„EIDSCH
DAGBLAD
lOSKOU ZWIJGT OVER
LOT RUIMTERUSSEN
a
ieruchten over landing
eerden niet bevestigd
WOSCHOD
GELAND
Vondeling vrij tevreden
19
i
Shell bestelt vier
tankers 165.000 ton
HOFNAR
AUTO
SHOW
Weer mis
in C.H.U.
3.20
alles
Vlieland
Kreymborg
gericht 1 maart 1860
VRIJDAG 19 MAART 1963
No. 31520
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, t. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Lelden - Giro no. 57055
Wat is er aan de hand met de Russische
utevaarders? Draait de Woschod II nog zijn
idjes om de aarde of is het ruimteschip al ge
il Is er bij die landing iets mis gegaan of
ten de twee ruimtevaarders gezond en wel
aarde weer bereikt?
;r waren tegen het middaguur geen directe
iwijzingen dat er iets niet in orde zou zijn,
ar wel was er een opvallend officieel stil-
ijgen nadat gisteravond, vannacht en van-
itend vroeg steeds weer berichten waren ge
en over het doen en laten van de ruimtevaar-
j. Vanochtend na vijf uur bleven officiële be
iten echter uit.
«lang officiële berichten uitbleven, moet men giss<
jop van de vlucht, die zo spectaculair begon met het ruimte„uitstapje"
Leonow. In de loop van vannacht hebben de ruimtevaarders vele op-
chten uitgevoerd, merendeels op wetenschappelijk terrein. Zij nuttigden
maaltijden en wisselden elkaar af voor perioden van slaap. Na vjjf uur
achtend bleven plotseling alle officiële berichten uit.
se deskundige kringen niet verwacht
dat een dergelijke gebeurtenis voor
de deur staat. Het uitstapje van Leo
now was pas een eerste voorzichtig
experiment in een van de vele tech
nieken, die men volledig moet be
heersen voordat van een landing op
de maan sprake kan zijn. Er zullen
volgens de Amerikaanse deskundi
gen zeker nog enige jaren mee ge
moeid zijn, al is het mogelijk dat
de Russen ook hier de Amerikanen
de loef afsteken.
der voordat hij naar buiten ging
langer dan een uur zuivere zuurstof
ingeademd. De druk kon daarna vei-
vorden verlaagd om de ruimte-
cier voor een groot deel te vrij-
in voor de verlammende uitwer-
Koerswijziging
egen acht uur vanochtend meld-
waarnemingsstations buiten
land, dat gesprekken waren op-
mgen die duidden op een spoe-
landing. De ruimtevaarders Bel-
v en Leonow zouden opdracht
regen hebben op handbesturing
te gaan, waarna uit signalen
i dat de koers van de Woschod
zijn gewijzigd. Alles duidde er
op, dat een landing in het ver
liet lag. Dat zou ook in overeen-
nming geweest zijn met eerdere
atingen van Russische zijde, dat
in de bedoeling lag met de
schod II duur-records te breken,
imiddels is door Russische ruim-
aartdeskundigen verklaard dat
experiment van Leonow de Rus-
dichter bij een landing op de
an heeft gebracht. Voor de tele-
verklaarde een bij de ruimte-
rt betrokken technicus dat de
en „binnen niet al te lange tijd"
man op de maan zouden bren-
Overigens wordt in Amerikaan-
Indonesië
confisqueert
oliemij.en
Wij nemen de leiding over
b de drie Westerse olie-in-
strieën, die hier van vóór de
eede wereldoorlog hebben ge
likt, aldus verklaarde presi-
Bt Soekarno vandaag tegen-
ter de pers. Deze verklaring
am nadat een petitie was
trhandigd waarin de inbe-
gneming geëist werd van de
lerikaanse maatschappijen
invac en Caltex en de Neder-
dse Shell.
Advertentie
Zie advertentie
2 van het vijfde blad
van deze courant
CALEX
AUTOBEDRIJF N.V.
WEERBERICHT
Weinig verandering
De Bilt verwacht van heden- tot
''genavond op de meeste plaatsen
tog weer met enkele verspreid
"komende opklaringen. Zwakke
Weinig verandering in tempe-
(Opgemaakt om 11.15 uur)
20 MAART
op: 6.43 uur; onder: 18.53 uur;
fean op: 22.45 uur; onder: 8.13 u.
'ater in Katwijk te 5.13 en
iur, laagwater te 1.03 en 13.30
®ir.
®t| blad bestaat uit 26 pagina's)
De Sowjetrussische ruimtegenees-
kundige, Vladimir Kritsjagin, heeft
verklaard dat een ruimtepak zoals
ruimtevaarder Leonow bij zijn uit
stapje heeft gebruikt, op een kleine
afgesloten cabine moet lijken, zonder
Van onofficiële zijde werd vernomen, dat de
Woschod om 9.45 uur Nederlandse tijd ten
noorden van Stalingrad zou zijn geland, na ze
ventien omwentelingen om de aarde te hebben
gemaakt in 25 uur en 45 minuten. Officiële be
vestiging van de landing bleef echter uit. Met
het uitblijven van enig officieel nieuws groeide
de vrees, dat er in de loop van de ochtend moei
lijkheden zijn opgetreden, eventueel reeds tij
dens de vlucht of bij een mogelijke landing. De
Russen zijn nooit erg snel met hun nieuws, maa\
het is zeer ongebruikelijk dat zij uren wachten
met een officiële mededeling over een succes
volle landing.
het verdere de gemakken daarvan. Het ruimte-
pak moet bestaan uit een metalen
helm met doorzichtig kijkglas, een
luchtdicht pak van verscheidene la
gen en speciale schoenen en hand
schoenen. Het pak moet een eigen
elektriciteitsnet hebben voor het
derhouden van verbinding en
het meten van de lichaamsreacties
van Leonow. De omstandigheden
„van thuis", de normale atmosferi
sche toestand, moet de man in eer
ruimtepak missen. Het is onmogelijk
ir. een ruimtepak de atmosferische
druk te handhaven .omdat dit pak
dan als een luchtballon zou worden
opgeblazen en de man daarin
standbeeld zou worden omdat hij
zijn armen en benen niet zou kun
nen bewegen. Het onderzoek heeft
aangetoond dat de luchtdruk in
pak minstens viertiende atmosfeer
moet zijn. Zelfs dan gaat het ruimte
pak aanmerkelijk bol sfcaan en is he
vermoeiend erin te werken.
Bij Perm in Oeral
Het ruimtevaartuiq Woschod-
II is om 10.02 uur Nederlandse
tijd in het gebied van Perm, in
het westen van de Oeral, geland
aldus een officiële mededeling
van Tass in Moskou, die om on
geveer kwart voor drie heden
middag werd uitgegeven. Het is
niet bekend waarom deze mede
deling zolang op zich heeft laten
wachten.
Bij de landing maakte de comman
dant gebruik van de handbesturing.
Beljajew en Leonow maken het goed,
aldus Tass. Het wetenschappelijk
programma is geheel uitgevoerd.
De twee Russische ruimte
vaarders, die gisteren hun histo
rische vlucht door de ruimte be
gonnen. Rechts de commandant
van het ruimteschip Beljajew.
links Leonow, die als eerste een
uitstapje in de ruimte maakte.
l het opzwellen van het pak.
Om de overtollige lichaamswarmte
af te voeren en dus een oververhit
ting te voorkomen werd lucht van
kamertemperatuur het ruimtepak
epompt. Ter bescherming tegen de
«nehitte en tegen is koude in de
schaduw van de aarde of van het
ruimteschip is het pak bedekt met
sterk warmte-isolerende laag,
lichte kleur om de hittestraling
terug te kaatsen. De lucht voor ven
tilatie en de zuurstof voor de adem
haling konden uit het ruimtevaar
tuig worden verkregen en uit ci
linders die aan het ruimtepak vast
gemaakt zijn. Afgewerkte lucht ver
dween naar buiten.
Indruk na geheim gesprek
van 2 uur niet informateur Cals
(Van onze parlementaire
redactie)
Formateur Cals heeft gisteren
zijn eerste schets voor een rege
ringsprogramma besproken met
de fractieleiders Schmelzer
(KVP), Vondeling (PvdA),
Geertsema (VVD).
Drie in Japan, een
in West-Duitsland
De Koninklijke Shellgroep heeft
vier tankschepen van ongeveer
165.000 ton besteld. Drie van deze
schepen zullen worden gebouwd bij
de Japanse scheepswerven van Mit-
soebisji, Isjikawajima en Hitasji. De
opdracht voor de bouw van het vier
de schip is gegeven aan de Westduit-
se werf Kieler Howaldtswerke.
Deze nieuwe Shell-tankschepen,
die onder verschillende vlag zullen
varen zijn de grootste schepen, die
ooit zijn besteld. Ze krijgen een leng
te van 320 meter, een grootste breedte
van ruim 74 meter en een diepgang
van 16',2 meter. Ter vergelijking moge
dienen, dat de afmetingen van het
grootste passagiersschip ter wereld,
de „Queen Elisabeth" zyn: lengte
314 meter, breedte 36 meter, diepgang
12 meter.
Voor de bouw van deze schepen
werden 23 werven in acht landen,
waaronder Nederland uitgenodigd tot
het doen van offertes. De schepen
zullen worden opgeleverd in het laat
ste kwartaal van 1967.
Vervoer ruwe olie
De nieuwe tankschepen zullen wor
den gebruikt voor het vervoer van
ruwe olie onder andere van havens
in het midden-Oosten naar Rot
terdam-Europoort en Le Havre (Fr.)
Via de route om Kaap de Goede
Hoop. Op de uitreis zullen zij in
ballast door het Suezkanaal kunnen
Wat de losfaciliteiten in Shell-Eu-
ropoort betreft is reeds bekend, dat
een nieuwe walsteiger in aanbouw
is voor de ontvangst van tankers tot
200.000 ton. Daartoe behoort ook het
leggen van een losleiding naar de
opslagtanks met een diameter van
ruim een meter.
De voortstuwing van deze tankers
zal geschieden door middel van
stoomtubines met een vermogen van
25.000 p.k., die het geladen schip een
kruissnelheid zullen moeten geven
van ongeveer 16 Hmijlperuur.
van ongeveer 16% mijl per uur.
Vanmiddag zou hij er met de rale fractieleider bleef gisteravond
fractieleiders Smallenbroek J"
(AR) en Beernink (CHU) over
spreken.
Hoewel de formateur al zyn be
zoekers een vrijwel volledige zwjjg-
plcht heeft opgelegd, bestaat toch
de Indruk, dat dr. Vondeling niet
ontevreden was over, wat hij van
de formateur te horen kreeg. De so
cialistische fractieleider bleef gister-
raiddag vrij lang (2 uur) met de
formateur praten. Toen hij weer
naar buiten kwam zei hij alleen
maar: „De formateur heeft hard
gewerkt".
Ervaren uitleggers leiden uit bei
de gegevens af, dat de formateur
het een en ander op papier had, dat
voor dr. Vondeling waardevol genoeg
was om er op in te gaan. Misschien
heeft dr. Vondeling gisteren dus al
bet begin van de katholieke inten
tie- verklaring om samen met de so
cialisten in zee te gaan gekregen. Als
het gesprek niet meer was geweest
dan een opsomming van de socialis
tische wensen (die trouwens alge
meen bekend zijn.) zou het gesprek
nooit twee uur hebben geduurd.
KORTER
Amerikanen in
Djakarta zonder
gas en stroom
De elektriciteits- en gaslevering
aan verscheidene Amerikaanse offi
ciële en particuliere kantoren in
Djakarta is gisteren stopgezet.
Volgens het persbureau Antara ls
dit het gevolg van een gezamenlijke
actie van de bond van personeel in
het elektriciteits- en gasbedrijf en
het verbond van vakverenigingen
Sobsi, die beide onder communisti
sche leiding staan. De Sobsi had al
aangekondigd dat haar leden de
Amerikanen zouden gaan boycot
ten.
De Amerikaanse ambassade protes
teerde direct bij de Indonesische re
gering tegen de nieuwe actie „om
de Amerikanen te hinderen". Ook
werd geprotesteerd tegen de inbe
slagneming van de kantoren van een
Aunerikaanse filmdistributieonder-
neming.
Verscheidene honderden Indone
siërs hebben vanochtend betogingen
gehouden voor de gebouwen van
enkele Amerikaanse oliemaatschap
pijen in de Indonesische hoofdstad.
Zij eisten overneming door de In
donesische regering van deze maat
schappijen en plakten biljetten met
anti-Amerikaanse leuzen op de mu
ren van de gebouwen. Na een half
uur verdwenen de demonstranten.
Hun besprekingen met directieleden
van de maatschappijen (Caltex en
Stanvac) hadden geen resultaat op
geleverd.
Antara heeft inmiddels een ver
klaring van minister Soebandrio ge
publiceerd waarin deze zegt, dat zijn
regering niet kan toestaan dat de
gebouwen van buitenlandse diploma
tieke vertegenwoordigingen in Dja
karta, vooral die waarin Amerikanen
zijn gevestigd, worden beschadigd.
vijf kwartier bij de formateur.
Drie kwartier korter dan zijn beide
collega's Schmelzer en Vondeling. Mr.
Geertsema wilde helemaal niets zeg
gen, toen hij weer naar buiten
kwam Hij verwees naar de forma
teur, die vanavond het een en ander
over de aard van de gesprekken be
kend zal maken.
Alle hoop, dat de V.V.D. misschien
nog eieren voor haar geld zou kie
zen, is nu wel verdwenen, nadat mr.
Geertsema gisteravond in een po
litiek radiopraatje nog eens de be
kende omroepeisen herhaalde. De
liberalen blijven voet bij stuk hou
den en graven zich in. Hun loopgra
ven liggen echter wat geisoleerd,
zodat velen binnen, maar ook buiten
de liberale partij (zoals de rechter
vleugel van de K.V.P.) vrezen, dat
de liberalen nu voor lange tijd een
onvruchtbare oppositie zullen voeren
tegen een kabinet, waarin de andere
partijen door de liberale onthouding
nogal gedwongen samengaan met
de socialisten.
ZWART OP WIT
In de C.H.U. is het weer eens mis.
Dat niet iedereen daar zo gelukkig
was met het tussenstandpunt van
mr. Beernink was wel bekend, maar
het was niet te verwachten, dat een
lid van de christelijk historische ka
merfractie zijn bezwaren zwart op
wit zou neerschrijven. Dat is nu wel
gebeurd. Het kamerlid Kikkert heeft
in „Gemeentebeleid", het blad voor
christelijk historische leden van ge
meenteraden, duidelijk afstand ge
nomen van de visie van zijn frac
tieleider. Er moet niet alleen een
getalscriterium komen, zo schrijft de
heer Kikkert, maar de gegadigde
moet ook nog serieus zijn. Als er
geen getalscriterum is, komt er cha
os of ministeriële willekeur. De heer
Kikkert vertolkt hiermee het recht
lijnige duidelijke standpunt van de
N.C.R.V. Mr. Beernink wilde juist
aan de minister vergaande beslis
singbevoegdheid geven en voelde ei
genlijk niets voor het getalscriteri
um voor nieuwe gegadigde. Deze be-
voegheid voor de minister wordt nu
door zijn fractiegenoot Kikkert „wil
lekeur" genoemd. Er zijn dus heel
grote verschillen in de unie. Mr.
Beerninks neigingen om samen met
de V.V.D. in de oppositie te gaan
zullen door dit soort uitspraken niet
worden aangemoedigd.
Advertentie
ijn tuinieren
op uw akkertje - lekker. Goed
en genoeg materiaal? Vlieland
heeft alles. Voor vader, moeder
en spruit. Schoppen, een serie
van 17.70 tot 4.95. Harken, 6 tot
14 tands, ook met essesteel van
8.10 tot 2.55 compleet. Schoffels,
14-16-18 cm ook met essesteel
van 7.10 naar beneden tot, com-
weet
heeft
Nieuwe Rijg CO Tin 2QA24 (Q171P)
Een televisieopname van Leo
now toen hij buiten de Woschod
door de ruimte zweefde, met een
veiligheidslijn aan de cabine ver
bonden
Advertentie
OVERHEMDEN
2 STUKS f\ 75
en wit.
Tricotnylon ia
wit en streep®
Per stuk 11.90
i 19.75
1111
III
II
it -
STILLE RIJN,
T.O. DE HARTEBRUGSKERK
tvs
CJit het Leidsch Dagblad van
21 Maart 1865:
AdvertentieTegen
Augustus e.k. wordt gevraagd
voor eene bejaarde weduwe
met eene dochter: Een vrije
benedenwoning, liefst met
een tuintje of plaatsje. Huur
prijs niet hoger dan f 100 (per
jaar). Adres boekh. W. Wenk
te Rotterdam. f
Te Keulen zijn proeven f
genomen met een iverktuig J
tot het ledigen van beerput- t
ten. Vroeger waren er 32 da- t
gen noodig om de putten van t
het militair-hospitaal te ledi- i
gen, thans met bedoeld werk-
tuig duurt het iy2 dag. f
