HOOFDSCHOTEL? VLEES!
Mendelssohn-archief in
West-Berlijn: unicum
Geestelijke sfeer
van een époque
Jaar geëist tegen
pseudo-psycholoog
Strenge maatregelen
in NEW YORK wegens
liet tekort aan water
EIDSCH DAGBLAD DINSDAG 1 JUNI 1965 VIERDE BLAD
IN het vrije deel van de oude Duitse hoofdstad werd onlangs
een Mendelssohn-archief ingericht. Het zal een onderzoe-
kings- en gedenkplaats zijn voor de filosoof Moses Mendelssohn
(1729-86), de vriend van de Pruisische Koning Prederik de Grote
en zijn kleinzoon Felix Mendelssohn-Bartholdy (1809-47), de
beroemde componist. Kern van het archief is de verzameling van
Hugo Mendelssohn-Bartholdydie tot nu toe in handen was van
de „Internationale Felix-Mendëlssohn-Gesellschaft", en die de
bezitter thans heeft geschonken aan de Stichting Pruisisch Cul
tuurbezit. De stichting heeft deze verzameling met omvangrijk
eigen materiaal uitgebreid en tot dit nieuwe archief verenigd.
tholdv en 20 banden met handschrif-
I ten van de eveneens componerende
Fanny Hensel.
„De wereld dat is de familie
Mc-ndelssohn en enige goede vrien
den' Deze trotse woorden van Hein-
rich Hensel schenen gerecht
vaardigd met het oog op een paar
duizend brieven omvattende corres
pondentie van Felix Mendels
sohn, die het archief in fotokopieën
bezit. De verzameling dient als basis
voor de meerdere banden omvatten
de wetenschappelijke uitgave, waar
van de publikatie thans wordt voor
bereid.
Het archief is ondergebracht in
een mooie villa in het voorname
stadsdeel BerlijnDahlem. Daar
werd het mogelijk, de verzamelin
gen niet als droge documentatie te
presenteren, maar in stijlvolle ver
trekken die de geestelijke atmosfeer
van de zeer gecultiveerde familie
Mendelssohn en hun tyd weer doen
herleven. De meubels, voornamelijk
Empire en Biedermeier zijn voor
een deel afkomstig uit het bezit van
de jong overleden componist en zijn
zuster Fanny. Daar Fanny's echtge
noot, Heinrich Hensel, Pruisisch
hofschilder was, konden zowel de
familieleden als ook talrijke persoon
lijkheden uit de wereld rondom hen
in uitstekende portretten getoond
worden. Het archief bezit alleen 800
tekeningen en schilderwerken van
zijn hand.
De Moses-Mendelssohn-biblio-
theek, één van de zwaartepunten
van het archief, omvat alle werken
van de filosoof, daarbij een bijna
volledige verzameling van de litera
tuur over Moses Mendelssohn en
een keuze uit de geschriften van
zijn vrienden en tegenstanders. De
handschriftenverzameling omvat
twee autobiografieën van Moses
Mendelssohn, elf composities en 158
brieven van Felix Mendelssohn-Bar-
Acteur Vladimir
Gardin overleden
De internationaal befaamde Russi
sche toneelspeler en filmpionier Vla
dimir Gardin is in de ouderdom van
87 jaar in Moskou overleden. In de
eerste jaren van deze eeuw maakte
Gardin naam in Leningrad. Voor de
eerste wereldoorlog trad hij in Lon
den, Parjjs en andere Europese
hoofdsteden voornamelijk op in wer
ken van Tolstoi, Ibsen en Gorki.
In 1913 begon hij als regisseur en
schrijver voor de film te werken. Hij
voerde de regie over 68 films waarbij
vroegere Russische versies van „An
na Karenina" en „Oorlog en vrede".
Na de revolutie van 1917 werd Gar
din directeur van de eerste cinemato
grafische akademie van de Sowjet-
staat. Hij was onderscheiden met de
orde van volksartiest der Sowj et-
Unie.
kunst
kaleiöoscQQp
De officier van Justitie bü de
rechtbank in Maastricht, mr. P.
Schenkenberg van Mierop, heeft gis
teren tijdens een bijna vijf uur du
rende zitting twaalf maanden gevan
genisstraf, waarvan vier maanden
voorwaardelijk met een proeftijd van
drie jaar, met aftrek van voorarrest
geëist tegen een 35-jarige pseudo-
psvcholoog uit Maastricht.
Dit 35-jarige ex-hoofd van de cen
trale personeelsdienst van de Grand
Bazar in Maastricht waren oplich
ting subs, poging tot oplichting en
een zedendelict ten laste gelegd.
Bijna twee jaar heeft de man als
,.drs. in de psychologie" het perso
neelsbeleid van de Grand Bazar
gevoerd, terwijl hij slechts de lagere
school had doorlopen.
Toen de man eind '62 solliciteerde
naar aanleiding van een advertentie
van de Grand Bazar waarin een op
leidingsfunctionaris werd gevraagd,
tikte hij zijn brief in afwijking van
het verzoek in de advertentie, „om
dat zijn kennis van de grafologie
hem een oneerlijke voorsprong op
zijn mede-sollicitanten zou bezor
gen". Hij deelde in zijn brief verder
mee, dat hij in 1960 zijn doctoraal
i in de psychologie had afge-
de Vrije Universiteit in Am
sterdam.
Gisteren getuigde de directeur van
de Grand Bazar, drs. T.-- van der
Meer, tezamen met mr. D. Kuyper,
bedrijfsadviseur uit Eindhoven, die
verdachte had getest, dat deze zijn
werk als opleidingsfunctionaris zeer
goed had verricht.
Getuigen a decharge, de staffunc
tionarissen van de Grand Bazar, be
stempelden de pseudo-psycholoog
legd
TSJOMBE
Oorlog tegen Israël
„zaak van gekken"
„Ik ben ervan overtuigd dat de
Arabische wereld op zekere dag zal
ei kennen dat oorlog tegen Israël
slechts een aangelegenheid van gek
ken is, zoals president Bourguiba al
heeft gezegd, dat het Egyptische volk
een beetje meer voedsel zal verkie
zen boven commuhiqués over zo
genaamde overwinningen in Jemen
en dat kolonel Nasser zal erkennen
dat een diplomatieke breuk niet een
goed middel is om leningen te ver
krijgen".
Dit heeft premier Tsjombe van
Kongo gisteren op een persconferen
tie in Parijs verklaard.
Hi] zei verder dat zijn land niet
deel zal nemen aan de Afrikaans-
Aziatische conferentie in Algiers,
waar men .alleen maar zal praten
over kolonialisme en ander gegor-
gel. Er zijn in Afrika belangrijker
problemen op de lossen", aldus
Tsjombe.
zelfs als een voortreffelijke functio
naris die zeer veel had bijgedragen
tot de verbetering van het arbeids
klimaat van het warenhuis. Zij
meenden dat de door de verdachte
gegeven cursus voor staffunctio
narissen, die ook door de directeur
was bijgewoond, interessant en leer
zaam was geweest. Mettertijd was
de pseudo-psycholoog zelfs benoemd
tot hoofd van de centrale personeels
dienst.
De officier van Justitie betoogde in
zijn requisitoir, dat de verdachte tus
sen 1945 en 1965 tien baantjes had
gehad, waarbij hij in negen gevallen
was ontslagen wegens geknoei en fal
sificaties.
De raadsman van verdachte, mr.
M. Moszkowicz uit Maastricht, pleitte
vrijspraak op grond van juridische
overwegingen. Uitspraak 14 juni.
Maria Ca lias
moet rusten
Maria Calias, die zaterdagavond
een voorstelling in de Parijse
opera afzegde, verkeert volgens
de „London Evening Standard" in
een nerveuze crisis. Haar arts
heeft haar voorgeschreven volle
dig rust te houden en verboden
te oefenen.
Het bericht uit Parijs zegt dat
de operaster een maand rust
moet houden. Callas is naar Mon
te Carlo gevlogen en met haar
vriend de reder Aristoteles Onas-
sis aan boord van de Christina
gegaan, voor een boottocht over
de Middellandse Zee.
Begin juli moet Maria Callas in
Covent Garden in Londen optre
den. Zij zou op het ogenblik totaal
uitgeput zijn.
Zomermuziekkam p
„Jeugd en Muziek"
Het vierde nationale zomermuziek-
kamp van Jeugd en Muziek zal van
30 augustus t.m. 5 september worden
gehouden in de Ernst Sillemhoeve in
Lage Vuursche.
Het programma bestaat uit een
pianistencursus vierhandig en muziek
voor twee piano's, een kamermuziek-
cursus, een koor en een orkestgroep,
een instrumentenbouwcursus, creatief
spel en lezingen door Pierre Jansen
en Dick Visser. De docenten zijn De-
bora en Boukje Land, Bram Hij mans,
Hans Keuning, Bernard van Beurden
en Ru Sevenhuijsen.
Eerste prijs voor
Jan Nelissen
Op het in Mechelen gehouden in
ternationaal poppenspelersfestival
van België, heeft de Nederlandse pop
penspeler Jan Nelissen uit Amstel
veen voor de tweede maal de eerste
prijs een zilveren medaille van het
ministerie van Opvoeding en Cultuur
gewonnen. De eerste keer won de
heer Nelissen deze prijs op het fes
tival in Leuven in oktober 1963.
Twee films over
Dante's leven
Dit jaar zullen er in Italië tij
dens de viering van de 700ste
geboortedag van de grote Ita
liaanse dichter Dante Alighieri
twee films worden vervaardigd
over zijn leven. Tevens zal men
een filmversie van zijn „Inferno"
produceren. Deze wordt in kleu
ren geproduceerd door Pietro
Francisci.
Een van de films over het
leven van Dante wordt gemaakt
door Giorgio Marzelli voor Op-
his film en de andere door Giu
seppe Santis.
Groot succes voor R. Ph. O.
in Keulen en Wiesbaden
Het Rott. Philh. Orkest is eni
ge dagen geleden teruggekeerd
van een 7 dagen durende tour
nee door West-Duitsland, waar
met veel succes gemusiceerd
werd.
In de Kölner Stad Anzeiger
van 20 mei j.l. schreef Margo
Schuhardt. dat dit orkest van in
ternationale naam tijdens het
concert in Keulen in Beethovens
Egmont Ouverture onder de in
dringende leiding van Franz-
Paul Decker zijn edele klankka
rakter toonde, waarbij vooral de
strijkers en de houtblazers ge
roemd werden. Deckers leiding
werd fascinerend genoemd. In de
volle Gürzenich-zaal werd de in
ternationale faam van dit orkest
bevestigd.
Vooral in de Eerste Symfonie van
Mahler, zo schreef in de Westfali-
sche Rundschau kon het R. Ph. O.
zijn kwaliteiten bewijzen en uit het
applaus kon men opmaken, hoezeer
men deze apprecieerde.
De Rundschau schreef dat de Mah-
lertraditie bij deze uitstekende Rot
terdamse musici volledig aanwezig is.
De beroemde Duitse criticus Wolf-
Eberhard van Lewinski schreef op 21
mei j.l. in het Darmstadter Tage-
blatt: „Gelukkig werd in de Maifest-
spiele van Wiesbaden ook dit jaar
een symfonieconcert gegeven met een
bijzonder accent. Over het orkest
schreef hij, dat de strijkers, aange
voerd door een Hongaarse concert
meester van eerste rang, voortreffe
lijk homogeen en stijlvast waren. Ook
de houtblazers klonken zeer uitge
balanceerd. De goed geproportioneer
de klank van het orkest beviel het
Wiesbadener publiek, dat in groten
getale was opgekomen. Niet minder
lof was er voor de zekere en gedistin
geerde dirigent Decker. De gasten
werden lang en hartelijk toegejuicht.
De Wiesbadener Kurier schreef: het
bezoek van het R. Ph. O. in het kader
van de Maifestspiele te Wiesbaden is
een belangrijke verrijking van het
programma gebleken. Decker bracht
de Eerste Symfonie van Mahler tot
bloeiend leven. Deze weergave onder
Decker kan men zonder overdrijving
een klankwonder noemen. Verder
roemde de criticus de weke klank van
de strijkers, de betrouwbaarheid van
de vele instrumentalisten, de edel
klinkende houtblazers en hoorns.
Zelfs de bastuba wist zich met zijn
solo in het 3e deel in te passen in de
tere orkestklank.
De dirigent leidde voornaam en
met een zeer indringende plastiek. Er
was een aanhoudend bravo-geroep!
Gegijzeld Noors
echtpaar gered
Twee Noorse gijzelaars zijn gered,
nadat huursoldaten vrijdag Bill in
het noorden van Kongo hadden ver
overd. De Noren zijp Johannes Hol-
the en zijn vrouw Greta, die beiden
in de zestig zijn.
Andere gijzelaars hun aantal
wordt tussen de 36 en 100 geschat
zijn als groep naar Boeta gestuurd,
het laatste grote bolwerk van de
simba's in noordelijk Kongo.
Bondo, in de omgeving van Boeta
werd gisteren door eenheden van het
Kongolese nationale leger veroverd.
Een Portugese gijzelaar zou door de
simba's zijn vermoord, voordat de
plaats gevallen was.
New York heeft te kampen met
het ergste gebrek aan water sinds de
stad bestaat. Alle niet beslist nood
zakelijk gebruik van water is ver
boden. De restaurants mogen alleen
drinkwater aan de klanten geven,
als deze er uitdrukkelijk om vragen.
De meer dan 300 fonteinen in par
ken en elders zijn afgesloten. Alle
particuliere zwembaden, ongeveer
50.000, zijn tot nader order droog
gelegd en de openbare en gemeente
lijke zwembaden, die geen inrichting
bezitten om het gebruikte water na
zuivering opnieuw te doen circule
ren zijn gesloten.
Autowasautomaten zijn verzegeld.
Tuinen en grasvelden mogen alleen
op zaterdag en dan nog slechts ge
durende vier uur worden gebruikt.
Een gemeentelijk functionaris
deelde mede, dat de schaarste in de
loop van vier jaar is ontstaan door
droogte in de districten ten noorden
van New York, waar de reservoirs
van de stad liggen. Op het ogenblik
bedraagt de reserve 1197 miljard li
ter. Dit is ongeveer 55% van de ca
paciteit. „Maar wat betekent dat in
een stad, die op hete dagen 6,75 mil
jard liter gebruikt'" zei hij. „Als
we niet wat echt zware regens krij
gen, zal het nog erger worden".
Dank zij de vermaarde zan
ger Maurice Chevalier is het mo
gelijk het door de bekende zan
ger Dranem opgerichte tehuis
voor arme. oude artiesten in Ris-
Oranges in Frankrijk te laten
voortbestaan.
Ben Pon en David van Lennep.
twee leden van het Racing team Hol
land, hebben zondag met succes aan
een sportwagenwedstrijd in het Ca- I
nadese Mont Tremblant deelgeno
men.' Beide coureurs zaten aan het
stuur van een Porsche 904 en bereik-
ten achter de winnaar, de Nieuwzee
lander Chris
een tweede er
Verdediging aan
Dit huis, in de buurt van Pa
rijs, bestaat van giften van de
grotethans succes hebbende
kunstenaars. Daar Maurice Che
valier een van de belangrijkste
schenkers was. heeft men hem
nu door middel van een bronzen
standbeeld geëerd.
het woord in
I Auscliwitz-proces
Voor de eerste keer gedurende haar 15-jarige geschiedenis
als Bondshoofdstad stond Bonn dezer dagen niet alleen politiek,
maar ook cultureel in het middelpunt der belangstelling. Met de
première van „Orestes" van Aeschylos werd daar onder aan
wezigheid van vooraanstaande vertegenwoordigers van de
Bondsregering en het Corps Diplomatique van Europa het mo-
nernste theater geopend.
Het gebouw, dat volgens de ontwerpen van de Stuttgartse ar
chitecten Klaus Gessier en Wil fried Beek-Erlang ontstond, biedt
plaats aan 875 toeschouwers. Het behoort tot de architectonische
bezienswaardigheden van Duitsland,
De verdediging kreeg gisteren het
woord in het proces tegen het voor-
I malige kamppersoneel van Ausch
witz. De verdediger van Robert Mui-
ka en Karl Hoeker vroeg intrekking
J van de aanklacht tegen de eerste
„op formele gronden" omdat hij
maar een kleine man geweest is en
voor Hoeker vroeg hy vryspraak op
grond van gebrek aan bewijs.
Boger wordt verdedigd door twee
advocaten, van wie de eerste gisteren
het woord kreeg, terwijl de tweede
vandaag aan de beurt zou komen. De
eerste advocaat zei dat Boger altyd
een ideale soldaat was geweest en dat
hU zich niet kon indenken dat Boger
•zich schuldig gemaakt zou hebben
aan de wreedheden waarvan hij be
schuldigd wordt. De advocaat, dr.
Schallock, zei dat Boger fysiek niet
in staat zou zijn geweest kleine kin
deren met het hoofd tegen de mum-
dood te slaan, zoals van hem wordt
gezegd. Schallock gaf toe dat de zo
genaamde Bogerschommel een mar
telinstrument was, effectief voor
zyn doel, maar „het doel van zon
behandeling was niet de dood". Vol
gens getuigen waren vele mensen tij
dens het „schommelen" bezweken.
De „Conferentie voor joodse ma-
I tericle aanspraken op „Duits-
lr.nd" heeft meegedeeld dat West-
I Diutsland in de afgelopen elf jaar
I ongeveer 470 miljoen heeft betaald
aan dit lichaam, dat opkomt voor
de belangen van joodse organisaties
hi Noord- en Zuid-Amerika, Europa.
Zuid-Afrika en Australië.
Dr. Goldmann, de voorzitter der
„Conferentie", heeft meegedeeld dat
West-Duitsland, buiten zyn betalin
gen aan Israël en aan de „Confe
rentie" tot eind 1964 nog een bedrag
van bijna vijftien miljard gulden
nazi-vervolging heeft uitbetaald.
Zwerftochten ten einde
Moeder met
5 kinderen
onderdak
(Van onze R'damse correspondent)
I Hoewel van voorlopige aard, is het
gezin van mevrouw A. J. Kruithof-
Van Litsenburg met vijf kinderen,
waai-voor de oudste (17) de kost
verdiende en dat na een maanden-
j lange omzwerving door het hele land
in Rotterdam opdook, onderdak
aangeboden.
Vorige week kwam dit schrijnende
geval van woningnood aan het licht,
waarbij bleek dat de vrouw na het
overlijden van haar man, haar scha
mele onderkomen in Dussen (N.Br.)
niet langer kon bewonen en ging
zwerven. In Rotterdam bleef ze
's nachts in het tehuis voor onbe-
huisden doch werd met haar kinde
ren om acht uur iedere morgen, weer
of geen weer, op straat gezet.
Zaterdag kreeg het gezin door een
samenloop van omstandigheden een
woning in de Verschoorstraat aange
boden. Hoewel van deze aanbieding
slechts tijdelijk gebruik gemaakt
kan worden bestaat de kans dat het
gezinnetje er mag blijven wonen.
Mocht dit niet doorgaan dan zijn er
nog enkele kansen
Kruithof.
Kiezergopkomst in
Polen 97,2 procent
Het Poolse persbureau PAP heeft
de officieuze uitslag gegeven van de
zondag gehouden parlementsverkie
zingen in Polen.
Van de kiezers heeft 97.1 pet ge
stemd. In 1961 was dit 94,8 pet. De
voornaamste Poolse leiders, die aan
het hoofd stonden van de eenheids-
lijst van het nationale eenheidsfront
zijn gekomen. Op 2 juni wordt de of
ficiële uitslag bekendgemaakt
