Koningin bij opening van
de dertigste Boekenweek
kunst
NOOIT WAS HET BOEKENBAL
ZO N UITBUNDIG FEEST!
Concert in Kasteel
DUIVENVOORDE
twetei
A
Minister VroIijk
opent Boekenmarkt
U-HMEi
m
blijf jong, blijf fit: fiets!
GOUVERNEUR
IN KONGO
BESTAL ZIJN
LAND
Ex-kanselier Figl
als een vorst
begraven
SCHUDEL GESTOOKTE CITROEN
LEIDSCH DAGBLAD VRIJDAG 14 MEI 1965 ZESDE BLAD
,De wijze leest boeken
In het RAI-gebouw in Amsterdam heeft? de minister van Cul-
ur, Recreatie en Maatschappelijk werk, mr. M. Vrolijk, gister
middag de Nationale Boekenweek '65 geopend, die gehouden
wordt ter gelegenheid van het 150-jarig bestaan der Vereniging
bevordering van de belangen des boekhandels en samenvalt met
de 30ste boekenweek.
„Bij een goed georganiseerde we-
reid van het boek is ieder van ons
•baat", aldus minister Vrolijk.
Hij herinnerde er aan, dat ook 50
jar geleden, toen de Vereniging tot
bevordering van de belangen des
boekhandels haar eeuwfeest vierde,
lid van de regering werd uitge-
gd. Toen viel deze eer te beurt
aan de minister van Landbouw, han
del en nijverheid. Dat de keus nu
valt bij het kersverse departement
ïan Cultuur, recreatie en maatschap
pelijk werk achtte hij zeer gelukkig.
De vereniging werkt al anderhalve
eeuw aan cultuuroverdracht en be
vordert de vrije tijdsbesteding geheel
de geest van de jongste regerings
verklaring.
„Wat in een economisch moeilijke
..jd werd opgezet als uiterste red
middel voor het behoud van een
waardevolle tak van nijverheid, is
in anderhalve eeuw uitgegroeid tot
een forse organisatie, die zich intern
en extern weet te laten gelden, doch
die daarnaast, of misschien juist
daardoor voor het maatschappelijke
en culturele leven van ons land steeds
ieer veel heeft kunnen betekenen".
Sprekend over de veelheid aan boe
len, die tegenwoordig de drukpersen
verlaat, zei mr. Vrolijk, dat „de le
zer, ook de geroutineerde, zal moe
ien breken met de gedachte, die elke
boekenliefhebber zo lief is: alles te
kunnen omvatten, te kunnen opslor
pen. wat gedrukt onder zijn bereik
komt".
Keus maken
„Hij hoopte dat de lezer juist door
deze veelheid aan lectuur genoopt
al worden een zorgvuldiger keus te
maken, want de benodigde extra vrije
tijd wordt niet bijgeleverd. Dat de
fcijgd leert lezen, ook buiten de
riool, vond hij van groot belang,
bzou een samenhang bestaan tus-
m de onwil tot lezen bij jonge
Mnsen en onmaatschappelijk ge-
drag
Alvorens de boekenmarkt te ope
ten sprak de minister zijn beste
Mnsen uit voor allen, die scheppend
of herscheppend voor het boek werk-
zijn. Hij besloot met een ci
taat van Lin Yu Tang: „De wijze
leest zowel boeken als het leven zelf".
Tijdens de pauze werden aan de
Koningin voorgesteld de acteurs en
actrices van de toneelgroep Studio,
winnaars van literaire prijzen in
19C4, Metten Koornstra en de mede
werkenden aan de jubileum uitgave
van de CPNB „taal en teken".
Film en toneel
In tegenwoordigheid van H. M. de
Koningin en een groot aantal auto
riteiten is gisteravond op feestelijke
(Advertentie)
U kunt kopen in Europa's
grootste boekhandel
30.000 boeken onder één dak
elf speciale stands over inte
ressante onderwerpen
immense pocket-supermarkt
ontmoet uw favoriete auteurs
'n drukkerij in vol bedrijf
dagelijks lezingen, filmvoor
stellingen e.a. evenementen
14, 17, en 18 mei 's avonds
Nat. Boekenmarkt-Show
Inlichtingen tel. 730641
AMSTERDAM
wijze de 30ste boekenweek geopend.
Tot de autoriteiten die de gala
avond bijwoonden behoorden de vice
ministerpresident Biesheuvel en de
ministers Vondeling Vrolijk, Den
Lyl, Suurhoff en Samkalden, de
ambassadeurs van België en Luxem
burg, de Commissaris van de Ko
ningin in Noord-Holland mr. Kra
nenburg en de burgemeester van
Amsterdam, mr. Van Hall.
Na het welkomstwoord van de voor
zitter der commissie voor de collectie
ve propaganda van het Nederlandse
boek, de heer Paul Brand jr, werd
de speciale boekenfilm „Een zondag
op het eiland van de grande Jatte,
zeven schrijvers op zoek naar een
lezer" vertoond, die de jonge cine
ast Frans Weisz in opdracht der ju
bilerende vereniging heeft ge
maakt. In deze film spelen een 40-
tal bekende jonge en oudere auteurs
mede.
Daarna volgde de opvoering van
de „koning komt voorbij" een drama
in drie stadia van Sybren Polet, door
de toneelgroep Studio onder gastrede
van de Belgische regisseur Rudi van
Vlaenderen.
Tijdens het boekenbal, waarvoor
Metten T. Koornstra de door de
boekenhal-gangers de altjjd zo fel
begeerde versieringen had gemaakt
werd de eerste voorstelling gegeven
van de nationale boekenmarkt-show,
onder de titel „Een B-show" naar
ideeën van filmcriticus Jan Blok
ker en Jasz-musicus Boy Edgar
werd een programma gebracht be
staande uit muziek en dans, afge
wisseld met korte satires op ver
schillende soorten literatuur. De me
dewerkenden waren o.a. Jan Blokker,
Rinus Ferdinandusse, Arly Day en
Nelly Frijda (zang), Billy Wflson
(danst en de Boy's Big Band o.l.v.
Boy Edgar.
Gistermiddag heeft minister
Vrolijk een krans gehangen aan
het beeld van Simon Laurentz
fansz. Koster, dat voor het im
mense R.A.I.-gebouw staat op-
$500 vrolijke bezoekers
Veldslag om versieringen
Het 30ste Boekenbal is een feest geworden, dat de Vereniging
ter bevordering van de belangen des boekhandels, ondanks haar
150-jarig bestaan nog nooit heeft meegemaakt. Het internationale
Congrescentrum in Amsterdam was vannacht ee ncomplex feest
zalen waar op uitbundige wijze plezier is gemaakt door niet minder
dan 3500 mensen. Nog nimmer was er zo'n gezellige sfeer als thans
nog nooit heeft men trouwens de beschikking gehad over zo'n
ideaal feestgebouw.
Prinses Christina
genoot van Georgiërs
Prinses Christina heeft gisteravond
toet enkele schoolvriendinnen, als
saste van de ouders van een harer
Rasgenoten, de voorstelling van de
Georgiërs in Carré in Amsterdam
bijgewoond en duidelijk blijk gegeven
daarvan bijzonder te hebben geno-
ten. De voorstelling van de Geor-
Biërs worden met vijf dagen ver
engd. De laatste zal plaatsvinden
foterdagavond 28 mei.
Het feest dreigde uit de hand te
lopen toen omstreeks drie uur de
feestversiering een prooi werd van
de aanwezigen, een half urn- voor de
plundering officieel was toegestaan.
„Versierder" Metten Koornstra had
zich voor dit jubileum bijzonder uit
gesloofd en moet kennelijk een ruim
budget hebben gehad, want tot in
alle hoeken van het Congrescentrum
waren bizarre maskers, collages en
begerenswaardige versierselen aange
bracht, zoals ridderorders, vitri
nes met titels als „de bezige bijslaap"
en een tweetal beschilderde orgels.
Wilde tonelen speelden zich af toen
enkele ongeduldige feestgangers zich
van de decoraties meester wilden
maken. Het hoogtepunt werd bereikt
in de zaal, die was behangen met
enorme foto's van naakte meisjes in
de meest wellustige houdingen. He
ren in rokkostuum, dames in dé
colleté of avond-pyjama en jongelui
in leren gewaden, wierpen zich als
roofdieren op de begeerde foto's,
waarvan de restanten tenslotte ver
trapt op de grond bleven liggen
De enkele honderden die hier een
verbeten gevecht voerden, ontzagen
zich niet om klappen uit te delen.
De bar in deze zaal ging zelfs rin
kelend aan scherven en wij zagen
een jongeman die met een bebloed
hoofd per ambulance naar een zie
kenhuis moest worden gebracht.
Een „woest" feest dus, daar in het
Congrescentrum, waar bejaarde he
ren liepen te wandelen met een ver
overde naakte etalage-pop of een
harem-dame van papier maché.
Ernstig; begin
O G
Tevoren was de officiële première
gegeven van Frans Weisz' film „Een
zondag op het eiland van de Grande
Jatte", die grote waardering bij de
aanwezigen oogstte. Daarna ging het
doek op voor een tweede première,
het drama „De koning komt voorbij"
van Sybren Polet, opgevoerd door le
den van de toneelgroep „Studio".
Het kwam ons voor dat niet
iedereen gegrepen werd door de tekst
van het nogal experimentele stuk,
dat als thema geeft de naijver en
de strijd om de macht tussen twee
mensentypen, die voortdurend bezig
zyn hun haan koning te laten
kraaien en die ieder voor zich pro
beren een eigen imperium op te bou
wen. Er waren gedeeltes, die met
sterk gemengde gevoelens ontvangen
werden.
's Nachts om 1 uur, toen de Ko
ningin en enkele autoriteiten reeds
waren vertrokken, stond men wat
vrijer tegenover de scherpe teksten,
die Nelly Frijda en Rinus Ferdinan
dusse in hun mede door Boy's Big
Band opgeluisterde boekenbal-show
de zaal inwierpen. Het was een zeer
geslaagde cabaret-voorstelling die ge
lukkig de komende week nog enige
malen wordt herhaald.
Feest tot zes uur
Het Boekenbal dat op de gala-
avond volgde bleek zich na de aan
vankelijke huisvesting in de Stads
schouwburg en la/ter in het Con
certgebouw eerst thans in het con-
I grescentrum geheel te kunnen ont
plooien. In de zeer ruime foyer was
plaats voor zes orkesten, terwijl over
al bars en eetgelegenheden waren ge
creëerd, waar de feestgangers snel
op hun wenken werden bediend.
Zoals altijd was het aantal schrij
vers zeer klein, maar er was toch
weer een groep min of meer excen
trieke jongeren die zorgde voor een
aardig kijkspel. Dat het dit jaar bij
zonder gezellig werd op het bal is
wel duidelijk, als men bedenkt, dat
het om 4 uur nog ei-vol was in het
Congrescentrum, en de laatste feest
vierders pas om zes uur op straat
stonden. Tot de volhouders behoor
den o.a. de ministers Vondeling en
Den Uyl.
Hun plaatsen werden onmiddellijk
ingenomen door een ploeg van 11
man personeel van het RAI-gebouw,
die de enorme chaos van sigaret
tenpeuken, resten van vertrapte ver
sieringen. kapotte glazen e.a. rommel,
die de duizenden balbezoekers had
den achtergelaten, moest opruimen.
Zij hadden voor de schoonmaak
beurt, alsmede voor het uitruimen
van de foyers, precies 3'4 uur tijd.
Vanmorgen vroeg n.L moest in het
Congrescentrum door Prinses Mar-
gareth, in tegenwoordigheid van Ko
ningin Juliana, de Britse week wor
den geopend.
Maar vanavond gaat Metten
Koornstra. wiens voorwerpen zo'n
jammerlijk einde vonden, weer aan
de gang. Morgenavond immers, zal
er opnieuw feest zijn, als de middel
bare scholieren er hun schoolboe
kenbal gaan vieren.
"Hoe gaat het er mee
"Best, ik fiets immers weer
Uitgever verliest proces
De president van de rechtbank in
Amsterdam, mr. U. W. H. Stheeman,
heeft in zijn uitspraak in een kort
geding tussen de Brusselse uitgeverij
A. Manteau en mevrouw Angèle
Closset-Manteau (eiseressen) ener
zijds en de uitgeversmaatschappij
Polak en Van Gennep in Amsterdam
anderzijds bepaald, dat laatstge
noemde zich onverwijld moet ont
houden van de verdere verspreiding
van het boek „Scheppen riep hij
gaat van au" voor zover daarin een
door eiseressen bestreden fragment
voorkomt. Voor iedere overtreding
zal gedaagde een dwangsom van
f 1000 moeten betalen.
Inzet van het geding was een
vraaggesprek met de auteur G. K.
van het Reve in het bij de Amster
damse uitgeverij uitgegeven genoem
de boek van H. U. Jessurun d'Olivei-
ra. Volgens de Brusselse uitgeefster
was in het interview de inhoud van
een tussen haar en Hugo Claus jaren
geleden gesloten contract voor de
uitgave van diens roman „De Met
siers" beslist onjuist weergegeven,
waardoor de uitgeverij bij het pu
bliek een slechte naam kon krijgen.
Bovendien achtte mevrouw Closset
zich beledigd door het feit dat Van
het Reve haar in het interview be
titelde met, zoals de raadsman van
eiseres, mr. A. Mout het noemde.
„Een woord van hoogst obscene af
komst in de betekenis van sufferd".
Mr. Stheeman concludeerde dat
het boek vraaggesprekken bevat
waarin volgens de omslag de nadruk
valt op het creatieve proces en de
werkmethode van de ondervraagde
schrijvers, maar dia-t dit in de ge
wraakte passages geheel uit het oog
is verloren. Hierin wordt kritiek ge
leverd op de zakelijke houding van
de Brusselse uitgeverij, welke kritiek
bovendien op het wezenlijk punt der
contractvoorwaarden een met de
waarheid strijdig beeld geeft. De ge
wone rechter zal, aldus de president,
ongetwijfeld een dergelijke publika-
tie jegens de uitgever onrechtmatig
verklaren evenals de term waarmee
mevrouw Closset wordt aangeduid.
De gedaagde werd veroordeeld In
de kosten van het geding ten be
drage van f 350,-.
Boeken, boeken
In het reusachtige RAI-ge- J
bouw is het een opeenstapeling
van boeken, een waar doolhof! f
Prachtig gerangschikt evenwel
In een keur van uitgelezen
stands, waar de portretten van
schrijfsters of schrijvers U toe
lachen of toegrijnzen, al naar de
expressie van hun gezichten is.
De bezoeker, wie het bij al d
boeken begint te duizelen,
vraagt zich af: „Hoe raken alle
uitgevers, die hier hun pracht
exemplaren ten toon stellen,
toch al die boeken kwijt?....
Een gesprek met enkelen van i
hen leert me, dat het heus wel
gaat. Er wordt, ondanks televisie i
en radio, nog altijd veel gelezen.
Een nog gelukkiger uitspraak:
„Speciaal de jeugd leest veel".
Het lijkt wel, alsof de televisie
juist stimulerend werkt. Over
bepaalde onderwerpen, die even
aangetipt werden, wil men méér
weten.
Vandaar
Toch moet ook nog veel drem-
pel vrees overwonnen worden..
Er zijn nog te veel mensen,
die een zekere angst hebben, een
boekwinkel binnen te gaan. En
er zijn ook nog te veel winke-
liers, die onmiddellijk vragen:
„Welk boek zoekt U?"
Nee: de mensen moeten rustig
de gelegenheid krijgen, hun
keuze te doen. Er moet niet
„aangedrongen" worden.
Op elk gebied U kunt het
zo gek niet verzinnen! is een
onvoorstelbare stroom boeken
voorradig. Iedere uitgever heeft
zo zijn „specialiteiten" en hij
demonstreert ze verantwoord en
met een artistiek geweten,
Onder die uitgevers zag ik ook
de verzorgde stands van drie ge- i
renommeerde Leidse firma's (de
drie S-en)Sijthoff, Stafleu en i
Stenfert Kroese. Zij maken on-
der al die onnoemelijk veel an-
deren, een uitstekend figuur.
Laat U niet weerhouden de
boekenmarkt te bezoeken. Er is
beslist ook voor U iets bij ter
leerzame of afleidende bezig-
heid voor vrije uren. En die zijn,
ondanks deze haastige tijd, nog
wel te vinden!
Maar laat U het hoofd niet op
hol brengen en bepaal zorgvul-
dig wat U lezen wilt.
Denk aan Vondels woord:
„Veel lezen kan niet altijd ba-
ten, doch veelszins schaden".
Weet dus, wat u kopen gaat
en U kunt er niet anders dan
het grootste plezier van beleven!
FANTASIO I
Romantische omgeving
Contrast voor- en na de pauze
Kasteel Duivenvoorde in Voor
schoten ligt temidden van prach
tig zwaar geboomte en waterpar
tijen. Een lange oprijlaan voert
ex heen. Op deze wandeling zou
men paradijselijke dromen kun
nen hebben, ware het niet dat die
oprijlaan met een laag kiezel was
voorzien. Voor gevoelige voeten
een ware kwelling! Maar een
maal over de slotbrug gekomen,
was er plotseling de sfeer van
vervlogen eeuwen. In de grote
zaal (Lodewijk de XIV-zaal)
brandden kaarsen en belichtten
vele voorvaderen aan de wand.
De solisten waren gekleed in de
kledij van de 17e eeuw. Romantiek
genoeg dus! Ook de muziek was uit
de 17e en 18e eeuw.
Ellen Mac Gillavry (fluit) en Jaap
Spigt (klavecimbel) waren de solis
ten. Beiden zijn artiesten op hun in
strument. Maar aan het samenspel
ontbrak wel wat. Daarbij waren in
de eerste helft van het program over
het algemeen de tempi te laag. Het
werd alles te ernstig, te breed ge
nomen. Zo was het bij Handel de
Sonate in A voor fluit en klavecim
bel en ook bij Hasse's Sonate hl
G. Bij Hasse was ook de strengheid
van uitvoering verdwenen. Romanti
sche trekjes verbraken het metrum.
Jaap Splgt speelde op het klave
cimbel de Toccata in D van Bach.
Hoewel stijlvol gespeeld, hadden wij
ook hier weer het verschijnsel van
de traagheid. Bach is niet zo ernstig
als velen denken.
Op deze wijze de Barokmuziek ge
speeld, wordt het voor de luisteraars
vermoeiend een hele avond daarnaar
te luisteren.
De Kongolese minister van Bui
tenlandse Zaken Godefroid Moenon-
go is naar de koperrijke provincie
Loealaba gevlogen en heeft daar de
provinciale gouverneur, Diur, en
sommige van diens ministers huls
arrest opgelegd. Dit gebeurde na be
richten over verduistering van grote
sommen geld, welke aan de provin
ciale regering behoorden.
De politie heeft de kantoren van
het provinciale ministerie van finan
ciën overgenomen en alle documen
ten in beslag genomen. Een groep
financiële deskundigen wordt in Kol-
wezi, de hoofdstad van de provincie,
verwacht.
Voorts heeft de politie van Elisa-
bethstad met behulp van de recher
che een aantal medewerkers van
Diur, die in Elisabethstad wonen, ge
arresteerd. Een zegsman van de po
litie verklaarde dat zij gewapend wa
ren.
(Van onze Weense correspondent)
Ofschoon de ex-kanselier Figl
nooit staatshoofd is geweest, heeft
de Oostenrijkse regering toch beslo
ten om hem een staatsbegrafenis te
geven. Ook werd de dag van zijn
begrafenis tot officiële rouwdag ver
klaard. Drie dagen van tevoren
stond het stoffelijk overschot opge
baard in Stephanskathedraal. De
toeloop van de bezoekers, ook uit de
plattelandsomgeving, was zo groot
dat de mensen drie straten ver in
de rij moesten gaan staan. De be
grafenisplechtigheid leek op die van
een vorst. Urenlang was de binnen
stad voor elk verkeer gesloten. Na de
requimmis droeg men de baar door
de binnenstad, waar duizenden en
nog eens duizenden op de trottoirs
stonden, om van deze zo populaire
politicus afscheid te nemen. Voor geen
van de staatspresidenten van Oos
tenrijk heeft de bevolking zo veel
sympathie getoond als voor deze ex-
kanselier, vooral ook omdat nu eerst
in bijzonderheden bekend is gewor
den welke folteringen hij in con
centratiekampen moest ondergaan,
waar hij meer dan 6!è jaar heeft
doorgebracht.
Als laatste teken van bijzondere
hoogachting werd Figl in een ere-
graf bijgezet op de algemene be
graafplaats. Hier rust hij naast zijn
vriend Raab, temidden van vooraan
staande politici en kunstenaars.
Maar waarom was dat wat wij in
de eerste helft misten, plotseling in
de muziek na de pauze wèl aanwe
zig?
Het begon al speels en luchtig te
worden bij de Amsterdamse beiaar
dier uit de 18e eeuw Hendrick Fo-
cking. Zijn Sonate opus I no. ,6 in
G is wel geen sterke compositie, -xtaaar
het is muziek die het „doet". De, mu
sici zaten er ineens helemaal in.
Goede tempi, waardoor dynamiek
ontstond, deden wonderen. Ook in de
Sonate no .10 in F van Loeillet be
wonderden wij voordracht en samen-
sr.3i.
Jaap Spigt in de 5 kleine klave
cimbel werkjes van Couperin toonde
dat de vele versieringen voor hem
geen hinderpalen waren. Correct wer
den zij genomen: toch hadden wij
enkele ook iets sneller gewenst. In
ieder geval stond het concert, vooral
na de pauze op zéér hoog artistiek
peil. Ellen Mac Gillavry is een tech
nisch bekwaam fluitiste en Jaap
Spigt weet terdege dat de aanslag op
een klavecimbel een geheel andere
techniek vraagt dan die op een vleu
gel.
Jammer was, dat de akoestiek veel
te wensen overlaat. De klank was te
droog vooral voor een klavecimbel,
een instrument dat geen pedalen kent.
Een kleine zaal met veel mensen en
een dik tapijt op de vloer, doet aan
de akoestiek geen goed.
Het concert wordt op 15 en op 22
mei herhaald. Voor de 22e mei zijn
nog enkele plaatsen vrij.
De opbrengst van deze en andere
nog te geven concerten moet die
nen om dit prachtige kasteel en om
geving ongerept te bewaren.
Ad. Int.
Advertentie
}L
w AML
Haarlemmerstraat
172 - 174 - 179
Advertentie
N.V. DE CONDOR DISTILLEERDERIJ - LEIDIN
Expositie „Gitaar"
Onder auspiciën van de vereniging
van gitaristen voor Nederland en
België „Constantijn Huygens" worm
van 15 tot 8 juni in het Goois
Museum in Hilversum een tentoon
stelling gehouden onder de titel
„Gitaar". De expositie wordt op
vrijdag 14 mei geopend door de heer
Dick Visser,
