LEIDSCH
DAGBLAD
Half miljoen Nederlanders
vandaag naar de stembus
Rechtsherstel gevraagd
voor Friedrich Weinreb
Velen weten niet
waar het om gaat
Neutralisering paleis
in San Domingo
Koelkasten
ZWART
Uitslag van de
haringprijsvraag
Nog meer
aardgas in
Friesland
GIVE A MAN A LUCKY
(9ut/ Qb
STOP
'N TIJGER
IN UW
TANK!
teuws
Opgericht 1 maart 1860
WOENSDAG 2 JUNI 1965
No. 31580
Directeur: fLA.iL van Disnoecü
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f.10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78 per week
leieloon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel l. Lelden - Giro no 57055
Geen verkiezingsroes in de Rijnmond
RIJMONDGEMEENSCHAP
Ruim een half miljoen Nederlanders zijn vandaag naar de
stembus gegaan. De inwoners van Rotterdam, Schiedam, Vlaar-
dingen en nog 21 andere gemeenten hebben vandaag hun stem
uitgebracht voor de verkiezing van de 81 leden van de eerste
Rijnmondraad.
Er ivas vanochtend niet veel belangstelling. "Van een verkiezingsroes
was nergens sprake. Integendeel, veel kiezers gaven blijk nauwelijks te
begrijpen, waar het om gaat. Rijnmond is ook nog zo'n vaag begrip. Een
bestuursvorm, welke ligt tussen gemeente en provincie.
Goed begonnen
vergeten een gemachtigde aan te
wijzen.
Overal kwamen de kiezers in een
trage stroom, behalve in Roekanje en
Den Briel, waar al meteen druk werd
gestemd. In de overige gemeenten
kwam de stemming even langzaam
op gang als in Rotterdam, waar het
pas in de loop van de ochtend druk
ker werd by de stembureaus.
Imbert en Caamano zijn
het over iets eens
Politiek Den Haag is echter zeer
benieuwd naar de uitslag. En ook el
ders zijn politiek georiënteerde per
sonen vol aandacht. Want daar in
de Rijnmond woont ongeveer tien
procent van de Nederlandse bevol
king. Men kan dus spreken van
duidelijke graadmeter.
Radio en televisie gaan er dan ook
vanavond uitvoerig aandacht aan be
steden. Op de televisie is er eigen
lijk voor de eerste keer sprake van
nadrukkelijke concurrentie. Als
„Achter het nieuws" op het tweede
net om kwart voor negen de schijn
werper richt op de Rijnmond verkie
zingen, is „Attentie" daar op het
eerste net al 25 minuten meer bezig.
In beide programma's zullen politici
hun commentaar geven op de uit
slagen.
Na vijf dagen
Helmondse jongen
nog niet gevonden
(Van onze Venlose correspondent).
De Helmondse politie is nog niets
gevorderd met het onderzoek naar de
nu toch wel mysterieuze verdwij
ning van de 13-jarige Willie Verspa-
get uit Helmond. De jongen is nu al
vijf dagen spoorloos. Aangezien de
politie geen enkele aanwijzing heeft,
dat er van misdrijf sprake is en bo
vendien niet weet wétar men zal moe
ten zoeken, heeft men de inzet van
een honderdtal militairen uitgesteld.
Wel is nog op aanwijzing van een
telepaat gezocht langs een weg tus
sen Bakel en Milheeze, doch het
haalde niets uit. Overigens is er ken
nelijk een misverstand tussen de tele
paten, die aan het onderzoek mee
werken, over de richting waarin men
zal moeten zoeken. Dagelijks ont
vangt de politie zeer vele tips, doch
de meeste zijn onbruikbaar.
Ook omschakelbaar.
In Rotterdam kreeg men vanoch
tend niet de indruk, dat men zich
er erg druk over maakte. De zonnige
dag begon in alle opzichten gunstig.
De welgeteld 431 stembureaus kon
den precies op tijd beginnen. De tra
ditionele moeilijkheden fijdens het
vervoer van het materiaal naar de
stemlokalen bleven zowaar een keer
achterwege. Geen in het water ge
vallen stembussen, geen tijdverlies
door verkeersperikelen en geen on
gelukken. Maar al waren de bureaus
wat te laat open gegaan, het zou
geen problemen hebben opgeworpen.
In de eerste uren liep het wel uiterst
rustig.
Ongeveer 5.300 Rotterdammers
hebben gebruik gemaakt van het
recht om hun stem via een gemach
tigde te laten uitbrengen. Dit aantal
ligt lager dan normaal. Zo is het
ook in de andere steden van Rijn
mond. Men heeft de indruk, dat
veel vakantiegangers gewoon hebben
Het driehoekige Franse boor
eiland Neptune I. dat binnen
kort op de Doggersbank tot
maximaal 6.000 meter naar olie
gaat boren.
Generaal Imbert en kolonel Caa
mano zjjn het eens geworden over
een neutralisering van het nationale
paleis in San Domingo. Dit is mee
gedeeld door dr. Mora, de secretaris
generaal van de Organisatie van
Amerikaanse staten. Het paleis was
bezet door soldaten van Imbert, die
vandaar uit het kamp van Caamano
bestookten.
Er is nu afgesproken, dat het ge
bouw door Braziliaanse eenheden van
het OAS-leger zal worden omsingeld.
Vijfentwintig man van Imbert mo
gen in het paleis blijven.
De bevelhebber van de Interameri-
kaanse strijdmacht, generaal Panasco
Alvin, heeft gisteren een beroep ge
daan op de leiders van de elkaar be-
kampende partijen, alle militaire ac
tie direct te staken.
President Johnson heeft op een
persconferentie aangekondigd dat on
geveer tweeduizend Amerikaanse mi
litairen onmiddellijk uit de Domini
caanse Republiek zullen worden te
ruggetrokken.
Na het vertrek van de tweeduizend
man zullen nog ongeveer zeventien
duizend Amerikaanse militairen in
San Domingo verblijven. Tot aan het
afgelopen weekeinde waren 3.400 man
teruggetrokken.
President Johnson sprong in de
bres voor Mora, wiens optreden in
de Dominicaanse hoofdstad nogal
kritiek had uitgelokt, zowel van de
opstandelingen van kolonel Caamano
als van de Imbertisten. Johnson zei
dat Mora een zeer nuttige en objec
tieve taak had vervuld en dat de
V.S. het volste vertrouwen in zijn
werk hadden. We betreuren de aan
vallen die op hem zijn gedaan, 70
zei het Amerikaanse staatshoofd.
De O.A.S. heeft op een ministers
vergadering in Washington besloten
een commissie van drie leden ver
tegenwoordigers van de V.S., Brazi
lië en EI Salvador naar de Do-
Republiek te sturen wel
ke moet helpen bij het herstel van
de normale toestand en leiding moet
geven aan de Interamerikaanse
strijdmacht.
(Van
A'damse correspondent)
De socialistische senator Polak
heeft minister Samkalden van Justi
tie gevraagd of die al voldoende ter
men aanwezig acht om de procu
reur-generaal bij de Hoge Raad uit
te nodigen herziening te vorderen
van de veroordeling van Friedrich
Weinreb. Deze werd in 1948 o.a. we
gens verraad door de bijzondere raad
van cassatie veroordeeld tot zes jaar
gevangenisstraf. De heer Polak wil
rechtsherstel of een andere vorm
van genoegdoening.
Aan de juistheid van het vonnis
is twijfel ontstaan door het boek
„Ondergang" van prof. Presser.
In het hoofdstuk „aspecten der
vervolging" beschrijft deze zeer uit
voerig wat hij noemt het „Weinreb-
spiel". Als raadgever van de oost-
joodse gemeenschap in Schevenin-
gen werd Weinreb in 1942 door een
aantal leden, die met opzending
naar een werkkamp werden bedreigd,
benaderd. Er bestond een mogelijk
heid om uitstel te krijgen voor hen,
die een emigratieverzoek hadden lo
pen. Het arbeidsbureau nam genoe
gen met een verklaring van die
strekking en Weinreb begon dergelij
ke verklaringen te schrijven, cok al
was er in werkelijkheid helemaal
geen sprake van een emigratiever
zoek.
Bestormd
WEERBERICHT
Noordelijke wind
De Bilt verwacht van heden- tot
morgenavond: op de meeste plaatsen
droog weer met vooral in de kustpro
vincies veel bewolking. Zwakke tot
matige wind uit noordelijke richtin
gen. Dezelfde temperaturen als van
daag of Iets lagere.
(Opgemaakt om 11.15 uur)
3 JUNI
Zon op: 4.25 uur; onder: 20.52 uur.
Maan op: 7.47 uur; onder: 0.07 uur.
Hoogwater te Katwijk te 5,29 en 17.59
uur, laagwater te 1.16 en 13.39 uur.
Dit nummer bestaat uit 20 pagina'!
I
Toen de deportaties begonnen ac
cepteerde ook de joodse raad deze
briefjes. Weinreb werd bestormd
door honderden hulpzoekenden.
Aanvankelijk werkte hy kosteloos,
maar tenslotte begon hy geld te vra
gen. Volgens zijn verklaring is dat
geld gebruikt voor steun aan onder
duikers, valse persoonsbewijzen, dis
tributie-bescheiden enz. Tijdens het
proces in 1948 werd Weinreb verwe
ten, dat er ook geld aan S.D.-ambte-
naren zou zijn afgedragen, maar
prof. Presser betwijfelt of dit ver
wijt verdiend is, omdat in die tijd
velen via tussenpersonen geld aan
Duitsers gaven om bijzondere gun
sten te krijgen. De rechter
vond Weinrebs financieel beleid
laakbaar, maar sprak hem op dit
punt vrij.
Er ontstond langzamerhand een
indrukwekkende „lijst-Weinreb" en
in het najaar van 1942 was deze ac
tie zo uitgegroeid, dat er nevenbu-
reau's ontstonden in Den Haag, Rot
terdam en Amsterdam. Kort daarna
kwamen de moeilijkheden: de SD
wilde weten in wiens opdracht
Weinreb werkte, en deze noemde
twee gefingeerde opdrachtgevers,
Duitse officieren. De SD maakte
jacht op deze niet bestaande men
sen maar tenslotte liet men zich niet
meer om de tuin leidden. Weinreb
werd in januari 1943 gearresteerd en
bij verhoren zwaar mishandeld.
Spel hervat
In het kamp Westerbork werd
Weinreb door de SD gevraagd voor
deze instelling te gaan werken, om
rijke, ondergedoken joden op te spo
ren. Weinreb wiens gezin was gegij
zeld, stemde toe en hervatte zijn spel
met het om de tuin leiden van de op
buit beluste Duitsers. De lijst-Wein-
reb herleefde en met het geld dat de
betrokkenen betaalden om er op ver
meld te komen, hield Weinreb de
SD-ers aan het lijntje. In 1941
zag hij zich gedwongen onder te
duiken.
Na de bevrijding werd hij gearres
teerd en veroordeeld.
Prof. Presser vraagt zich in zjjn
boek echter af of de rechter zich wel
voldoende heeft verplaatst in de oor-
Een groot aantal lezers van het Leldsch Dagblad heeft deelge
nomen aan de traditionele haringprijsvraag. De vraag: „Wat is de
prijs waarvoor het eerste kantje maandag 31 mei aan de Katwykse
afslag wordt verkocht?" werd door twee inzenders goed beantwoord.
Daarom heeft de directie van ons Blad besloten een extra eerste
prys van f 50,- beschikbaar te stellen.
De uitslag luidt:
lste prijs f 50,-: M. Haddema, Reigerstraat 18, Katwijk aan Zee
en D. v. d. Plas, Jan Tooropstraat 56, Katwijk aan Zee.
2de prys f 25,-: A. v. d. Plas, Sluisweg 6c, Katwijk aan Zee.
3de prijs f 20,-: J. v. d. Oever, Cattenstraat 6, Katwijk aan Zee.
5 prijzen van f 10,-: mevr. Van Rijn—Van Beelen, De Waal Ma-
efijtstraat 3, Katwijk aan Zee; J. Berkheij, Tijmstraat 17, Katwijk
ian Zee; C. Haasnoot. Zuidstraat 91, Katwijk aan Zee; mej. J.
Berkheij. Boslaan 257, Katwijk aan Zee; J. van Schie, Kon. Wilhel-
ninastraat 16b, Katwijk aan Zee.
10 prijzen van f 5,-: C. J. van Iterson, Prins Bernhardlaan 16.
Oegstgeest; J. v. d. Berg, Marijkestraat 25, Leiden; J. de Jong, Meer
burgkade 110, Katwijk aan Zee; D. H. Wijnnobel, Trompstraat 10,
Leiden; M. van Duyvenvoorde, Schoolstraat 34, Katwijk aan Zee,
B. Dubbelaar, Boslaan 82, Katwijk aan Zee; C. Kuyt, Donker Cur-
tiusstraat 5, Katwijk aan Zee; Jac. Klok. Varkevisserstraat 92,
Katwyk aan Zee; mevrouw R. van Duyn, Ligusterstraat 11, Kat
wijk aan Zee; W. Dool, Van "s Gravensandestraat 131, Leiden.
De bedragen worden per cheque aan de gelukkige winnaars toe
gezonden. Over de uitslag kan geen correspondentie worden ge
voerd.
logssituatie. toen iedere jood een ter-
doodveroordeelde was. Óp de vragen
of Weinreb ongelukken heeft ver
oorzaakt en of hij door zyn actie de
verantwoordelijkheid voor de dood
van anderen draagt, antwoordt de
historicus met een krachtig „neen".
Zondebok
Waarom is Weinreb zo zwaar ge
straft? Prof. Presser geeft als zijn
persoonlijke overtuiging: „De jood
Weinreb is de zondebok geworden.
Hij heeft voor het tekort schieten
van talloze niet-joden geboet. Hij
moest gefaald hebben, óók gefaald,
omdat zij gefaald hadden. Niet al
leen zij hadden hun plicht verzaakt,
óók hij. Als er geen joodse verraders
waren moest men ze uitvinden. De
paar, die men na de oorlog berechtte,
betekenden te weinig. Hier was er
een van het formaat, dat voldeed".
^^autoverhuur
uitsluitend nieuwe wagens
per dag, per week of langer
AUTO-BIERMAN N.V.
Oude Singel 66. Leiden. Tel. 40447-34594
Koningin Juliana heeft giste
ren een bezoek gebracht aan de
Rekkense Inrichtingen. Bij haar
aankomst bood de 12-jarige Del-
dino Gomez uit Curasao bloe
men aan. In het midden de leid
ster van de inrichtingen, mej. C
S. van Ouwenaller.
Petroland N.V., een dochtermaat
schappij van de Franse staatsolie
maatschappij, heeft in Nijega, op
enkele kilometers afstand van Drach
ten, aardgas aangeboord. De boring
in Nijega begon eind april. Gister
avond om acht uur werd een meters
hoge gasvlam ontstoken.
De N.V. Petroland heeft in de afge
lopen maanden op meer plaatsen in
Friesland een dergelijk succes ge
boekt, namelijk in Kimswerd, in Her-
baijum en in Warga. De laatste
plaats ligt tien kilometer van Nijega.
Een tiental kilometers ten oosten
van Nijega, namelijk in Schuilenburg,
is onlangs door de N.A.M. eveneens
aardgas aangeboord. In de onmiddel
lijke nabijheid van Nijega, in Oudega,
is sinds enige tijd de Caltex bezig met
een boring.
Advertentie
Advertentie
Advertentie
Voor goed auto-onderhoud
TANK DUS NIEUWE ESSO EXTRA
Uit het Leidsch Dagblad van i
2 Junij 1865:
Uit Middelburg wordt ge
meld, dat te Arnemuiden de
pokken nog bij voortduring
in hevige mate blijven heer-
schen en de Herv. predikant
Ds. Gobius du Sart daaraan
ook bezweken is.
Uit New York wordt be-
rigt, dat de sergeant Blakoth.
die de moordenaar van den
president Lincoln, toen hij
zich niet wilde laten gevan
gen nemen, doodschoot, met
dolksteken is vermoord.