Eduard Flipse gaat na
35 jaar uit Rotterdam
Boeiende avond met
Shaws'Candida'
JPSv
Opbrengst kunstveiling
in Genhoes viel tegen
BOUWMEESTERPRIJZEN
Afscheidsconcert
op morgenavond
betaal met een oude camera
een deel van uw nieuwe!
camera natura
Komische situaties
kregen volle pond
De handel liet
verstek gaan
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 2 JUNI 1965 VIERDE BLAD
Hij komt nog wel eens terug!
Blijft „Ned. Comedie"
in A'damse Schouwburg?
Advertentie
EDUARD Flipse dirigeert morgenavond in Rotterdam zijn af
scheidsconcert! Hij is nog ,.pas" 69 jaar, werkt bij zijn
buitenhuis in het Brabantse Etten in de tuin, repeteert trouw
met het Symfonie-orkest van Antwerpen, speelt in verschillende
steden en landen, neemt deel aan muziekfestivals in Ostende etc.,
maar gaat weg uit Rotterdam. Hij heeft nu 35 jaar voor het Rot
terdams Philharmonisch Orkest gestaan en zal er nog wel eens een
keertje terugkomen, deze vierkante persoonlijkheid.
Wy kennen hem ook in Leiden normale salaris-regeling. Toen kwam
als dirigent van concerten, die hy
met zijn Rotterdammers voor K. en
O. bracht. Het waren heerlijk-mu
zikale avonden en voor zyn vrienden
waren vooral de pauzes en/of de
bijeenkomsten na een concert fees
ten van hartelijk weerzien.
Een vechtersbaas1
F.duard Flipse was een vechters
baas. Hij heeft gestreden voor zijn
orkest en voor zijn Rotterdams pu
bliek. Hij heeft geüverd voor de mu
ziek van de Nederlandse en de
Franse componisten als geen ander!
Als het even kon speelde hy hun
partituren, wees hen op onvolko
menheden of aperte fouten en speel
de hun muziek by herhaling. Hy
kende de honger van deze kunste
naars om hun composities steeds op
nieuw gespeeld te krijgen. Zy heten
zich desnoods uitkafferen doch lie
ver goedmoedig prijzen. Hy besefte
cok hoe ondankbaar zyn supporting
was en aanvaardde dit van lieverlede.
Toch was hy ontroerd door een
gebaar van hartelykheid een tele
fonisch gesprek, een onverwacht be
zoek aan zyn huis in de Rotter
damse Rozenburglaan. Ongekende
uren van praten over muziek, door
bladeren van partituren en ten leste
Zeeuwse verhalen.
Zondags op 't orgel
„Mot je luusteren, dér bi mien
wader is Wissekaèrke ging dat zo
éh! „Spélen zal je", zei zyn vader,
als je in de muziek wil gaan moet
je hard werken.
Zondags werd Eduard op de orgel-
bank gezet en als hy een voorspel
verkeerd speelde, schoof zyn vader
hem met één zet opzy en nam de
begeleiding over.
„Tuus, spreken we er nog wel over
was het vaderlyk bescheid.
Het was toen niet mis in de op
voeding, maar vader Flipse, zelf een
zeer verdienstelyk dirigent van mu
ziekkorpsen, het zyn zoon Eduard
en later ook zyn jongere zoon
Marius, de pianist geducht stu
deren en lessen nemen bij erkende
muziekpedagogen hier in het land
en in Frankrijk. Eduard werkte als
een paard, werd dirigent in Dor
drecht van 'n koor en bleef dit koor-
dirigeren altyd graag doen. Wie z'n
verhalen hoort over Schiedams man-
nenzangkoren, lacht tranen met
tuiten, maar zingen deden ze pri
ma, na vluchtig de zenuwachtigheid
met wat Schiedams waiter te hebben
weggedronken.
Rotterdam: dè stad!
Rotterdam werd dé stad voor
Eduard Flipse, want als dirigent
in een grandioos uniform met
gouden uitmonstering gestoken
van het Rotterdams Philharmonisch
Genootschap, gold hy als een autori
teit.
In 1930 kwam hy als eerste diri
gent voor het Rotterdams Philhar
monisch Orkest. Harde, op het ge
moed werkende muziek, moesten de
Rotterdammers hebben, omdat ze
nog geen concertvorming kenden.
Flipse „maakte" Rotterdam als de
voortrekker van hedendaagse muziek
zonder het klassieke repertoire te ver
waarlozen. De musici waren schnab-
beiaers, omdat het orkest-spelen
verre beneden een .aannemelyke fi
nanciering bleef. Maar Flipse vorm
de het tot een „echt" orkest met een
werk en bracht
Kr is bar hard gestreden in een
stad, waar men zich cultureel niet
gemakkelyk liet en nog niet laat
leiden. Een orkest zonder concertge
bouw? Dat moét dan maar, het zal
cr wel komen doch eerst na de ette
lijke ten hemel ryzende gebouwen.
Reuze-dirigent
„Flip je bent een reuze dirigent",
zei 10 jaar geleden een bestuurslid
cp een huldigingsconcert van Eduard
FJipse. „Flip", antwoorde de dirigent
tot genoemd lid, die Flip als voor
naam droeg, „ik vind prachtig wat
je zegt, maar eerst een concertzaal".
De zaal zal nu komen, een impo
sant gebouw en by de opening zal
nog altyd energieke en enthousiaste
Onrust rond de
benoeming van
museumdirecteur
Er heerst onrust rond de be
noeming door de gemeente Dor
drecht van de heer P. N. H. Do-
mela Nieuwenhuis uit Arnhem
tot directeur van het Dordtse mu
seum. Het Comité tot Behoud
Dordrechts Museum verzet zich
tegen deze benoeming. Het vindt,
dat het gemeentebestuur zijn be
voegdheden heeft overtreden,
want het Dordts museum is een
particuliere instelling.
Het comité eist handhaving van de
huidige directeur, de heer L. J. Bol.
Deze is tegen zyn zin en tegen na-
drukkelyke beloften in, ontslagen.
Morgen zal deze kwestie besproken
worden in de algemene vergadering
van de Vereniging Dordrechts mu
seum. Ook zal aan de orde komen de
bestreden oprichting van een stich
ting, die het schilderyenbezit, waar
van de waarde vyf miljoen gulden
bedraagt, in bruikleen wil overnemen
van de vereniging. Dit is door het ge
meentebestuur als voorwaarde gesteld
voor de vereniging voor de verhoging
van de jaarlijkse subsidie van f 27.500.
EDUARD FLIPSE
Eduard Flipse de helft van dit con-1
eert mogen dirigeren! Dit douceurtje I
gééft men hem graag na 35 jaren di
rigeren
Maar deze „persoonlijkheid" in ons
muziekleven zullen wy op den duur
toch wel terdege missen!
Als de gemeenteraad van Amster
dam akkoord gaat met een daartoe
door B. en W. gedaan voorstel zal
het toneelgezelschap „De Nederland
se Comedie" tot 1 september 1971 de
vaste bespeler blijven van de hoofd
stedelijke schouwburg.
I In maart 1962 kreeg „De Neder
landse Comedie" de vaste bespeling
opgedragen voor de tyd van 3 jaar.
De Amsterdamse kunstraad heeft tot
de voorgestelde verlenging geadvi-
I seerd.
Inruil-actie '65. Tot 5 juni kan het nog.
Voor oude toestel f 7.50, f 10.- of f 15.- terug.
Met nieuwe camera meedoen aan
Nationale Foto- en Filmwedstrijd.
Pierre Janssen
directeur
Rott. Academie
de bekende
televisiespreker Pierre Janssen
(„Kunstgrepen") met ingang van 1
september benoemd tot directeur van
de Rotterdamse Academie van Beel
dende Kunsten en Technische We
tenschappen, als opvolger van de
heer drs. H. J. M. Basart, die met
pensioen is gegaan.
Pierre Janssen, aanvankelijk jour
nalist, werd in 1956 conservator van
het Stedelijk Museum in Schiedam.
In 1961 verkreeg hy de Nipkow-schyf
voor zyn boeiende televisie-uitzendin
gen, waarin hy op zeer persoonlyke
wyz e het pubüek over beeldende
kunsten voorlichtte.
Laatstelyk was Pierre Janssen
kunstredacteur van het dagblad
„Parool".
De benoeming van Pierre Janssen
wyst op het verlangen naar een in-
grypende verandering van de op de
Rotterdamse Academie heersende
sfeer. De heer Janssen ziet zijn taak
niet als een tydelijke. Hy is ervan
overtuigd dat hy zich er aan kan
wyden met tenminste dezelfde vol
harding als die, welke hy voor het
Schiedamse museum heeft opge
bracht.
„Vergeet niet", zei hy ons, „dat ik
het daar 6 jaar lang heb volgehouden
zoals ik ook voor de tv al 6 jaar lang
voor dezelfde Omroepvereniging
werk".
De indruk, dat hy meer een man
Is voor initiatieven op de korte baan,
wijst hy met klem af. „Bovendien, ik i
ben niet meer dezelfde, ik ben in drie
jaren wel wat veranderd". Over zyn j
plannen met de Academie wM hij zich
nog niet uitlaten.
Het was een goede gedachte van ,,De Haagsche Comedie" weer eens
een. stuk van Shaw op het repertoire te nemen, waarvan K. en O. dank-
br"<r profiteerde om daarmee het seizoen te besluiten.
Niet 2 miljoenmaar f650.000
doel van de twee broers ka-ij gen. De
netto-opbrengst van de hele veiling
•blijft twee maanden beschikbaar voor
•de kopers, als waarborg voor de echt
heid van de inboedel van het nu
leeggedragen en verlaten kasteel
„Genhoes".
George Bernard Shaw (18561950)
de wereldberoemde Britse toneel
schrijver van Ierse afkomst heeft zyn
uitzonderlijk lange leven benut om
circa 60 werken te produceren. Hy
heeft naar zijn eigen woorden .geen
regel geschreven om der wille van de
kunst". Hij was ervan overtuigd dat
het toneel de gelegenheid bood om
strijd te voeren tegen vooroordelen en
versleten conventies en vóór sociale
gerechtigheid. Al zyn werken getui
gen van scherp vernuft, groot analy
seringsvermogen en rake, doorwroch
te karaktertekening, welke laatste hij
in een uitgebreid voorwoord placht
te ondersteunen. Zyn dialoog is pun
tig, humoristisch, ironisch en waar
hij dit nodig oordeelde sarcastisch.
Een scène uit Shaws „Candi
da".
(Foto L.D./Hert-vast)
Lies Franken: charmant
Lies Franken gaf een van levens
kracht sprankelende. charmante
Candida te zien, die haar diepere en
zuivere gevoelens en merkwaardig
juist in zicht eerst in het derde be
drijf geheel deed ontbloeien. Pim
Dikkers karakteriseerde bekwaam de
zelfverzekerde predikant en vond
treffende accenten in het derde be
drijf waarin hij, na de martelende
onzekerheid, met nobele ootmoed de
inzichten van Candida erkent.
De jonge dichter Eugene March-
banks werd door Ben Roy aards wel
iswaar met volkomen begrip weer
gegeven. maar wat meer bezieling en
nuancering zou deez moeilyke rol
meer diepte hebben gegeven. Bob de
Lange gaf een tot in de fijnste punt
jes uitgewerkte uitbeelding van de
kleine, onbeschaafde, zelfzuchtige en
het niet te nauw nemende zakenman,
onhebbelijk tegen zijn ondergeschik
ten, kruiperig en vol eerbied jegens
boven hem gestelden. Een creatie
versterkt met talloze geestige vond
sten. die een enkele maal werd ont
sierd door een overbodige herhaling.
Ingeborg Elsevier gaf een natuuriyke
levendige en genuanceerde uitbeel
ding van de heimelyk op haar werk
gever verliefde Proscopine Gamett
en Rien van Rooy gaf een overbodig»
charge van de hulpprediker Alexan
der Mill.
Persoonlijke regie
Bob de Lange voerde de regie en
drukte daarmee vanzelfsprekend zyn
stempel op de voorstelling. Dat be
tekende dat de komische situatie»
doorlopend het volle pond kregen,
met het gevolg dat in het laatste be
drijf. ook na de amusante scène by
de terugkeer van Morell. Prossy, Lex
en Burgess, meer lachsalvo's uit de
zaal klonken dan wenselyk was.
Intussen was er zowel bjj het stuk
als by de spelers overwaarde genoeg
om van een intens boeiende voorstel
ling te mogen spreken, een waardig
slot van het Leldse toneel seizoen. Het
ensemble oogstte een daverend ap
plaus en Lies Franken en Ingeborg
Elsevier bovendien bloemen van K,
en O.
B. H.
Mild „nivsterie"
..Candida" waarvan Eduard Ver-
kade omstreeks 1909/10 de eerste op
voering in ons land gaf, wat Shaw
zelf „een mysterie in drie bedrijven"
noemde, is wel één van zijn mildste
werken, ofschoon hy ook hierin, met
het scheppen van de oprechte, zui
ver voelende Candida het ideale te-
genmotief verkreeg voor de zelfver
zekerde, kortzichtige echtgenoot ds.
James Morell, voorvechter van het
chris ten-socialisme
Prinses Margriet
beschermvrouwe
Van Beinumstichting
Prinses Maj-griet heeft het be
schermvrouwschap aanvaard van de
Eduard van Beinumstichting. Zoal»
bekend stond deze stichting onder
beschermvrouwschap van Prinses
Irene. Door haar vertrek naar het
buitenland zag de Prinses zich ge
noodzaakt deze functie neer te leggerw
(Van onze correspondent)
Tegen de verwachting in, heeft de opbrengst van de kunst- ei
antiekveiling van het museum-kasteel .Genhoes" te Oud-Valken
burg niet twee miljoen gulden bedragen. Toen veilingmeester A.
de Waart uit Den Haag gisteravond de kas opmaakte, had de
verzameling van de gebrs. P. en J. Krijnen circa 650.000 gulden
opgebracht.
De kunsthandel had voor een groot i geschatte waarde was f 100.000. Voor
deel verstek laten gaan voor deze j één ton ging het andere pronkstuk
veiling, die zoveel publiciteit in bin- van deze veiling onder de hamer. Een
nen- en buitenland had gekregen van Vlaamse drieluik uit de tweede helft
pers en televisie. Veel particulieren j van de 15-de eeuw. Een drieluik met
waren gisteren naar kasteel „Gen- zes taferelen en 60 losstaande figu-
hoes" gekomen, zodat er voor de ren. allen „met het. handjeEen
kunsthandel weinig te verdienen viel. j kunststuk van een Antwerpse mees-
Vier kijkdagen lang was een stoet j ter dat eertijds behoorde tot de col
belangstellenden uit binnen- en bui- i lectie Hohenzollern von Sigmaringen,
tenland schuifelvoetend van de druk-1 Van dit soort Vlaamse altaar-trip
te door de gangen en zalen van het tieken zyn er nog maar vier in Ne-
kasteel getrokken. derland. De geschatte waarde was
j f 150.000. Maar een Eindihovense
Pronkstukken
werd
eigenaar
Hoogspanning flitste door kasteel
„Genhoes" toen „de bewuste stoelen
waarover in de kranten werd geschre
ven", zoals de veilingmeester het
noemde, aan bod kwamen. Dat wa
ren de twaalf 17-de eeuwse klooster-
stoelen, waarvan de 21-jarige
Utrechtse neef van de Valkenburgse
Een dag tevoren waren de buiten
landers al gearriveerd in Valkenburg.
Onder hen was een Zuidduitse kunst
handelaar, die voor f 110.000 één van
de pronkstukken van de kunstveiling
kocht. Dat was een zeer groot gepoly
chromeerd triptiek van een Maria-
altaar, dat uit de collectie kw
Prins
Een grote spanning hing onder de
zaal toen dit stuk onder de hamer j ,en holui(>r(1 I)rorcnt ècht„ De
kwam. j omstreden kloosterstoelen de ko-
„Nummer 130 van de catalogus", Pers kwamen niet erg onder de in-
kondigde de veilingmeester aan. j druk van de ongemakkelijk rittende
.Zeggen we f 200.000". Even stilte meubels werden per stuk f 400
onder de kopers. geschat. Ingezet voor f 300, gingen ze
Toen kwam het eerste bod: f 15.000.: ™or f 460 per stuk van de hand. Al-
Vrij snel liep het bedrag via een ton ,e twaalf ineens,
omhoog tot f 110.000. „Laatste maal,
niemand meer?". De hamer viel. Het
Neef Johan Krijnen „dat praat-
V'T'.'z Vc T"' *V:V jesmaker uit Utrecht", zoals zijn Val-
de Zuiddm se kunsthandelaar die £enb «mm hem noemen -
het kapitale stuk gekocht had. De zjjn vader, de heer L. Krjjnen
eigenaar wilde zijn naam niet
„Ik ben er erg gelukkig
mee", zei de man uit de streek van
München, „dat ik dit Duitse kunst
werk voor Duitsland heb kunnen De-
houden. Het zal een mooie plaats
krijgen in een museum".
De Duitser had de gepolychr
de triptiek in opdracht gekocht. De Wint hy het
deze veiling ook naar Valken
burg gekomen. Maar voor vader en
zoon bleef de kasteelpoort van „Gen
hoes" gesloten als gevolg van de fa
milieruzie en de sensationele onthul
lingen over „vervalsingen". De
Utrechtse bloedverwant kan gaan
procederen als hij daar zin in heeft.
dan kan hy zyn 1
■-j lisabeth Andersen. André van
p den Heuvel, Annet Nieuwen-
huyzen en Paul Steenbergen
zijn bekroond met de Bouwmees-
terprijzen 1965. De trofeëen zijn
hun gistermiddag uitgereikt door
de Eindhovense burgemeester ir.
H. Witte tijdens een lunch in de
Stadsschouwburg in Eindhoven
aan het slot van het tweedaagse
congres van de Vereniging van
Namens de jury bracht mej. E.
den Hartog verslag uit van de be
oordeling door de jury. De Colom-
bina en de Arlecchina, de tivee
beeldjes welke de waardering
voor „Een andere rol dan de
hoofdrol" representeren, gingen
naar mevrouw Elisabeth Ander
sen en André van den Heuvel,
voor hun creatie in ,J)e gedachte"
van Leonid Andrejew gespeeld
door de toneelgroep Centrum. De
Theo d'Or was voor mevrouw
Annet Nieuwenhuyzen voor haar
vertolking van de titelrol in
„Rouw past Electra" van O'Neill,
gespeeld door het Nieuw Rotter
dams Toneel. De Louis d'Or ging
naar Paul Steenbergen voor zijn
Hierboven de vier prijswin
naars: vl.n.r. André van den
Heuvel. Elisabeth Andersen.
Annet Nieuwenhuyzen en Paul
Steenbergen.
uitbeelding van de hoofdrol in
„Na de zondeval" van Arthur Mil
ler, gespeeld door „De Haagsche
Comedie",
