HOOFDSCHOTEL? VLEES
ExperimentJ onge Vier
in de Boerhaavezaai
klein
groot
AEG
Talent en idealisme
AEGTU R N A
Snel-speuren naar
schat in de Harz
Koelkasten in bijna
helft van de huizen
LEIDSCH DAGBLAD DINSDAG 9 FEBRUARI 1965
Advertentie
Vier jeugdige stadgenoten, allen leerling van de Academie voor
Beeldende Kunsten in Den Haag, n.l. S. van der Kruyt (20), L.
van Bommel (20), K. v. d. Water (21) en H. v. Trigt (20) heb
ben het aangedurfd hun werken te exposeren in de Boerhaavezaai.
Zij doen dit op bescheiden en sympathieke wijze, in het volledige
besef, nog midden in de studieperiode te verkeren. Doch zij willen
graag iets van wat hen beweegt aan anderen meedelen, waarbij
wij wederom met reserve de vraag stellen, of dit niet te vroeg
gedaan wordt. Want voor ieder van hen ligt ongetwijfeld nog
een langdurig rijpingsproces voor de boeg
ADVERTENTIE
van formaat
van capaciteit
WASAUTOMAAT
Op .een oppervlakte van
niet meer dan 50x50 cm
plaatst U de AEG turna,
volwaardige wasauto
maat van geheel aparte
klasse. Een sprookje voor
de vrouw die thuis (tot
liefst 5 kg) „laat" wassen
geheel automatisch
AMSTERDAM
met de producten AEG
TELEFUNKEN OSRAM
wereldvermaard sinds
mensenheugenis
ben der houtreliefs van
H. VAN TRIGT
(Foto L.D./Holva8t)
Zonder ook maar enigszins te kun
nen peilen, naar welke kunstzinnige
resultaten de werkzaamheid van deze
„jonge vier" uiteindelijk zal voeren,
Tij gaarne verklaard dat hun pogin
gen daartoe reeds nu een prijzens
waardige indruk maken. In een tjjd,
waarin onder jongeren veelal negati
visme en cynisme de boventoon voert,
doet hun idealisme weldadig aan.
Deze expositie is tot en met 20 fe
bruari te bezichtigen.
Auteur Pinches Welner
- 71 - overleden
De in Polen geboren schrijver Pin
ches Welner, die eens vluchtte voor
dc Tsaristische politie en wiens ge
hele familie later werd uitgegroeid
door de nazi's, is op 71 jarige leef
tijd in zijn woning in Kopenhagen
overleden.
Verscheidene van zijn in het Jid
disch geschreven boeken zijn door
ciitici in Denemarken en andere lan
den geprezen en in 1960 hebben
Deense schrijvers hem na het ver
schijnen van zijn hoofdwerk „The
Motley street", een roman, geëerd
met een speciale prijs.
Ook hebben anonieme weldoeners
hem geld verschaft voor een reis
naar Lodz, zijn geboortestad in Po
len, die hij, sinds hij kort voor de
eerste wereldoorlog ontsnapte aan
arrestatie door de Tsaristische poli
tie wegens revolutionaire activiteiten,
niet meer had bezocht.
Welner begaf zich na zijn vlucht
aanvankelijk naar Argentinië, maar
vestigde zich later in Denemarken,
waar hij de kost verdiende als kleer
maker.
Toen de nazi's Denemarken bin
nenvielen, vluchtte hij naar Zweden
en na zijn terugkeer begon hy te
schrijven. Hij schreef altijd over het
joodse leven en het lot van joden.
Hij deed dit in het Jiddisch en ver
taalde zijn werk zelf in het Deens.
Indiase
muziekinstrumenten
voor Rotterdams
Museum
De ambassadeur van India in ons
land, de heer Rajkuma-r Ragnuhath
Sinlha heeft gistermiddag het Mu
seum voor Land- en Volkenkunde in
Rotterdam een collectie Indiase mu
ziekinstrumenten aangeboden uit
naam van zijn regering. De tanpura,
de sagangi en de sitar, alle snaarin
strumenten, werden in dank aan
vaard door de wethouder voor Kunst
zaken van Rotterdam, mej. mr. J.
Zeelenberg.
Vierde Festival
werkende jeugd
Voor de vierde maal in successie
zal in Tilburg van 26 t/m 30 mei
het Nationale Festival voor de
kende jeugd plaatsvinden. Onder het
motto „Kunst is onmisbaar in elk
mensenleven" zullen werkende jonge
lui van 16 tot 23 jaar uit het gehele
land samenkomen voor een recht
streeks contact met tal van kunste
naars in kleine gespreksgroepen en
voor het bijwonen van enkele belang
rijke evenementen In de Stads
schouwburg. Men verwacht ook thans
weer een 450 deelnemers. Dit aantal
moet om organisatorische redenen
het maximum zijn.
Op de verschillende avonden zullen
o.m. optreden Esther en Abraham
Ofarim en 't Ned. Pantomime Thea
ter, de Ned. Comedjie met „Moortje"
van Brederode, het Brabants Orkest
en het Ned. Dans Theater. De slot
bijeenkomsten vindt plaats in het
Natuurtheater in Oisterwijk waar
zullen optreden De Nieuwe Komedie
en de dansgroep Terpsichore.
WEET U DIT VAN KUNST
kunst
Camus in Eindhoven
In het Globetheater in Eindhoven
is gisteravond door de toneelgroep
Studio de première gegeven van het
toneelstuk „De rechtvaardigen" van
Camus, spelend in het idealistische
milieu van terroristen in het Rusland
van voor de revolutie.
Dit stuk wordt binnenkort in ons
land bü K. en O. opgevoerd.
De hoofdrollen werden vertolkt
door Ad. van Gessel, Jurg Molenaar,
Aart Staartjes, Liesbeth Struppert en
Joop Admiraal. De regie berustte bij
Kees van Iersel.
Afgezien hiervan kunnen wij toch
constateren, dat genoegzaam moge
lijkheden aanwezig zijn, om belang
stelling op te roepen. Ofschoon hier
sprake is van vier getrouwe vr
den, lopen die mogelijkheden en de
richtingen, waarin zij zich bewegen,
frappant uiteen. De fantasievolle
v. d. Kruyt lijkt sterk gegrepen door
de dreigingen van deze tijd. Zowel in
zijn pentekeningen, aquarellen en
olieverven komen obsessies van de
huidige massamens naar voren in lu
gubere en macabere onderwerpen,
waarvan de titels al onmiddellijk de
betekenis suggereren. („Verdwaal
den", „Opkomend gevaar", beproe
ving", „Mens in materie" enz.). Ook
de mysteries van de ruimtevaart lij
ken hem te boeien.
Van Bommel meent, door middel
van de bewust door hem gehanteer
de primitief-kinderlijke tekening
toch voortkomend uit een innerlijke
drang het meeste te kunnen zeg
gen. De tot het uiterste doorgevoer
de eenvoud staat bij hem althans
in zfjn tekeningen voorop. Naar
ons gevoel weet hij met zijn kleu
ren echter nog niet altijd goed raad.
Van een ironische, anti-militaristi
sche inslag geeft de spottende illus
tratie van een Generaal blijk. Een
mn zijn beste impressies is die van
„Flat en kerk".
V. d. Water geeft blijk van voor
keur voor het zg. „nieuw-realisme".
In zijn olieverven domineren grijze
en bruine kleuren, waaronder veel
mengkleuren. Sarcastisch, raak en
talentrol gepenseeld zijn „Drie per
sonages", „Verkoper", „Man met
dobbelstenen" enz. Een groot gevoel
voor humor is hem eigen. Zijn fijn
zinnige tekeningen, waarin hfj door
de Japanse tekenkunst geïnspireerd
lijkt, herinneren op het eerste gezicht
aan inktvlekken. Doch deze zijn zeer
bewust gericht en bij nader toezien
komt het Juiste beeld pregnant naar
voren; wij denken aan „Kikkers".
„Zaohte poes" enz. Van hem mogen
wij in deze richting nog veel ver
wachten.
Museum voor Sibelius
Hameenlinna. de geboorteplaats
van de beroemde Finse componist
Jean Sibelius, is van plan diens ge
boortehuis te doen restaureren en tot
in te richten.
kaleiöoscoop
Stoffelijk overschot
Alma Mahler-Werfel
naar Wenen
Het stoffelijk overschot van Alma
Mahler-Werfel, is gisteren bijgezet op
het kerkhof in Wenen, waar ook haar
eerste man, de beroemde componist
Gustav Mahler begraven ligt.
Alma MahlerWerfel overleed, ge
lijk gemeld, op 11 december in New
York.
Kisten goud en
documenten?
(Van onze correspondent)
Pioniers van de Bundeswehr
zijn ,,zo snel mogelijk en met
vermijden van ongelukken"
zoals het officieel heet op
zoek naar een nazi-schat in het
Harzgebergte. Al sinds 1945
doen geruchten de ronde over
kisten met goudstaven, machine
geweren en documenten, die kort
voor de ineenstorting van het
derde rijk in de gipsgrotten van
Osterode zouden zijn gebracht.
In elk geval staat vast, dat nog
tijdens de snelle opmars van de ge
allieerde legers op Duits gebied in
de Schickerewerke in het nabijgele
gen Bad Lauterberg de experimen
ten nog doorgingen met Hitiers
nieuwste geheime wapens. Ook
ANTWOORDEN
(ju3uj*»*lq)uapjcn u
föxp aepspdXÉg u33 c
•(31jemz9eu3
a»i*3S>88 S
jnn6y apai^aq pwiM
-u3j3a u33 j3uj u33v
;,cdi)S3ujoo eiuoqd
-uj/(S„u(iz ui
ssnej}5 piapiyt
isun>|Mnog U3 uawicq
-p|33qaj3j3p|!q3s2
•jau6eM "l
Balletfestival
Ned. Dans Theater
in Amsterdam
Voor de eerste keer sinds het „Hol
land Festival 1964" zal het Ned. Dans
Theater weer in Amsterdam te zien
en wel met een balletfestival
dat op 18, 19 en 20 februari in thea
ter „Carré" wordt gehouden.
De programma's zijn als volgt sa
mengesteld: donderdag 18 februari
.Réjouissance", Pas de deux
,Don Quichotte" „De anatomische
les" „Opus Twaalf".
Vrijdag 19 februari: „Recital
cello en acht dansers" (cellist Anner
Bijlsma), „Repetitie", „Sargasso"
.Omnibus".
Zaterdag 20 februari: „Madrigalesco"
„Pas de deux uit De Notenkraker",
„Pop beat '65" en tot slot een inte
grale uitvoering van de „Carmina
Burana".
De balletten „recital voor cello
acht dansers", „Repetitie" en „Pop
beat "65" zijn premières voor Am
sterdam.
Van Trigt tenslotte voelt zich in
hoofdzaak bot inventieve geometri
sche al of niet gekleurde vlakindelln-
gen, door hem „ruimtelijke compo
sities" genoemd, aangetrokken, waar
bij het vormprobleem hem bijzonder
bezighoudt. De schaduwwerking
speelt in zijn knap vervaardigde hou
ten reliefs een interessante rol, waar
door bijv. het „wit" telkens een an
dere kleur verkrijgt met eigenaardige
effecten.
Voorlopig dienen wij een en ander
te rangschikken onder het hoofdstuk
„experimenten" en „studies", waarbij
het toch niet onmogelijk geacht moet
worden, dat dergelijke ontwerpen ln
de komende architectuur hun woord
in belangrijke mate gaan meespreken.
Van hem is ook een schoolopdracht
te zien: het ontwerp van een bad-
mintonzaal in het voormalige paleis
Koelkasten worden in ons land de
laatste jaren bij de vleet verkocht.
Officiële cijfers bestaan er niet,
maar de fabrikanten hebben
de hand van import- en verkoop
cijfers berekend, dat er van 1954
tot en met 1964 1.371.000 koelkas
ten moeten zijn bijgekomen.
Officieel is bekend, dat vorig jaar
(gedurende elf maanden) ruim
306.000 koelkasten zijn ingevoerd,
De deskundigen van de Utrechtse
Jaarbeurs hebben de indruk, dat
bijna de helft van de Nederlandse
woonhuizen nu van koelkasten
Weinig produktie
[n 1953 was er volgens betrouwba
re ramingen een omzet van 11.000
koelkasten, een jaar later het dub
bele en in 1960 werd een omzet
van 108.000 bereikt, meer dan de
vorige twee jaar tezamen. Van
1961 met een geschatte omzet
151.000 werd een sprong gemaakt
Vrijdagavond a.s. geeft Thea Ekker—Van der Pas, wonende in
Oegstgeest, dochter van de bekende pianist Theo van der Pas, een
liederenavond in de kleine zaal van de Stadsgehoorzaal.
Zij studeerde vijf jaar bij de bekende baszanger Willem Ravelli,
legde met succes het eindexamen af van het Kon. Conservatorium in
Den Haag en neemt thans nog zanglessen bij de pedagoge To van
der Slugs, die eertijds een gerenommeerde verschijning op het po
dium was.
Thea EkkerVan der Pas is moeder van drie kinderen doch voelt
het zingen als een levensbehoefte. Zij is een hoge lyrische sopraan en
bij uitstek een liederenzangeres, die als zodanig reeds diverse succes
sen heeft geboekt jo.a. ook in Brussel en Parijs (Institut Neerlandais)
Ook werkte zij regelmatig mee aan de uitvoeringen van de Stichting
,Jlet Schoolconcert"welke in het gehele land gegeven worden.
Zij zal zich doen horen in o.a. liederen van Bach, („Vier geistliche
Lieder"), Debussy („Ariettes Oubliées") Wolf en Strauss.
J Thea EkkerVan der Pas zal begeleid worden door de haar sti-
Noordeinde, waarin ook de licht- en
schaduwwerking van overwegend be- muterende accompagnateurde vermaarde pianist George van Re-
lang is. I nesse.
Verboden schilderijen
naar Amsterdam
De schilderijen van de jonge schil
der Will Ferwerda (23), die door Gor-
kums' burgemeester mr. L. J. R. Rid
der van Rappard „onwelvoeglijk" zjjn
genoemd, zullen worden geëxposeerd
in Amsterdam. Gisteravond Is beslo
ten een tentoonstelling van Ferwer-
da's schilderijen te houden van 7
maart af ln Galerie Mokum aan de
Amstel.
Op uitnodiging van Djoeke Bakker
van Galerie Mokum, reisde Will Fer
werda gisteren naar Amsterdam met
enige scnilderijen. De heer Bakker,
die zijn werk al eerder had gezien,
bood aan een tentoonstelling te ver
schuiven om Ferwerda's schilderijen,
die dank zij de „boze" burgemeester
ln de belangstelling zijn gekomen,
plaats te bieden in de Galerie.
Ferwerda heeft ook van andere zij
den aanbiedingen gekregen om te ex
poseren.
Jef Diederen voorzitter
Vereniging beeldende
kunstenaars
De Amsterdamse kunstschilder Jef
Diederen is gekozen tot voorzitter
der beroepsvereniging van beeldende
kunstenaars (aangesloten bij de
Ned. Fed. van beroepsver, van kun
stenaars) in de plaats van de heer
J. Franken Pzn, die op de jaarverga
dering tot erelid werd benoemd.
naar 245.000 in 1962 en in 1963
waren het er al 310.000. De omzet
ever het afgelopen jaar wordt ge
taxeerd op 350.000.
Nederland heeft bij de produktie van
koelkasten nog geen grote rol ge
speeld, want de vervaardiging van
koelkasten voor huishoudelijk ge
bruik is pas de laatste jaren goed
op gang gekomen. Trouwens in de
sector „white goods", waarmee de
Amerikanen koelkasten, wasmachi
nes, centrifuges, diepvriezers, for
nuizen en aanverwante huishoude
lijke apparaten aanduiden, ligt
voor de Nederlandse industrie nog
meer terrein braak.
Overigens loopt de Nederlandse
produktie van wasmachines terug.
De deskundigen van de Konink
lijke Nederlandse Jaarbeurs in
Utrecht menen, dat deze daling
zou kunnen' duiden op een ver
zadiging van de markt, maar het
kan ook een aanwijzing zjjn dat de
als paddestoelen uit de grond schie
tende wasserettes remmend wer
ken op de fabricage van wasmachi-
Verwacht wordt dat de volautomati
sche wasmachine van die (vooral
in de grote steden) nieuwe con
current weinig last zal hebben.
Op zoek naar Inca
overblijfselen
Een groep Zweedse, Oostenrijkse,
Schotse en Argentijnse oudheidkun
digen is op weg naar een berg ln het
noorden van Argentinië in de hoop, te
bewijzen dat Inca-Indianen op meer
dan 6.000 meter hoogte in de Andes
de zon hebben vereerd en mensenof
fers hebben gebracht.
De Oostenrijker Matias Rebitsch
stond aan het hoofd van de expeditie,
toen deze uit Buenos Aires vertrok
naar de provincie Catamarda langs
de zuidelijkste woonplaatsen van de
legendarische Inca's in Argentinië.
Hij heeft zijn theorie betreffende de
godsdienst van de Inca's afgeleid uit
Inca-bouwvallen, die in 1913 het eerst
ontdekt zijn door de Duitser Walter
Penck, wiens gegevens in 1937 door
een Pool met name Woisznis zijn
aangevuld.
De Inca's hebben in de nabijheid
tn de top van een berg in de Andes
bij Paso de San Francisco aan de Ar
gentijns-Chileense grens koud gemet
selde muren nagelaten, waarvan ge
deelten nog overeind staan. De thans
vertrokken expeditie hoopt daarom
heen opgravingen te doen.
den delen van de V-2 hier geprodt
ceerd en zwaar water voor hJ
atoomonderzoek. In deze fabriek®
waren gevangenen uit het conceij
tratiekamp Sösegrund tewerk gd
steld, die opdracht gekregen zoudei
hebben vlak voor de ineenstorting d
bewuste „schatten" in de gipsgroevej
over te brengen. Aangezien onde
deze schatten ook bezwarende docu
menten uit Hitiers Rijkska-nselerl
zouden zijn, werd de zaak in handel
gesteld van de centrale voor opspo
ring van nazi-misdadigers in Lud
wigsburg. Met het oog op een eveq
tuele verjaring van oorlogsmisdadei
in mei a.s., wordt met het zoekei
rnaar de documenten de grootst
spoed betracht. De hele affaire kwaï
in beweging toen de Sfcuttgarte
juwelier B. Nestier tot de eigenaa
van de groeven het verzoek richtt
de voorwerpen te mogen bergen di
zich volgens hem daar nog moestei
bevinden. Nestier behoorde als toen
malige gevangene van het concen
tratiekamp Osterode tot de groepei
die dwangarbeid in de gipsgroevei
moesten verrichten. De eigenaar va|
de berg, de 28-jairige Hans Schimp!
gaf de brief van Nestier door aan di
officiële instanties. Hij meldde daar
bij dat de groeven ongeveer dri
kilometer lang, zeven meter breei
en tot zes meter hoog moeten zijn
Vier maanden lang ploeterden dj
werkslaven van „Organization Todt
indertijd in drie ploegen nacht ei
dag in een gevecht tegen de kloj
met de oprukkende geallieerder
Tweehonderdduizend kubieke mete
rots werden opgeblazen, als de dril
boren afbraken liet men ze stekei
en ging men met nieuwe verder. D
pioniers van de Bundeswehr vindei
deze stomme getuigen van het in
eenstortende derde rijk weer terug
tegelijk met in de wanden gekrast
namen en hakenkruisen. Van di
schat ontbreekt tot nu toe eli
spoor. Men houdt nog rekening mei
de mogelijkheid dat de toenmalig*
Britse bezettingsautoriteiten zich e.
al over hebben ontfermd. In ell
geval blijkt dat het steeds moeilijke]
is het spoor terug te vinden in hel
labyrinth van gebeurtenissen korl
na de ineenstorting van Duitsland
Kunstkring „Alphen
aan den Rijn"
Voor gehele Rijnstreek
Tjjdens een gisteravond in hoté
's-Molenaarsbrug voor de derde maa
onder leiding van de heer P. Groen,
hart gehouden bijeenkomst om te ko
men tot de oprichting van een kunst
kring in de Rijnstreek is men tot dezt
oprichting kunnen komen. De naam
van dc kunstkring zal afgekort lui
den „K.A.R." wat betekent „Kunst
kring Alphen aan den Rijn".
Alle 22 aanwezigen zowel beroepsi
kunstenaars amateurs als belangstel
lenden traden tot deze nieuwe krini1
als lid toe.
Men stelt zich voor om ongeveer 12
maal per jaar by elkaar te komen]
Daarnaast zullen de leden elke ween
elkaar in een nog beschikbaar te stel-i
len ruimte kunnen ontmoeten, ten
einde het onderling contact zo nodig
te verstevigen en met eikaars proble-i
mogeiykheden meer in kennis
te komen. j
De zelfwerkzaamheid der lede»
wordt voorop gesteld. In verband
daarmee is geen bestuur gekozen!
Voor elk kalenderjaar wordt uit de
leden een contactpersoon aangewen
die als intendant van de Kring-
zal optreden.
Aan deze intendant wordt een as-J
sistent toegevoegd. Voor het jaar 1965
de architect de heer P. Groen-
hart als intendant optreden geassis
teerd door mej. S. H. Idenburg.
i kort inleidend woord van de
heer Groenhart kwam de leiding vanj
de gisteravond gehouden bijenkomst]
in handen van de heer J. J. Roovers!
uit Nieuwveen, die aan de totstand-j
koming van deze Kring, waarvoor het'
initiatief is uitgegaan van de A1-'
phense Rotary club, een groot aandeel'
heeft gehad.
Groot succes voor
Olga de Haas
In het ParUse Theatre des Champs
Elysées heeft onze landgenote de 20-
jarige Olga de Haas, tezamen met
haar partner Simon André een gran
dioos succes behaald. Olga de Haas,!
verbonden aan he* Nationaal Ballet
vertolkte met hem de „Pas de deux"
uit het Pawlowa-programma van het
Nationaal Ballet, dat verleden jaar is
ingestudeerd door de Russische peda-
goge Natalis Orlowskaja.
zy deden dit tijdens de „sterren
parade", waaraan ook deelnemen so-|
listen uit Londen, Parys, Kopenhagen j
en München. Hun optreden maakte i
een voortreffehjke indruk, grootse]
ovaties vielen hun tendeel.
Gisteravod heeft Olga de Haas voor i
de televisie over haar succes verteld,
en verklaard, dat de Russische lerares
haar de bezieling heeft meegegeven,
welke zo dringend noodzakelijk is, om,
naast de techniek, tot werkelijk goede
prestaties te komen. Zij heeft reeds
buitenlandse aanbiedingen gekregen,
doch denkt voorlopig in ons land te
biyven. „Geld is ook niet alles!...."
zo verklaarde zij.
