As Peking Djakarta
Fil 5 DAGEN EXTRA VOORDEEL IN WOL
Andere sfeer tussen
Moskou en Peking
VROOM DREESMANN
WAT U
OOK
KIEST
PER
BOL
LEIDSCH DAGBLAD MAANDAG 15 FEBRUARI 1965
Binnenlandse rust blijft
teer punt in Indonesië
Soekarno kan economische
sanering niet doorvoeren
Indonesië heeft zijn politiek tegenover Maleisië altijd voorgesteld
als gericht op de vorming van een zuid-oost-Aziatisch „cordon sa
nitair" ter beteugeling van het communisme. Dit cordon zou slechts
levensvatbaar kunnen zijn indien het was opgebouwd uit volmaakt
zelfstandige elementen zonder vreemde (Britse) invloed, zo onge
veer was de visie die door de Indonesische diplomatie werd uitge
dragen. Indonesië was naar aard en historie anti-Chinees en zou
zich derhalve nooit voor de Chinese kar laten spannen, als bewijs
werd het optreden tegen de Chinezen in Indonesië zelf aangevoerd.
Sinds medio-1962 is deze visie steeds meer van de werkelijkheid
gaan verschillen.
Steunpilaren
Buiten het Chinese vasteland
wonen in zuidoost-Azië ongeveer
vijftien miljoen Chinezen. Tij
dens drie eeuwen koloniaal he-
wind zijn zij de steunpilaren ge
worden van het Britse, Neder
landse, Portugse en Franse impe
rialisme. Nu zijn zij de welkome
aanknopingspunten voor
China irredenta". Van de vijf
tien miljoen wonen er in de Ma
laise Federatie 4.8 miljoen. Zij
vormen de grootste etnische
groepering in het merkwaardige
conglomeraat van Abdoel Rah
man, dat in totaal niet meer dan
10.5 miljoen inwoners telt.
In Malakka, het voornaamste
bestanddeel van de federatie, zijn
zij in getalssterkte vrijwel even
sterk als de niet-Chinezen. Sin
gapore kan zelfs de grootste Chi
nese stad buiten China worden
genoemd.
De originele geesten van het Brit
se „colonial office", die aan het eind
van de jaren vijftig de plannen
de federatie op de politieke teken
tafel zetten, hadden vooral deze mil
joenen Chinezen in gedachten. Chi
nezen buiten China zijn niet alle
maal rode Chinezen, velen van hen
zelfs helemaal niet, maar door eer
intelligente en vasthoudende propa>
ganda van Peking zouden zij toch
wel eens de speerpunt worden
een Chinees imperialisme. Maleisië
werd dus behalve een anti-con
nistische ook een anti-Chinese
gendheid althans een mogenheid,
die er op was gericht om de Chine
zen binnen eigen grenzen zo lang
cgelijk in de minderheid te hou
den.
Ondergeschikt
De Chinezen in Malakka
Noord-Borneo merkten vrij spoedig
dat het nieuwe bewind in Koeala
Loempoer het niet bij woorden alleen
liet. Er werd een uitgebreide „De-
Chinesatie" op touw gezet. Op de
Chinese scholen werd het Chinees
als leervak ondergeschikt gemaakt
aan het Maleis en het, Engels. De
culturele zelfstandigheid van de Chi
nese groep werd aangetast en de
Chinezen gingen zich ook in hun
maatschappelijke vooruitzichten be
dreigd voelen. Communistisch geori
ënteerde organisaties buiten de
angst en frustraties uit die zich
vooral van de jonge half-intellec-
tuele Chinezen meester maakten. In
Serawak, op Noord-Borneo, kreeg de
crypto-communistische Serawak Uni
ted Peojle's Party met haar ver
zet tegen de Maleisische Fe
deratie zelfs zeer grote invloed op de
Chuiese bevolkingsgroep. In Serawak
bestaat ruim dertig procent van de
bevolking uit Chinezen, maar zij vor
men er door de grote verdeling
de overige groepen de grootste be
volkingsgroep. Hun maatschappe
lijke positie is overheersend. In
zelfstandig Serawak zouden zij der
halve de toon aangeven, maar r
federatie met de overige delen
Borneo waar zij zich samen met de
positie te worden aangetast.
Verzet
Toen in 1962 na de door Indonesië
geïnspireerde mislukte „coup"
Azahari in Brunei ook bepaalde
„verdachte" Chinezen werden i
gepakt, kwam er daadwerkelijk
zet. Honderden jonge Chinezen
ken over de grens naar Indonesisch
Borneo waar zij zich samen met de
leden van Azahari's Nationale Be
vrijdingsbeweging voor Noord-Bor
neo met steen van de Paitai Kom-
munis Indonesia lieten trainen voor
de jungleguerrilla. Zo werd het eer
ste contact gelegd tussen Chinezen
en Indonesiëers.
De P.K.L werd de grote voorvech
ter van de Chinese belangen, en
trad op als zaakwaarnemer van Pe
king. De partij vond in haar acties
tegen de Maleisische Federatie en de
steun aan de uitgeweken rebellen
een welkom vervolg van de anti-
Nederlandse campagne die bij het
naderen van het bloedeloze slot van
dc strijd om West-Irian ten einde
liep.
Gangmaker
De PJC.L bleek op te treden als
gangmaker voor de officiële politiek.
Voor wie thuis is met het wankele
evenwicht waarop het Indonesië van
Soekarno is gebaseerd, was het reeds
in 19C2 geen geheim, dat de over
dracht van West-Irian niet het einde
kon betekenen van het Indonesische
expansionisme.
Een optimistisch rapport van de
Amerikaanse commissie-Humphrey
suste weliswaar vele sombere voor
gevoelens met de verzekering, dat
Indonesië nu toch eindelijk aan de
zonodige economische sanering zou
gaan beginnen, maar 3e Amerikanen
die het rapport samenstelden, bleken
niet achter de schermen van de po-
litek van Djakarta te hebben geke
ken. Sinds jaar en dag handhaaft
de Indonesische president zijn po
sitie door het evenwicht te bewa-
tussen de twee grootste mach-
in het land: de communistische
party, met zyn meer dan twee mil
joen leden een van de grootste par
tijen buiten het rode blok, en de
strij krachten. Soekarno zelf weet
zich gesteund door de P.N.I., de par-
waarvan hij zelf voorzitter is
die zijn leden vooral telt onder
de steeds maar uitdijende bureaucra
tie. Economische sanering in het In
donesië van Soekarno zou immers
betekenen: invoering van moderne
produktiemethoden en aanpassing
van het arbeidsbestand aan de be
schikbare produktiemiddelen stroom
lijning van het ambtelijk apparaat,
inkrimping van de strijdkrachten
en modernisering van de belasting
heffing. Van al deze maatregelen
zullen direct of indirect de werk
nemers, de militairen en de ambte
naren de dupe zyn. Doorvoering van
deze maatregelen impliceert dus het
opioepen van weerstand en verbre
king van het evenwicht met alle
fatale gevolgen van dien voor de po
sitie van de president.
Handhaving van de binnenlandse
status-quo is het enige recept voor
het behoud van de binnenlandse
rust in Indonesië. Alleen een nieuw
object in de buitenlandse politiek
Heroriëntering
Het Indonesisch-Maleisische
conflict is meer dan een mi-
litair-avontuur het is een
uiting van de grote heroriën 1
1 tering in het Zuid-Oostaziati- 1
1 sche krachtenveld, waarin
1 toenadering tussen Djakarta 1
Peking centraal staat. In 1
1 recente Britse en Ameri- 1
kaanse wetenschappelijke
1 publikaties (China Guauter-
Orbis en The World To- 1
daywordt er op gewezen,
1 dat zich tussen beide landen 1
een sterke belang eng emeen- 1
1 schap aan het ontwikkelen is 1
in hun houding ten opzichte 1
van Maleisië. Het is niet on-
mogelijk, dat deze belangen-
gemeenschap zal uitlopen op 1
1 een as PekingDjakarta. De 1
1 geruchten over een nieuwe 1
1 volkerenorganisatie van
1 "have nots". waarin rood—
1 China en Indonesië de dienst 1
1 zouden uitmaken, duiden in 1
1 deze richting.
1 In bijgaande beschouwing 1
1 wordt dieper ingegaan op de 1
1 achtergronden van en drijf-
1 veren tot de Chinees-Indo-
1 nesische belangen gemeen-
schap.
een object, waar zowel de P.K.I. als
het leger hun goedkeuring aan zou
den kunnen geven zou dit recept
kunnen verschaffen. Welk object zou
beter zjjn dan een „confrontatie"
met het naast de deur gelegen Ma
leisië, dat reeds direct bij de vorming
tekenen van innerlijke zwakte bleek
te vertonen?
Nieuwe koers
m het Indonesische
staat zijn nieuwe koers.
Aidit, de leider van de Partai Kom-
Indonesia, diende als loods.
Hij kende het vaarwater. De perio
dieke anti-Chinese relletjes in Indo-
werden afgedaan als terreur
daden van contra-revotutionaire ele-
enten, zoals de Indonesische socia
listische partij en MasjumL Op vele
buitenlandse congressen bleken Chi-
Indonesische afgevaardigden
steeds meer één lyn te trekken. Soe
karno verwierp zijn theorie van de
„jonge,opkomende staten" en vond
steun bij Peking. In Djakarta wer
den de spelen van de Jonge, Opko-1
mende Staten gehouden, in no\
bei-1963. In december-1963 kondigde
Soekarno de Conefo aan, de „confe
rentie van de opkomende staten".
Eind-1964 brak Soekarno met de
Verenigde Naties, de constructie var
de oude gevestigde machten, rood-
Chinese, Noordvietnamese en Noord
koreaanse bezoekers werden populai
re gasten in Djakarta. In Indonesië
mochten weer Chinese dagbk
verschijnen. Zelfs de rood-Chinese
propaganda, die overal elders in zuid
oost-Azië op de politieke index staat,
is in Djakarta min of meer openlijk
verkrijgbaar.
Voor Rood-China is het Maleisi
sche avontuur een logisch vervolg
van de oude hoofdstukken in de bui
tenlandse politiek. Er is echter een
nieuwe stimulans by het oude ex
pansionisme gekomen: het menings
verschil met Moskou. Voor Peking
is de afloop van de Maleisische po
litiek de toetssteen voor de juistheid
van haar visie op de export van het
communisme. Het zou voor de ideo
logie en het prestige van de rode
Chinezen een eclatant succes zijn
indien zy, over de hoofden vai
Amerikanen in Vietnam heen, e
zouden slagen samen met Indonesië
de Maleisische constructie neer te
Risico's
Zal Indonesië de dupe worden van
het samengaan met Rood-China?
met moet de risico's voor Djakar
ta zeker niet overschatten. Beide
landen liggen ver van elkaar. Voor
directe Chinese infiltratie zijn geen
mogelijkheden. Belangrijker is dat
Cnina Indonesië, behalve steun
de Maleisische campagne, weinig te
bieden heeft: geen economische hulp,
geen militaire hulp. De meeste hulp
ontvangt Indonesië nog steeds uit
de Sowjet-Unie. Tijdens het bezoek
van Mikojan aan Djakarta medio-
1964 werd de overeenkomst gesloten
voor een nieuw economisch en
litair hulpprogramma, waaronder de
leverantie van een onbekend aantal
transportvliegtuigen, helikopters
luchtdoelartillerie. Mikojan onder
schreef toen de Indonesische
pletter-Maleisië"-campagne, maai
Russische positie wekt herinneringen
op aan die van de Amerikanen.
Evenals de Verenigde Staten inder
tijd is het nu de Sowjet-Unie mo
gelijk door de kraan dicht te draai
en de Indonesische politiek te laten
struikelen.
Middel of kwaal
Maar evenals indertijd in Wash
ington vraag men zich nu in Mos
kou ongetwijfeld af wat erger is:
het middel of de kwaal- chaos in
Indonesië of een sterke as Peking-
Djakarta. Uit de Russische veroor-
del'ng van de Indonesische terug
trekking uit de Verenigde Naties
blijkt dat nu in het Kremlin dezelf
de reserves leven die al eerder in
Washington ontstonden.
Hoe men ook over Soekarno's uit
spraken over „jonge opkomende sta
ten" mag denken hy heeft in
elk geval nieuwe krachten in het
veld gebracht. Achter zijn uitspra
ken staat de macht van zeshonderd
miljoen Chinezen en van honderd
miljoen Indonesiërs. Hun combinatie
zal een toenadering tussen de Sow-
Bij de door automatische hal
ve overwegbomen beveiligde
overweg „De Vink" bij Leiden is
vanochtend omstreeks kwart
over acht een vorkheftruck tegen
een trein gereden, die van Eind
hoven op weg was naar Amster
dam. Het voorste treinstel werd
daarbij zodanig beschadigd, dat
het niet op eigen gelegenheid
verder kon rijden. Het moest
naar Leiden worden gesleept.
De trein kwam 27 minuten te
laat in Leiden. Vier andere trei
nen liepen eveneens vertraging
op.
(Foto L.D./Holvast)
„Russen pogen eenheid te herstellen
Radio-Moskou heeft meegedeeld,
dat de Sowjet-Unie direct na d
verwijdering van Chroesjtsjow in
oktober onderhandelingen is begon
nen om te pogen de eenheid in de
communistische wereld te herstellen.
In dit verband werd herinnerd
aan het overleg dat premier Tsjoe
en Lai met de nieuwe Russische lei
ders heeft gehad bij een bezoek aan
Moskou in november. Ook de jong
ste l>esprekingen van premier Kosi-
gin in Peking hadden een belangrijk
kenis voor het versterken van de
eenheid, aldus radio-Moskou.
Rusland was zich bewust van de
noodzaak „stap voor stap de mis
verstanden uit de weg te ruimen
e in het verleden zyn gerezen",
dus de commentator.
De Russische minister voor de
Spoorwegen, Bestsjew, heeft zaterdag
?en bijeenkomst in Moskou ter
gelegenheid van het feit dat vyftien
jaar geleden Stalin en Mao Tse-
toeng het Russische-Chinese verdrag
vriendschap ondertekenden, ver
klaard dat de artikelen in dit ver
drag betreffende de veiligheid in Azië
order de huidige omstandigheden
bijzonder belang hebben gekre
gen. Buitenlandse waarnemers zagen
de bijeenkomst en in de woorden
minister Bestsjew een bevesti
ging, dat Moskou tracht een nieuwe
toon aan te slaan in zijn verhou
ding tot Peking.
Deze toon viel ook te beluisteren
een boodschap die president Miko-
jet-Unie en Amerika in de hand
werken beide zyn immers geen
„opkomende staten". Een
ping van de allianties, zal
licht door worden verhaast.
jan, premier Kosigin en partijleider
Brezjnew richtten aan partijleider
Mao Tse-toeng en premier Tsjoe En
lai. De Russischeleiders verzekerden,
dat het bondgenootschap tussen de
twee landen „een barrière vormt te
gen agressieve imperialistische krin
gen die zich aan provocaties schuldig
maken die gevaarlijk boor de vrede
zijn".
De Chinese leiders pleitten in een
boodschap aan Moskou voor een sa
mengaan van China, Rusland en de
andere communistische landen bij
het verlenen van steun aan „de ge
wapende anti-Amerikaanse strijd
van de volkeren van Vietnam en
Indo-China".
Onrust in Malawi
De stad Fort Johnston in Malawi
(het voormalige Njassaland) is door
militairen en politie bezet nadat er
vrijdagavond onlusten waren uitge
broken. Aan blanken is zaterdag de
raad gegeven niet naar Fort John
ston te gaan. Tweehonderd betogers
hebben postkantoren en politiebu
reaus geplunderd. De vrouw en een
kind van een inspecteur van politie
hebben het leven verloren. Zaterdag
was de orde in de stad hersteld. De
oproerlingen zyn de bossen inge
vlucht en worden achtervolgd.
Fort Johnston ligt in het gebied
waar een felle tegenstander van per-
mier Banda, Henry Chipembere, zyn
meeste aanhang heeft. Chipembere,
die minister van Onderwijs was, is
in september van het vorige jaar
In Rotterdam
Overspannen man
doodt echtgenote
Een 32-jarige Rotterdammer heeft
vanochtend vroeg vermoedelijk na
echtelijke moeilijkheden zijn en
kele maanden jongere echtgenote ge
wurgd. De man heeft zich daarna
bij de politie gemeld. Hij bleek al
vele malen en lange tyd in psychia
trische Inrichtingen te zijn ver
pleegd, maar was ongeveer één jaar
geleden ontslagen en weer thuis ge
komen. Hij werkte als grondwerker
ln een groep van minder valide ar
beiders in het Kralingse bos.
Een tragische bijzonderheid is, dat
de man gisteravond omstreeks tien
uur al bij de politie was geweest in
verband met zijn moeilijkheden
thuis. Hij maakte toen een zeer over
spannen indruk, maar een oudere
brigadier wist de man op zijn ge
mak te stellen en hem zo ver te krij
gen, dat hy weer naar zijn vrouw
terug wilde gaan. Twee politie-agen-
ten hebben de man per auto thuis
gebracht. Zij waren getuige van een
hartelijke begroeting tussen man en
vrouw elf jaar getrouwd, geen
kinderen.
Het echtpaar schijnt normaal naar
bed te zijn gegaan, maar later in de
nacht moet er toch weer ruzie zijn
ontstaan, want de vrouw ging op een
slaapbank in de huiskamer liggen.
Rond vier uur in de morgen heeft de
man haar daar gewurgd.
Het gezin stond gunstig bekend en
de man heeft ondanks zijn geeste
lijke handicap voor zover de politie
bekend nimmer tekenen van agres
sie vertoond.
met vijf andere ministers ontslagen.
Hij dook onder en men vermoedt dat
hij in de omgeving van Fort John
ston bezig is verzet tegen dr. Banda
te organiseren. Chipembere en an
deren vinden dat Banda te autori
tair regeert
Effectwol
Een prachtige kwaliteit met
zilverdraadje. Geeft beslist een
leuk effect. In de kleuren wit,
geel, rose en bleu.
Per bol van 40 gram
95'
Fantasiewol
Prachtige fantasiewol om zelf
b.v. eens een gekleed vest te
breien. Het is zo eenvoudig en
het resultaat zal U verrassen.
Bollen van 100 gram
Per bol van 50 gram
95'
Sportwol
Mooie dikke wol voor een
sportief vest of zo'n heerlijk
warme trui. Echt voor zeilen
of vele andere doeleinden.
In vele kleuren.
Per bol van 50 gram
95'
Babywol
„dubbeldik1'
Ideaal voor het breien van een
heerlijk warme babycape of
jasje.
Per bol van 50 gram
Jumperwol
100% zuivere jumperwol met
alle goede eigenschappen daar
aan verbonden. Verkrijgbaar in
een fris kleurenassortiment.
Per bol van 50 gram
95'
Babywol
Een heerlijk zachte babywol,
die toch bijzonder sterk is.
Brei nu extra voordelig. In de
kleuren rose, wit, bleu en geel.
Per bol van 50 gram
95°
LEIDEN ALPHEN
