GALOP
IS VOOR
KENNERS
Drie visies op lierv.
geschrift kernwapens
RITMEESTER
Officieren vergaderden in Ermelo
Prof. Rothuizen:
Mensen met nieuiv
conflict beladen
ASPRO'
„ZENDING IS
PIONIERSWERK"
fa
Kleinste kerk in Nederland
wordt in 1966 opgeheven
Europees parlemen t
moet zeggenschap
over landbouwfonds
CONFLICT
Gereformeerden in Ankeveen gaan
kerken in 's-Graveland
FAMILIEKERK
NEDERLANDSE
BLOEMEN IN
WENEN
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG S FEBRUARI IW8
Advertentie
Het geschrift van de Her
vormde Synode over de kern
wapens bevat een al te rechtlij
nige en simplificerende argu
mentatie, die tot al te radicale
en veel te weinig genuanceerde
conclusies leidt. Dit is de mening
van prof. dr. ir. A. van Leeuwen
S. J., een van de drie sprekers,
die gisteravond in Ermelo voor
de drie verenigingen van officie
ren hun visie op het synodaal
schrijven gaven.
Prof. van Leeuwen ontwikkelde in
het bijzonder bezwaren tegen het
derde hoofdstuk van het synodale
geschrift, waarin de definitieve en
onherroepelijke conclusie van het
radicale „neen zonder ja's" voor
komt. In dit hoofdstuk, zei hij, wordt
de uiterste technische mogelijkheid
van een kernoorlog van wereldfor
maat in het centrum geschoven en
als de exclusieve norm voor de be
oordeling der kernwapens gehan
teerd. Dit op grond van het telkens
weer terugkerende argument, dat
een beperkt gebruik van kernwapens
zeker tot volledige kernoorlog moet
leiden.
Tegenover deze opvatting voerde
prof. Van Leeuwen aan, dat een
technische beschouwing der kernwa
pens ons nog slechts kan leren, dat
deze wapens een spectrum van moge
lijkheden bieden. „Onderaan" sluit
het kernwapen met vloeiende gren
zen aan bü de conventionele wapens
en veel meer naar boven toe klimt
het tenslotte pas op tot de uiterste
technische mogelijkheid van een
volledige kernoorlog.
Prof. van Leeuwen noemde het
„neen zonder ja's" een holle leuze,
even gevaarlijk voor de vrede als
elke andere extreem pacifistische
afweerhouding ten aanzien van oor
log en kernbewapening.
Duidelijk „neen'
Hoewel hy van mening was dat
het radicale neen van de synode niet
steekhoudend gefungeerd en ver
antwoord is, geen reële inhoud heeft
en geen werkeiyke perspectieven
biedt, zei hij het van harte met de
synode eens te zün, dat het onze
redelijke plicht is, tegenover de oor
log en de kernbewapening een zo
krachtig mogeiyk neen te stellen.
Maar dan een neen, dat reeël en
efficient is, dat opgebouwd is vanuit
de concrete situatie en afgestemd op
reële mogelijkheden. Dit neen zal
moeizaam opgebouwd moeten wor
den en al groeiende zjjn inhoud en
effiëntie moeten verwerven.
Prof. van Leeuwen zei, dat de kern
van een efficiënt en werkelijk neen
tegen de oorlog en de kernbewape
ning, de organisatie van de vrede
in een supranationale rechtsge
meenschap is. Zulk een organisatie
van de vrede is een taak, die in
Verschillende fasen en met behulp
van verschillende middelen leidt naar
ontwapening en afschaffing der
kernwapens.
In het perspectief van de opbouw
van een daadwerkelijk neen tegen
de oorlog en de kernbewapening
wordt de functie van het militaire
apparaat een wezenlijk andere, niet
meer primair gericht op de oorlog
maar op het mogelijk maken van
ïe organisatie van de vrede.
Waardering en bezwaren
Trof. dr. G. Th. Rothuizen, die
vervolgens aan het woord kwam,
stelde, dat verschillende zaken voor
het synodaal geschrift pleiten. Het
ichrqven is moederlijk, wys, duide
lijk, eerlijk, moedig en profetisch.
Moederlijk omdat het de mensen een
aijna niet te dragen gewetensconflict
wil ontnemen, wijs omdat het 't di-
pacifisme-conformisme heeft
Jsvillen doorbreken met een vondst,
namelijk geen gewoon pacifisme,
peen dienstweigering, maar atoom-
pacifisme.
Het schrijven is duidelijk omdat
een welomschreven neen uit
spreekt tegen het gebruik van kern
wapens, eerlijk omdat het een „nee
en ja" heeft willen doorbreken, moe
dig omdat de synode koste wat het
koste met het geschrift gekomen is
(en daarbij velen binnen en buiten
de kerk van zich vervreemd heeft)
en profetisch omdat het radicaal en
apart is.
Wat volgens prof. Rothuizen tegen
het geschrift pleit is, dat het niet
moederlijk genoeg is. Niet moeder
lijk genoeg, omdat het de mensen
inet een nieuw confilct heeft bela
den, namelijk dat van „geen dienst
weigering" maar ook „geen bom".
Het is niet wijs genoeg, omdat het
de vraag is wie onder de huidige om
standigheden atoom-pacifisme en
pacifisme klaar zal weten te onder
scheiden, niet duidelijk genoeg (of
juist al te duidelijk) omdat het een
knoop doorhakt, die de zaken nog
bileen houdt, namelijk die van het
,.we kunnen de kernwapens gebrui
ken noch missen". Het geschrift is
Verder al te eerlijk, omdat het „neen"
helaas niet zonder „ja's" kan, het
is al te moedig omdat het de prijs
le hoog maakt (dynamiet onder het
machtsevenwicht) en het is niet pro
fetisch genoeg omdat het niet prak
tisch genoeg is.
Conclusies
Prof. Rothuizen kwam tot een vyf-
tal conclusies. De eerste is, dat niet
goed valt in te zien hoe het kern-
wapengeschrift militair bruikbaar ge
maakt kan worden. Er zou geen
bezwaar bestaan als het pacifis
tisch wilde zijn (want pacifisme wil
de militaire onbruikbaarheid) maar
dat wil het geschrift nu juist niet.
Het geschrift gaat voorts in zijn
verontrusting te ver. Het eist na
melijk een onvoorwaardelijke onge
hoorzaamheid ten aanzien van het
gebruik van kernwapens. Deze on
voorwaardelijke ongehoorzaamheid,
zo luidde de derde conclusie, kan
provocerend werken op de verstoring
van het evenwicht. Eenzijdige
risico's tot eenzijdige ontwapening
hebben slechts zin indien het gehele
westen daartoe overgaat.
In de vierde plaats stelde de hoog
leraar, dat het machtsevenwicht
geen doel, maar hoogstens een mid
del en dan nog op korte termijn
(er wordt wel eens gezegd hooguit
1975 is. Op den duur is het even
wicht niet uit te houden, ook mo
reel niet, omdat helse wapens een
helse mensbeschouwing met zich
meebrengen. Een bewapening, die
mensen in staat stelt vijanden uit te
roeien als waren het ratten moet
„bijgehouden" worden door een mo
raal. welke die vijanden inderdaad
als ratten beschouwt. De laatste con
clusie van prof. Rothuizen was dat
we „onder de paraplu van de be
wapening dienen te ontwapenen".
Niet even duidelijk
Ds. W. Dyckmeester, lid van de
Synode van de Hervormde Kerk, zei,
dat het synodaal geschrift door de
„interpretatie-Calmeyer" het beeld
heeft gekregen van te pleiten voor
eenzydige ontwapening en massale
dienstweigering. Hy vond, dat de sy
node bepaald niet onschuldig aan die
vertekening geweest is, omdat de for
muleringen niet altyd even duidelijk
interpretatie maak
te een aanvullend geschrift noodza
kelijk, „Woord en wederwoord"
kwam daarom geen dag te vroeg. Dit
„Woord en wederwoord" is geen stap
terug, maar is een weergave van het
eerste geschrift „zoals de synode het
bedoeld heeft, en misschien wat an
ders getoonzet". Het eerste geschrift,
aldus spreker, stond dichter bij de
zaak, het tweede („Woord en weder
woord") dichter bij de mens.
Ds. Dijckmeester stelde verder, dat
het radicale „neen" gehandhaafd is
gebleven, „want kernwapens zijn on
bruikbare wapens, die zedelijk onaan
vaardbaar zijn". Waar de kerk voor
al tegen heeft willen waarschuwen
is tegen een vorm van puur mili
tair denken, tegen wetmatigheden,
die het militair denken eigen zijn.
De büeenkomst, die in de Jan van
Schaffelaerkazerne in Ermelo werd
gehouden, was zoals gezegd be
legd door de drie officierenvereni
gingen, namelyk de A.R.K.O., de
N.C.O.V. en de V.O.K.L. Behalve veel
beroepsofficieren waren er cadetten
van de K.M.A. en leerlingen van
Scholen voor Reserve-officieren
aanwezig. Over het besprokene werd
lang en zeer intens gediscussieerd.
Oecumene in Breda
In het Bredase Brabantpark zijn
de parochianen van de r.k. Michael-
parochle voor hun hervormde buren
een inzamelingsactie begonnen, die
ten doel heeft de in aanbouw zijnde
hervormde Marcuskerk te voorzien
van een doopvont.
Dit cadeau is gekozen in overleg
met de hervormde gemeente en de
parochianen zijn zelf met het ini
tiatief tot de aanbieding van de doop-
Rillerig? Onprettig?
Pas dan op voor griep!
Neem direct 2 'ASPRO's.
'ASPRO' bevat alles om
een opkomende griep
snel en doeltreffend te
bestrijden.
ItetitoM* efi
Kerke lijk L e veu
kand. te Barendrecht te Muiderberg
(toez.) P. v. d. Veer te Farmsum.
GEREF. KERKEN
Beroepen te Gees B. de Boer, kand.
""3 Siegerswoude K. J. Ar-
Charlois.
GEREF. KERKEN (VRIJGEMAAKT)
Beroepen te Harderwijk B. v. Zuyle-
kom te Leens. Bedankt voor Bergent-
helm TJ. Boersma te Urk.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Urk P. v. Zonneveld
Meppel J.
Bennek om.
Kievit te Noordeloos.
GEREF. GEMEENTEN
Beroepen te Amsterdam-Noord H.
Llgtenberg te Oudemlrdum te St.-
Annaland A. Hofman te Zeist.
GEREF. GEMEENTEN IN NEDERLAND
Bedankt voor Ederveen F. Mallan te
Veenendaal.
BAPTISTEN GEMEENTEN
Bedankt voor Emmen J. Bouritlus te
Hoogezand voor Scheveningen N. J.
vont gekomen. Pastoor B. Beuken
van de Michaelparochie heeft het ini
tiatief van zijn parochianen gepre
zen, omdat naar zijn mening de
christenen juist in het doopsel één
zijn.
De hervormde gemeente heeft zich
erg ingenomen getoond met de rooms
katholieke geste.
DS. SLUMP:
..Of de zending nu bedreven
werd in de vorige eeuw of op het
ogenblik: de opdracht is altijd
dezelfde. Er is altijd de strijd te
gen de duisternis en het heiden
dom". Dat zei ds. F. Slump uit
Oegstgeest gisteravond in de
Koningskerk in Leiden voor le
den van de afdeling Noord van
de Nederlandse Christen Vrou
wen Bond.
De bijeenkomst stond onder leiding
van de presidente, mevrouw L. Ha
verkampKlaveringa, die weer en
kele nieuwe leden welkom heette en
het een en ander vertelde over de
komende jaarvergadering.
Ds. Slump zou aanvankelijk spre
ken over het onderwerp „Mijn le
venstaak op Nieuw Guinea", maar
dat is een onderwerp, die zijn vrouw
doorgaans behandelt. Ds. Slump ging
in 1923 voor het eerst naar Nieuw
Guinea. Hij was een van de eerste
zendelingen, die speciaal voor de me
dische dienst werden opgeleid. Maar
op medisch terrein heeft hij zich
nooit ten volle verdienstelijk kunnen
maken want op elke zendingspost
waar hij kwam was al een arts aan
wezig. In 1951 keerde ds. Slump terug
uit Nieuw Guinea. Ds. Slump gaf de
ongeveer vijftig aanwezige dames op
boeiende wijze een beeld van de
moeilijkheden, waarmee de zendeling
te kampen heeft. „Het is echt pio
nierswerk" aldus ds. Slump.
KARDINAALSMANTEL
VERDWIJNT
De scharlakenrode „cappa magna"
van de kardinalen gaat verdwijnen.
Nog voor het aangekondigde consis
torie van 22 februari a.s., waarop 27
nieuwe kardinalen worden gecreëerd,
zal Paus Paulus een decreet uitge
ven betreffende vereenvoudiging van
de officiële kardinaalskledij waarbij
het staatsie-pronkstuk van de „prin
sen der kerk", de van caluchon voor
ziene mantel van gevlamde zijde met
een sleep van vijf meter lang, wordt
afgeschaft.
Reeds in december 1952 had Paus
Plus de XII om reden van sober
heid een verkorting van de eerst
zeven meter lange sleep gelast.
BURGERLIJKE STAND
VAN LEIDEN
P. Hartevelt i
TJeerd Wilhelmus, zn van T. S. Gos-
llnga en W. J. L. v. d. Kroft; Leendert,
GETROUWD
l Y. Langezaal; M. W. Pet t
OVERLEDEN
R. Schats, 76 Jr. man; A. de Mooi],
Jr, e.v. K. R*--
Houten 90 Jr,
K. Ravensbergen; H. J.
Megcheise, 88'jr, man; H.
Galop een Ritmeester
van onmiskenbaar ras.
Een sigaar, die favoriet is
bij rokers van een geurige
maar toch lichte
kwaliteits-sigaar
Motie in Tweede Kamer
(Van onze parlementaire redactie)
De Tweede Kamer acht storting
van de nationale invoerheffingen in
het Europese landbouwfonds alleen
aanvaardbaar als het Europese par-
lemen zeggenschap over dit fonds
krygt De Kamer heeft gisteravond
motie aangenomen, waarin dit
standpunt duidelijk is vastgesteld en
rin de regering wordt gevraagd de
democratisering van de Europese ge
meenschappen met grote kracht te
biyven verdedigen.
Minister Luns zei deze motie als
m belangrijke steun te beschouwen
in het Nederlandse streven naar de
mocratisering. De motie is in de
cember voorgesteld door de begro
tingscommissie voor Buitenlandse
Zaken en werd gisteravond met alge-
e stemmen door de Kamer aan
genomen. De kwestie is actueel, om
dat in juli van dit jaar het Europese
landbouwfonds de beschikking zal
kunnen krijgen over de invoerhef
fingen op agrarische produkten, die
de verschillende lidstaten aan
de buitengrenzen van de gemeen
schap worden geheven en nu nog in
de nationale schatkisten vloeien.
Voorkomen
Het Nederlandse parlement wenst
te voorkomen, dat de gemeenschap
eigen middelen zal komen te
beschikken zonder dat er een parle
mentaire zeggenschap van het Euro
pese parlement tegenover staat. De
nationale parlementen hebben im
mers geen zeggenschap over de mid
delen van de gemeenschap.
In de Kamer bleek gisteren veel
belangstelling te bestaan voor een
suggestie van katholieke zijde het
streven van de regering te laten on
dersteunen door een speciale kamer
commissie.
Bezorgd
De Tweede Kamer heeft zich gis
teren bij de begrotingsbehandeling
van Buitenlandse Zaken nogal be
zorgd uitgelaten over de ontwikke
lingen van de Europese politiek, een
bezorgdheid die gedeeld werd door
mr. Luns. De bewindsman heeft gis
teren duidelijk verklaard onder wel
ke voorwaarden Nederland wil deel
nemen aan een hernieuwd overleg
tussen de ministers van Buitenland
se Zaken van de zes EEG-landen.
Het beleid zal gericht moeten zijn
op de vorming van een geintegreerd,
open en democratisch Europa, met
handhaving en versterking van de
Atlantische samenwerking Ne
derland zal er op aandringen, dat
ook Engeland aan een overleg van
de ministers van Buitenlandse Za
ken deelneemt maa rzal de Engelse
/aanwezigheid niet meer als voorwaar
de stellen. Zolang de verschillen tus
sen de zes landen over de beginselen
van de Europese en Atlantische sa
menwerking nog groot blijven wil
Nederland geen vaste vorm voor het
Europese overleg. „Het heeft geen
zin de verdeeldheid te organiseren",
aldus mr. Luns.
Minister Luns en zijn staats
secretarissen De Block en Die
penhorst (rechts) tijdens de be
handeling van de begroting voor
Buitenlandse Zaken in de Twee-
de Kamer.
De Tweede Kamer heeft gis
teren de begroting van Buiten
landse Zaken zonder hoofdelijke
stemming aangenomen. De com
munisten en pacifisten verklaar
den tegen de begroting te zijn.
Na afloop van de begrotingsbe
handeling deed zich een merk
waardig conflict voor tussen mi
nister Luns en de Kamer bij de
behandeling van een zestal ver
zoekschriften van Nederlandse
staatsburgers, die zich financieel
tekort gedaan achten door het
ministerie van Buitenlandse Za
ken. Hun gevallen hebben "be
trekking op uitbetaling van pen
sioenen, salarissen en onkosten.
De Kamer heeft een speciale
commissie ingesteld voor de be
handeling van de verzoekschrif
ten, die tot de conclusie waren
gekomen dat het ministerie van
Buitenlandse Zaken de betrok
kenen onrechtvaardig heeft be
handeld. Deze conclusie werd
gisteravond door de Kamer over
genomen. Minister Luns vond de
problemen van de zes reques-
tranten menselijk wel te begrij
pen, maar bleef volhouden, dat
aan de zes betrokkenen geen on
recht Is gedaan. De minister
nam de conclusie van de. Kamer
voor kennisgeving aan. De Ka
mer bleef bij haar afkeuring
maar wenste aan deze zaak geen
verdere consequenties te verbin
den.
van hieruit naar de kerk over het
erf. Na de dienst komen ze weer
in de woning terug en drinken daar
nog een kopje koffie. Evenzo is het
met de meerderheid van de kerk
gangers, die na afloop bij de ook
daar wonende familie J. Holdinga
gaan koffiedrinken. De meeste kerk
gangers behoren tot deze familie. In
Het kleinste kerkgebouw van Nederland, de Geref. Kerk in Ankeveen,
gemeente Weesperkaspel zal volgend jaar worden opgeheven. Hiermede
raken de gereformeerden van Ankeveen en Hollands Ankeveen hun kerk
gebouw kwijt en zullen zij moeten gaan kerken in 's-Graveland.
De Gereformeerde Kerk van
het dorp is klein en telt met kin
deren mee nog geen vijftigtal le
den. Tot einde vorig jaar werd er
's zondagsmorgens een leesdienst
gehouden, waar dan een ouder
ling de preek voorlas en s mid
dags kwam er een dominee,
meestal ds. H. Th. van Reenen uit
's-Graveland of een andere do
minee uit de omgeving. Dit jaar
zal er zondags maar één dienst
worden gehouden en wel in de
middag. De ene week leesdienst
en de andere week wordt de
dienst door een predikant geleid.
Dit is dan de overgang naar de
totale opheffing van de gerefor
meerde diensten in Ankeveen.
Het allerkleinste kerkje werd ge
sticht in 1894 en bestaat dus al meer
dan zeventig jaar. Het werd gebouwd
op 't. erf van de familie Holdinga
naast 't woonhuis en is in haar his
torie zeer nauw met deze familie
verbonden geweest. Boven de voor
deur. die echter nooit meer wordt
gebruikt, prijken de woorden „Ge
reformeerde Kerk", terwijl aan de
zuidzijde drie ramen in Romaan
se stijl het gebouw tot een echte
kerk stempelen. Het interieur, al
hoewel natuurlijk klein, doet ook den
ken aan een echt kerkgebouw. Bij
de achterdeur waar men pleegt bin
nen te komen staat een kansel,
waarop 'n grote bijbel ligt, en daar
naast een speciale bank voor de ou
derling. Verder zijn er 30 zitplaat
sen, die meestal niet allemaal bezet
zijn. Indien er meer kerkgangers
dan stoelen zijn, worden er stoelen
gehaald bij de familie Holdinga, het
geen bij bijzondere kerkelijke ge
beurtenissen wel eens voorkomt.
Kopje koffie
De kerkeraad, bestaande uit de
predikant en een ouderling wordt
ontvangen in de woning van de wed.
D. Holdinga- van Ingen en gaat
'55 werd de gemeente kerkelijk by
's-Graveland ingelijfd, doch de sfeer
van deze kleine gemeenschap bleef
gehandhaafd. De jeugd zal zich aan
deze nieuwe omstandigheid wel snel
aanpassen, omdat zij reeds deelneemt
aan jeugdwerk in 's-Graveland,
maar voor de ouderen zal de om
schakeling naar de grotere kerk van
's-Graveland wat moeilijker gaan.
Wat er volgend jaar met het ach
ter berkebomen verborgen kerkje
gaat gebeuren is nog niet bekend,
maar vast staat wel dat de gere
formeerden van Ankeveen met dank
zullen terugdenken aan de Intieme
sfeer van deze kleine gemeenschap.
Er is tot opheffing besloten omdat
in de naaste toekomst geen uit
breiding van de gemeente is te ver
wachten.
Op Nederlands initiatief zal in een
warenhuis in Wenen een proef geno
men worden met de verkoop van
snijbloemen. De proef duurt drie
weken, van 20 februari tot en met
13 maart a.s., en wordt mogeiyk nog
niet drie of meer verlengd. Er wor
den ter plaatse door de groothandel
aangeboden bloemen voor gebruikt.
Dat kunnen Nederlandse zyn, maar
ook andere.
Eloemen zijn in Oostenrijk niet
erg populair. Nederlanders willen nu
weten of daar door inschakeling van
nieuwe verkoopkanalen iets aan te
doen is. Een enquête onder de bezoe
kers van het warenhuis wordt aan
de verkoopproef verbonden.
Een Nederlandse deskundige zal de
leiding van het onderzoek hebben,
de verkregen gegevens komen ter
beschikking van het Produktschap
voor Siergewassen. De kosten van
f 8500 worden gedragen door het
fonds marktonderzoek van het pro
duktschap.
De eerste stoot werd gegeven door
de Kring Bloemenveilingen van de
Veieniging „De Nederlandse Bloemis
terij", die enige maanden geleden
enkele publiekrechtelijke en privaat
rechtelijke organisaties bijeen riep.
In ©en voorbereidingscommissie heb
ben nu vertegenwoordigers van de
kring bloemenveilingen zitting, als-
Man roofde uit
tandartssalon
terwijl vrouw
iverd geholpen
(Van onze Utrechtse correspondent)
Tandarts A. Roosing in Utrecht,
heeft bij de politie aangifte gedaan
van wat men op het hoofdbureau
noemde „een misselijke streek".
Maandagmiddag om ongeveer 12
uur belde een echtpaar by de tand
arts aan met het verzoek of de
vrouw behandeld kon worden. Zij
klaagde over hevige kiespijn. Terwijl
de arts de vrouw hielp, roofde de
man uit de salon, waar hij wachtte,
een blauw Egyptisch kannetje van
glas. een antiek koperen schaartje
in foedraal en een skischoentje. De
waarde van de gestolen goederen
bedraagt enkele tientallen guldens.
Elk spoor van de dader ontbreekt.
Het vage signalement, dat de
tandarts kon geven was dat de heer
een grijs kostuum droeg en ongeveer
1.75 meter lang was. Het echtpaar
vertrok in een bruin-beige auto, een
Karmann-Ghia met rood dak.
mede van het produktschap, van de
Vereniging van snijbloemen- en
plantenexporteurs en van de RJJns-
burgse Vereniging van Snijbloemen
exporteurs.
