i
„Niet praten over oecumene,
maar doen
sS
PLATEN
Blinde jongen op
de brommer
WAT IS DAT?
r
Jonge Leidenaar zegt:
„Die woonwagenbe
woners zijn eerst erg
terughoudend; ze be
moeien zieb de eerste
dagen niet met ons.
Ze denken dat je dooi
de gemeente of an
dere autoriteiten bent
gestuurd, ze zijn arg
wanend. Als ze dan
horen dat je er uit
vrije wil bent, dat je
voor niets werkt
en bovendien nog
geld moet toebetalen,
denken ze: „,die jon
gens zijn helemaal
gek".
JOS WOLTHAUS, 21 jaar, ergens in een hoog zolderkamer-
tje in de Fagelstraat in Leiden vertelt er boeiend over. Hij
zit in de laatste klas van de kweekschool. En hij toont
grote belangstelling voor de oecumenische beweging,
maar niet alleen belangstelling. ,.Je moet niet alleen er
over praten, je moet een daad stellen, iets doen. Daarom ben ik
vorig jaar naar het werkkamp in Oss gegaan. Het is een woon-
wagenkamp. Vroeger werden die kampen bovenop een vuilnis
belt gezet, liefst zo ver mogelijk van de burgers vandaan. Waar
is dat goed voor? Het zijn toch ook mensen? Nu nog heersen er
in sommige kampen mensonterende toestanden
door een kleine dertig r
testanten, katholieken en buiten
kerkelijken. In die groep zitten ook
ds. H. van Andel en pater Jelsma,
om maar twee van de meest be
kende figuren te noemen. Sjaloom
is een oecumenische beweging die
allerlei acties voert; één ervan is
het organiseren van werkkampen
om de minderbedeelde mens te
helpen.
„Dan bouw je iets
ojj, je inaaKL wat, een
kinderspeelplaats of
een smeerbrug voor
auto's. De woon
wagenbewoners zien
dat, ze komen belang
stellend staan kijken,
sommigen helpen
zelfs mee en halen je
in huis. Je drinkt
koffie met ze in hun
wagen en dan leer je
ze pas goed kennen.
Die kampbewoners
zien ook. dat het heel
anders kan. dat er
mensen zijn die wil
len werken voor an
deren, dat er liefde
In een werkkamp bou
wen aan een smeerbrug in
een' woonwagenkamp. Op
de foto rechts naast de
gloednieuwe brug Jos
Wolthaus in kort „zomers
werktenue".
Werkkamp
„Voor de ouderen wordt nog wel
eens iets gedaan, maai voor de kin
deren bijna niet. Wij werkten in
Oss de gehele dag. We maakten
een kinderspeelplaats en verricht
ten opknap werk, zoals timmeren en
verven. Ook maakten we een door
smeerbrug voor auto's. Want auto's
zijn alles voor die kampbewoners;
ze trekken daarmee hun woonwa
gens en ze handelen erin. Als ze
hun auto's moesten repareren of
smeren, gooiden ze die wagens
soms over de kop of op zyn kant.
Dat hoeft nu niet meer".
door
PIET GOOSEN
Kampvuur
,,'s Avonds Welden we vaak een
kampvuur voor de kinderen en we
organiseerden speurtochten. Door
die kinderen kwamen we meestal in
contact met de ouderen, waarmee
we wel eens biljartten of kaartten.
Daarna, 's avonds laat, konden we
vaak nog eindeloos kletsen met on
ze groep, over de politiek ,en gods
diensten en dergelijke. Dat was
wel fijn. Je merkte soms dat een
jongen of meisje uit een heel an
dere hoek er precies dezelfde idee-
en over allerlei levenskwesties op
na hield als jij. Maar natuurlijk
waren er ook veel jongeren die ver
schillend denken en dat is weer
fyn voor een goed gesprek. Dan
raak je tenminste niet zo gauw
uitgepraat".
„Met de woonwagenbewoners
kun je alleen maar praten over
feitelijkheden. Ze kennen eigenlijk
maar twee dingen: hun eigen leven
en de maatschappij".
Jos Wolthaus is lid van de Sja-
loomgroep. Sjaloom is Hebreeuws en
betekent ongeveer vrede en gerech
tigheid. Deze groep wordt gevormd
Dit jaar is er een werkkamp van
17 juli tot 21 augustus in het
Eindhovense woonwagenkamp.
Daar zullen nijvere jonge handen
een smeerbrug en een kinderspeel
plaats bouwen.
Iedere jongere van boven de 17
jaar «er bestaat geen maxiumleef-
tyd, maar met enkele uitzonde
ringen vindt men er doorgaans
geen personen ouder dan dertig
kan aan zo'n kamp deelnemen voor
één, twee of meer weken. De kos
ten voor deelneming bedragen vijf
tien gulden maar iemand die héél
krap bij kas zit, kan hiervoor al
tijd vrijstelling krijgen. Men vraagt
niet naar een lidmaatschapskaart
van welke vereniging dan ook, men
vraagt enkel, niet alleen te praten
over oecumene en hulp aan min
derbedeelden, maar ook wat te
doen!
Misschien komt er dit jaar ook
een werkkamp in een achterbuurt
van Antwerpen. Daar wonen men
sen die volgens een Belgische uit
drukking tot het subpioletariaat
behoren. Dat is het proletariaat van
het proletariaat. Daar wil men een
ontmoetingshuis bouwen, waarin
een maatschappelijk werkster les
kan geven en waar bijeenkom
sten in de recreatieve sfeer kun
nen worden gehouden.
Dat de nog geen 20-jarige
Collin Collewijn een flinke
knaap is, daarover is men het
in Groenekan wel eens. Hij
leert voor het diploma ga
ragehouder (BOVAG) en dat
zou op zichzelf niets bijzon-
ders zijn, als hij niet blind
was. Hij brengt een paar da-
6 gen van de week door in
Zeist en de rest voor een be-
Tj '.angrijk gedeelte in zijn
b werkplaats. Want het is zijn
W bijzondere hobby bromfietsen
rj te demonteren en ze daarna
b weer in elkaar te zetten. En
als hij dat gedaan heeft, dan
9 zijn de gebreken verdwenen.
b Bijzonder trots is hij er op,
b als hij een hoeveelheid on-
'0 derdelen heeft samengevoegd
o tot een goed rijdend geheel.
Met dergelijk werk is hij ook
'p. nu bezig.
O Ook de plaatselijke politie
V is vol lof over Collin. Hij reist
P alleen per bus, vertelt een
Q wachtmeester. De passagiers
bemerken niet eens dat hij
'p. blind is. Wel kunnen zij soms
g merken, dat zijn gezichtsver-
v mogen minder is, dan nor-
J$ maal. Maar in de bus weet hij
0 een lege plaats te vinden.
Vanaf de bushalte in Groene-
p kan loopt hij alleen naar
P huis. Gevaarlijk is dat niet.
P want hij kan dan op het
'p voetpad blijven lopen.
Minder enthousiast is de
p politie over de geruchten die
de ronde doen, dat Collin op
een brommer rijdt, met zijn
jongere broer achter zich, 9
die aan Collins ellebogen V
aangeeft hoe hij moet stu-
ren. „Als dat waar is zou het
hoogst onverantwoordelijk X
zijn", meent de wachtmees-
ter. „Wij zullen er speciaal op g
letten en als we hem snap- X
pen, dan gaat hij op de bon. g
Indien het zo is moet er een -ï-
eind aan komen. De kinderen X
in Groenekan zouden niet
meer veilig zijn".
Het is rvaar. Collin heeft S
het zelf verteld. Hij had een 9
brommer en met zijn broer
achterop heeft hij met een
snelheid van meer dan 60 km 9,
per uur over stille wegen ge- V
raced. gilleen maar stille we- m
gen", zegt hij vergoelijkend. 9
En als de politie dit eens had V
gezien? „In Groenekan zijn
niet veel agenten, en boven-
dien zou zijn broer het tijdig X
hebben gezien".
„De laatste rit is al een v-
week of zes geleden geweest",
vertelt Collin verder. „De g
bromfiets is verkocht. Boven- b
dien heb ik het nu te druk
met de studie om zoiets te p
doen". En als uit de onder- b
delen die nu in de werkplaats
liggen, weer een bromfiets is p
ontstaan? Op die vraag durft
Collin geen antwoord te ge- c
ven. p
De Sjaloomgroep is
voortgekomen uit de Na
tionale Sint Jozefstam.
die meer dan tien jaar
geleden is ontstaan uit
de voortrekkers van de
katholieke jeudbewe-
ging. Die Jozefstam ver
richtte allerlei diensten
en organiseerde werk
kampen, maar de deel
nemers waren katholiek
en de objecten waren
specifiek katholiek.
Maar later werd ook
een beroep gedaan op
jonge mensen buiten
deze jeugdbeweging
en door het openstellen
van de kampen ver
anderde het karakter
van de organisatie. Zo
ontstond de nieuwe
stichting „Afbraak-op
bouw". een groep die
niets meer weg had van
de traditionele jeugdbe
weging, maar die werd
gevormd door meisjes en
jongens van allerlei over
tuigingen en religies. De
banden met de katholie
ke jeugdbeweging wer-
1963
den verbroken.
In de zomer
vonden allerlei
elkaar, die in jeugdbewe
gingen hadden gezeten
of nog zaten en zij richt
ten de Sjaloomgroep op.
De stichting Afbraak-
opbouw ging als zelf
standige werkgroep deel
nemen in de Sjaloom be
weging. En zo werd het:
Sjaloom werkgroep af
braak-opbouw. Maar al
veranderde deze organi
satie van structuur, het
werk is hetzelfde geble
ven. nee verbeterd: nu
'touwen jongeren van al
lerlei pluimage gezamen-
lyk aan een draag
lijk bestaan voor hun
medemens.
Sjaloom is een vrye
oecumenische groep van
mensen; zy zijn leden
van verschillende ker
ken, maar vertegen
woordigen deze niet in
hun Sjaloomacties. Die
groep van circa dertig
mensen wordt ook nau
welijks groter. Men heeft
bewust niet de vereni-
gingsvorm gekozen, met
zyn bestuur en stemge
rechtigde leden en plaat
selijke afdelingen. De
groep wil niet concure-
ren met ander hulp
verlenende of oecumeni
sche organisaties. Maar
er moet wel geld komen.
Daarom kan men parti
cipant worden van Sja-
Je gaat iets bouwen, dus Je
moet kunnen timmeren of metse
len. zou je denken. Maar Jos zegt:
..Helemaal niet nodig. Al heb je
twee linkse handen, we leren je wel
wat. Vorig jaar heb ik voor het
eerst van mijn leven gemetseld. In
het begin ging dat wel niet zo
gemakkelyk, maar later had ik er
aardig slag van'
Dit verhaal is alleen geschikt
voor personen van 18 jaar en
ouder. Nu zijn we er welhaast
zeker van. dat jongeren onder
die leeftyd dit stukje ook lezen,
want zo een zinnetje trekt al
tijd. Stug doorlezen hoor jon
geren, misschien wordt het nog
wel pikant
„Toegang 18 jaar". Deze me
dedeling treft men nog wel eens
aan by bioscopen. Men kan er
dan van op aan, dat er bezoe
kers binnenstappen, die jonger
zijn. een jaar of 16, 17. Dat is
niet zo heel erg voor de bio
scoopexploitant en eigenlyk ook
niet voor de tè jeugdige. Al
leen: hy/zy denkt naar een
film vol sex of bloot te gaan,
maar meestal komt hy/zy er
bedrogen uit.
Wy gaan tamelyk veel naai
de film, omdat we er wel eens
over schrijven en soms maken
we treffende staaltjes mee. On
langs zaten we in een bioscoop
voor achttien jarigen en ouder,
met bykans een hele meisjes
school voor ons. Die meisjes op
gewonden fluisterend: „Zie je
nou wel dat we erin komen, ze
zien het toch niet jo. 17 Jaar
wat maakt dat nou uit!"
Maar het was een goede film.
artistiek en niet geschikt voor
lichte consumptie, geen lachen,
gieren, brullen en geen sex. De
dames konden het duideiyk niet
waarderen, ze hielden hun ge
dachten er niet by; ze giechel
den, fluisterden en ze stoorden
de overige bioscoopbezoekers.
Het was een film voor boven
de 18, terecht. Maar de jeugd
heeft veelal nog niet genoeg
door, dat dit geen etiket is voor
bloot of sex. Neen, de filmkeu
ring hanteert andere maatsta
ven. Films voor 18 jaar en
ouder vragen over het algemeen
een bepaalde rijpheid en ook
een zekere hardheid van de be
zoeker. in zo'n film kunnen on
menselijke wreedheden worden
bedreven, kunnen absurde din
gen gebeuren of ongelooflyke
griezeligheden. Of de film kan
domweg boven de pet van de
jongeren gaan.
Dat wordt nog te weinig in
gezien. „Toegang 18 jaar" is
veelal tot een lokmiddel gede
gradeerd, nog afgezien van het
feit dat sommigen het fyn vin
den dingen te doen die eigen
lyk niet mogen.
Zo, als nu jongeren onder de
18 dit stukje hebben gelezen,
zyn we tevreden. Het Is evenals
vele films van 18 jaar ook van
sex en bloot ontbloot. We be
doelen maar
Achter Sandy s(h)aw nobody
„We hadden in Oss ook een paar
gezinsverzorgsters. Die hebben zich
ontzettend uitgesloofd voor ons
We raakten achter op ons tydsche-
ma en toen gingen we vaak tot
's avonds laat door. En die meis
jes kwamen maar met eten aan
en ze verzonnen steeds iets nieuws.
Dat was geweldig. Eten is belang
rijk. want als het slecht is krijg
je direct een slechte stemming".
„Naar ras, religie of klasse kyken
we ook niet. We hebben graag van
alles wat. Dan kun je tenminste na
het werk plezierig met elkaar pra
ten".
loom door één procent
van het jaarsalaris be
schikbaar te stellen.
Sjaloom heeft vele ac-
wy slechts
broeder
maaltijd of agape, waar
mensen van verschillen
de gezindten hun een
heid in Christus trach
ten te beleven door sa
men te eten, de Schrift
te lezen, te zingen en
bidden. En het dienstbe
toon in oude binnenste
den en op werkkampen.
Wie hierover meer wil
weten, kan inlichtingen
vragen by Sjaloomcen-
trum, Adelheidstraat 74,
Den Haag. Hier kan men
zich tevens aanmelden
als participant of zich
opgeven voor deelneming
aan een werkkamp.
Niet erg enthousiast kunnen we
zyn over het singeltje van Ray
Charles met de nummers „Move it
on over" en „Smack dub in the
middle". Sinds het grappige „Hit
the road Jack" opgang maakte en
„I can't stop loving you" tot een
formidabel succes uitgroeide, is
het wat stiller geworden rondom
deze blinde zanger. Een aantal pro
cessen in verband met het gebruik
van verdovende middelen zal daar
vermoedelijk wel iets mee te maken
hebben. Deze nummers tonen niet
de dynamische Ray van weleer,
maar een weinig geïnspireerde
zanger, die routine-nummers af
werkt.
JWTOPTIENJWTOPTIENJWTOPTIEN
ex
O
2
w
p
CU
O
E-"
1 A ticket to ride (The Beatles)
2 The last time (The Rolling Stones)
3 Rock and Roll music (The Beatles)
4 Goodbye my love (The Searchers)
5 Bring it on home to me (The Animals)
6 Heart of stone (The Rolling Stones)
7 Goldfinger (Shirley Bassey)
8 Goodbye to love (Margie Ball)
9 True love ways (Peter en Gordon)
10 Bumble Bee (The Searchers).
O
O
-o
N3Ild01MlN3Ild0J,M.lN3Ild01/Wl
Succesvolle Sandy Shaw
kwam deze week in Nederland
aan, waar zij voor de KRO in
een eigen televisieoptreden gaat
optreden. Succesvol, ja, want in
haar geboorteland Engeland
prijken haar eigenaardig gezon
gen melodietjes vaak trots er
gens bovenin de hit-parade.
Maarin Nederland wil het
nog niet zo best lukken, want
haar stemmetje komt zelfs niet
voor in de Nederlandse top veer
tig. Dat bleek ook wel bij haar
aankomst op Schiphol, waar ze
een wat hulpeloze indruk maak
te toen ze helemaal alleen uit
het vliegtuig kwam. Ze ivas ken
nelijk andere ontvangsten ge
reend. Misschien verandert dat
na haar Nederlandse tv-optre-
den en drommen de supportert
dan wel op het vliegveld, als
Sandy nog eens komt.
