SIMB0L0
Schitterende violistiek van
OH ANN A MARTZY in Brahms
kunst
be
JVf
Heidooi van Decker
voor Mendelssohn
Van Gogh-huis in
Borinage in puin
Weer kunstschatten
in Italië ontvreemd
BEELD ORPHEUS
van Zadkine
onthuld
10 stuks f 1,60
4
Musicus Joh. J. Ponse
wordt tachtig jaar
ALS PEDAGOOG EN ORGANIST
NOG STEEDS ACTIEF WERKZAAM
CHARLES DE WOLFF WINT
CONCOURS GAUDEAMUS
ULTRA-MODERNE MUZIEK GAF
ONRUST ONDER HET PUBLIEK
Kleur? Plasticolörf
NAVO HEEFT
CONVENTIONELE
VLOOT NODIG
rericht 1 maart 1860
Vrijdag 12 maart 1965
Vierde blad no. 31514
Concert Roti. Philh. Orkest
RANZ—PAUL DECKER werkt grondig met het aan hem
•toevertrouwde Rott. Philh. Orkest: dat was gisteravond op
Vijfde concert in de K. en O. Meesterserie aan velerlei zaken.
Is afwerking, klankkleur, nuancering duidelijk te merken. Men
.ft zich gewillig over aan zijn levendige en sierlijke, doch tevens
idehjke gebaren, die soms de rand van „show" benaderen, doch
jder de nadelen daarvan. Daarvoor zijn de opvattingen van deze
rigent te gewetensvol, hij laat gelukkig geen uiterlijkheid boven
ierlijkheid prevaleren.
>end werd met Bartöks „Twee
3tten", een jeugdwerk, op 26-
leeftijd geschreven. Wie is het
hij deze beelden
de violiste Stefi Geyer zijn
kdliefde of zijn leerlinge Emma
fuber, die met Kodaly trouwde?
het eerste gaat hij idealiserend
j.werk, het tweede is een opzette-
misvorming daarvan,
vriendschap verbroken
Er zijn, naast remicenties aan
toch reeds aanwijzingen,
|e als verrassingen Bartöks toekom-
persoonlijke schrijfwijze identi-
edele vioolsolo, verdienstelijk
concertmeester Gabor Radnai
leid, mondt in vloeiende lijnen
n het gehanteerde ka-
irkest, in schril contrast volgt
de grillige wals. Een interes
kennismaking met een werk,
lit duidelijk valt op te maken,
i Bar tok zich nog in een stadium
tasten en zoeken bevond, al werd
jeugdperiode ermee afgesloten,
orkest heeft er zeker een dui-
ijke en gespannen illustratie van
De violiste Johanna Martzy weer
op het podium te zien, dat zjj
vroeger meermalen betreden
vooral ook deze krachtige
mlijkheid te horen, heeft ons
de overtuiging gebracht, dat zij
faam als een der beste krachten
het internationale podium nog
dwingend weet waar te maken,
fonkelend-glanzende toon uit
prachtig klinkend instrument,
itterde zij superieur in Brahms
vioolconcert (in D gr. t. op 77),
iteloos en magistraal, ook in de
cadensen, ontroerend subtiel
het Adagio en met een meester-
beheersing van alle technische
kels in het vurige „All Unga-
het juichende en magistrale
van dit aan contrasten zo
concert. Tot in de hoogste re
gionen behield haar toon een vlek
keloze zuiverheid. Er zullen slechts
weinigen zijn, die zulk spel weten te
Het orkest begeleidde accuraat,
doch soms nog iets aan de te
zware kant. Johanna Martzy is na
Poging tot herstel?
(Van onze correspondent).
Tioeede kerstdag van 1878
schreef Vincent van Gogh voor
het eerst aan zijn broer Theo uit
het plaatsje Wasmes (in het
Waals Cuesmes geheten) in de
Borinage. Tot oktober 1880 heeft
hij er gewoond en het evangelie
gebracht aan de arme bevolking
voor het merendeel bestaande uit
mijnwerkers. Hij had zijn intrek
genomen bij de familie Decruc.
Het huis staat er nog en het
draagt zelfs een houten bordje
ivaarop men (in het Frans) kan
lezen: in 1879 en 1880 ivoonde in
dit huis de Hollander Vincent van
Gogh, evangelist, die een van de
grootste schilders van zijn tijd,
zou worden. Het is hier dat hij
zijn eerste tekeningen heeft ge
maakt".
Het huis blijkt thans volkomen
in verval. De ruiten zijn verdwe
nen, er zijn gaten in het panne
dak en de tuin is verwaarloosd.
In het huis ligt puin en groeien
planten. Een aantal vooraan
staande kunstliefhebbers uit He
negouwen wil nu proberen het
huis voor verder verval te behoe
den. Zij hopen dat de overheid
ook een bijdrage zal leveren.
itmaal waarde van f360.000
Inbrekers die door de politie beschreven worden als kunstken-
Iers, hebben uit het kasteel van graaf Gaetano Testasecca de l'Es-
irade uit Parijs, schilderijen en archeologische schatten ter waarde
tan 60 miljoen lire (f360.000) ontvreemd.
De politie heeft de hulp van Interpol ingeroepen omdat aan-
jenomen wordt dat de diefstal het werk is geweest van een inter-
lationale bende die de laatste tijd in Italië reeds veel kunstdiefstal
len gepleegd heeft. Deze benden heeft meer kunstschatten gestolen
dan'de nazi's in de tweede wereldoorlog uit Italië weggevoerd
lebben.
Volgens de poütie zijn in het Cas-
di Donnafugata elf doeken uit
lijsten gesneden. Verder werd
i tafel ontvreemd die uit de 7 de
ou dateren en waardevolle
i van oude Griekse beeldhou
ders die in de omgeving van het kas-
eel opgegraven zijn. Volgens de po
litie hebben de dieven alleen de kost-
rste werken meegenomen.
Dit was de grootste van een twaalf
tal kunstdiefstallen in Italië sinds in
brekers 16 schilderijen van grote re-
naissance-artiesten gestolen hebben
uit de particuliere verzameling van
Prins Alessandro Torlonia in Rome.
De waarde van deze schilderijen werd
op 600 miljoen lire geschat.
Dirigent Franz-Paul Decker
met de violiste Johanna Martzy.
(Foto L.D./Holvast)
haar fenomenale prestatie uitbundig
toegejuicht. Men riep haar viermaal
op het podium terug, waarna zij di
rigent en orkest dankbaar in het
succes liet delen.
Expositie „De kunst
van het schrijven"
De Unesco-expositie „De kunst van
het schrijven is gistermiddag in het
internationaal perscentrum Nieuws
poort in Den Haag geopend door
drs B. J. M. de Hoog, chef van de
afdeling internationale betrekkingen
van het ministerie van O.K. en W.
Op vijftig panelen wordt in beeld
gebracht hoe in de oudste tijden door
tekeningen en reliefs uitdrukking
werd gegeven aan verwachtingen en
hoe ervaringen werden vastgesteld.
Met foto's en verklarende teksten
wordt voorts het ontstaan vermeld
van het schrift in het tegenwoordi
ge Midden-Oosten, Egypte, India,
China, Japan en Midden- Amerika.
Ook de ontwikkeling van het alfa
bet in Europa wordt weer gegeven.
De toepassing van het schrij
ven vormt het sluitstuk van de reeks
panelen. De expositie duurt t/m
woensdag 17 maart.
Na de pauze volgde de
ver wij weten hier nog
gespeelde „Refomatie-symfonie" (uit
1829) van de 20-jarige Mendelssohn,
die deze schreef ter gelegenheid van
het jubileum der Augsburger Kon-
fession. Wie de „meesterworp" van
de 17-jarige Mendelssohn zijn
ouverture van Shakespeare's „Mid-
zomernaohtsdroom" in gedachte
heeft, wordt door deze symfonie toch
niet zó getroffen, al houdt zij nog
zo veel waardeerbaars in. Herinne
ringen aan Wagners Parsifal zijn
duidelijk aanwijsbaar. Daarnevens
bouwt hij in de Finale Luthers ko
raal „Ein fesbe Burg" op tot een im
posant monument, met het koper als
een der hechtste pijlers. Duidelijk
komt hierin zijn bewonderenswaar
dige zin voor color iet tot uiting, gelijk
in het Andante die voor de edele en
bij uitstek charmerende en zangerige
melodiek.
Decker heeft voor dit speciaal in
het eerste deel te breedsprakige
werk een allervurigst pleidooi ge
houden, zoals men het zich niet be
ter en overtuigender zou kunnen
wensen, met een orkest dat hem
ook in de snelle delen op de voet
volgde, voerend naar een triomfan
telijk einde.
Terecht heeft men hem voor zijn
stijlzuivere, weldoordachte en tege
lijkertijd bezielende interpreatie een
ovatie gebracht, waarbij vanzelfspre
kend ook het orkest betrokken werd.
In Apeldoorn
De 75-jarige Franse beeldhouwer
Jossip Zadkine, ontwerper van 't be-
keiide beeldhouwwern „verwoeste
stad" in het hart van Rotterdam, is
gistermiddag per vliegtuig uit Pa
rijs naar Nederland gekomen om in
Apeldoorn een door hem vervaardigd
beeld te onthullen.
De plechtigheid is vanmiddag ge
houden op het Churchillplein, waar
het beeld een plaats heeft gevonden
voor de nieuwe schouwburg van de
N.V. Apeldoorns Cultureel Centrum.
Deze schouwburg is vanmiddag of
ficieel geopend door de burgemees
ter van Apeldoorn, de heer A. L. des
Tombe, tevens president-commissa
ris van het Centrum.
Het sculptuur, voorstellende de
mythologische figuur „Orpheus" uit
de Griekse oudheid, werd vier jaar
geleden door Zadkine vervaardigd.
Anderhalf jaar geleden werd het
door de gemeente Apeldoorn tegelijk
met „De drie schonen" van dezelfde
kunstenaar in Frankrijk aangekocht.
Het tweede beeld heeft reeds een
plaats gevonden aan een vijver in
een van de nieuwe wijken van Apel
doorn.
Feest in Katwijk aan Zee
Sommigen hunkeren naar de dag, dat ze met pensioen gaan.
Anderen accepteren hun pensioen-datum dankbaar en zeggen: „Nu
heb ik tijd voor mijn liefhebberijen".
De man over wie het hier gaat, doet noch het een noch het ander.
Zijn werk is zijn liefhebberij, zijn liefhebberij is zijn werk. Zo
iemand is een levenskunstenaar.
16 maart wordt de heer Joh. J.
Ponse in Katwijk-Zee 80 jaar. En
van zjjn jeugd af tot nu toe heeft
hij gemusiceerd. Beroepsmatig als
leraar, voor ontspanning in zijn vrije
tijd. Het begrip vrije tijd kent de
heer Ponse trouwens niet in de
moderne zin van het woord. Omdat
er geen verschil is tussen beroep en
liefhebberij, is hij altijd bezig. Als
hij geen les geeft, speelt en zingt hij
voor zijn plezier.
Tachtig jaar en nog is zijn leven
gevuld. Begenadigd met een sterk
gestel, geeft hij nog steeds les, uiter
aard minder dan vroeger, maar niet
minder van kwaliteit en intensiteit.
En wat een „staat van dienst":
baritonzanger, leraar zang aan de
Vormschool, cantor-organist van de
Zweedse Kerk in Rotterdam, leider
van cursussen voor koordirigenten,
examinator van deze cursussen en
jurylid op zangconcounsen in vele
ons land.
(Van onze correspondent)
Het internationaal concours voor vertolkers van muziek van
onze tijd" georganiseerd door de Stichting „Gaudeamus" en gis
teren gehouden in het Gebouw voor Kunsten en Wetenschappen
in Utrecht, is gewonnen door de Nederlander Charles de Wolff.
Zijn programma luidde Toccata uit de suite ln Modo Conjuncto
van dr. Anthon van der Horst, drie gedeelten uit de Messe de la
Pentecote van Olivier Messiaen en Varianten van Carel Brons.
Hij speelde deze werken gister
middag in de Utrechtse Nicolai-kerk.
Charles de Wolff werd in 1932 in
Onstwedde geboren. Hij studeerde
in de conservatoria van Utrecht
i Amsterdam.
Ook in de Gaudeamus-concour-
n van 1963 en 1964 behaalde hij
•üzen. De andere Uitgeloofde prij-
in werden gewonnen door de Finse
„Driestuiversopera"
bij Ned. Comedie
De Ned. Comedie heeft in studie
genomen „De driestuiversopera" van
Bertolt Brecht in de vertaling van
Seth Gaaikema en Ton Lutz, die ook
de regie voert. Décor en kostuums
zijn van Nicolaas Wijnberg. De mu
ziek van Kurt Weill wordt uitgevoerd
onder leiding van Cor Lemaire.
slagwerker Rainer Kuisma met Zyk-
lus van Kral-Heinz Stockhausen. De
Duitser Norbert Grossmann met
muziek van Schönberg en Louis An-
driessen, James A very uit de V.S.
met werken van Dallapiccola, Schön-
barg en Schat en door Chaia Ger-
stein, Nederlandse, maar geboren in
de V.S. met composities van Webern,
Feldman en Castiglioni. Het Poolse
ensemble M.W. 2., de Pool Zygmunt
Krauze en de Tsjech Petr Kotik heb
ben een premie gewonnen.
Aangezien de burgemeester van
Utrecht jhr. mr. C. J. A. de Ranitz
verhinderd was, reikte Walter Maas,
in wiens handen de leiding van het
concours berustte, de prijzen uit. De
jury bestond uit de heren Van den
Boogert, voorzitter, Heinz Holliger
(Bazel), dr. Eigel. Krutge (Keulen),
Ton de Leeuw (Hilversum) en Fran
cis Travis (Bazel).
De musici hebben met grote col
legialiteit samengewerkt. "Iet publiek
gaf echter zo nu en dan tekenen
van onrust. Dat was echter waar
schijnlijk te wijten aan de ultra-
•>v
moderne muziek, wier extreme klan
ten voor de in deze materie nietin-
gewijden inderdaad zeer moeilijk te
verwerken Is.
Weer rumoer om
„Der Stellvertreter"
Nu in België
De directeur-generaal van de
Nederlandstalige uitzendingen van
de Belgische radio en televisie heeft
zijn verontschuldigingen aangeboden
aan de vice-voorzitter van de Belgi
sche socialistische partij naar aan
leiding van een verbod tot het uit
zenden van filmbeelden over „Der
Stellvertreter".
De socialistische leider, J. van
Eynde, had directeur-generaal P.
van den Busche beschuldigd van
„katholieke censuur" naar aanleiding
van het verbod.
Deze had hierop geantwoord in
een persoonlijke brief, waarin de
vice-voorzitter van de B.S.P. werd
herinnerd aan zijn pogingen om
tijdens de Duitse bezetting van Bel
gië een krant op te richten, die
„stellig ook niet luid tegen de joden
vervolging zou hebben gepro
testeerd".
De directeur-generaal van de
B.R.T. bood gistermiddag in het ge
bouw van de Kamer van volksver
tegenwoordigers zijn verontschuldi
gingen aan de B.S.P.-leider aan voor
de publikatie van de brief.
Tegen de brief werd in de Kamer
heftig geprotesteerd door de natio
nale voorzitter van de socialistische
partij. L. Collard, die de inhoud
daarvan „beledigend en ergerlijk"
Afkomstig uit Rotterdam woont
hij sedert de meidagen van 1940 aan
de Boulevard 123 in Katwijk aan Zee.
En velen uit het dorp en uit de om
streken ontvingen en ontvangen van
hem hun lessen. Ook is hij nog
organist in de Willem de Zwijger-
kerk in Oegstgeest.
Gaarne hadden familieleden,
vrienden, oud-leerlingen en leerlin
gen hem op zijn 80ste verjaardag
een grootse receptie bereid, maar dat
is niets voor deze hardwerkende
musicus.
Toch zal hij met vreugde in zijn
woning de gehele dag velen graag
de hand willen drukken op zijn ver
jaardag en omgekeerd zullen de
velen zich de 16de maart de kans
niet laten ontnemen hun leraar met
deze leeftijd der sterken te felicite-
Flguren als de heer Ponse worden
zeldzaam in onze samenleving; stijl
volle mensen, die in hun wijze van
leven uitdrukking geven aan wat ze
innerlijk bezitten.
Zó oud worden is een voorrecht!
Moge de heer Ponse nog vele jaren
deze levensvreugde beschoren zijn.
Opgerold Romeins
mozaïek naar museum
Een Romeinse Mozaïek uit de
tweede eeuw is gisteren op zijn vind
plaats te Colchester als een tapijt
opggeiold en door oudheidkundigen
naar het plaatselijke museum over
gebracht.
Over het mozaïek van 1,20 bjj 2.40
was bü wijze van lijn een dikke laag
plastic gegoten. Op die manier bleef
de mozaïek bij het oprollen intact.
Het Romeinse cement onder twee
andere mozaïeken bleek echter zo
taai, dat de oudheidkundigen niet
aan oprollen toekwameD. Met de
verwijdering van deze twee mozaïe
ken is vandaag een begin gemaakt.
Zij zullen voorzichtig in stukken ge
sneden worden.
De mozaïeken zijn onlangs ont
dekt toen graafmachines een ter
rein gereedmaakten voor de bouw
van een groot parkeergebouw.
Het verbod zal, naar de vice-
minister van Nationale Opvoeding en
Cultuur van Elslande meedeelde ver
der in de raad van beheer van de
Belgische radio en t.v. worden be
sproken.
De NAVO heeft dringender be
hoefte aan een sterkere conventio
nele macht ter zee dan aan een gro
tere atoomvloot, aldus verklaarde de
Britse minister van Marine, Christo
pher Mayhew, gisteren in het Lager
huis. Mayhew doelde daarmee op
het door de Verenigde Staten ge
steund plan voor een strategische
kernvloot van 25 met Polarisraket-
ten bewapende oppervlakteschepen.
Hij verdedigde in het Lagerhui»
het verzoek van de marine om een
extra bedrag van 560 miljoen gulden
volgend jaar boven de dit jaar reeds
aan de zeemacht toegewezen 5.4
miljard guldien.
Hy gaf toe dat de NAVO een
strategische atoommacht ter zee
nodig heeft, maar meer dan strijd
krachten voor onmiddellijke en
grootscheepse vergelding, heeft de
organisatie „een schild ter zee nodig
om een krachtmeting met atoom
wapens te voorkomen", aldus
Mayhew. Deze rol is tijdens de
Cubaanse crisis door de Amerikaanse
marine vervuld. Zonder die strijd
krachten „had de uitslag wel een
heel andere en zeer catastrofaal
kunnen zijn", aldus Mayhew.
Anti-gaullistische
l)om in Marseille
(Van onze Parijse correspondent)
Twee dagen voordat zondag de
eerste ronde der Franse gemeente
raadsverkiezingen wordt gehouden is
de koorts van de campagne, die tot
dusver bijzonder lauw was gebleven,
plotseling gestegen. In Marseille, dé
stad van de socialistische kandidaat
voor het presidentschap Gaston
Defferre, die met ontrouw van zijn
aanhang heeft te kampen, is gister
avond zelfs een bom ontploft, die
zware vernielingen veroorzaakte in
het plaatselijke hoofdkwartier van
de gaullisten. Het is een wonder dat
de bom niemand heeft gewond of
gedood, want het was in dit gaullisti
sche hoofdkwartier tot laat in de
avond nog een voortdurend komen
en gaan van affiche-plakkers en
andere propagandisten. Van de
daders ontbreekt elk spoor.
