Zo is het
huwelijk in
Griekenland
Ik ben
niet sportief
In mei trouwen alleen de ezels
In de zwangerschap
verstandig eten
Zaterdag 1 mei 1965
Pagina 3
Wekelijks bijvoegsel Uw Wereld
De komende weken zult u
op deze pagina kunnen lezen
over huwelijken en huwelijks
gebruiken in verschillende lan
den, o.a. België, Frankrijk, Is
raël. We beginnen deze week
met Griekenland, waar men
niet trouwt in mei.
V
De priester moet zich soms met
zijn bijbel tegen de rijst, die in
zijn ogen dreigt te komen, verwe
ren. Soms is er zo'n rumoerige hi
lariteit dat hij moet dreigen, het
„mysterie" te onderbreken. In het
algemeen is een Griekse huwelijks
inzegening een tamelijk chaotische
gebeurtenis zonder veel plechtsta
tigheid. Laatst zag ik nog ergens
(W)ETENS WAARD
In ons land worden jaarlijks ongeveer een
kwart miljoen baby's geboren en gelukkig is het
een grote uitzondering wanneer een zuigeling
sterft. In andere landen is dat wel anders: in
sommige arme streken wordt het gewoon ge
vonden als van elke vier baby's er een kort na de
geboorte of in ieder geval binnen een jaar sterft.
De gunstige situatie bij ons komt
onder meer door de betere voeding
die de „aanstaande moeder" kè,n
gebruiken en ook gebruikt. Geluk
kig zien de meeste vrouwen die in
verwachting zijn wel in, dat het
geen verwennerij -van-zich-zelf is
wanneer zij wat extra melk, vlees,
kaas, eieren en fruit nemen. Het
is zelfs zeer belangrijk, dat zij dit
doen.
In de laatste drie maanden van
de zwangerschap is het dringend
gewenst dat zij dagelijks
3/4 liter melk nemen (in welke
vorm hindert niet, het kan bU
voorbeeld in de vorm van koffie,
pap of pudding en/of karnemelk
of yoghurt zijn)
tenminste 2 plakken kaas als
broodbelegging of een stukje
kaas tussendoor (ca. 35 gram)
tenminste 250 gr. groente
een portie vlees of vis of peul
vruchten van 100 gram of 2
eieren.
Dit kan ook bijvoorbeeld 60 gram
vlees of vis zijn en 1 ei.
Is deze portie groter dan de rest
van het gezin gewend is, dan kan
de aanstaande moeder ook daarvan
haar „extraatje" desgewenst tus
sendoor nemen.
Hetzelfde geldt voor fruit: dage
lijks een portie van 100 gram (het
mag ook meer zijn). In het voor
jaar is het goed de keuze te laten
vallen op de citrusvruchten
(sinaasappel, grape-fruit, citroen).
Schrijft de arts of vroedvrouw
levertraan voor, dan is daar een
goede reden voor; wèl kan de
zwangere eventueel vragen of zij in-
plaats van de lepel levertraan een
geconcentreerd preparaat of vita
mine D-druppels mag nemen.
Bij de levertraan gaat het
om het vitaminegehalte en niet
om het vet, daarvan heeft een
aanstaande moeder echt niet meer
nodig dan vóór de zwangerschap.
Goed eten is belangrijk omdat
iedere moeder haar kind een zo
goed mogelijke start in het leven
wil geven. En de ontwikkeling van
het kindje hangt nu eenmaal voor
een groot deel af van de leefwijze
van de moeder. Maar ook voor de
zwangere zelf is verstandig eten
nodig: sommige klachten, waarvan
gedacht wordt dat ze nu eenmaal
hóren bij de zwangerschap kunnen
door een goede, maar niet over
dadige voeding worden voorkomen.
Blanc manger
1 vanillestokje en 100 gr. ver
kruimelde bitterkoekjes moeten
hiervoor Vt uur in bi 1. koffieroom
trekken en worden dan door een
dun lapje gezeefd en 75 gr. suiker
en 6 blaadjes geweekte, uitgekne
pen gelatine erin opgelost. Zodra
de massa gaat opstijven wordt ze
in een puddingvorm, die enige tijd
met water is weggezet, overgedaan.
Zodra ze koud geworden is. kan ze
worden gekeerd en gegarneerd. Er
kunnen vanillewafeltjes bijgegeven
worden.
Rumpudding
1. koffieroom, 2 eetlepels rozij
nen, 2 eetlepels fijngesneden
gember. 1 eetlepel blgarreaux, 3
eetlepels rum. 6 blaadjes gelatine,
1 pakje vanillesuiker, 3 eetlepels
basterdsuiker en zout.
M» liter room een kwartier zacht
jes verhitten met de rozijnen.
Gelatine weken in koud water.
Daarna de gelatine oplossen in de
room. De gember, bigarreaux, sui
ker en vanillesuiker hieraan toe
voegen e i een weinig zout. Dit dril-
lig laten worden. Als de pudding
drillig is de rum of cognac er door
roeren en overdoen in een met
water omgespoelde vorm en stijf
laten worden. Garneren met
Ik. zei natuurlijk weer precies
het verkeerde en nu zit ik eraan
vast: hij krijgt zijn pak en
straks zijn speciale trainings
schoenen en trainingssokken en
trainings-embleem en wat er
nog meer nodig is om zijn spie
ren soepel en sterk te maken.
Dit pakje van het huis Dior zou best als bruidstoilet kunnen
dienen. Langs heupen en polsen is nertsbont gezet. Het pakje zelf
is van witte organdi.
bruidegom en bruid, als symbool
van de komende eenheid. De
tekst van de huwelijksinzege
ning is zeer bloemrijk en fraai
Zelf hoeft het bruidspaar niets
te zeggen: wel moeten beiden
een slok nemen uit de gemeen
schappelijke wijnkelk. Het hoog
tepunt is de „dans van Jesaja",
de wandeling ivaarbij de pries
ter het paar driemaal om het
altaar leidt terwijl de „koumba-
ros" („best man") meeloopt om
de kransen boven de hoofden te
houden. Intussen wordt dan
door het koor de fraaie Jesaja-
hymne gezongen en gooien de
omstanders rijst naar de stoet.
de vader van de bruid bij de in
gang van de kerk met zijn buren
praten, terwijl zijn dochter werd
ingezegend. Het was een erg warme
De receptie vindt onmiddellijk
in de kerk en meestal tamelijk
haastig plaats. Vaak staat er al
weer een nieuw paar te wachten.
Er worden rijkelijk „koupheta"
(verzoete amandelen) uitgedeeld
in bruidssluier-achtige netjes.
Vrijwel de hele Griekse amandel-
oogst gaat naar de huwelijksfees
ten.
In gewone taxi's rijden vervol
gend bruidspaar en intimi naar
de nieuwe woning (of vertrek
ken in de woning van de ouders
van de bruid) om deze te bezich
tigen. In het bruidsbed wordt
vaak tijdelijk een baby van een
ander paar gelegd, om dit te „ze
genen".
In de dorpen is het huwelijk nog
omgeven met talloze andere gebrui
ken. zoals het scheren van de brui
degom door zijn vrienden, het aan
kleden van de bruid door haar
vriendinnen, het openlijk rondbren
gen van de bruidsschat op een
vrachtauto door het dorp. Het feest
moet na afloop minstens een et
maal doorgaan. In de stad is veel
hiervan verloren gegaan, het is een
sterk conformistische aangelegen
heid geworden, waarbij de sfeer
vaak eerder opgeprikt dan feeste
lijk valt te noemen, vooral bU het
zitten na afloop in het nieuwe huis.
De bruid kan haar „prika" terug
krijgen wanneer het huwelijk bui
ten haar schuld spaak loopt. Schei
den kan men in Griekenland drie
maal, ongeveer op dezelfde gronden
als in Nederland. Een priester kan
echter slechts eenmaal scheiden, en
daarna dus geen tweede vrouw
meer nemen.- Dit laatste kan hij
ook niet doen als weduwnaar en
zijn weduwe kan evenmin hertrou
wen. Dit verleent de priestersvrouw
(de pappadia) een ietwat boven
maatschappelijke status.
De „koumbaros' blijft bij elk hu
welijk een belangrijke figuur. Vaak
ook is hij het die later de kinderen
ten doop houdt en in persoon als
het ware 't huwelijk belichaamt. Hij
zal ook het zijne moeten doen, om,
als er een scheiding dreigt, te pro
beren de partijen weer bijeen te
brengen. Het echtpaar van zijn
kant zal de „koumbaros" altijd met
egards moeten behandelen.
Hij is in het Griekse bestel
zo'n belangrijke figuur dat het
als strijdig met de goede zeden
geldt wanneer twee kinderen
trouwen die door één en dezelf
de „koumbaros" ten doop zijn
gehouden. De instelling van het
(vaak wederzijds) koumbaros-
schap heeft in Griekenland een
heel netwerk van verhoudingen
geschapen naast de bloedver
wantschapsverhoudingen. Vaak
zijn parlementsleden koumba
ros" (om de vriendschap met
het kiesdistrict te handhaven)
en vormen zo een merkwaardige
schakel tussen familie en poli
tiek, een band waarop men in
Griekenland steeds stuit.
paar: ,,dan trouwen alleen de
ezels."
Meest gangbare dag om te trouwen:
zondag. Meestgangbare uur: 6 uur
's avonds. Het Griekse paar trouwt
altijd in de kerk. Dat schrijft de
wet voor. In 98 procent van de
gevallen is dat de orthodoxe, in één
procent de katholieke en in het
resterende procent de protestantse
kerk. Wel wordt elk huwelijk latei-
in de burgerlijke stand bijgeschre
ven, maar dat is geen plechtigheid.
Een van de meest opvallende
instellingen in Griekenland is de
bruidsschat („prika"), die de fami
lie van het meisje moet betalen om
haar „kwijt te rakendat wil zeg
gen aan de man te brengen. Een
jongeman overtreedt een morele wet
wanneer hij trouwt zolang een van
zijn zusters nog zonder bruidegom
is, hij moet eerst haar bruidsschat
meebetalen. Wee de jongeman met
vier zusters wiens vader reeds over
leden is. Pas veel later kan hij zijn
schade inhalen.
De bruidsschat bestaat op het
platteland vaak uit schapen, olijf
bomen of „stremmata" (aren
grond), voorts goudmunten en de
voorraad textiel die de bruid in
haar leven reeds bij elkaar gebreid
en geweven heeft, in de stad bijna
altijd uit de woning of kamers
waarin het jonge paar gaat wonen
en/of winkel, het kantoor of labo
ratorium van de echtgenoot, bene
vens menigmaal diens studiegeld.
De vader van de bruid is tot het
uitkeren van een „prika" bij de wet
verplicht. Velen, ook mannen, wil
het afschaffen, weinig mannen
trouwen er zonder. Alleen in geval
van schaking (en dat zyn vaak
de meest „romantische" huwelijken
uit ware liefde gesloten) verliest
de bruidegom zijn recht op prika.
Hij pleegt dan ook zo'n schaking
om te bewijzen dat het hem ernst
is. maar hij riskeert er een breuk
met zijn familie mee; hij heeft
er zijn gewicht, dat hij in goud
waard is, mee verloochend.
Huwelijk heet hier „stephano-
ma", dat betekent bekransing.
De priester houdt de twee kleine
kransen (het enige waarvoor de
bruidegom zorgen moet) afwis
selend boven de hoofden van
Deze opgewekte jongedame
is Cathy McGowan, gastvrou-
we van een Engels tv-program-
ma. Zij was uitgenodigd voor
een première in het deftige Sa
voy in Londen, maar zij werd
niet toegelaten in deze bijzon
dere combinatie van jumper
met pantalon. Cathy legde uit
dat dit een hoogst modieus
avond-ensemble was maar het
hielp haar niet: ze mocht niet
naar binnen.
„Ik weet wel dat je uit je vel
springt wanneer ik bezwaren maak",
breng ik hem onder de ogen, „maar
je vergeet wat Jouw voetbaluitrus
ting me vorig Jaar heeft gekost, en
de atletiek-spullen
en Marians gympakje voor
de uitvoering", hakt hij af.
Ook dó,t nog
„Mams, je bent niet sportlef",
bromt hij en daarmee slaat hij me
dood, want ik vind het vreselijk
wanneer ze mijn sportiviteit in twij
fel trekken. Ten eerste omdat ik
inderdaad niet sportief ben, ten
tweede omdat ik het onmiskenbare
feit van mijn gemakzucht conse
quent blijf ontkennen. Elke verwij
zing daarnaar snijdt dus verdere
protesten af.
Adriaan heeft ook zijn zorgen.
Naast de sportattributen, die hij
nodig heeft, tobt hij met zijn litera
tuurlijst.
„Ik kan wel boeken uit de biblio
theek halen", zegt hij aarzelend,
maar de werken die ik nodig heb
zijn bijna nooit aanwezig en boven
dien is het zo gemakkelijk om ze
zelf te bezitten
Hun argumenten om je geld
uit je zak te kloppen zijn bijzon
der steekhoudend. Bovendien
kent hij mij; mijn liefde voor
boeken, mijn interesse zodra de
literatuur ter sprake komt. Ik
Al regent het soms
en al kan de kachel
nog niet uit, het
is toch echt lente
De Parijse couturier Lempereur maakte voor zijn zomer
collectie dit bruidstoilet van katoen.
In Griekenland wordt er bij
voorkeur niet in een schrikkel
jaar getrouwd. Spectaculaire
uitzondering op deze regel was
het vorige jaar het huwelijk
van koning Constantijn en An-
nemarie van Denemarken. Ook
de meimaand valt buiten het
boekje van het trouwlustige
„Ik heb me laten inschrijven
voor de schaatstraining", deelt
Henk mede. „Dat kost maar
een paar kwartjes in de maand,
en het is reuze goed."
„Wat kost het mij?" vraag ik
nuchter.
Hij vliegt meteen uit elkaar.
„Niks", snauwt hij. „Wees
maar niet bang dat ik een aan
slag op je huishoudgeld doe...
die paar kwartjes betaal ik zelf
wel".
„Allicht", zeg ik kalm.
„Daar krijg je je zakgeld
voor. Ik vraag alleen wat het
mij gaat kosten".
„Helemaal niks, zeg ik toch.
Jij bent altijd zo onredelijk; je
denkt meteen dat ik om géld
loop te bedelen. Ik vertel een
voudig iets en jij
Enfin, ik heb het weer helemaal
verkeerd gedaan. Nederig maak ik
mijn excuses.
veeg alle reserves bij elkaar die
mij op dat moment ter beschik
king staan, trek met Adriaan de
stad in en stroop -de boekhandels
af. De buit is opwindend van
omvang en Adriaan is niet de
enige die de nieuwe aanwinsten
zal verslinden. Niettemin heeft
het weer een aardig hoopje stui
vers gekost.
Waar is de goeie oude tijd geble
ven. toen ik mijn kinderen gelukkig
kon maken, met een rol drop, een
lollie, een plastic autootje? Toen ze
een paar Friese schaatsen als een
machtige investering beschouwden
en met tranen van dankbaarheid
hun eerste bureaulampje in ont
vangst namen?
Vandaag zeurt Adriaan om een
brommer over twee jaar wil hij een
scooter, over vier jaar een Porche.
En zodra ik zeg„Kan het niet een
beetje minder?" zegt hij: «Mams Je
bent niet sportief."
Soms vraag ik mij verbijsterd
af wat gulheid en sportiviteit
eigenlijk met elkaar te maken
hebben en of mijn kinderen
minder aan mijn geldkraantje
zouden draaien wanneer ik elke
avond vijf kilometer ging hard
lopen. Maar dan moet ik eerst
een trainingpak kopen en hard
loopschoenen en neen, dat
wordt me toch te duur.
THEA BECKMAN
Moederlijke
„Nu ja... meestal blijft het niet
bij de contributie. Dat weet ik zo
langzamerhand wel."
Hij haalt woedend de schouders
op en loopt weg. Ik zucht verslagen.
Waarom is het toch zo gemakkelijk
om de verkeerde dingen te zeggen?
Waarom trek ik nooit de juiste
toon, maar zit ik er elke dag
weer precies naast? Ik ken mijn
kinderen toch goed genoeg om te
weten
Inderdaad I Want een week later
zegt Henk: „Ik zou eigenlijk een
nieuw trainingspak moeten heb
ben."
„Zo?"
„Ja, dit wordt nogal klein en dan
die gestopte knieën 't is geen ge
zicht."
„Maar Je hebt het amper een
Jaar!" roep ik uit.
„Nou, ik heb het toch veel ge
dragen. De jongens op de schaats
training hebben wél mooie pak
ken je moest ze eens zien."
„Dus toch!"
„Wat nou, dus toch!"
„Die schaatstraining kost me een
nieuw pak. En straks een speciaal
soort schoenen of een valhelm of
een borstkuras of weet-ik-veel.
Maar jij betaalt de contributie: vier
kwartjes in de maand!"
„Overdrijf alsjeblieft niet zo
mams. Wie traint er nu in een
borstkuras
