Residentie - Orkest in
vertrouwd vaarwater
kunst
kaleiöoscoqp
?$?oS
Eerbetoon in Haarlem
aan ISAAC ISRAELS
Duo Montes voldeed
slechts ten dele
aan de verwachting
DUET
Diefstal van
kunstwerken in
Londen
GROOT TEKENAAR HERLEEFT
met eeneigen
Prachtige expositie
in Frans Halsmuseum
NA BOMAANSLAG
IN ROME:
CLAUDIO VOLONTE IS IN STAAT
VAN BESCHULDIGINC GESTELD
Opgericht 1 maart I860
Vrijdag 19 februari 1965
Vierde blad no. 31496
MEESTERSERIE K. EN O.
Het Residentie-Orkest bevond zich, onder leidim, van de in dit
seizoen „los-vaste" dirigent Willem van Otterloo ditmaal eindelijk
weer eens in rustig, vertrouwd vaarwater.
Want wie van de regelmatige concertbezoekers kent niet Mo
zarts Symfonie No. 40 in g kl. t. (K.V. 550), diens voor hemzelf
en zijn zuster Nannerl geschreven Concert voor twee kavieren in
Es gr. t. (K.V. 365) en de lyrisch-zonnige Tweede Symfonie van
Brahms?
Op dit vierde concert der Meester-
ïrie van K. en O. dus generlei in
spannende problemen, doch met
overgave genieten van drie meester-
werken, die tegen de tand des tijds
bestand zijn.
Genieten
Niet volkomen.
Want het oorspronkelijk uit Polen
stammende pianistenduo Tila en
'ohn Montés heeft maar gedeeltelijk
laan de hooggestemde verwachtingen
I kunnen voldoen, al kwam het succes
sievelijk meer en meer op dreef in
een samengaan, dat tenslotte
[ondanks een zekere gezapigheid
[weinig te wensen overliet.
dDoch in de loop der jaren hebben
wij herinneringen aan pianisten
paren, wier pétillant spel hoger reikte
die zeker de typische Mozart-
sfeer indringender wisten te benade
ren. Wat Van Otterloo bewogen
heeft om hen speciaal uit Argen-
.ië te laten overkomen, is ons niet
luidelijk geworden. De speelsheid
[van het Allegro en de sprankelende
humor van het Rondo kwamen on-
Bl Voldoende tot hun recht. Werkelijk
dialogiserend samengaan ontstond
wel in het gevoelige en tedere Adan-
te, na het weinig vloeiende, zelfs
meermalen houterige passagespel.
dat speciaal bij Tila Montés viel op
te merken. Mozart, wiens fakkel nu
.eenmaal subliem moet worden over
gedragen, stelt onvoorwaardelijk de
hoogste eisen en wanneer daaraan
niet in elk opzicht voldaan wordt, is
de teleurstelling des te groter
Vooral na de inzet van de avond
Mozarts „Veertigste symfonie"
klaar,, duidelijk en pregnant ge
speeld, deed die teleurstelling zich
te sterker gevoelen. Deze vormt een
hoogtepunt in Mozarts oeuvre: Salz
burg op z'n best! Het gaat hier van
duisternis naar licht en de illustratie
daarvan heeft Van Otterloo sug
gestief gerealiseerd, met een orkest,
spaar plezïerigmet
ÜYYJLOIVS
met gratis
waardezegels
van 15 en 25 ct.
vraag vooral om de
DUET-spaarkaart
Pianistenduo John en Tila
Montéz voor hun optreden.
(Foto L.D./Holvast)
waarvan die klank gaaf en stralend
was. Een interpretatie van hoge
orde, in een visie, welke Mozart het
hoogste gaf, wat hem toekomt.
Na de pauze heeft Brahms „Twee
de" evenmin teleurgesteld. De ont
spanning, waarvan de componist
hier als een verrassende reactie na
zijn „Eerste" blijk geeft, betekent
een weldadige verademing. Het sum
mum hiervan wordt, na het ernstige
Adagio, waarin de zingende celli zo
indrukwekkend domineren, bereikt in
het luchtige, transparante en
vloeiende Allegretto, dat door Van
Otterloo en de zijnen met de groot
ste fijnzinnigheid werd voorgetoverd.
In een juichend majeur volgt hier
op als grootse bekroning de Finale.
Bezieling en vitale overtuigings
kracht bepaalden de uitvoering.
Daarin kon Van Otterloo al even
zeer de uitnemende eigenschappen
Inbrekers hebben in de wo
ning van majoor William Con-
stanzo in Londen, kunstvoorwer
pen tot een gezamenlijke waarde
van 37.000 pond sterling
(103.600 dollar) buitgemaakt.
De buit omvat vier schilderij
en van de Nederlandse schilders
Adriaan van Ostade en Adriaan
Beeldemaker, vier werken van
Chinese pottenbakkerskunst uit
de tijd van de Ming dynastie en
een Venetiaans tapijt.
De majoor en zijn echtgenote
dineerden buiten hun woning
toen de diefstal werd gepleegd.
schietpartij
in Utrecht
(Van onze Utrechtse correspondent)
j Twee Utrechtse politie-agenten
hebben gisternacht in de Utrechtse
binnenstad, achter een rooms-katho
lieke kerk, zes waarschuwingsscho
ten gelost. Een betrapte inbreker be
dreigde hen met een mes aan te
vallen. Zijn vriend kon voorkomen,
dat er werkelijk gevochten werd,
door hem op een muurtje te trek
ken. Samen ontkwamen zij. Poli-
tieversterking arriveerde net enkele
seconden te laat.
Van omwonenden had de politie
bericht gekregen, dat twee inbrekers
in de kelder van de St. Augustinus-
kerk aan de Oude Gracht in Utrecht
zaten. Toen twee politieagenten in de
kelder een kijkje gingen nemen, za
gen zij juist twee mannen door een
tuimelraam naar buiten vluchten.
In een smal gangetje achter de pas
torie zetten de politie-agenten de in
brekers klem. Een van hen was al
op het muurtje geklommen, de
tweede trok een mes. Op de somma
tie het mes neer te gooien, anders
zou geschoten worden, riep hij
slechts:„Schiet dan maar". Samen
losten de twee agenten zes schoten.
In de tussentijd waren de inbrekers
op het muurtje geklommen en via
de Rozenstraat gevlucht
Redenen, waarom de politie niet
raak heeft geschoten, zijn aldus de
afdeling voorlichting allereerst het
feit, dat de man hen niet daadwer
kelijk bedreigde en in de tweede
plaats, dat zelfs in de benen schieten,
in geen enkele verhouding tot het
vergrijp zou staan. Er is niets na
de inbraak vermist.
En 9®®n ar
Nieuwe uitgaven
Hart om hart, door Carla Wal
schap.
Klosjes, klosjes en andere ver
halen, door G. Vermeersch.
Spel der dwazen, door J. de Frei-
De zondagsslepers, door L. B. ear
lier.
De parochie van miserie, door J.
Wilms.
Het republikeinse Rome, door Dr.
G. H. Halsberghe.
Zoeklicht op het oude Rome, door
Dr. G. H. Halsberghe.
Van AAB tot ZOO. Letterwoorden-
boek, door D. Jansen. Vlaamse Poc
kets. Uitg.: Heideland, Hasselt.
INDIEN U nu eens, vlak in de buurt, een expositie wilt be
zichtigen, welke in elk opzicht de moeite waard is, ga dan
naar het Prentenkabinet van het Frans Halsmuseum in Haarlem
en neem kennis van hetgeen de impressionist, de tekenaar .aquarel
list en graficus Isaac Israëls, zoon van Jozef, tijdens zijn leven
(1865-1935, overleden tengevolge van een aanrijding) heeft ge
produceerd.
Niet de „schilder" Isaac Israëls: deze wordt door middel van een
expositie in het Singermuseum in Laren in april gehuldigd.
Honderd jaar na zijn geboorte riseerde moment-opnamendie
wordt dit eerbetoon nu gebracht JT~ T--t
aan een der waarlijk „grote" te
kenaars, die ons land heeft voort
gebracht: dat onderkent men
eerst recht, wanneer zijn oeuvre
aan het oog voorbij trekt. Sterk
en brandend van leven lijkt dit
werk, vol van briljant gekarakte-
..Zangeres op toneel"
zwart krijttekening)
(Foto C. de Boer)
ondanks het feit, dat onze gevoe
lens en inzichten door de tijd
heen veranderd zijn, toch getui
gen van een actualiteit, welke ook
de modern ingestelde „kunst"-
beschouwer nog hevig boeien kan.
Enorme vaart
Waf, Israëls met enkele lijnen, strak
dan wel vloeiend tot stand brengt,
waarbij het ons voor komt dat een
De Toulouse Lautrec zijn invloed
sterk op hem heeft laten gelden, is
tevens van een zeldzame expressivi
teit.
De raak en veelal met een enorme
vaart genoteerde tekeningen en
schetsen zouden zelfs de jaloezie
kunnen opwekken van de huidige
„action-painters", voor wie hij in dit
opzicht niet behoeft onder te doen:
nee, hij overtreft hen veelal door zijn
grote vakbekwaamheid, die het on
betwistbaar eigendom was van de
kunstenaars uit zijn tijd. De vakbe
kwaamheid, waaraan het tegenwoor
dig zo dikwijls hopeloos schort...
Veelzijdigheid
Het gëbodene onderscheidt zich
door een grote veelzijdigheid. Alles
trof Israëls tot in de kern. Sterk en
fors, vlot en vaardig, het is verba
zingwekkend, wat met een enkele lijn
tot uitdrukking wordt gebracht. Daar
zijn de tekeningen uit Amsterdam
(De Leliegracht van 1888, de „Win
kelstraat bij avond" van 1890-'94>. de
Amsterdamse vrouwen (van 1894), bij
de aquarellen de Raamgracht (in de
winter van 1893 bij de pastels het
„Stormweer" met de vüegende meeu
wen, welhaast fotografisch vastge
legd, de „Dansende meiden" in het
danshuis aan de Zeedijk (1892).
Talrijk zijn de impressies uit Parijs
en Londen, waarin het wezen der
steden en de daarin wonende mensen
voor u oprijst: realistisch, poëtisch,
verdroomd of vertederd, al naar ge
lang het onderwerp. Israëls vindt die
onderwerpen overal: in de Rue de la
Paix, op de Place de l'Opera, de Rue
de Rivoli. En zijn vele midinettes,
ouvreuses, moeders met spelende kin
deren of kindermeisjes, die hem daar
boeiden, evenals de café's, cabarets,
circussen (olifanten in Scala!), de
Moulin Rouge of Moulin de la Ga-
lette. Aan het speurend oog van Is
raëls gaat slechts weinig voorbij,
scherp dan wel subtiel geobserveerd.
In zijn Engelse tijd intrigeerde hem
de Theems (bij Richmond) of Lon
den, waarvan diverse beelden (Via
duct, Trafalgar Square enz.) op deze
expositie te zien zijn. Ook in de
aquarellen met de fijnzinnige kleuren
zachtgroen, rose, lichtblauw, oranje
en bruin, soms afgewisseld met zwar
ten en grijzen openbaart zich de
aristocratische kunstenaar, die in de
veelvuldigheid van zijn onderwerpen
steeds weer de zuivere sfeer weet op
te roepen. Ook zijn portretten, o.a.
enige zelfportretten zijn in hoge mate
boeiend.
Onstuitbare inspiratie
De bron van zijn inspiratie leek
niet te stuiten.
Die inspiratie vindt ook haar weer
slag in de schetsboeken, waarin de
vele krabbels toch onmiddellijk getui
gen van zijn frappante trefzekerheid.
Weliswaar dikwijls „slechts" voor
studies, maar waaruit de virtuoze
hand van de „meester" toch duidelijk
en direct spreekt.
Kortom: het is een genot door de
zalen te wandelen, Israëls' tijd ten
diepste te ondergaan en dan tot het
besef te komen, dat niets van deze
De
actrice Fie Carelsen op
jeugdige leeftijd.
penseeltekening 1920)
(Foto C. de Boer)
(Van onze Romeinse correspondent)
De vreemde geschiedenis van de bomaanslag tegen een overi
gens dichtgemetselde, secundaire ingang van Vaticaanstad, is nog
allerminst opgelost. Het verdenken berust op de 26-jarige Claudio
Volonte, broer van de regisseur die „De Plaatsbekleder" in Rome
wilde laten opvoeren. Deze Claudio had in het stuk de rol van
Gerstein. Hij heeft zich vrijwel direct bij de politie gemeld, toen hij
begreep dat hij van de aanslag verdacht werd De twee agenten die
in de nacht van de aanslag, de aanslagplegers op een afstand van
30 meter hebben gezien, zijn geconfronteerd met de jongeman, die
samen met twee andere jongelui die enigszins op hem lijken en op
vrijwel dezelfde wijze gekleed waren, in een rij was opgesteld.
De nachtwaker wees Volonte aan,
zei dat hij die meende te her
kennen als de dader. Maar men moet
rekening mee houden, dat het
portret van Valonte al In de, dagbla
den was verschenen, en dat aan beide
agenten een foto tevoren van de
jonge aoteur was vertoond. Dat de
verdenking op hem viel is wel begrij
pelijk, daar :iij een bijzonder eigen
aardig verleden heeft. Driemaal zou
in de afgelopen jaren bomaan
slagen hebben gepleegd, doch als
fascist En steeds gericht tegen com
munistische of in ieder geval linkse
eigendommen en gebouwen. Claudio
werd toen wegens gebrek aan bewijs
vrijgesproken, maar natuurlijk was
zijn verleden aan de politie bekend.
beweeglijke en vibrerend - figuratieve
kunst „verouderd" is.
Zij laat zich door alle moderne
stromingen, welke thans als alleen
zaligmakende idolen worden afge
schilderd, tóch niet verdringen!
Bezie ook in dit museum „en pas
sant" nog even de goudgekleurde
„Frans Halsen": ook daar neemt u
De expositie blijft tot 3 april ge
opend.
H.
Ilij beweert een alibi te hebben.
Hij zou in de bewuste nacht samen
zijn geweest met zijn verloofde, de
actrice Dominique Boschero, met wie
hij voornemens is in april in het hu
welijk te treden. De laatste heeft
spontaan hetzelfde verklaard. De po
litie is nu bezig dit alibi te onder
zoeken. Ondertussen wordt de jonge
man vastgehouden, hoewel hij nog
niet is gearresteerd, maar „de justitie
hulp verleent bij het opsporen der
waarheid". Dat is een formule die
de politie in Italië gebruikt als zij
niet geheel zeker is van de zaak.
Andere verdenkingen
Er zijn ook verdenkingen in andere
richtingen. Men zou te doen kunnen
hebben met een „agent provocateur''
een fascist of een fanatiek katholiek,
die nog extra de toneelgroep van
Volonte ln opspraak wil brengen. Een
andere veronderstelling, die wel erg
ver gezocht is deze: in de laatste
week zijn tal van Italiaanse emigran
ten die naar Zwitserland willen gaan
in de hoop werk te vinden, bij ds
grens teruggezonden. Het gebouw
waai-voor de bom werd gelegd is de
kazerne van de Zwitserse lijfgarde
van de Paus. Alles is mogelijk, maar
dit lijkt wel erg vreemd. Ondertus
sen is de regisseur Volonte in Noord-
Italië te Cuneo aangekomen waar
hij byna een maand lang zal werken
aan een film van de Italiaanse tele
visie, een film waar hij de hoofdrol
in speelt en die betrekking heeft op
de uitmoording van de Duitsers van
het stadje Boves, een soort Italiaans
Putten. Aan journalisten zei hij er
volkomen zeker van te zijn dat zijn
broer met de zaak volstrekt niets te
maken kan hebben.
Verloren sympathie?
Hel is inderdaad erg vreemd. Deze
aanslag immers zal een groot deel
van de sympathie die de toneelgroep
op het ogenblik geniet doen verkoe
len. Hoewel het natuurlijk zaak is te
begrijpen, dat de principekwestie er
in geen geval door verandert. Het
gaat er nog altijd om vast te stel
len hoe de politie er toe kwam mis
bruik te maken van haar macht en
binnen te dringen in een particuliere
club. En verder welke invloed, de
tekst van het concordaat tussen het
Varicaan en Italië kan hebben op de
vrije meningsuiting in de Italiaanse
hoofdstad.
Nachtelijke
