Nederlands- en Frans toneel in Belgieongelijkwaardig „De plaatsbekleder KUMMHt) Rome ging niet door 'jXperimenteerlust en eater gezind publiek heeft natüürlijk het Candy-droogeflfect! Zaal werd door politie ontruimd de kunst DerzerhrocheneKrug werd een groot succes Jpgericht 1 maart 1860 Maandag 15 februari 1965 Vijfde blad no. 31492 (Van onze Brusselse correspondent) /erleden week is in de binnenstad van Brussel een tweede amse schouwburg geopend en ergens aan een buitenboulevard, s het Brusselse publiek kennismaken met "Mysteries and smaller ces" van de Amerikaan Julian Beck, gebracht door "The living aire of New York", waar vier vrouwen en twintig mannen, Ier leiding van Judith Mailan, Beck's echtgenote spelen. (0 [et nieuwe Vlaamse theatertje, rsschouwburg geheten (het ligt i bij de Brusselse beurs) is, met oog op de naderende verkiezin- een beetje overhaast tot stand omen, maar naar het schijnt zal vrel aan zijn doel kunnen be- moorden, et Vlaamse, of zo men wil: het mds-sprekende toneel is tot in Brussel altijd thuis ge- st in de Kon. Vlaamse Schouw- die een eigen gezelschap heeft, nwoordig brengt dat echter gemiddeld één keer in de weken een première. Dat heeft lurlijk ook zijn goede kant, want bewijst dat men voldoende ims publiek heeft dat belangstel fte toont. Enige jaren geleden nog it men elke 14 dagen met een stuk komen. Meer mogelijkheden is dus de mogelijkheid meer Vlaams toneel te zien, het ligt in de bedoeling dat d< houwburg onderdak zal bie- aan voorstellingen van de Kon. Schouwburg van Antwerpen, ïeer het gezelschap daarvan heet: Nationaal Toneel van Bel het vervolg geregeld naar kunnen komen. De di- Dries Wieme, is trouwens •g van de K.N.S. is in Belgë bovendien een aan- keldertheaters, de Kor- in Brugge, Area in Gent, l. Kamertoneel in Antwerpen zijn van een gemiddeld goed en men zal ze thans ook in 'dstad kunnen zien. Naar ver zouden er plannen voor nog [kleine Vlaamse schouwburg in l bestaan, een miljoenenstad, waarvan Izeker de helft van de bevol- I bewust Vlaams is, zou het Ioverdaad zijn. Van alles wat tme de speelstijl van het p van de K V.S. is vaak te pleiten van een zekere tot „schmiere", die waar- ik kan worden verklaard uit ieit, dat de leden vrijwel alles kunnen brengen. zoek van kunstenaars een sloping van het lentraal Theater" ontrust over de plannen van de erdamse Bank N.V. hebben de ieurs Jack Dixon en Kees van de toneelspeler Ko van Dijk en laris van de Raad voor de Kunst Kassies B. en W. van Amsterdam cht geen sloopvergunning te ver- voor het Centraal Theater. De nk wil het theater laten afbrc- te kunnen uitbreiden, een brief aan het college wijzen i het tekort aan speel- en repe- uimte in de hoofdstad en op de gelijkheid dit tekort spoedig uit ereld te helpen in verband met perkte bouwcapaciteit. Zij delen mee dat binnen afzienbar n uitgebreider comité bestaan- t beoefenaren van kunst en we- :hap beroep op de medewer- van het college zal doen bij het en naar behoud van het Cen- Theater. rkgroep mimespelers van Will Spoor dit seizoen zal Will Spoor een groep in het leven roepen die ïal bezig houden met het ont- en van modern mimerepertoire. enkort wordt een auditie gehoü- toor gegadigden. n bedoeling is: door het geven incidentele, niet commerciële stellingen, contacten te leggen a regisseurs, decorateurs, auteurs, I ei, cineasten, om te komen tot V vruchtbare samenwerking, die ódelijk de mimekmxst en de mi eiers uit het isolement zal ver- j Q. Door deze vorming in de prak- ral de werkgroep aldus Will or, een reservoir moeten gaan len waaruit aan de steeds groei- vraag naar volwaardige mime- rs kan worden voldaan. Zowel medewerking in het Mimethea- ils incidenteel optreden aan het el. Minister Bot opent txpositie in Utrecht Th. H. Bot, de minister van en W. zal in Utrecht op dins- 9 maart de opening verrichten de tentoonstellingen „Nederland e eeuwse Italianiserende land pschilders" en „Het moderne Ita kunstboek". Deze exposities ka in het Centraal Museum ge len. i Zo begon het jaar met een „musi cal", welke men had gemaakt van de oud klucht: „De Sabynse Maag denroof". Direct daarop volgde „De getatoeerde roos", terwijl volgende maand net zo goed een Shakespeare als een modern Frans blijspel kan worden opgevoerd. Daarbij komt dan nog dat de meeste acteurs en actri ces geregeld voor de televisie optre den, ook in stukken van nogal uit een lopende styien en gehaltes. Voor het gezelschap van de K.N.S. in Antwerpen geldt dit bezwaar iets minder. Het is meer homogeen van karakter en het is ontegenzeglijk be ter. Zo heeft het een voorstelling van Herman Heyermans „Schakels" ge bracht, waarvan de dochter van de schrijver kon zeggen dat het „de beste was, die zij ooit had gezien". De hoofdrol, die van Pan'cras Duif, vertolkt door Robert Marcel, was dan ook een bijzondere creatie, terwijl de zorg besteed aan de andere rollen, het oude stuk eigenlijk weer springlevend heeft gemaakt. Franse propaganda Bekijkt men de Brusselse program ma's, dan blijkt de toestand daar anders. Er zijn verscheidene Frans talige schouwburgen en het gehalte is mede, door de vele reisgezelschap pen die uit Parijs komen (cultuur- propaganda, die indirect door Frank rijk wordt gesteund, terwijl Neder land daar tegenover uiterst weinig doet), goed. Pendant van de K.V.S en zijn ge zelschap is het Theatre National de Belgique, dat onder leiding staat van broer van Maurice Huisman van de Munt-Opera. Nog aan het begin van deze week vond men in de Frans tallige Brusselse schouwburg de voorstelling geprogrammeerd: Theatre du pare: „La robe rose de Valentine" van Frangoise Sagan, Theatre National: „Un mariage ris que" van Saul O'hara, Theatre de poche: „Du vent dans les branches de Sassafras" van Obaldia, Gale ries: „Hamlet" van Shakespeare (een bijzonder mooie voorstelling), Moliè- „Feu Monsieur de Marcy" van Regnier van Vincy, Rideau: „Un Otage" van Brenda Behan. Theatre de l'Ile St. Louis: ,,'Histoire d'un fou" naar Gogol, Theatre de Quatr'sous: „Les Bonnes" van Jean Genet. Merkwaardig is, dat het gehalte van het Franstalige toneel, ook wan neer men de uit Frankrijk gekomen krachten elimineert, in het algemeen beter is dan dat van de Nederlands talige. Wel vindt men bij beide „par tijen" (als men dat woord gebrui ken mag) groeperingen, die lust tot experimenteren hebben en dat zijn vooral de keldertheaters en kamer tonelen. Vooral in Vlaanderen doen die uiteraard weer veel voor de sprei ding van het toneel. In Wallonië schijnen er minder te zijn. Denise de Weerdt, die ook de Vlaamse „Fair Lady" is geweest in de musicaldie de KVS van de Sabijnse maagdenroof" heeft gemaakt. Première van „Incident at Vichy" Nieuwste stuk van Arthur Miller Het Nieuw Rotterdams Toneel heeft zaterdagavond de Europese première gebracht van het laatste stuk van Arthur Miller „Incident at Vlchy' een stuk dat de eerste razzia's op jo den in het onbezette Franse gebied tot onderwerp heeft. Coen Flink en Richard Flink zijn In de rollen van de joodse psychiater en de Oostenrijkse edelman de centrale figuren in het stuk waarin verder Eli Blom, Piet van der Meulen, Johan Schmitz, Henk Hoddes, Pieter Lutz en Hans Culeman een belangrijk aan deel hebben. Jan Teulings voerde de regie, Anty Westerling was verant woordelijk voor de vertaling. Wjj ko men morgen op stuk en spelers terug. Elf miljoen van Ford Stichting voor de wetenschap De Ford Stichting heeft de uit breiding bekendgemaakt van een programma om in Japan, Australië en Nieuw Zeeland de wetenschap over Amerika uit te breiden. Eet programma zal tevens wor den uitgebreid in Europa, waar het sedert 1960 in werking is. De stichting zal 3,1 miljoen dollar (circa 11 miljoen gulden) toekennen aan de Amerikaanse Raad voor We tenschappelijke Genootschappen om het programma over een periode van vijf jaar uit te voeren. Krachtens het programma zullen beurzen worden verstrekt voor stu dies in de Ver.-Staten voor een pe riode van op zijn minst een jaar. Jaarlijks zullen in Europa dertig beur zen en zeven in Japan, Australië en Nieuw-Zeeland worden toegekend. Voorts zal het geld worden ge bruikt voor colleges over onderwer pen aangaande de Ver.-Staten aan Universiteten in verscheidene landen en om universiteiten te helpen hun bibliotheken uit te breiden met boe ken over Amerikaanse onderwerpen. Volgens Shepard Stone, directeur van het programma voor internatio nale aangelegenheden van de stich ting ligt het niet in de bedoeling propaganda te verspreiden. NA HEVIGE REL: Advertentie De Candy Super-A-Matic, de jongste telg van de Candy- familie, heeft natuurlijk èlle Candy-familie-trekjes. Zoals de roestvrij stalen trommel, die wast èn droogt. Aan het eind van elke draaicyclus staat steeds: grondig spoelen, trillingvrij centrifugeren. Alleen Candy kan een complete 5-kg-wasautomaat zó goedkoop èn zo compleet maken. MèCmini-maten" (90x44x63 cm), mèt garantie, zoals de Candy SA 5 1098.-) en de Candy A 5F 898.-). Laat u de nieuwe Candy SAM eens demonstreren! eenkInükan de was doen HM I© CANDY CANDY VERKRIJGBAAR BIJ: C. D, EIGTVOET KRAAIERSTRAAT 10, LEIDEN, TELEFOON 2235® DE SPECIAALZAAK VOOR LEIDEN: VAN BERGE HENEGOUWEN AALMARKT 12—15, TELEFOON 2178® CANDY-DEALER: VAN CEEEF BOTERMARKT 25 TELEFOON 22669, LEIDEN CANDY-DEALER VOOR ALPHEN AAN DEN RIJN EN OMGEVING PONSIOEN EN ZOON HOOFTSTRAAT 53, ALPHEN AAN DEN RIJN, TELEFOON 2081 Hl (Van onze Romeinse correspondent) Rome heeft zaterdagavond een toneelschandaal beleefd van zeer bijzondere soort. Een schandaal, dat misschien wel eens po litieke gevolgen zou kunnen hebben. Het ging om ,,De plaatsbe kleder", het stuk van Hochhuth, dat men ook in ons land twee jaar geleden heeft opgevoerd, en waarin sprake is van de mede schuld van Paus Pius XII aan de vervolging der Joden. De thesis van Hochhut is vrij sim de paus had door te protesteren te gen de uitmoording der joden, waar van hij volledig op de hoogte was, een zo'n sterke anti- Hitleriaanse be- Westdeutssches Tourneetheater speelde voor de schooljeugd De commissie, uitgaande van K. en O. en de Leidse Jeugd Actie onthaal den zaterdagmiddag en avond de leerlingen van het VHMO met de in oor spronkelijke taal gesproken opvoering van: „Der zerbrochene Krug", blij spel van Heinrich van Kleist. Deze Duitse dramaturg die tot de grootsten van zyn tijd (1777-1811) mag worden gerekend, werd pas lang na zijn dood ten volle gewaardeerd. Met het toneelspel „Prinz Fridrich von Homburg", (1821) „Katchen von Heilbronn, (1808) dat de naam heeft het mooiste Duitse sprookjesspel te zijn, behoort het poëtische blijspel „Der zerbrochene Krug" tot het beste wat de toenmalige Duitse toneellite ratuur opleverde. Zij worden in dat taalgebied nog regelmatig gespeeld. Ook het „Westdeutsches Tournee theater Remscheid" dat hier regel matig voor de middelbare scholen optreedt, leverde zaterdag het bewijs dat het tot zijn vaste repertoire be hoort, althans wij hei'inneren ons met genoegen een prima opvoering van dit werk door hetzelfde gezel schap in het seizoen 1959/60. booswicht niet ver te zoeken en hoog gezeten is! Deze kiest, met ach terlating van zijn toga, met bekwame spoed het hazenpad. De regisseur Wilhelm Mund heeft alle mogelijkheden om de komische situaties te onderstrepen volledig uit gebuit. Het tempo lag hoog en het gehele gezelschap kweet zich met weldadig aandoend enthousiasme van zijn taak. Van de vele medespelenden trad Wilhelm Mund door variabel en ko misch spel als de Dorfrichter op de voorgrond. Hij werd goed terzijde ge staan door Günter Stellmacher als de Gerichtsrat, Peter Bongartz als de schrijver, Blanca Blacha als Frau Marthe Ruil, Doris Dandert als Eve, Helmut Kirc'ner als Ruprecht en Eli sabeth Frebitz als Frau Brigitte. o ofHet stuk sloeg onmiddellijk bij het van Frau Marthe Ruil, dat een haar publiek in. Het ontbrak aan regerjng aijes toebehorende kruik door een onver- bet sIot. da" ook ni.et aan geestdrif- jn de iieii laat ten haren huize is gebroken. *ige toejuichingen die nog voortduur- taties plaats vinden Ue stryd publiek werd gezegd, onmiddellijk voert bij een zitting onder leiding d*n ,a"£ nadat de dames en Wilhelm z^n met de gQede Qf mgt de heeQ te gaan Sommigen gingen on- van de Dorfrichter, bijgewoond door j Mund Noemen waren aangeboden. r k godsdienst. Een beroep op dat i der protest heen. anderen lieten zich, de Gerichtsrat, tot de slotsom dat de I 1tï'-' Ook zaterdag deed „Remscheid"" de dichterlijke taal en de komische situaties volkomen recht wedervaren, Het simpele gegeven, de aanklacht weging kunnen verwekkend, dat Hit- Ier deze vervolging onmiddellijk zou hebben moeten schorsen. Hij zou al leen al door het opzeggen van het concordaat het grootste deel van de r.-katholieken in Duitsland zelf voor de gewetensvraag hebben gesteld of het opvolgen van de bevelen der SS wel te rjjmen viel met hun rk. ge loofsovertuiging. De algehele nalatig heid van de paus op dit gebied zou y^jontèr voortvloeien, uit een sterke sympathie van Paus Pius XII voor alles wat- Duits was en zijn angst voor Azie en de Russen en moeten hem als een onvergeeflijke zonde worden aan gerekend. Dit is in het kort de stel ling1 van de Duitse schrijver. onderhavige geval uitgesloten, de eerste plaatsls het stuk van Hoch huth allerminst tegen de r.k. gods dienst gericht en de meest nobele figuur, de plaatsbekleder, waai het werk zijn haam ontleent, is ten slotte een Jezuïetenpater en in de tweede plaats heeft het Vaticaan er stellig geen belang by dat ln het Italiaanse Parlement een discussie begint over dat concordaat, dat in een wel heel ongelukkig ogenblik een onderdeel is geworden van de Itali aanse grondwet. Het Vaticaan zou dus tegen de opvoering van de De dan een gematigd protest hebben doen horen. Dat neemt niet weg, dat het Vaticaan in Rome een geweldige macht heeft en dat er niets gebeurt, wat het Vaticaan niet wiL Men zoekt er eenvoudig andere uitwegen. Gebrek aan tact Dat heeft men ook ln dit geval gedaan, maar helaas met een abso luut gebrek aan tact, wat bij de Italiaanse politie weieens meer wordt geconstateerd. Op zaterdagavond had kleine groep toneelcrici en buitenlandse journalisten uitge nodigd, om in z\jn kelder als zijn gas ten het stuk te komen zien. Dat woord gasten, moet extra worden on derstreept, want volgens de voor schriften mag geen enkele ruimte voor publieke samenkomst worden Yjjj gebruikt, zonder dat eerst de goed- W eerstand keuring verkregen van de politie en de brandweer. Dit stuk heeft vrijwel overal weer stand gevonden in bepaalde kringen. Maar natuurlijk is het heel wat an ders een dergelijk stuk op te voeren in Amsterdam of in Rome. Eerst leek het zelfs of het stuk nooit In het Ita liaans vertaald zou worden. Dit is wel gebeurd en een moedig uitgever, Afeltrinelli, heeft het aangedurfd. Enkele maanden geleden besloot een kleine, maar beslist niet onbe duidende toneelgroep onder leiding van Gia Maria Volonter, het stuk ten tonele te brengen* Het bleek on- mogeiyk de beschikking te krijgen over een theater. Volonter, die over een wilskracht beschikt, waar zijn naam op zinspeelt, huurde tenslotte voor het enorme bedrag van 200.000 lire per maand een kleine keidér, gelegen onder een kerkje, dat al tien tallen jaren gesloten is. Hij liet die ruimte enigszins in orde brengen en daar zou dan het stuk en naderhand ook andere stukken die men in offi- Die goedkeuring is ook wel aange vraagd. maar de zaak werd, waar schijnlijk met opzet, op de lange baan geschoven, zodat een maand geleden door Volonter werd besloten een club op te richten, met de naam Nuove Lettre (Nieuwe Literatuur). Waar vrienden dus zouden samenko men voor besprekingen over litera tuur en verder voor toneelopvoerin gen. Het is dus zijn bedoeling, dat betrouwbare personen lid van die club kunnen worden en dus die voor stellingen kunnen bijwonen. Dat be trouwbare is wel heel belangrijk, want zodra er een paar fascisten nozems een rel gaan maken in de kelder, heeft de politie een aanlei ding om in te grijpen en de zaak te sluiten. Politie-invasie De critici en vrienden waren bin- i nengekomen om de eerste voorstel- ciele theaters met aandurft, worden ,ing te zien, gezeten op geiroproviseer- opgevoerd. de houten banken, ongeveer dertig vt*. 'man totaal, de opvoering was nog Uitwegen I geen 6 minuten begonnen, toen een vijftigtal politieagenten de ijzeren In het concordaat tussen het Vati- wenteltrap afstormden, aangevoerd caan en Italië leest men als artikel van politie en last gaven dat allen 1 de aanmaning van de Italiaanse het lokaal onmiddellijk moesten ver- het werk te stellen laten, waaraan de toneelspelers zich da', in de heilige stad Rome manifes- in het geheel niet stoorden. Aan het Kerkelijk Leven Bidden voor vrede Paus Paulus VI heeft gisteren een beroep gedaan op de rooms-katho- lleken om te bidden voor de vrede, maar verklaarde tegelijkertijd dat hij zich gerustgesteld voelt door aanwijzigingen, dat de vrede ge handhaafd en beter zal worden ver dedigd. De Paus sprak vanuit het raam van zijn werkvertrek en zei om.: „Wij willen niet meer alarmeren dan feitelijk nodig is. In feite zijn wij tevreden daden en woorden te kun nen constateren, die ons geruststel len en hoop geven, dat de vrede gehandhaafd en beter verdedigd zal worden. De gevoelens, de belangen, de poli tieke omstandigheden, die wanorde dreigen te veroorzaken op zovele plaatsen zijn echter niet gewijzigd' aldus de Paus. Kardinaal Alfrink voorzitter Pax Christi Kardinaal Alfrink, aartsbisschop van Utrecht, heeft zaterdag in Pa rijs als hoofd van de internationale Pax Christi-beweging een bijeen komst van het algemeen bestuur van deze organisatie voorgezeten. Daarna bood kardinaal Feltin, de aartsbisschop van Parijs, die sinds 1951 de Pax Christi-beweging heeft geleid, zijn opvolger een receptie aan. Aangezien kardinaal Feltin wegens griep het bed moest houden, be groette namens hem mgr. Theas, bisschop van Tarbes en Lourdes en oprichter van Pax Christi, de nieuwe voorzitter. Nederlander bisschop van Ambon Paus Paulus heeft de in Neder land geboren bisschop Andre Pierre Cornelius Sol benoemd tot bisschop van Ambon. Hf) vervangt daar de Nederlandse prelaat, bisschop Jac- aues Grent, die is benoemd tot bis schop van Betagbara. Bisschop Sol, geboren in Sloten by Amsterdam op 18 oktober 1915, Is co-edjutor met recht van opvolging in het bisdom Ambon geweest sinds 1964. gen, maar de toneelspelera gingen rustig voort. Enkele arrestaties werden onder luid tumult verricht. Men ls ln Rome over het algemeen niet gelukkig met deze rel, die men als een onhandig heid van de politie beschouwt. Radio Vaticaan tenslotte noemde het plan om dit stuk in Rome op te voeren een ernstige belediging van de nagedach tenis van Paus Pius XII. Ook de première ging gisteravond toch niet GEREF. KERKEN Bedankt voor Utrecht-Z. (vac. wyien L. W. Muns) G. Rang te Haarlem-Z. Kand. K. J. Arwert te Amsterdam-Slo- tervaart kan geen verdere beroepen la overweging nemen. CHR. GEREF. KERKEN „Geestelijk zijn wij allen semieten" Kardinaal Lawrence 8. Shehan heeft zondagavond voor een joodse bijeenkomst te Balltimore verklaard dat de R.K.kerk „begonnen is «*-u een nieuwe wereld van betrekkingen met het joodse volk". De aartsbisschop van Baltimore, sprekend in een Synagoge, zei, dat daarvan de ontwerpverklaring Inza ke de joden van het Vaticaans conci lie een bewijs is. Shedan, die vandaag naar rome vertrok voor de plechtigheden ter gelegenheid van z{|n verheffing tot kardinaal, zei, dat de bitterheid tus sen de joden en de r.k. kerk „een verschrikkelijk ïyden tot gevolg had, ln hoofdzaak voor het Joodse volk"! HÜ zei, dat het christendom wortelt ln het jodendom en citeerde een op merking van Paus Pius XII: „gees telijk zyn wy zllen semieten". B.H. I artikel van het concordaat is in hetzoals uw correspondent, er uit dra- geweerd. MALCOLM X in rasbewuste stad De militante Amerikaanse neger leider, Malcolm X, heeft zaterdag na een rit door de meest rasbewuste stad van Engeland, Smethwick, waar veel gekleurde emigranten uit het Gemenebest wonen, verklaard: „Als de onderdrukking van de kleurlin gen voortduurt, zal zy een bloedige rassenstrijd ontketenen". Malcolm werd rondgereden door een ploeg medewerkers aan een van de Britse tv.-uitzendingen. Hy werd gefotografeerd, toen hy met somber gelaat naar Marshall Street keek, die wordt beschouwd als het centrum van het kleurlingenprobleem van Smethwick. De gemeenteraad koopt daar huizen op en biedt deze uitslui tend aan blanken ter bewoning „Zo is Hitier begonnen onder voor wendsel, dat hy probeerde een even wichtige maatschappy te vormen", zei Malcolm, die in de Midlands ver toeft om te spreken tot mohamme daanse studenten aan de Universi teit van Birmingham Op een persconferentie in die stad zei lhj: „Ik geloof in lichameiyk vechten tegen een rassehater de kleurlingen moeten zich organi seren tegen elk verzet zy zullen moeten analyseren, wat de blanken zo weerzinwekkend aan hen vinden". De burgemeester van Smethwick had bezwaar tegen zyn bezoek gemaakt, door daar de politie niemand in het Na zjjn terugkeer in New York theatertje, dat aan een club toebe- °"tsnapte Malcolm, zjjn vrouw en hoor, binnonhet. Allren dubl zouden de voorstelling bijwonen maar woning werd gegooid. Zy wisten zij worden ditmaal uit hun ,ebouw f ch„ via de (Lchlerdeur ta ™Uisheid

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 15