de oorlog nog niet voorgekomen.
De ministerraad heeft voor de
vakantie de jaarlijkse begrotingen
afgehandeld. Daartoe vergaderde de
raad vorige week niet alleen op
vrijdag, zoals gebruikelijk, maar ook
op donderdag.
De Rotterdamse recherche heeft
een 30-jarige schoonmaker uit Rot
terdam gearresteerd in verband met
de roofoverval bij het papiervernieti-
glngsbedrijf N.V. Mok aan de Linker
Rotte Kade op Goede Vrijdag 16
april. De man heeft bekend de over
val te hebben gepleegd.
De schoonmaker drong het kantoor
van het bedrijf binnen, sloeg de 59-
jarige procuratiehoudster A. van
Leeuwen neer en stal uit de kas
f 1100 waarmee hij verdween.
China met verborgen
camera: fascinerend
Men hoort het tegenwoordig
minder, maar jarenlang was in
het spraakgebruik van de koude
oorlog het ijzeren gordijn het
symbool voor Rusland. Er werd
o.m. gesproken van „Het gordijn
wordt een stukje opgehaald".
„Onder het gordijn doorkruipen"
en „Wat er achter het gordyn
gebeurt is een raadsel". Nu het
front van de koude oorlog zich
schijnt te verplaatsen naar Chi
na zullen we het moeten gaan
hebbdn over de Chinese muur,
want dat is het symbool (en was
het) van dit afgesloten, onmete
lijke land.
Aan de Italiaanse televisiema
ker Anton Cifariello werd toe
gestaan hier en daar over de
muur te kijken, maar niet overal,
want de Chinezen wilden ken
nelijk niet alles laten zien. Cifa
riello maakte een filmdocumen
taire over het land van Mao,
waarvan gisteren op het tweede
net het eerste deel (over Peking)
getoond werd en waarvan de an
dere twee delen snel zullen vol
gen (vrijdag het tweede). On
danks de door de autoriteiten
opgelegde beperkingen was het
een fascinerend stuk werk dat
ons binnenliet in een wel zeer
van de onze verschillende sa
menleving.
De Italiaan had overigens ook
met de verborgen camera gefilmd
(een modern 6oort spleet in de
muur). Dit .stielkfcime" filmen
had enige scheve beelden van
iiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiiiiiii
Chinese sloppen en stegen opge
leverd (hij kon die verborgen
camera natuurlijk niet recht
houden in zyn broekzak of waar
die dan ook gezeten mag heb
ben. De sloppen en stegen deden
niet veel, want die zijn bjjna
overal wel te vinden. Veel ver
bijsterender waren de niet met
de verborgen camera gemaakte
beelden van een school, waar tij
dens spelletjes op de speelplaats
nationalistische leuzen door
luidsprekers schalden, terwijl één
van die spelletjes was: schieten
met pijltjes op de karikatuur
van een Amerikaan
Hoe de N.T.S. of nader aan
geduid de werkgroep film van
de gezamenlijke omroepen de
slechte smaak kon hebben om
de film „Mandy" (gisteravond
op het eerste net) vooV de derde
keer te vertonen is een raadsel.
Enig sentiment kan af en toe
geen kwaad, maar de opvoeding
van een doofstom kind (wel of
niet speciale spraaklessen) m
een huilerige speelfilm tot inzet
te maken van een bijna kluchtig
huwelijksconflict gaat toch wel
veel te ver.
Er was o.m. de afschuwelijke
scène waarin de vader Mandy
probeert mee te nemen en de
moeder het kind tot huilenstoe
prest om iets te zeggen teneinde
te bewijzen dat de lessen vruch
ten hebben afgeworpen en dat
allemaal om het huwelijk te red
den. Deze scène moet voor alle
ouders die geconfronteerd zijn
met het reële probleem van een
doofstom kind een trap in het
hart geweest zijn
VOOR DINSDAG 3 AUGUSTUS
KRO: 18.20 V. d. kleuter». 18.30 De
licht
lank: Joiige
myn geval: vragen -
'9.10 Act. 19.3"
.50 Entf.
beantw. 19.00 Nieuws.
Geestelijke koorwerken door Concert
gebouworkest en koor van de Ned. Ra
dio Unie. 19.55 Pianorecital: klass. en
moderne muz. 2025 Op de centrale
Conny van Bergen links en
de andere Conny rechts.
Expositie Cor van Oei
in ,,'t Regthuys"
De expositie van schilderijen van
Cor van Oei in „t Regthuys" in
Nieuwkoop duurt tot en met 22
augustus.
Tivee Canadese
solisten bij
Nat. Ballet
Het Nat. Ballet heeft voor het as.
seizoen twee nieuwe eerste solisten
geëngageerd, namelijk het Canadese
echtpaar Anne-Marie en David Hol
mes. Zij waren tot nu toe werkzaam
bij het Festival Ballet en het Royal
Winnipeg Ballet. Van dit laatste
gezelschap Is Brian Macdonald, van
wie het Nat. Ballet onlangs „Almez
vous Bach?" op het repertoire heeft
genomen, de vaste choreograaf.
GEHEIM HUWELIJK
lington (de hoofdstad van de staat
Vermont), die vele toeschouwers
trok. Daarna begaf het gezelschap
zich naar Albany, de hoofdstad van
de staat New York, en Stamford
(Connecticut) waar vier voorstellin
gen werden gegeven. Het optreden
in Amerika werd besloten met een
voorstelling in Flushing (New York).
Naar aanleiding van een uitvoerige
kritische beschouwing ln een van de
leidende Amerikaanse dagbladen
ontving het gezelschap een uitnodi
ging om in het komende
Expositie werken van
Brabantse beeldhouwers
Van 6 augustus tot 20 september
wordt in en om het kasteel Hoens-
broek een expositie gehouden van
werken van Brabantse beeldhouwers.
De tentoonstelling wordt vrjjdag au.
geopend met een Inleiding van de
heer Domien van Gent, hoofd van
de tentoonstellingsdienst van het
„Als wjj dit kunnen combineren
met voorstellingen elders in Amerika
zullen wjj deze uitnodiging gaarne
aanvaarden", aldus de heer Birnie.
Brabant. Drs. F. J. M. van PuUen-
broek, directeur van de Brabantse
Stichting voor Beeldende Kunst
Edelambacht geeft
lichting.
nt van de brigade, hoorspel (herh r.
ov. 1964). 21.20 Bariton en planoi
klass. liederen. 22.00 Geestelijke liede
ren 2220 Act. of graan. 2225 Boekbe
spreking. 2220 Nws. 22.40 Epiloog 23.43
Hart, hoofd en hand vragen om woord
en wijs, want leven moet Je met een
lied. 23.15 Lichte gram. 23.55-24 00
Nws.
Hilversum II, 298 m.
AVRO: 18 00 Nws. 18.16 Act. 1828
Licht ens. en zangsolisten. 19 00 Paris
^sproken brief uit Parys.
19.05 Ned. koorfestival. 19.30 Gaanelanj
Indonesisch progr. 20.00 Nws. 20.05 Leg
eens aan ln Loosdrecht, ge var. procr
21.4° Kunstrubriek. 22.00 Licht lnatr,
ens. 22.30 Nws. 22.40 Act. 23.00 Frans-
romantlsche muz. 23.55-24.00 Nws.
VOOR WOENSDAG 4 AUGUSTUS
Hllvi
402 m.
Lichte gram. 8.15 Gewijde
Nws. 8.40 Licht ens. 9.00 V d zieken
6.35 Waterstanden. 9.40 V d vrouw'
i?T0o, ^9^™® Bram. 10.30 Morgen
dienst. 11.00 Klass. gram. 11.15 Lichte
gram" T Twaalf-uurtje: cabaret-
progr. 12.00 Tourlnff-Phih'
wenken over
t.b.v. land- e
12.40 Gram.. IHS9 -
!!cllt<,' muz isïo Klass. gram!
13.35 Musette-ens. met zangsolLsten
14.00 Hildebrandmlnlaturen: III De
charmante Van der Hoogen. hoorspel
(herh. van 26 Juli J.I.). 14 40 Heden-
1515 Moderne gram.
1520 B(jbel ertelling v. d. Jeugd. 16.00
V d leugd. 17.00 Lichte gram. 17 50
Overheidsvoorlichting: Mens en samen
leving. De nieuwe monumentenlijst.
Hierover spreekt mr. R. Hotke, Hoofd
Directeur van d eRIJksdlenst voor de
Monumentenzorg.
Hilversum II, 298 m.
ochtendgym.
Lichte gram.
voorpag. 7.30 Lichte gram. 8 00
in T 8 50 V
3.10 Lichte gram. (\n
praatje i
Geknipt i
Tango- rum ba -orkes t
I 12.27 Meded. t.b v. land-
platteland
I gram. VPRO: 9.40 Antwoord op eeüwl-
vragen (II). lezing. VARA: 10.00
or herhaling. 12.00
zangsol lsten.
I 1220 Voor t
Schrammelork. en zangsollsten: Ween-
tulnbouw
12.35
Ween-
12.55 Act 13.00 Nws. 13.15
Studentenkoor. 1325 Gitaarspel: lichte
muziek. 13.45 La tyns-Amerika wordt
wakker, lezing over Cuba en de Domi
nicaanse Republiek 14 00 Koor Kunst
Vdam. NoorcLhollands Kil -
solisten: klass. gewijde
Stryd.
Jonge vakan-
muz. 15.00 Voor
tiegangers 16 00 Nws 16*02 "Klassieke
gram. 16.30 V. d. zieken. 17.00 Weg
wijzer: tips voor vakantie- en» snipper
dagen. 17.50 Act.
TELEVISIEPROGRAMMA'S
AVRO: 17.00-17.30 V. d.
het kort. 19.01
KRO: 19.35 Van
NTS: 20.00 Journaal
1 KRO: 2030 Weense liedjes.
De 61-jarige filmacteur! (27). Het paar is vorige maand
nadere toe- Gary Grant met zijn huidige in het geheim getrouwd in Las
I vrouw, de actrice Diane Cannon Vegas.
progr. (dl. 5). 2I10 Proces
Nieuws ln
ude drukt
'-film. NTS: 2120-22.08 Ballet.
