IGOR BELSK1 REGISSEERDE
HET BALLET ZWANENMEER
kunst
WASCANA
VERNIETIGEND OORDEEL V AN
„DIE WELTKUNST" OVER DE
KUNSTVEILING MAASTRICHT
kAleiöos^ggp
GALA OPVOERING IN AMSTERDAM
Boeiende presentatie
ondanks bezwaren
„Jules et Jim"
als K. en O.'s
Film v. d. maand
KUNSTZINNIG EN VERANTWOORD
SPEELGOED IS BELANGRIJK
„Onbegrijpelijke lichtgelovigheid
Men raakt er het hoofd kivijl
Prijzen voor
Latijnse gedichten
IÉ
BENDER
Ongericht 1 maart 1860
Donderdag 18 maart 196S
Vierde blad no. 31519
In de Amsterdamse Stadsschouwburg gaf gisteravond het Na-
ionale Ballet de gala-voorstelling van het Zwanenmeer, het avond
vullend ballet, dat reeds zijn voorstellingen heeft gehad in Apel-
loorn, Arnhem en Rotterdam. Het succes danken we in de eerste
ilaats aan de knappe en doortastende leiding van de Russische
|ast-choreograaf Igor Belski. Zijn leiding was van belang nu het
lationale Ballet voor het eerst het Zwanenmeer volledig met 4
eten gaf, inplaats van veelal alleen de tweede acte.
et is gebruikelijk dat men daar-
de choreografie van Marius Pe-
en Lev Ivanow gebruikt. Br
ordt nog al aan gedokterd omdat
ballet bij de allereerste opvoe-
ing in 1877 te Moskou mislukte en
rader meer de schuld op de muziek
Tsjaikowsky werd geschoven in-
ts van op de wankele choreogra-
ran Julius Beisinger. Eerst na
sjaikowsky's dood in 1893 werden
iüabilitatie-pogingen ondernomen.
Daaraan hebben genoemde Petipa
Ivanow zeer veel goeds bijgedra-
ffaar de eenmaal gemaakte fouten
de première zijn niet eenvoudig
te wissen en het is begrijpelijk
t de leidster van het Ned. Natio-
lal Ballet, Sonia Gaskell, voor de
pvoeringen de Russische choreo-
raaf Igor Belski te hulp moest
iepen. Juist omdat hij een herziene
an het Zwanenmeer had ge-
Diverse coupures
bracht coupures aan van scè-
4 es die reeds bij de première bezwa-
id waren, herzag de choreografie
bond zich aan de muzikale struc-
ir van Tsjaikowsky's oorspronke-
iie partituur. Dit hebben wij gis-
ravond kunnen respecteren, omdat
herinneren hoe de Engelse
lilletomaan Arnold Haskell vóór ai-
het accent op de dans wilde la-
ra vallen. Ballet en muziek hebben
1 'enwel een sterke binding en vooral
het Zwanenmeer. Bij deze erken-
ig van 't essentiële der hiuziek bij
et ballet is het verhaal van het
ïanenmeer minder opgewekt ro-
antisch geworden.
Voortreffelijk
ensemble
Het bleek een grote verdienste van
lor Belski, dat hjj zich slechts be-
Kumerde om de kunstzinnige as-
toten van de dans en de muziek,
j et resultaat was verrassend, want
rader de later toegevoegde franje
i Tsjaikowsky's mentaliteiten in
mise en scène was de presentatie
C in het Zwanenmeer boeiender dan
toit, Harry Wich had de décors en
H ostuums als voorheen romantisch
''houden, maar wel zeer passend bij
sfeer van het verhaal. En met de
de dansers gerichte belichting
tarnen deze attributen als bijko-
*nde zaken uitnemend tot hun
feht.
Dit trof vooral doel bij de vele be-
Nirijke ensembledansen waarmee
Belski de verstrekkende resultaten
bij de dansgroep van het Nationale
Ballet had bereikt. Opmerkelijk van
eenheid en discipline en toch soepel
van expressie, zoals we dit nog wei
nig bij ons Nederlands Ballet hebben
gezien. Er werd gedanst op de mu
ziek en de brede golvende melodieën
van Tsjaikowsky misten niet de uit
werking op de figuraties bij de char
mante danseressen. Met André
Presser als dirigen, die het Kunst-
maandorkest muzikaler had kunnen
laten spelen. We zouden dan van deze
Zwanenmeeropvoering ideale situaties
hebben gekregen.
j miste de muzikale allure,
hij schreef een hoempa-ritme en
deed het geheel niet goed tot zijn
recht komen. Met de derde acte
m er enig herstel en werden we
gelukkig voor het geringe aantal
mislukkingen van muzikale aanslui
tingen op de dans gespaard.
Solisten minder geslaagd
Minder geslaagd dan de ensembles
waren de solistische dansers. Olga de
Haas mag technische veel presteren
de rol van Odette, zij toont geen
vonkje bewogenheid. Sylvester
Campbell, de Prins die de zwaan
Zes miljoen gulden
voor Rembrandts Titus?
Naar in Londen verwacht
wordt zal het schilderij van
Rembrandt van zijn zoon Titus,
dat gelijk gisteren uitvoerig
gemeld morgen geveild zal
worden, naar schatting zes mil
joen gulden opbrengen.
Verscheidene musea in Ame
rika hebben er reeds grote be
langstelling voor getoond. Dat
houdt in, dat de opbrengst wel
licht nog hoger zal worden.
Een scène uit het Zwanenmeer
moest bevrjjden van haar betovering,
danste met mooie sprongen maar
presteerde dit zonder dansdrift. Zo
was Pieter Roowan als nar te wei
nig virtuoos en maakte Calliope van
zijn Venieris een te onstuimig rolletje.
Gelukkig dat met de ensemble-dan
sen zoveel werd vergoed. Zodat deze
Schrijfster Nancy
Cunard overleden
Mevrouw Nancy Cunard, erfge
name van de „Cunard Line", is giste
ren op 69-jarige leeftijd in een Parijs'
ziekenhuis overleden.
In 1920 vestigde zij zich in de
Franse hoofdstad, waar zij jonge
schrijvers als Philippe Soupault, Louis
Aragon en Tristan Tzara financieel
ging steunen. Zelf heeft zij ook ver
scheidene boeken geschreven.
Het merkwaardige van de film
„Jules et Jim", van regisseur Fran
sais Truffaiut, is de sfeer, die hij
schept. In dit werk dat gister
avond als K. en O.'s Film van de
maand in twee voorstellingen in
theater Camera draaide is Cathe
rine de hoofdfiguur (Jeanne Moreau)
omringd door Jules en Jim, tussen
wie zij voortdiuend blijft aarzelen.
Maar sterker dan de indruk van
Catherine's besluitloosheid is die van
de entourage, waarin zich dit vreem
de drama afspeelt. Die herinnert
sterk aan de hoogtepunten van de
19de eeuwse romantiek. Zo gezien is
„Jules et Jim" een romantische
„Spielerei", waaraan de Fransman
Truffaut wel begon maar waarin hij
tenslotte toch geen bevrediging vond.
Van Spielerei ging hij over naar
persiflage: aan het slot neemt Truf
faut het verhaal nauwelijks meer
ernstig. Men kan wel zeggen, dat
Truffaut „de overschrijding van de
menselijke wetten in een debacle
heeft willen doen eindigen", maar
het gevaar van loodzwaar moralisme
heeft hij dan toch wel heel duidelijk
willen vermijden door er een satire
van te maken. Hoe dan ook, deze
film met zijn onwerkelijke sfeer was,
juist daardoor bijzondei- aantrekke
lijk.
avond toch een plezierige
sche gala-première werd met een blij
vende goede herinnering aan de vele
lieftallige zwaantjes en aan Igor Bel
ski die ze zo voortreffelijk heeft laten
dansen op Tsjaikowsk's mooiste bal
letmuziek.
Beeltenis
Cruys Voorberg
voor Kostuummuseum
Mevrouw Jolles uit Den Haag
heeft in opdracht van het gemeen
tebestuur van Den Haag een bron
zen kop van de toneelspeler en regis
seur Cruys Voorbergh vervaardigd.
De beeltenis wordt opgesteld in het
Nederlands Kostuummuseum en zal
op 31 maart door de Haagse wet
houder. mr. M. Vrolijk, worden
onthuld.
De acteur Cruys Voorbergh, pseu
doniem voor E. P. C. van Vrijberghe
de Coningh, bezat een unieke col
lectie klederdrachten. De collectie
schonk hij aan het Ned. kostuum
museum aan de Lange Vijverberg in
Den Haag.
Expositie in Stedelijk Museum zal
u daarvan kunnen overtuigen
(Van onze kunstredactie)
We leven in een welvaartstaat".
Als gevolg daarvan zijn onze eisen groter geworden, zelfs die
van de kinderen. Men kijke slechts naar het speelgoed, waarmee
de liefhebbende ouders hun spruiten willen verrassen: zowel in
technisch als in artistiek opzicht valt er een verbazingwekkende
ontwikkeling te constateren.
Van 20 maart tot 3 mei zal men daarvan kennis kunnen nemen
in het Stedelijk Museum in Amsterdam tijdens de expositie Kin
derspel", waarop in het bijzonder aandacht wordt geschonken
aan de goede vorm en het materiaalgebruik.
Er Isa hierbij geen indeling ge
maakt naar de landen maar naar
enkele functies, die het speelgoed bij
de ontwikkeling van het kind kan
hebben, aangeduid met de begrippen
„gevoel", „beweging", constructie'
„samenspel". Iedere pedagoog of wi
zich ook met de groei van het kind
bezighoudt, wordt aangeraden, daar
van kennis te
den of streken in gebruik zijn, ne
men op deze expositie een speciale
plaats in. Zo zal men de „babusch-
ka's" kunnen zien, d.wa. houten pop
pen uit Rusland en .sophistica
ted" Engelse dieren. Japan demon
streert houten speelgoed, dat in de
laatste jaren ontstond uit protest
tegen dikwijls goedkope mechanische
speelgoed. Ook wordt getoond speel
goed, dat Nederlandse ontwerpers
voor hun eigen kinderen maakten.
Onder het motto „Niet alleen kij
ken, maar ook zelf doen", is er in
een der zalen ruimte gemaakt, waar
kinderen tot 10 jaar op woensdag-
of zaterdagmiddag zelf kunnen con-
trueren en schilderen onder leiding
van medewerkers van de bekende
Stichting „De Werkschuit".
Vooral in de laatste tien jaar is
men speelgoed geheel anders gaan
zien dan vroeger. In 1930 trachtte
Kaj Bojesen reeds „goed" speelgoed
t emaken. Na zijn dood, enkele ja
ren geleden, werd zijn werk door
zijn vrouw voortgezet. Ook het En
gelse echtpaar Paul en Marjorie
Abott vervaardigde speelgoed, dat
naast nieuwere ontwerpen, nog
steeds de aandacht trekt. In ons
land vervaardigt o.a. het echtpaar
Spoor verantwoord speelgoed, in
Zwitserland zijn Kurt Naef en An-
tono Vitali sinds de oorlog met de
fabricage daarvan bezig. Toch was er
nog slechts een betrekkelijk kleine
groep ouders, met een en ander be
kend.
Daarom is in 1954 in Ulm (D) het
„Arbeitsausschuss gutes Spielzeug"
opgericht. Daaruit ontstond in 1959
de ICCP (International Council for
Children's Play), die op wetenschap
pelijke basis objectieve voorlichting
over speelgoed geeft. Voor ons land
heeft hiervan mej. dra. Bladergroen,
lector in de kinderpsychologie de
leiding. Ook het Museum voor
Ouders en Opvoeders in Rotterdam
is nauw bij dit werk betrokken.
De opening: dezer voor de opvoe
ding zo belangrijke expositie vindt
zaterdagmorgen a.s. om 11 uur
plaats met geheel in stijl een
voorstelling van het kmdercircus
„Elleboog".
een
omwenteling
op
rookgebied
de naam... Wascana
de uitvinding... melange-dekblad
de sensatie... de prijs
Neem 's werelds fijnste tabaksoorten. Haal alle harde stelen en
nerven eruit. Selecteer op smaak en geur. Maak een melange.
Het resultaat? Het mooie, egale melange-dekblad. De prijs?
Ongelooflijk laag dank zij de volledige machinale vervaardiging.
Wascana senoritas 10 ct. Wascana cigarillos 6 "2 ct
met melange-dekblad
extra licht, extra geurig
sigarenfabriek WASCANA kampen tel. 05292-2941
(Van onze correspondent)
„Die Weltkunst", het Duitse blad voor de handel in oude en
nieuwe kunst dat aan zijn 35ste jaargang toe is, en over de gehele
wereld gezag heeft, schrijft in zijn jongste nummer over de Maas
trichtse veilingen van z.g. „oude kunst" onder de titel„Onbegrij
pelijke lichtgelovigheid"
Op koopjes uit
„De kopers" zo zegt correspondent
G. C. Vieten, „komen voor het groot
ste deel uit het Rijnland en de na
burige Belgische provincies. Zij rijden
in grote auto's en zij verdienen veel.
Maar kunstkenners zijn zij niet.
Daarom merken zij niets van de ana
chronistische kledij van de koetsier,
en de reizigers op het schilderij dat
Schilderij van Rembrandt
niet Saskia maar Amalia
Na grondige schoonmaakbeurt
Niet Rembrandts vrouw Saskia, maar Frederik Hendriks ge
malin Amalia van Solms blijkt de vrouw te zijn, die te zien is op het
schilderij van Rembrandt „Saskia in profiel", dat was geëxposeerd
op de onlangs in Delft gehouden tentoonstelling „De schilder
zijn wereld". Dit is geconstateerd, nadat men het schilderij e
grondige schoonmaakbeurt had gegeven.
Het was bezoekers van de tentoon
stelling reeds opgevallen, dat het
schilderij zeer geel was, d.w.z. dat
vergeelde oude vernislagen het opper
vlak ondoorzichtig maakten.
Op verzoek van de directeur van
het Musée JacquemartAndré in Pa-
de heer Julien Cain, lid van het
instituut de France, die dit stuk in
bruikleen heeft afgestaan, werd het
door de restaurateur bij het Mau-
ritshuis, de heer L. Kuiper, in zijn
atelier in het Rijksmuseum Mesdag
verdoekt en schoongemaakt. Allerlei
onverwachte bijzonderheden kwamen
aan het lioht.
Het portret was gevat in een ge
schilderde lijst, overeenkomstig die
welke op een portret door Gerrit van
Honthorst, gedateerd 1631, Stadhou
der Frederik Hendrik voorstellend,
Vingeroefeningen maken of recitals geven... U
vindt zeker uw instrument in ons uitgebreide
assortiment met vele wereldmerken. Van de mo
derne Rippen Sonora, tot de grandiose Steinway.
Kom gerust keuren en kiezen. U kunt verzekerd
i een verantwoord advies.
zijn
60A
deskundig in klank
Bel of schrijf om onze foto-brochu
Leiden, Hoogewoerd 80, tel. 20097 Amsterdam Arnhem Breda Rotterdam
voorkomt en dat zich in het Huis
ten Bosch bevindt. Indertijd heeft de
bekende kunsthistoricus, de heer A.
Staring, al het vermoeden uitgespro
ken, dat dit portret van Rembrandt
Amalia van Solms, de gemalin van
Frederik Hendrik, zou voorstellen,
zulks op grond van gegevens uit een
oude inventaris van het Oranje-bezit,
waarin een portret van Frederik Hen
drik door Honthorst uit het jaar 1631
wordt genoemd en een portret van
Amalia van Solms door Rembrandt
uit 1632. Dit vermoeden is thans door
de schoonmaak bevestigd.
Het gerestaureerde, maar nog niet
afgeverniste schilderij van Amalia
van Solms is van morgen af tezamen
met enkele foto's, genomen tijdens de
restauratie, in de benedenzaal van
het Rijksmuseum Mesdag, Laan van
Meerdervoort 7f, in Den Haag te be
zichtigen. Na 1 april a.s. zal de res
tauratie door de heer Kuiper worden
voltooid en zal het met toestemming
van 't Parijse museum tot 25 april in
het Mauritshuis worden tentoonge
steld. Na 25 april zal het stuk naar
het museum Jacquemart-André in
Parys worden teruggebracht.
Een gedicht in het Latijn over de
moord op president Kennedy heeft
een eervolle vermelding gekregen van
een Vaticaans tijdschrift welke een
jaarlijkse literatie prijs toekent aan
Latinisten.
De jury van het Vaticaanse tijd
schrift Latinitas maakte gisteren be
kend dat zij een eervolle vermelding
had toegekend aan prof. Giuseppe
Morabito uit Messina (Sicilië) voor
diens gedicht „Horrendum seculi
facinus" (De afschuwelijke misdaad
van de eeuw) over de moord op pre
sident Kennedy. Hij zal bij een plech
tigheid op 8 april een perkamentrol
krjjgen.
De tweede prijs, een zilveren me
daille plus 100.000 lire (160 dollar)
gaat naar J. K. Newman, hoogleraar
aan de universiteit van Oxford, voor
diens gedicht „Navigationem incog-
nitum" (Onbekende navigatie), over
de ruimte.
De Italiaanse Latinist Teodoro Ci-
resola won de eerste prijs, een gou
den medaille en 200.000 lire (320
dollar)
Adoptie Sartre's
secretaresse goedgekeurd
Een rechtbank in Parijs heeft de
adoptie goedgekeurd van de 28-ja-
rige Arlette El Kaim door Jean-Paul
Sartre, de auteur en toneelschrijver
die vorig jaar de Nobelprijs voor de
literatuur heeft afgewezen.
Mej. El Kaim, die van Algerijnse
afkomst is, zal de naam van Sartre
lemen en zijn landgoed erven. Zij
is de secretaresse van Sartre, heeft
als filmrecensente gewerkt bij een
tijdschrift dat onder auspiciën staat
De schrijver is nooit getrouwd ge
weest.
van Sybrand van Beest heet te zijn
en zij zien evenmin dat de handteke
ning van een „Pieter Post" met tem
pera op het vernis is geschilderd. Er
was hier een Gabriel Metsu met een
taxatiewaarde van f 800 in de cata
logus vermeld. Men houdt de veiling
houder voor dommer dan zichzelf en
men hoopt een koopje te hebben
„Juridisch", zo zegt „Die Welt
kunst", zal er weinig tegen de veiling
houders te ondernemen zijn want de
opgaven in de catalogus zijn zonder
verantwoordelijkheid en dat weten de
kopers van te voren. Of die toeschrij
vingen e.d. werkelijk „naar beste we
ten" zoals dat in de catalogi vermeld
staat, zijn gedaan, mag men in twijfel
trekken omdat het daarbij getoonde
gebrek aan vakkennis eenvoudig on
waarschijnlijk is.
Zand in de
ogen
Schilderijen van Breughel en van
Ter Borgh die op de hele wereld een
vermogen kosten, brengen in Limburg
spotprijzen op. Daaruit zouden de ko
pers moeten afleiden dat zij zichzelf
zand in de ogen strooien. Niemand
zegt het echter en niemand geeft het
toe. Daar wordt bijvoorbeeld een Her
cules Seghers voor f 5.000 aangeboden
met een expertise van dr. Bredius.
Waarom kopen de veilinghouders zul
ke kostbaarheden niet zelf en gaan ze
stil leven? Omdat zij zelf niet geloven
wat zij suggereren. Met de expertise
van Bredius wordt ook gemanipu
leerd, omdat Bredius het schilderij
(wegens de toestand waarin het ver
keerde) niet voor 100% heeft afge
wezen, Maar heeft hij het daarom
geaccepteerd als echt? Dat zeggen de
veilinghouders.
Volgens „Die Weltkunst" zijn er op
dergelijke veilingen reeds duizenden
zulke „oude meesters" naar
Duitsland verkocht. Verstandige lie
den die zich anders nog voor geen
mark laten afzetten, raken op deze
veilingen volledig hun hoofd kwijt.
Waardevol schilderij
ontvreemd uit Centraal
Museum in Utreeht
Uit het Centraal Museum in Utrecht
is een bijzonder waardevol schilder
stuk, „Het vinden van Mozes" van
Bartholomeus Breenberg (1598-1657),
verdwenen. De diefstal werd giste
ren ontdekt. Vast staat, dat het stuk,
geschilderd op een rood koperen plaat
ran 25 bij a8.3 centiic'-r en gevat in
een ebbehouten geprofileerde lijst,
gistermiddag om vijf uur nog op zijn
plaats hing.
„Het vinden van Mozes" is het
vroegst gedateerde werk van Breen
berg (1622). Het geeft een landschap
weer en is geschilderd in de stijl van
het z.g. „manierisme". Hoeveel het
schilderij precie* waard is, is niet be
kend.
