Schrijven is wel iets
anders dan vertellen
Heimwee naar liet dorp?
wij dacjjs.0me.n0sn
Geeft uw paspoort
niet af
Zaterdag 12 juni 1965
Pagina 1
J^T A DIT erbarmelijke voor-
1 voorjaar hopen we op
zon, veel zon. En het is logisch,
dat als het warm weer is, we
er zoveel mogelijk van willen
profiteren en dan onmiddellijk
de Noord- of Kat-) wijk
nemen naar zee. Noord wijk als
u niet op een cent hoeft te kij
ken en 's avonds wat. mondain
vertier zoekt. Katwijk bij voor
keur als u er met het hele gezin
een dagje op uittrekt.
Katwyk is een typische familie
badplaats. Het is niet alleen goed
koper dan Noordwijk, het is ook
veel meer ingesteld op het gewone
gezin. Wat het laatste betreft, is
Katwijk overigens nog niet aan het
eind van zijn Latijn, want het ont
wikkelt zich nog steeds in deze rich
ting. In elk geval is de situatie er
nu zo, dat men niet de hele dag
met zijn kinderen op het strand
hoeft te blijven bakken, waarvoor
trouwens vooral de jongsten weinig
geduld kunnen opbrengen.
Is het zonnig weer en staat er
weinig wind, dan kan men in een
sloep een uurtje de zee op. Is de
lucht wat betrokken, dan doet men
er verstandiger aan in de overdekte
rondvaartboot te stappen, die enkele
malen per dag vanaf de Prins Hen
drikkade koers zet naar de Kager-
Het is alweer zover.
Zoals u onlangs in de
krant hebt kunnen lezen,
gaat dit jaar 28 procent
van de Nederlandse be
volking in juni met va
kantie. Dat betekent, dat
de jaarlijks terugkerende
strijd om een „eigen"
vierkante meter strand,
bos of hei nu al in volle
hevigheid aan de gang is.
En wie vreest in eigen
land niet te zullen slagen
(te druk, te nat), zoekt
het verder dan ooit: Israël
het Braassemermeer.
Voor kinderen van 4 tot 12 jaar zijn
er in juli en augustus elke donder
dag strandspelen bij het restaurant
De Zwaan. Men kan een partijtje
midgetgolf spelen, tennissen en
paardrijden.
Het volgende kan gebeuren: de
zon schjjnt uitbundig als u 's och
tends met uw gezin naar het Kat-
wijkse strand trekt, maar tegen het
middaguur slaat het weer plotseling
om, een normaal verschijnsel in
Nederland. Dan is er nog geen man
overboord. In de richting van Was
senaar, net voorbij het marine
vliegkamp Valkenburg, bezit Kat
wijk in „De Pan van Persijn" een
recreatiegebied, dat niet tot de
grootste, maar wel tot de gezellig
ste van deze streek behoort. Het is
stevig begroeid (en dus beschut),
bezit een eendenvijver, een herten
kamp en een heel rustiek theehuis,
en speciaal voor de kinderen zijn er
speelweiden, klimrekken, klimbo-
men en een zandbak.
Men kan ook de duinen ten noor
den en ten zuiden van Katwijk in,
als men tenminste tussen 9 en 12
uur 's ochtends (op werkdagen) bij
het politiebureau een duinkaart
heeft gehaald. En mocht het werke
lijk slecht weer worden, dan zit men
met de bus binnen het kwartier in
het Dierenpark Wassenaar.
Nog wat activiteiten van de Kat-
wijkse VVVlampionoptochten, red
dingsdemonstraties, puzzelritten,
sportwedstrijden, concerten, caril
lonbespelingen en op vier zomer
avonden vuurwerk.
Een klein deel van het Katwijkse strand met op de achtergrond de schilderachtige Oude Kerk
ook wel bekend als het Witte Kerkje.
)fi
In opdracht van de Commissie
voor de Deltazaken van de
Ned. Herv.kerk is enkele
maanden geleden een interes
sante studie gepubliceerd over
de mogelijkheden van gemeente-
vormen in de stadssamenleving.
„Kerk in stedelijk perspectief" is
de titel van deze studie, uitge
geven door het Boekencentrum
N.V. in Den Haag.
De beleving van de stadssa
menleving zal van persoon tot
persoon wel zeer verschillen. Zo
negatief als men in het begin
van deze eeuw zich over de stad
heeft uitgelaten, zult u het toch
wel niet doen. De stadslucht is
wel als gif gekarakteriseerd. En
hierbij dacht men dan niet aan
uitlaatgassen en andere lucht
vervuiling, maar aan een geest
vijandig aan alle godsdienst en
geloofsleven.
Natuurlijk valt niet te ontken
nen, dat met de groei van de
steden en de verhuizing naar de
steden ook de onkerkelijkheid
sterk is toegenomen.
Stedebouwkundig mankeerde
er dan ook wel het een en ander
aan de vormgeving. Was de stad
niet vaak in hoofdzaak alleen
maar een opslagplaats van
werklieden onder de rook van
fabriekspijpen? Er zijn Leide-
naars genoeg, die hierover nog
weten mee te praten.
Gelukkig is er veel veranderd,
al bluft er nog genoeg te wen
sen. Het heimwee naar het dorp
komt nog wel voor, maar de
meeste stedelingen, die van het
platteland afkomstig zijn, willen
toch niet meer terug, voor zover
ik dit beoordelen kan.
Toch, aldus bovengenoemd so
ciologisch rapport, wordt nog
dikwijls gedacht vanuit dit
WOORD
VAN
BEZINNING
heimwee naar de dorpssamen
leving. Zowel bij stedebouwkun
digen als binnen de kerk. De
wijkgedachte en de wijkgemeen-
te gedachte passen niet in het
modern-stedelijke leven. Heeft
de stadsmens er wel behoefte
aan. dat men hem kent en groet
in z\jn woonomgeving? Geeft de
anonimiteit hem niet een ge
waardeerde vrijheid?
Hij kan nu zelf zijn contacten
kiezen. Lang niet altijd groeit
er intimiteit met de buren of
mensen uit de naaste omgeving.
Als men in de kerk van de wijk-
gemeenten één gezin wil maken,
berust dit op het foutieve uit
gangspunt, dat mensen, die toe
vallig in eikaars nabijheid wo
nen. ook intensief met elkaar
moeten omgaan. Komt het in
grote wijkgemeenten trouwens
ooit verder, aldus nog steeds het
rapport, dan enige onderlinge
bekendheid?
Er wordt een vergelijking ge
maakt met het muziekleven. We
kennen daar de grote concerten.
Tijdens die concerten is er een
echte verbondenheid, maar
daarna gaat men uit één. Het
elkaar kennen speelt geen rol.
Inderdaad kan men op deze ma
nier ook een kerkdienst intensief
beleven: denkt u maar eens aan
een dienst die u tijdens uw va
kantie meemaakt ergens in Ne
derland of daarbuiten. Daar
naast is er in het muziekleven
ook in kleine groepen muziek
beoefening. Laat zo het gemeen
te-zijn ook functioneren in be
paalde groepen. Dit kunnen be
roepsgroepen zijn, te denken valt
aan studenten en academici,
laat de leeftijd ook een rol spe
len (jeugd, jonge gezinnen, be
jaarden) en niet te vergeten de
instelling van de mensen; de ene
mens denkt graag en bezint zich,
de ander wil de handen uit de
mouwen steken.
Het gaat er hierbij niet om de
kerk te spliten in groepen. Maar
de studie becritiseert de gedach
te dat het een unieke opdracht
van de kerk is allen als één ge
zin. ondanks alle verschillen, te
betrekken binnen de ene wijkge-
meente.
Dit is maar een facet uit het
137 pagina's tellende rapport,
dat een schat van gegevens be
vat over de ontwikkelingen in
Hoogvliet en Spijkenisse en van
daaruit lijnen trekt naar „de
kerk in de stad".
We zullen er goed aan doen
ernstig te luisteren naar de so
ciologen.
Aldus ook de Leeuwarder Cou
rant, maar de schrijver in die
krant kan niet nalaten er aan
toe te voegen: „Eén ding kan en
mag de kerk echter nooit uit het
oog verliezen: dat zij een ge
meenschap is van gelovigen, die
over alle scheidsmuren van
stand, beroep en ras heen gaat
Wanneer men de gemeente gaat
verdelen in allerlei groepen op
basis van stand, beroep, leeftijd,
intelligentie-quotiënt en belang
stelling, verliest zij ook de laat
ste rest van aantrekkelijkheid
voor de buitenstaanders". En ik
kan al evenmin nalaten dit aan
U ter overweging door te geven.
Want dit is toch niet alleen
maar heimwee naar het dorp?
H. BOUTER,
hervormd predikant
te Leiden.
kan het beste zijn schreden richten
naar Noordwijk met zijn vele
terrasjes en en tiental bars en
dancings. Noordwijk is trouwens
toch wel een plaats die mogelijk
heden biedt voor wie graag eens
echt wat anders dan anders doet.
Zwemmen in verwarmd zeewater
bijvoorbeeld of een saunabad ne-
men.bowling of roll curling, paard
rijden in de naaldbossen ten westen
van Noordwijkerhout of golfen.
De WV organiseert wat eenvou
diger amusement: taptoes, concer
ten, drumbandshows en in juli en
augustus vier vuurwerken. Ook is
in bescheiden mate aan de kin
deren gedacht. Op 21 juli en 19
augustus zijn er voorstellingen van
het kindercircus Elleboog. Op 26
juni zijn er om twee uur 's middags
zandbouwwedstrijden (een Frans
idee!) voor kinderen van 12 tot 14
jaar, met als lokale hoofdprijzen
rondvluchten boven het strand; in
de internationale finale is een re
tourvlucht naar Japan te winnen.
Andere attracties van Noordwijk:
twee midgetgolf banen, tennisbanen,
drie maneges en boottochten.
Wie graag strand en duin combi
neert, zij het Wassenaarse Slag van
harte aanbevolen. Ten noorden van
't Slag, richting Katwijk dus, strekt
zich zo'n brede strook vrij duin uit,
dat men er zelfs op vrij drukke da
gen in alle rust in een „pan" kan
liggen bruin bakken. Vlakbij het
Wassenaarse Slag, maar in de
andere richting, is 09k het Duin
park, waar prachtige wandelroutes
zijn uitgezet, waarover de volgende
keer meer.
Liefhebbers van een uitgesproken
rustig strand, kunnen ook aan hun
trekken komen, als zij zich enige
moeite geven. Heel aantrekkelijk is
het Duindamse Slag ten noorden
van Noordwijk (te bereiken vanuit
Noordwijkerhout of vanuit Noord
wijk via de Duinweg), maar er loopt
geen autoweg door de staatsbossen,
Egypte, Griekenland,
Joego-Slavië.
Of worden het dit jaar
voor u niét de piramiden
van Memphis of de pal
men van Majorca? Kun
nen er deze keer evenmin
twee weken pension op
de Veluwe af? Blijft u
met uw gezin gewoon
thuis? Dan wacht u een
dankbare taak. Want
meer dan wanneer u zou
vertoeven in Oostenrijk
of Zuid-Limburg, zullen
uw fantasie en improvi
satievermogen op de
proef worden gesteld.
Zoals dr. L. van Ege-
raat al heeft gezegd, is
thuisblijven een van de
moeilijkste vormen van
vakantie vieren, maar ze
ker niet één zonder moge
lijkheden, wel een weinig
kostbare.
Met een vakantie in
eigen omgeving kunt u
alle kanten op: u bent uw
eigen reisleider en uw
eigen hotelier. Met goed
weer maakt u excursies
die u zelf hebt uitgestip
peld; en als het regent,
hebt u alle comfort van
thuis. En mocht u nog
niet alle mooie plekjes
rond Leiden kennen, dan
vindt u vandaag of de
komende zaterdagen
misschien wel iets bij de
tips voor dagtrips, die wij
in samenwerking met de
plaatselijke VVV's heb
ben verzameld.
die dit strand van de „bewoonde
wereld" scheiden. Het laatste stuk
moet men dus wandelen of fietsen.
Maar dat kan op zichzelf al een
genoegen zijn.
Op een betrekkelijk stuk stil
strand komt men ook, als men een
aantrekkelijk ommetje maakt
door het recreatiegebied Meyendell
in Wassenaar. Tegenover het thee
huis is een rijwiel- en wandelpad
dat door de duinen naar zee slin
gert.
Mogen we tenslotte de Bollen
streek niet vergeten, die tegenwoor
dig een „eigen badplaats" (welis
waar Noordwijks grondgebied) heb
ben: het Langevelder Slag. Auto
wegen leiden vanuit Lisse en Hil-
legom tot vlakbij het strand, waar
een groot parkeerterrein is aange
legd. De accommodatie bij zee, een
restaurant en winkel o.a., is dit
voorjaar gereed gekomen.
VOLGENDE WEEK
DE DUINEN
De Nederlandse Consumenten
bond adviseert Nederlanders, die
met vakantie naar het buitenland
gaan, hun paspoort niet af te geven
aan de hotelhouder of eigenaar van
een kampeerterrein.
Velen zullen ongetwijfeld vaak
geconfronteerd zijn met het feit,
dat beheerders van hotels, kam
peerterreinen e.d., zowel in binnen-
als buitenland bij aankomst van
hun gasten afgifte van het pas
poort verlangen.
In de „Consumentengids" van
jurai schrijft de bond van het mi
nisterie van Buitenlandse Zaken
de mededeling te hebben ontvan
gen, dat het de houder van een
paspoort zonder meer verboden is
dit met welk doel ook, af te geven
aan andere personen dan die, welke
het recht hebben tot het Innemen
van paspoorten (politie e.d.).
Alleen in Zwitserland is de eige
naar van een hotel of kampeer
terrein formeel verplicht voor even
tuele politiecontrole het paspoort
van de gast in te nemen.
De consumentenbond adviseert
om aan de hotelhouder of kam-
peerterreinbeheerder in een ander
land dan Zwitserland, die toch om
afgifte van het paspoort vraagt om
zekerheid te hebben dat de gast
zich niet misdraagt of zonder be
taling verdwijnt, enige betaling
vooruit aan te bieden, maar afgifte
van het paspoort te weigeren.
W. van Mancius. De Be
zoeker uit de West. De Ar
beiderspers. N.V. Amster
dam.
Dit is typisch een roman die
interessant zou zijnals de
auteur zich wat meer moeite
had gegeven. De opzet is in elk
geval de moeite waard. Van
Mancius laat n.l. eenzelfde ge
val tweemaal vertellen en wel
door de beschuldiger en door
de beschuldigde.
Zoiets kan bijzonder boeiend zijn
indien duidelijk wordt gemaakt hoe
en waar een van de beide partijen
of zelfs beide partijen een denkfout
maken, opzettelijk of niet opzette
lijk de zaak veranderen, geen kijk
of niet voldoende kijk op de eigen
daden hebben of om welke reden
dan ook zich niet houden aan de
feiten zoals die gegeven zijn. Nu is
„de" waarheid altijd een problema
tisch iets, maar in het geval van
een roman staat daat de auteur
garant voor een bepaalde gang zan
zaken. Nu ligt in „De Bezoeker uit
de West", de zaak heel simpel. Een
van de beide vertellers is krank
zinnig. Ook dit is wel aanvaard
baar hoewel de probleemstelling
en daarmee het boek toch wel erg
eenvoudig wordt Maar daat staat
tegenover dat het terrein van de
handeling zich levendig verplaatst
van Nederland naar een schip, van
het schip naar Venezuela en Cü-
ragao. Mijn bezwaar gaat echter
nog naar iets anders uit. Wat dit
boek doet vallen is de stijl, die
werkelijk een aaneenschakeling
can cliché's is. De stilte wordt al
tijd „verscheurd" of is „beangsti
gend". Bewegingen zijn „razend
snel", de tropen „zwepen de harts
tochten op", landhuizen zijn „een
zaam", smaak is „verfijnd", de
maan was „achter een wolken
bank", „spookachtig schijnsel" en
zo maar verder. Heel jammer, want
Van Mancius weet een goed avon
turenverhaal te vertellen schrij
ven is evenwel iets anders.
Renate Rubinstein. Namens
Tamar. Querido N.V. Amsterdam.
Schrijvers en schrijfsters van da
gelijkse of wekelijkse kleine stuk
jes, de z.g. cursiefjes, zijn er tallo
ze. Lezers van kranten en tijd
schriften vinden blijkbaar, naast
de gewone inhoud van artikel en
nieuwsbericht, graag een persoonlij
ke noot; iets dat iets minder met
de tijdelijkheid te maken heeft dan
oorlogsberichten, ongelukken en
kabinetscrises. Daarom moet dit
onderdeel van de pers iets heel
persoonlijks hebben en de indruk
maken bij die indruk moet het
dikwijls blijven een eigen reac
tie te zijn van degene die het cur
sief al of niet in pseudoniem on
dertekent.
Met de onvolprezen Simon Car-
miggelt aan het hoofd beschikken
we over een leger van zulke per
soonlijke reageerders op allerlei,
hier zeker daar minder schrijven
de volgens de eigen aard, die ie
der hui) eigen publiek hebben
waarop hun opmerking in de regel
is afgestemd.
Over het algemeen houden deze
regelmatige ontboezemingen het
niet, wanneer ze achter elkaar,
d.w.z. gebundeld, gelezen moeten
worden. Dat is begrijpelijk want het
zijn maar eendagsvliegen die, naar
hun aard, na het lezen vergeten en
vergeven moeten worden, een en
kele uitzondering daargelaten.
In hoeverre Renate Rubinstein,
die in Vrij Nederland schrijft on
der de naam Tamar, tot de uitzon
deringen behoort ik zou zeggen
van weL Zeker is dat haar korte
beschouwingen iets heel eigens
hebben. Het zijn in de eerste plaats
al geen vrouwenpraatjes, die be
perkt blijven tot gezin en huishou
den en die qua geestespeil gewoon
lijk niet verder reiken dan die van
de gemiddelde huishoudster en ge
zinsverzorgster. De onderwerpen
van Renate Rubinstein zijn veel
gevariëerder en wat meer zegt, ze
weet ze ook gevariëerd te behan
delen. Zij heeft een grappige, half
verlegen, half brutale kwajongens-
Boeken maRkt
achtige toon en een scherpe opmer
kingsgave voor het humoristische
detail. Als ik kijk naar artikeltjes
zoals „Gelijk", „Vliegen", „Gaaf"
of „De Nieuwe Preutsheid" dan
vind ik het eigenlijk jammer dat
zij haar kruit in deze wekelijkse
Tamars verschiet. Met haar talent
en haar pientere intelligentie moest
ze op breder terrein kunnen wer
ken. Wellicht heeft ze dat zelf ook
al ontdekt, gezien haar opmerking
over deze Tamar „een wezen dat
mij verwant is als gisteren aan
vandaag".
Ljef Nikolajewitsj Tolstoj. Kin
derjaren. De Bezige Bij. Amster
dam.
Ik vraag me weieens af of jeugd
werk van de onsterfelijken
daartoe kan men Tolstoj toch re
kenen niet overschat wordt. Dat
ligt enigermate voor de hand. Ie
mands reputatie toch, of dat nu
een goede of een slechte is, zit on
verbrekelijk aan hem vastgelijmd
en de lezer resp. criticus behoeft)
helemaal niet van onderscheidings
vermogen ontdaan te zijn, indien hij
geloof hecht aan die reputatie en
dus in dit speciale geval aan
de grootheid van het werk van Tol
stoj. Hier voegt zich nog aan tos
het feit dat jeugdherinneringen,
zoals deze, beschouwd worden als
goede wegwijzers tot beter begrip
van het gehele oeuvre, zijnde per
soonlijke levensfeiten. In hoeverre
dat juist is: a. dat Jeugdherinne
ringen op feiten zouden berusten,
b. dat ze goed zijn om beter te
begrijpen, wil ik in het midden
laten. Vooral het argument blijkt
me twijfelachtig.
Deze „Kinderjaren" van Tol
stoj dan zijn mi niet meer dan de
herinneringen van een beschaafd,
welopgevoed jongetje met een
zachtmoedig hartje. Een Jongetje
dat keurig in zijn omgeving past,
dat een versje maakt voor groot
moeders verjaardag, dat weet dat
ook bedienden gevoel hebben en
deugdzaam kunnen zijn. De her
inneringen dus van een kind dat
de traditionele opvattingen betref
fende goed en kwaad ter harte
heeft genomen en zijn best doet
een goed jongetje te zijn. Een en
ander met talent beschreven. Maar
wanneer de naam Tolstoj er niet
onder stond, dan vraag ik me toch
af wie zich op het moment voor
deze zaken zou interesseren.
CLARA EGGINK,
