r
r
Prinses Beatrix aan boord van de Piet Hein knuffelt haar
jongste zusje Christina, waarvoor zij een grote liefde heeft
opgevat. Op de achtergrond Prinses Margriet.
ren, vooral paarden, vogels en
honden.
Met een schittering in haar
blauw-groen-grijze ogen, het gol
vende haar nonchalant verward
om het hoofd waaiend, trok zij er
honderden malen op uit op paar
den uit eigen stal, dwalend door
het mooie Gooi, over de Veluwe,
langs de stranden ook veelal. Dan
was zij vrij, een Hollands meisje
dat zich overgaf aan de ko-
ninklijkste aller sporten. Merk
waardig zijn dan de beheerste
gratie en souplesse, waarmee zij
met haar paard een eenheid
vormt.
Dank zij de ,,Piet Hein", eer
tijds het Prinselijk, nu het Ko
ninklijk jacht, kwamen de Prin
sessen al vroeg in aanraking met
die andere echt-Hollandse sport,
de watersport. Zo dierbaar werd
haar deze vorm van ontspanning
die een harmonisch samenspel
tussen persoonlijke vaardigheid
en liefde voor de natuur mogelijk
maakt, dat zij op haar achttiende
verjaardag enthousiast een zeil
jacht als geschenk aanvaardde.
Zijzelf bepaalde de keuze: de
Lemster aak De Groene Draeck
een jacht dat haar ten voeten uit
typeert ook in de inrichting en
decoratie, die naar haar eigen
aanwijzingen geschiedden.
Is het door deze en andere
sportieve training, dat zij geeste
lijk ook zo'n grote mate van spor
tiviteit bezit? Dit is, zoals gezegd,
wel een van haar waardevolste
karaktertrekken, zeker nu ver
wacht mag worden dat zij met
tertijd Koningin der Nederlanden
zal zijn in een verdeelde wereld,
die snakt naar sportiviteit, naar
„ruiterlijkheid".
Het is geen toeval dat dit woord
„ruiterlijkheid" juist datgene uit
drukt in figuurlijke in, wat de
ruitersport in letterlijke zin tot
een koninklijke maakt: de open
heid, het zich verbonden weten
met het leven van de ander, de
erkenning van de noodzaak en de
oprechte wil om iets samen te
doen, dus oog te hebben niet al
leen voor zichzelf, integendeel
eerst voor de ander, hetgeen bo
venal erkenning impliceert van
eigen beperktheid en eigen on
volkomenheid. Een co-existentie
in de diepste zin van het woord.
Een monarchie is slechts denk
baar wanneer er een dergelijk
letterlijk samen-leven bestaat
tussen Vorst en Volk.
Ondanks dit toegeven van eigen
onvolkomenheid en een grote
eerbied voor de opvattingen van
anderen heeft Prinses Beatrix de
uitgesproken neiging er een per
soonlijke mening over van alles
en nog wat op na te houden en
deze zo nodig onomwonden naar
voren te brengen. Dit kan voor
een Kroonprinses, later Koningin,
wel eens moeilijkheden met zich
meebrengen, doch zij heeft te
vens geleerd een grote mate van
zelfbeheersing te betrachten.
Bovendien wordt haar neiging
tot partijkiezen geëvenaard door
die geestelijke sportiviteit, welke
er borg voor staat dat haar zeer
besliste meningen nimmer ande
ren onnodig tot schade zullen
zijn. Zij aarzelt bovendien niet
.ruiterlijk" ongelijk te bekennen
wanneer blijkt dat zij er met een
aanvankelijke mening naast is
geweest.
Aan deze sportiviteit, die zo be
langrijk kan zijn vooral in haar
toekomstige leven, paart zij een
merkwaardige gave om met men
sen om te gaan, hun aard te pei
len in ogenschijnlijk onbeteke
nende gesprekken en vluchtige
ontmoetingen, vooral ook om hun
eerlijkheid te onderkennen en
hun motieven te peilen. Zij heeft
dit in sterke mate gemeen met
haar vader. Deze eigenschappen
komen haar goed te stade, want
zij wil vóór alles de mensen en
dingen onverbloemd zien, ook al
zijn zij scherp en onaangenaam.
In haar voortreffelijke schilde
ring van Prinses Beatrix ter ge
legenheid van haar achttiende
verjaardag zegt Hella Haasse
over deze hang naar onverbloem
de werkelijkheid het volgende:
„Zij hoort, naar instelling en
houding, typisch tot de generatie
van kinderen, die in de ogen van
de ouderen hun leeftijd soms tien
jaar vooruit schijnen, die weinig
voelen voor dromerijen en ab
stracties, wars zijn van frasen en
gezwijmel, ondanks hun experi
menten met vrij gedrag en vrije
opvattingen er eigen normen op
na houden, vaak zuiverder en
eerlijker dan de moraal, die in de
maatschappij geldt: een genera
tie met een vooral praktische be
langstelling en een eigen behoef
te aan vereenvoudiging, een ge
neratie tenslotte die zich geen
knollen voor citroenen laat ver
kopen".
Uit die instelling kwam ook de
keuze voort van haar studierich
ting in Leiden waar zij in 1956
werd ingeschreven op haar acht
tiende jaar: sociologie, een vak
van de toekomst, dat nog niet be
last is met tradities en remmin
gen van het verleden, een realis
tische wetenschap, waarin de we
reldproblemen van vandaag in de
grond worden geanalyseerd en
aangepakt. Zij besefte, dat vrij
wel alle conflicten in de wereld
voortvloeien uit de problemen,
welke de directe onderling-men-
selijke contacten en de conflicten
tussen mens en maatschappij op
roepen. Allerlei omstandigheden
en de eisen van de toekomst heb
ben haar later van studierichting
doen veranderen, zodat zij ten
slotte in 1961 doctoraal examen
in de vrije rechtenstudie aflegde.
Het is vooral tijdens de studie
jaren en daarna geweest, dat
Prinses Beatrix zich ontpopte als
een voortreffelijke gastvrouwe en
gast, waarin zij een gratie, be
minnelijkheid en hoffelijkheid
ten toon spreidt, die wars zijn
van uiterlijk vertoon en holle
gestes.
Talloos zijn de bezoeken ge
weest, welke zij bracht aan het
buitenland, waarvan wij hier
slechts willen noemen haar
triomfantelijke reizen door de
West en door het Midden en Ver
re Oosten. Op deze reizen heeft
zij zich die andere typerende
naam verworven, welke dit arti-
Het jacht De Groene Draeck,
dat een symbolisering is van
het karakter van onze
Kroonprinses. Op de achter
grond de Piet Hein.
V-
kei siert: Prinses Glimlach, een
bijnaam die zo wonderwel past
bij haar officiële: Zij die gelukkig
maakt.
Dit „ambassadeurschap" waar
mee naam en positie van ons
land in de wereld niet onaanzien
lijk worden versterkt, bekleedt zij
met even grote zorg en werk
kracht als haar ouders, zij het
dan ook dat ieder daaraan een
eigen persoonlijk cachet geeft.
Koningin Juliana het filosofe
rende, op eenheid en samenwer
king gerichte karakter, Prins
Bernhard het zakelijke, Prinses
Beatrix het innemend jeugdig-
spontane.
Uit dit karakter van haar be
zoeken aan het buitenland vloeit
ook de warme belangstelling
voort die zij toont voor proble
men en idealen speciaal van de
jeugd, niet alleen in ons land
maar ook elders, ja voor de jeugd
-zonder-grenzen.
Niet alleen als gast, ook als
gastvrouwe bij officiële bezoeken
aan ons land, aan Soestdijk, aan
Drakensteyn, van ouderen en
vooral ook weer jongeren, toont
zij die beminnelijke charme, ge
paard aan zakelijk inzicht en
helder en snel begrip.
Door haar veelzijdige opvoe
ding en studie, door haar kennis
van landen en volken (waarvan
zij er persoonlijk veel meer wil
bezoeken en begrijpen dan op dit
moment op staatkundige gronden
mogelijk is) en door haar inten
sief contact met de jongeren, de
generatie van morgen, is zij veel
beter op haar komende taak
voorbereid dan welke Oranje in
het verleden ook kon zijn. Zij
kent de wereld van vandaag, zij
kan daardoor het wereldbeeld
van morgen voorzien, misschien
wel vertekend door persoonlijk
waarde-vooroordeel over velerlei
problemen, maar toch ook als een
realiteit die groeiende is en on
vermijdelijk verder zal groeien.
Zulk een inzicht en begrip voor
de wereld van morgen is overi
gens de enige waarborg voor het
behoud van een hechte band tus
sen Oranje en Nederland. Begrip
voor het wezenlijke van haar tijd
hebben ook de vorige generaties
van Oranjes zo duidelijk getoond.
„menselijkheid" van het moderne
Koningschap het Oranjehuis nog
hechter in ons volk zal veranke
ren, ook wanneer zich - zoals on
vermijdelijk schijnt - drastische
wijzigingen zullen gaan voordoen
in de werking en grenzen van de
nationale souvereniteit.
Men moet niet te licht denken
over deze opgave: het behouden
en versterken van het Koning
schap in een wereld, die naar
groter verbanden zoekt als enige
waarborg tegen zelfvernietiging,
waarbij de nationale souvereini-
teit ongetwijfeld zal worden in
geperkt en gedevalueerd. Het is
waarschijnlijk een nog zwaarder
taak dan waarvoor Koningin
Wilhelmina gestaan heeft bij be
houd van Oranje voor Nederland
Ruitersport, een Koninklijke
sport, een vorstelijke diena
resse. Prinses Beatrix in
jeugdiger en minder bezette
dagen tijdens een rit door de
bossen in het Gooi.
Voor sport kan onze Kroon
prinses altijd een groot en
thousiasme op brengen, zoals
tijdens een Nederlandse
strijd in de vorige Olympi
sche Spelen bij het water
polo. Zij werd toen vergezeld
door Prins Bernhard.
Een foto, genomen tijdens
het eerste bezoek van Prinses
Beatrix aan de West, een van
de opnamen die haar de bij
naam „Prinses Glimlach" be
zorgden.
Koningin Wilhelmina in de
aanvang van haar bewind en
vooral in de heroriëntatie der sa
menleving in en na de wereld
oorlog, Koningin JuliSna in de
gewijzigde verhoudingen in de
relatie tussen Nederland, de voor
malige overzeese gebiedsdelen en
de wereld als geheel.
Er zijn meer corresponderende
eigenschappen in aard en hande
len. Wij denken aan de typerende
eigenschap van Prinses Beatrix
om mee te lijden met het leed
van anderen: haar kinderlijke,
maar zeer bewuste reacties op
verhalen over de noodtoestand in
het vaderland tijdens de honger
winter, haar hulpacties ten tijde
van de nationale ramp die ons
land trof op haar verjaardag in
1953, haar leidende functies ook
bij de poliobestrijding, bij acties
voor de herbouw van Dousadj,
welke functies zij geenszins op
vatte als erebaantjes. Haar werk
voor de poliobestrijding roept
herinneringen op aan soortge
lijke acties waaraan de naam van
grote Oranjes verbonden zijn, de
Emmabloemcollectes ten bate
van de tbc-bestrijdlng en het Ko
ningin Wilhelminafonds voor de
kankerbestrijding. Dank zij een
veel „wereldser" opvoeding en
een sterke democratisering in de
opvattingen omtrent de plaats
van Oranje in ons volk heeft
Prinses Beatrix de kans gekregen,
veel meer aan dergelijke acties te
geven dan slechts haar naam.
Het zijn zaken, die het volste
vertrouwen rechtvaardigen, dat
Prinses Beatrix mettertijd door
houding en acceptatie van de
in een tijd, dat alom in de wereld
de tronen wankelden en ineen
stortten.
Maar dit alles grijpt te ver
vooruit op de toekomst, nu van
daag in de eerste plaats feest
vreugde en dankbaarheid om het
heden ons brachten tot het
schrijven van een portret van
haar, die ons met haar besluit ge
lukkig heeft gemaakt: Kroon
prinses Beatrix, Prinses Glim
lach.
Kunnen wij dit portret niet het
beste laten in de stijl, waarin zij
zelf haar beeldend werk uitvoert?
In enkele forse lijnen, zoals wij
die tot dusver trokken, zonder
franjes en precieuze nuancerin
gen. De kern samenvattend en
open, ontdaan van bijkomstig
heden neerzettend.
Dan past naast dit portret-
naar-eigen-stijl ook een wens-
naar-eigen-stijl: bondig en
krachtig in eenvoud.
Het gehele Nederlandse volk
wenst zijn Kroonprinses en allen,
die haar dierbaar zijn, geluk met
deze voor haar persoonlijke leven
zo belangrijke gebeurtenis.
Moge de toekomst voor Prinses
Beatrix en haar verloofde bren
gen wat zij er van hopen en ver
wachten en moge onze Kroon
prinses voortgaan haar mede
mensen in zeer brede kring het
geluk te schenken, waartoe haar
naam oproept.
P. BOK
Renée heeft de iets jongere
Prinses - ook tijdens haar geza
menlijke studie in Leiden - dik
wijls met overtuiging kunnen
verzoenen met de consequenties
van haar uitzonderlijke positie,
met het feit dat grenzen, vrijhe
den en plichten bij haar anders
liggen dan bij de „gewone" men
sen, met wie zij niettemin bewust
in zo nauw mogelijk contact was
gebracht als „gewoon" Hollands
meisje. Onder meer door deze
vriendschap heeft Prinses Bea
trix nuchterheid, zakelijkheid ge
leerd en ook de moed om
over desillusies heen te groeien.
Analoog aan de keuze, welke
Koningin Wilhelmina deed toen
zij de schoolvorming van
Prinses Juliana toevertrouwde
aan de vooruitstrevende paeda-
goog Jan Ligthart, liet Prinses
Juliana haar kinderen (als gewo
ne schoolkinderen) naar de
„Werkplaats" van Kees Boeke in
Bilthoven gaan. Daar leerden
Beatrix en later ook Irene en
Margriet in het gewone school
leven gewone kinderen van eigen
leeftijd kennen onder zo normaal
mogelijke omstandigheden.
Een voor een Koningskind in
dubbel opzicht merkwaardig vrije
sfeer voor zelfontplooiing, maar
ook een sfeer, welke haar evenals
in de verdere school- en studie
jaren desillusies bracht, waarop
wij reeds zinspeelden: de gehui
chelde vriendelijkheid die zij
spontaan dacht te zijn, de lof die
berekenend bleek. Het waren din
gen die haar reeds vroeg leerden
door het uiterlijk heen te zien,
een eigenschap die Vorsten zo
zeer behoeven, juist misschien in
deze tijd, waarin de monarchie
alleen kan rusten op wederzijdse
eerlijkheid in daad en gevoelen.
Teleurstellingen ook van an
dere aard hebben op haar weg
gelegen tijdens haar onvergete
lijke jaren in de Werkplaats,
later in het Baarns Lyceum en
aan de Leidse Universiteit, maar
ook in het gezinsleven.
Zij leerde daardoor vroeg, dat
het leven hard kan zijn, hard
vochtig zelfs, zonder onderscheid
tussen „gewone mensen" en Ko
ningskinderen. Het lot van het
jongste Prinsesje, waarvoor zij
een diepe liefde opvatte, heeft
haar evenzeer getroffen als haar
ouders, en moeilijkheden van zeer
persoonlijke aard zijn ook de le
den van dit gezin, levend in het
„glazen huis" van Soestdijk, niet
voorbij gegaan.
Zij heeft teleurstellingen ge
dragen, overwonnen door de wel
licht belangrijkste van haar uit
eenlopende eigenschappen: een
grote mate van sportiviteit, zowel
naar lichaam als naar geest.
Op zeer jeugdige leeftijd bleken,
Beatrix en Irene de grote sport
liefde van hun vader te delen: de
ruitersport. Een edele, koninklij
ke sport, waarin liefde voor de
natuur, liefde voor het leven,
lichaamsinspanning en ontspan
ning hand in hand gaan met gra
tie. Wie de enigszins kleine
en ietwat fors gebouwde
gestalte van Prinses Beatrix op
pervlakkig ziet, zou in haar niet
de geboren amazone herkennen,
noch de zeilster of de vaardige
skiloopster, die zij getoond heeft
te zijn. Van jongs af aan echter
heeft zij een unieke training op
het gebied van de ruitersport ge
had dank zij de leiding van haar
vader, dank zij de royale gelegen
heid, welke voor haar bestond om
zich aan sport te wijden, en voor
al ook dank zij een aangeboren
liefde voor de natuur en voor die
