Zij die gelukkig maakt r Prinses Sierlijk, snel, vol speelse beweging, gracieus het spel van de wind volgend, maar toch fors, met een stoere eerlijke lijn, hecht verhonden met water en lucht heide, en welbewust een eigen houding en koers handhavend tegen de onverhoedse windvlagen in, zo dartelt een Lemster aak over de Wad denzee, de Zeeuwse wateren, het IJsselineer en de talloze vaarten die alle delen van het land verbin den: het is „De Groene Draeek", met de standaard van Prinses Beatrix onder een wijd uitwaaiende, de vrijheid van de open Hollandse lucht zoekende wimpel in het topje van de mast. Dit door en door Nederlandse zeiljacht, een geschenk voor haar achttiende verjaardag, is type rend voor onze Kroonprinses: niet teer maar krachtig, niet drotnerig-zwevend of ijl-doorzichtig als een sprookjesprinses, maar stevig met de wereld verhonden, sterk, eerlijk en open van karakter, met een robuste charme en een onbevangen en zelfbewuste persoonlijkheid. Even ronduit en treffend als haar naam: Beatrix, Zij die ge lukkig maakt. Dit geluk heeft zij ook in deze dagen velen geschonken: in de eigen persoonlijke kring vanzelfsprekend het meest, maar toch in sterke mate ook aan het gehele Nederlandse volk, en met dezelfde openhartige, eerlijke onbevangenheid die het kenmerk is van haar wezen. Hoezeer kunnen wij dit geluk onverdeeld aanvaarden, nu wij in het verleden hebben geleerd, dat gebrek aan openheid het medebeleven van geluk dikwijls tragisch verstoren kan Op een moment als dit hebben wij er meer dan ooit behoefte aan, ons te realiseren wie dit dan wel is, deze Kroonprinses, Zij die gelukkig maakt. Prinses Glimlach, die de partner gekozen heeft waarmee zij haar ongetwijfeld zware toekomst in dienst van ons allen tegemoet hoopt te gaan. Prinses Beatrix is een realiste, iemand die - mede door de we tenschap dat een zware taak haar leven naar alle waarschijn lijkheid vullen zal - zoekt naar een hechte band met de werke lijkheid, iemand die met beide voeten stevig op de grond wil staan. En dat met beide voeten op de grond staan betekent in deze tijd ook, misschien zelfs wel juist voor een Koning of Konin gin, eerlijkheid tegenover de we reld, het leven en zichzelf. Zij is nimmer op haar mondje gevallen geweest: niet een gevolg van opvoeding alleen, maar ook een eigenschap van nature. Dat werd al duidelijk toen ze nog maar vier maanden telde en het tijdens de doopplechtigheid on bedaarlijk uitschreeuwde; het bleek in haar gehele schooltijd toen ze beslist niet door een nog niet door haarzelf begrepen uitzonderlijke positie of door de bedeesdheid van anderen - tel kens weer haantje-de-voorste was en op ondubbelzinnige wijze verkondigde wat in haar ge dachten leefde. De tijd waarin zij opgroeide van baby tot kind, was er overi gens waarlijk niet een, waarin men een blad voor de mond placht te nemen. Het was een tijd van praten, van hardvochtige woorden, van hysterische woor den, van brallende woorden, van sussende woorden, van voorzich tige en zelfs bange woorden. Het was de tijd van het bloedeloze „München", van Hitleriaanse waanzin, de opgeblazenheid van Mussolini, van Chamberlainse twijfel en aarzeling. Toen die woorden overgingen in weerzinwekkende daden, toen Beatrix aan de wieg stond van De beeldende gaven, welke haar grootmoeder toonde in haar schilderkunst, zijn in haar ook in die tijd ontwikkeld. Haar artis tieke werk van later tijd, vooral boetseren, beeldhouwen en teke nen, wordt gekenmerkt door die zelfde gehechtheid aan „vaste grond", die haar karakter toont: dierfiguren, die met wat overdre ven, maar niet onnatuurlijk aan doend forse poten op de grond staan. Zo is ook haar handschrift, dikwijls een zeer goede expressie van het karakter, een uiterlijk beeld van beheerste innerlijke kracht, sierlijk van eenvoud en zonder de precieuze franje, die zo vaak het kenmerk is van aarze ling of luchthartigheid. Haar stijlvol eenvoudige initia len „BvO" voor „Beatrix van Oranje", die dit artikel sieren zijn hiervan een sprekend voor beeld. Beatrix heeft het zelf zeer betreurd, dat zij steeds minder tijd aan haar artistieke werk is Een opname van onze Kroonprinses toen ze nog maar een turf of wat hoog was, met haar pas geboren zusje Irene op schoot. Haar min of meer onbekommerde jaren buiten het geteisterde Nederland lagen toen nog in het verschiet. -J haar zusje, dat uit ij del gebleken hoop de naam Irene had ontvan gen, moest zij, nog slechts twee jaar oud, de ballingschap aan vaarden in het verre Canada, vanwaar zij met haar ouders en twee zusjes eerst vijf jaar later als schoolkind kon terugkeren. In Canada heeft zij op Jonge leeftijd in het wel verscheurde, maar op een merkwaardige ma nier toch hechte en ongekend In tieme familieleven het grootste aandeel gehad in het smeden van een sterke band tussen de oudste kinderen van Oranje. Hier ont plooide zij haar op zelfs jeugdige leeftijd bijna moederlijke liefde voor andere kinderen en hier leerde zij bovenal de natuur ken nen, bewonderen en liefhebben, het leven daardoor te zien op een realistische wijze. kunnen gaan wijden, eerst door haar studie in Leiden, en geleide lijk aan ook door haar steeds uit gebreider en veelvuldiger repre sentatieve en andere taken. Zij schroomde nimmer te erkennen, dat haar beeldende werk de toets van medogenloze kritiek niet kan doorstaan, maar het is zeer, zeer ver boven de mid denmaat en hield beloften in, die wellicht alleen door gebrek aan tijd niet verwezenlijkt zullen worden. Het is te hopen dat zij, ook wanneer zij eenmaal tot de zwaarste taak geroepen is, niette min tijd zal vinden zich op deze meest individuele wijze uit te le ven als een ontsnapping aan een te knellende band van plicht, ernst, zorg en vormelijkheid. Zeer belangrijk ls in haar Ca nadese tijd ook de grote vriend schap geweest tussen Beatrix en Renée Röell, het dochtertje van een vriendin van Prinses Juliana, dat zij reeds in Nederland had leren kennen. Op de laatste foto, die van haar in Nederland werd gemaakt vóór haar ballingschap, speelt Beatrix met dit vriendin- netje-voor-het-leven bij de in gang van de schuilkelder bij het Huis ten Bosch. Kinderen, vooral Koningskin deren zijn nimmer vrij in de keu ze van vrienden en vriendinnen; zij kunnen slechts kiezen uit een een voorgesorteerde collectie, die door de ouders acceptabel wordt geacht. De vriendschap tussen Beatrix en Renée is gebleken bestand te zijn tegen de overgang tussen ge dwongen keuze van de jeugd en vrije keuze van de volwassenheid. Jarenlang bleven zij eikaars persoonlijkheid aanvullen. De enigszins vroeg-ernstige en voor zichtig - evenwichtige tegenover en naast de drieste, uitbundige, zeer bepaald gerichte natuur van Beatrix. De invloed van deze vriend schap op de vorming van Prinses Beatrix is zeer groot geweest, hoewel invloeden van deze aard nimmer in maten zijn uit te drukken. Een vriendelijke „bobby" helpt de kleine Beatrix over een Londense straat, terwijl haar moeder met Irene in de kinderwagen haar al is voor gegaan in de donkere dagen tussen het vertrek uit Neder land en de doorreis naar Ca nada. Het begin van een zeer invloedrijke ballingschap.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 3