Janaceks' „Makropoulos" en
Bennetts' „Mines of sulphur'
Jaaruitvoering van de
„Leidse Muziekschool"
kunst
kAleiöoscoQp
Hulde aan dirigent
en de regisseurs!
Diverse ensembles
met veel variatie
15 deelnemers aan
directiecursus N.R.U,
Mr. J. den Daas wordt
dagelijks leider
van Holland Festival
LbiiiaCti uauoLAD ZaïluDAü iZ JcNi x»o5
SADLER'S WELLS PRESENTEERT:
gesproken in de lyn der Engelse tra
ditie: en naast figuren als Schoen
berg, Puccini en zelfs Menotti die
in dit verband geen kwalijke referen
ces zün kon men hier ook wel
de invloeden van een Purcel en een
Britten (belangstelling voor avontu
riers uit de onderwereld) signaleren,
invloeden die men een jeugdig toon-
l kunstenaar natuurlek moeilijk euvel
I kan duiden en die hij bovendien al
tot een heel eigen en persoonlijke
idioom heeft geassimileerd, zodat
I men Richard Rodney Bennett zon-
der reserve mag begroeten als een
begaafste operacomponisten
(Van onze Parijse correspondent)
:T twaalfde seizoen van het Theater der Naties (dat ove
rigens over de ganse linie tot op ongeveer de helft van de
gere tijdsduur is ingekort), biedt helaas ook de Parijse opera-
:en. die wat het hedendaagse stuk bij de eigen Franse instel-
n betreft, maar nauwelijks aan hun trekken komen, veel
er evenementen dan de voorafgaande elf jaren,
ingevolge van de taalbarrière die voor het gesproken theater
wel aanzienlijk hoger en storender bleek dan aanvankelijk
berekend, werd de laatste jaren door de directie het accent
uitenlandse bijdragen juist steeds duidelijker verlegd naar de
i, het ballet en de folklore, vormen en uitingen die uiteraard
of veel minder linguistieke problemen stellen.
Instinct voor
dramatiek
karakter van complementair
ncht. ten opzichte van de
Ie Qpera-instellingcndie dus
'ijd co veel. moeite otidervin-
n buiten het beperkte krivge-
het archi-bekende 19de
repertoire te treden, droe-
itussen óók bij de eide wer-
die dit seizoen dor de En-
Sadler's Wells uerden gege-
twee enkele voorstellin-
ip een totaal van zo'n 50
it blijft niettemin maar zuinig
\eten, en de melomanen past
ir dus wel enige droefenis.
Voorbeeldige1,
kwaliteit
lenis die niettemin getemperd
loor de voorbeeldige kwaliteit
ngelse voorstellingen, waarin
sikale en de dramatische ele-
met elkander waren geinte-
tot een graad die men bij een
npvoering maar hoogst zelden
ernt: kwaliteiten die primair
rekeningen geschreven kon en
van de jonge dirigent Colin
de regisseurs John Blatchley
In Graham, die in dienst waren
van twee opera's welke die
ringen tenvolle waardig wa-
macek's „Affaire Makropou-
Bennett's „Mines of sulphur",
uur van Janacek die in 1928
wren, heeft voor Frankrijk
et zo lang geleden geslagen,
alweer het Theater der Na-
eft men hier enkele jaren ge
net zijn komische opera „Het
rosje" kennis kunnen maken,
lien hebben door diverse gram-
lopnamen ook zün symfoni-
religieuse werken waar
de indrukwekkende Slavische
bekendheid en toenemen-
ondering verworven,
tkropoulos-opera die geschre-
op een gegeven van Karei
stamt uit de laatste jaren
ït leven van de Tsjechische
en vertoont alle eigenschap-
n passie, warmbloedigheid en
»nde melodiek die Janacek
reeks aan de nationale fol-
in zijn land scheen te ont-
Helaas leek Janacek die, qua
sard, eerder voor de simpele
btelykheid van een sprookje
volksdrama was geboren, met
ietwat duister mengsel van
ij en zwarte magie geen bij-
gelukkige greep te hebben ge-
Na dit werk, dat door de Boheem
se meester op zün 70ste jaar geschre
ven werd, presenteerde Sadler's Wells,
de tweede avond, een opera van ei-
i gen bodem, „The mines of Sulphur",
j die de Engelsse Boulez-leerling Ri-
I chard Rodney Bennett op de leef-
l tijd van 28 jaren componeerde. Ben-
j nctt behoort met Henze tot de libe-
I rale vleugel van het seriële kamp en
met zyn Duitse geestverwant en
Marie Collier als zangeres
Emilin Marty en John Fryat als
I een harer minnaars in janacek's
j mines o[ sulphur
kunstbroeder heeft hij bovendien ook
nog het instinct voor dramatische
situaties gemeen. Situaties waarvan
hü, voorlopig, echter gelukkiger het
psychische klimaat in subtiele klank
nuanceringen weet te evoceren, dan I
het middels aria's, duetten cn en-
sembles te dragen, te voeden, te stu
wen en te stimuleren.
Ook Bennett had zich hier bediend
van een libretto van de hand
van de jeuïge dramaturg Beverley I
Cross dat aan dramatische ver-
wikkelingen en psychologie veel ho- I
gere eisen dan een doorsneetekst- j
boek stelde. De titel was door de
librettist ontleend aan een tekstre
gel uit Othello „de verdenkingen
gloeien als sulfaatmij nen" die zich i
hier richt op een Henry Jamesach-
tige geschiedenis over een inbrekers
bende waarvan de misdaden van
roof en doodslag, volgens Hamlet-
procédé, even later worden geprojec- j
teerd ir. een toneeldrama dat zo, als
hogere dimensie van de werkelijk-
heid, in de eigenlijke handeling is i
opgenomen.
Engelse traditie
De aula van de Louise de Coligny H.B.S. was weer goed bezet
voor de jaaruitvoering van de Stichting Leidse Muziekschool, wier
voorzitter, wethouder Sannes. in het bijzonder de aanwezigheid
van de burgemeester bij deze manifestatie op prijs stelde.
Vóór de pauze traden zes ensembles over het voetlicht, er na
vier uitverkoren jonge meisjes, aan wie het niet geringe genoegen
gegund was om in concei;tsolo door het Jeugdkamer Orkest van
Henk Briër te worden begeleid.
Twee ensembles o.l.v. Piet Kunst
hadden meer het karakter van gele
genheidsformaties. Zo het geheel, dat
een oud-nieuwe Miniatuur Symfonie
van Jurriaan Andriessen vertolkte:
blokfgluiters, omsloten door 'n boog
strijkers en gitaristen. En verder een
ensemble van zangklasjes, blokfluiten
en violen ter uitvoering van een kan
tate „Wiedewiedewenne". Met zulke
variable middelen maakt men van
alles het best mogelijke en het dank
baarste muzikaal tijdverdrijf. De
kunst-eis overheerst niet, al laat Piet
Kunst het niet aan kundige regie
ontbreken.
Anders de situatie in de Kleine
Suite van Werdin van Kunst's „Blok-
^persoon is de zangeres Emi-
tyty, die op haar ruim 300ste
indelijk afstand doet van de
drank waardoor ze al die tüd
choonheid en jeugd en haar
°P het andere geslacht had
lt handhaven. Bovendien
persoonlüke avonturen dan
orkruist door de vele compli-
ta de afwikkeling van een mil-
trfenis. De componist wist
*t zyn pregnante thema's dit
ook maar weinig transpa-
maken, zodat men van zün
dan ook vooral wel de her-
aan een onuitputtelüke
1() Ie rijkdom bewaart, waarvan
Ti tand met Capeks litteraire
T de echter wat minder evident
even.
Jongeren brengen
„The Connection''
Modern realisme
„De Artistieke Jeugdproduktie",
een j"ugdgroep uit Amersfoort, ciie
twee jaar geleden met succes een Ne
derlandse versie van de West Side
Story heeft gespeeld, begint woens
dagavond a.s. haar tournee door Ne
derland in de Leidsche Schouwburg
met een opvoering van het Ameri
kaanse toneelstuk „The Connection"
van Jack Gilber. De première daar
van is onlangs in Amersfoort met ge
mengde gevoelens ontvangen.
Aan deze voorstelling werkt tevens
mee de bekende jazzcombo van Louis
van Dijk, die zelf ook in het spel be
trokken is.
Het betreft hier een uitermate mo
dern-realistisch toneelstuk, waarin
een groep mensen, die verslaafd zijn
aan verdovende middelen, wacht op
„The Connection", in casu de man
die de „dope" zal komen brengen.
Deze groep bestaat uit een neger, een
verlopen student, een psychopaat en
een homosexueel. Voorts zyn o.a. ook
in het verloop opgenomen de schrij
ver, de regisseur en twee camera
mannen.
Het tweede bedrijf brengt de komst
van „The Connection", die de verdo
vende middelen toedient, waarop de
„slachtoffers" „high" worden. „The
Connection" heeft een meisje van het
Leger des Heils meegebracht, om aan
de politie te ontkomen. Een der figu
ren kan echter onmogelijk „high"
worden. Hij dient zichzelf daarom
met de injectiespuit een overdosis toe
en raakt in een coma.
Daarop vlucht de helft van het ge
zelschap en zegt de regisseur „Ik heb
2kt/ries?*r*huid?
i Babyderm-zeep
Bij Babyderm-zeep(dubbel stuk), -poedor,
-crème, -olie, -shampoo en -haarlotlon,
voor de kinderen tijdelijk sierlijke
wereld-delen speldjes.
Rob van Reijn op
Pantomime-Festival
De Amsterdamse pantomimespeJer
Rob van Reijn zal ons land met
een avondvullend programma verte-
"mwcordigen op het Pantomime
Festival te Ziirich. Met zyn optreden
Hordt vanavond dit Festival besloten.
ur. -
)08
Dit zeer merkwaardige stuk, dat ook
als film reeds opzien heeft gebaard,
zal ongetwüfeld ook in onze stad
sterk contrasterende reacties oproe
pen. Het is kortgeleden door het
„Modern Living Theatre" in New
York gebracht en heeft toen vele
pennen in beweging gezet. Het houdt
zich bezig met: verslaving aan ver
dovende middelen, homoseksualiteit,
eenzaamheid en verveling, proble
men, die enkele facetten van de mo
derne maatschappij beroeren.
De regie over de jeugdige amateurs
wordt gevoerd door Frans Rühl.
In de Stadsdoelen in Haarlem heeft de bekende schrijver Godfried
Bomans gistermorgen de tweede Haarlemse Kunstmarkt geopend.
Mevrouw Dresselhuys, specialiste in het emailleren, ontving de heer
Bomans in haar stand. Hij wilde nu eens weten, hoe dat allemaal wel
gaat, maar het bleek toch wel erg ingewikkeld.
Op het terrein van de voormalige Stadsdoelen staan 50 kraampjes
waar etsen, tekeningen, aquarellen, beeldhouwwerken en andere
kunstvoorwerpen worden verkocht.
Ned. Dans Theater
gaat naar Parijs
Woensdag a.s. zal het „Ned.
Dans Theater" in het Casino van
Enghier. in Parüs een drietal voor
stellingen geven. Op het programma
staan: „Madrigalesco", „Wedding ca
ke", „Essay in de stilte" en „Car-
mina Burana". De balletgroep zal
worden begeleid door het orkest van
het Casino onder leiding van Louis
Stotyn.
Het gezelschap keert zondag 20 ju
ni naar Den Haag terug.
fluiten Ensemble" <blokfluiten-„fa-
milie"), ingedeeld volgens het begin
sel van de vier registers der mense
lijke stem, waardoor alles klassieker,
evenwichtiger en voornamer wordt.
Hier paste hulde voor de keurige dis
cipline.
Nieuw voor ons was een gitaarsolo
in een concert voor strijkers en cem-
baal van Vivaldi, waarin de soliste
Liesbeth Stoute vooral in de finale
zich muzikaal ongeremd wist te
handhaven. Het ontbreken van direc
tie had op het orkestje wel enige
remmende invloeden.
Rest een Jeugdaccordeonklas o.l.v.
Louw Boellaard met werkjes van
Würthner en een accordeonorkest
met Corrie den Haan als soliste in
een Concertino van Curt Mahr onder
gelüke leiding. Dit waren organisch
complete jeugdkamerorkesten die,
zouden zü blüven, vooruitgeschoven
posten zijn voor het latere „volwas
sen-echte". De wüze waarop klank
analyse en structuurbegrip tot gel
ding kwam en stempelen Boellaard
tot een koelbloedig-wetende, zowel
als tot een sensitief inspirerende di
rigentenfiguur.
-fa Scène uit Bennetts "The
"Affaire Makropoulos".
goed aan doen zal om haar aandacht
te richten op een zingend fraserend
mededelen.
Die kunst van het fraseren is af te
luisteren geweest bij Tineke Carrière
in Telemann's Concerto di Camera
voor blokfluit en (klein) jeugdorkest,
en bij Beb Fritschi in Weber's Con
certino voor klarinet en (volledig)
orkest. Bij beide het cantabel voort -
stromen, het elastische en boetseren
de vermorgen tot een aansprekende
toonvormine. het sierlijk modelleren
het instinct van de verhouding van
het motivische als bouwelement tot
de totaliteit. Er zit carrière in Beb's
speelwijze en bij Tineke zal nog wat
toonverruiming de weg tot „groot"
spel openen. Beiden hadden ook meer
dan een half oor voor het begeleidend
Jeugdkamerorkest dat een onvoor
waardelijke garantie betekende voor
boeiende kleurige en organische bij
stand.
In Mozart's pianoconcert (414) in
A is het zo gegaan, dat Inge Rössle
het Allegro en Andante voor haar re
kening nam en Heieen Jongsma het
Allegretto. Terwijl de eerste afbeeldt
zonder interpretatie, getrouw geeft
wat er zichtbaar staat en dit doet
met soms heel aardig reliëf en goed
op gang komende virtuositeit, tekent
zich in Heieen Jongsma een pianiste
af, die in duidelük doordachte mo
tiefbelichtingen en linkerhandprofi
lering sterk uitbeeldt, met een zeer
eigen dwingend metrum.
Meisjes, die kunnen spelen
V.
Onder hen vier Nederlanders
(Van onze correspondent)
Aan de zojuist geopende 13de
internationale dirigentencursus
van de Ned. Radio Unie, nemen
15 jeugdige kandidaten (leef-
(Van onze kunstredactie)
Nu Peter Diamand leider van
het Edinburgh Festival wordt en
in verband daarmee ons land zal
verlaten om zich in Londen te
vestigen, moet er natuurlijk een
plaatsvervanger worden be
noemd. Weliswaar zal de heer
Diamand voorlopig als artistiek
adviseur aan het Holland Festi
val verbonden blijven daar
over heeft het HF-bestuur over
eenstemming bereikt met de lei
ding van het Edinburgh Festi
val maar de dagelijkse leiding
kan hij natuurlijk niet blijven
uitoefenen.
In zijn plaats zal nu mr. J. den
Daas, een der directeuren van de
(oude en ook van de nieuwe) Neder
landse Opera voorlopig voor één jaar
trachten zün huidige functie en die
van dagelijks leider van het H.F. te
combineren.
Dat heeft de voorzitter van het
Holland Festival, mr. H. J. Reinink.
gisteren in Den Haag meegedeeld. Hü
vertelde, dat het bestuur van het
HP. txmtact had opgenomen met de
directie van de Ned. Opera en dat in
onderling overleg besloten was. één
seizoen te zien of deze oplossing de
juiste'was.
Overigens ziet niemand deze toestand
als ideaal en bestendig zal hü dan
ook zeker niet zyn. Het bestuur van
het H.F. hoopt binnen niet te lange
tüd een jongere kracht te vinden, die
na een inwerkperiode van enkele Ja
ren het werk van de heer Peter Dia
mand, dus ook het artistieke, dat hü
Er zijn nog
kaarten te koop
Maandag begint nadat de
mogelijkheid tot schriftelijk
plaatsen bestellen al enige tijd
geleden werd geopend de ver
koop van plaatsen aa?i schouw
burgen. concertzalen e.d. voor het
Holland Festival. Zoals ieder jaar
circuleren er ook ditmaal weer
geruchten, dat het geen zin heeft
nog te proberen kaarten te krij
gen, omdat alles toch al lang van
tevoren uitverkocht is. De leiding
van het Holland Festival wijst
erop dat deze geruchten geen en
kele grond van waarheid bevat
ten. Weliswaar is de belangstel
ling voor de verschillende evene
menten groot, maar er is zoveel
keuze, dat deze belangstelling
zeer verspreid is. Het resultaat is
dan ook, dat er voor hen. die de
moeite nemen naar de theater
kassa's te gaan. heus nog teel wat
te koop is. Letterlijk zei de heer
Peter Diamand: „Er zijn voor
vrijwel alle voorstellingen op vrij
wel alle rangen nog plaatsen ver
krijgbaar!"
De gedachten gaan daarbü uit naar
een jonge Nederlander, want aldus
de heer Reinink „al hebben wü die
nu nog niet gevonden, het zou toch
wel heel jammer zün, als we voor
deze functie bü gebrek aan talent in
eigen land een buitenlander moesten
aantrekken.
tijden variërend van 19 tot 35
jaar) deel. Onder hen bevinden
zich 4 Nederlanders: Evert van
Tright, Jaap Zeeman, André
Presser en Hans Vonk. De Ita
liaanse dirigent Franco Ferrara
zal de cursus, waarvoor zich 55
kandidaten hadden opgegeven,
voor de zesde achtereenvolgende
maal leiden.
De heer Van Tright is de oudste
cursist (35) en geniet in ons land
reeds geruime tüd bekendheid als di
rigent van het Brabants Kamerorkest
en -koor en als hobo-solist. Hij is
woonachtig in Den Bosch. Hü stu
deerde piano en hobo (bü Jaap Sto-
tün) en is hobo-solist van het Bra
bants Orkest.
Jaap Zeeman (30) is in 't Gooi voor
al bekend als dirigent van de Hilver-
sumse Orkestvereniging. Hü heeft
deze plaats onlangs afgestaan aan
Nico Hermans De heer Zeeman is
via het onderwijs in de muziek te
rechtgekomen. Hy studeerde koor-
directie en gaf leiding aan twee
koren.
Ook André Presser <31) heeft al
ruime ervaring op het gebied van de
directie. Hy studeerde piano, cello en
orkestdirectie en was achtereenvol
gens repetitor, dirigent en muzikaal
directeur van het voormalig Natio
naal Ballet.
Hans Vonk is pas 23 jaar. Hü is 'n
leerling van Peter Eros, leider van 'n
koor en een orkest in Amsterdam en
dirigeerde o.m. een slotoonoert in
Salzburg.
Tot de buitenlandse cursisten be
horen de Amerikaan Coleridge Per-
kinson <32) uit New York en de Ca
nadees Volter Ivonowski (26) uit To
ronto. De andere deelnemers zün 4
Duitsers, nog 2 Amerikanen, 2 Itali
anen en 1 Australiër.
Tien van de cursisten krügen van
woensdag a.s. af de kans elke dag
met een van de vier Nederlandse ra
dio-orkesten te werken. V'ü' zullen
dit als werkende hospitanten een
maal in de week doen. De kandidaten
mogen (en doen dat over het alge
meen ook) meer dan één cursus vol
gen, ook al omdat de leerstof elk
jaar anders Is. De organisatie heeft
echter, om een zekere doorstroming
te bevorderen, bepaald dat elke kan
didaat maximaal driemaal de dirl«
gentencursus mag volgen.
