Nationale
Australiërs
feestdag
zeer
zegt
weinig
ix
Succes
voor
„Stop the
world" in Schouwburg
ASTMA
metaalbewerkers, tandartsen, tuinders.
Patriottisme toch
meer in opkomst
eer Vlamingen in het
Belgische parlement
Margriet de Groot:
veelzijdige actrice
1 V.N. NADEREN
TWEESPRONG
zegt Stevenson
De Amerikaanse VN- afgevaardig-
e Adlai E. Stevenson heeft gisteren
l.lewaarsehuwd, dat de Algemene Ver-
55 adering krachtig achter haar eer-
er genomen beslissingen moet blij-
e en staan over de betalingen voor
't redesoperaties of dat anders de Ver-
pi aigde Naties een voor deze organi-
ongebruikehjk pad zullen op-
aan naar een gevaarlijker wereld.
I» ean politieke rede deed Steven-
lm een krachtig beroep om steun
i an het standpunt van de regering
Johnson dat de Sowjet-Unie, Frank-
jjk en elf andere landen hun ach-
erstallige betalingen moeten doen of
un stem in de Assemblee (Algeme-
e Vergadering) moeten verliezen.
9 jtevenson noemde de in gebreke ge-
I, ëven landen niet met name maar hij
verklaarde dat de Verenigde Staten
Qtmoedigd zouden zijn als de Assem-
lee de vooruitzichten op wereldor-
e en wereldvrede afbreuk zouden
loen door haar gezag voor het straf-
in van landen die achterstand heb-
ien bij hun betalingen te straffen.
„Wij kunnen geen twee voorschrif-
en hebben voor betalingen voor de
itgaven van de organisatie: één
I lorschrift voor de meeste leden en
En ander voor enkelen van hen, zo
ei hy.
„Indien de Assemblee het Hand
vest ten aanzien van enkele leden
egeert, zal zij ook aan anderen het
andvest niet onpartijdig kunnen
pleggen, met alle consequenties van-
ien."
„De Assemblee", zo zei hij tenslotte,
iadert nu een tweesprong op haar
eg en ik heb de kwestie openlijk
in de orde gesteld omdat de Assem-
ee wellicht spoedig zal moeten be-
issen welke kant zij op zal gaan".
Weer botsingen
in Madras
Een jonge Indiër heeft zich gis-
ten in Madras met benzine over-
iten en m brand gestoken om te
rotesteren tegen het overschakelen
5 ta Engels op Hindi als de officiële
1 M van geheel India, Sicalmgam
>4) sloeg de hand aan zichzelf na-
l at by een brief geschreven had
Iiarin hy meedeelde dat hij niet
bh dulden dat Hindi aan Madras
S pgelegd werd waar het Tamil de
ireektaal is.
Het verzet tegen de invoering van
Hindi heeft gisteren voor de twee
achtereenvolgende dag geleid tot
iingen tussen studenten en politie,
verband hiermee zyn in totaal
mensen, onder wie de burge-
iter van Madras, gearresteerd.
tegenstanders van invoering
het Hindi waartoe reeds vijf-
in jaar geleden werd besloten
ijün bevreesd dat de verdwyning van
Engels als officiële taal hun kan-
op een overheidsfunctie verkleint.
1 Demonstratie
tegen Gromiko
Vijfduizend Griekse studenten heb-
fcn gisteren buiten de universiteit
jan Athene gedemonstreerd tegen
ie uitspraak welke de Sowjetrussi-
che minister van Buitenlandse
Jiken Gromiko de vorige week heeft
4daan ten gunste van een oplossing
Bn de kwestie-Cyprus in federale
r
,De betogers droegen borden met-
Lrikaturen van Gromiko mee met
is onderschriften: „De verklaring
Bn Gromiko ondermijnt de enosis
Be unie van Griekenland met
gprus)", „De verklaring van Gro-
fcko een steek in de rug" en „Gro
miko, zet je fez af".
LEIDSCH DAGBLAD WOENSDAG 27 JANUARI 1965
Zij sparen, samen met ruim 1.800.000 andere Nederlanders, bij de
Raiffeisenbank. Omdat zij er de keus hebben uit vele spaarvormen en
in een strikt persoonlijke sfeer worden geadviseerd. Zij weten, dat zij
bij meer dan 1000 banken en bijkantoren óók terecht kunnen voor alle
andere bankzaken.
Hun spaargeld (samen 4J miljard gulden) wordt, door de plaatselijke
Raiffeisenbanken, aangewend in de lokale sfeer om de leefbaarheid
van het land te vergroten.
de spaarbank met volledige bankservice
HISTORIE IN FEITE EEN GROTE ZWARTE BLADZIJDE
(Van onze correspondent in Sydney)
Een nationale feestdag is voor een land meestal van diepgaande
betekenis. Men herdenkt bijv. een revolutie die zelfstandigheid
bracht, de afschudding van het juk van vreemde overheersing of
de verjaardag van een beroemd staatshoofd.
In Australië ligt dat anders. Daar is de nationale feestdag de
herdenking van de „vestiging van Australië" op 26 januari, toen
nu 177 jaar geleden de 48-jarige Britse kapitein Arthur
Phillip neerstreek aan de boorden van wat nu Port Jackson heet
met zijn „vloot" van elf schepen (met bannelingen en vrije bur
gers) en er de Britse vlag hees.
Misdaden
De korte historie van de blanke be
schaving in Australië verdient helaas
geen onverdeelde loftuiting. Deze ge
schiedenis wemelt van misdaden, van
moord en doodslag op grote en kleine
schaal, uitroeiing van een deel der
inlandsebevolking, verkrachting en
roof, twisiten tussen machthebbers en
bannelingen en tussen vrije kolonis
ten, waarbij het krakeel uit de tijd
van Witte van Haemstede kinderspel
lijkt. Slechts het feit, dat Australië
in die dagen geïsoleerd lag van de
rest van de wereld is er de oorzaak
van, dat berichten over die gebeur
tenissen slechts sporadisch doorsij -
pelden en sommige gezagsdragers hun
terreur onder de bannelingen vele
jaren lang konden voortzetten.
Bannelingenoord
De 1487 mannen en vrouwen, die
op die gedenkwaardige dag op vreem
de grond aankwamen, vormden de
grondslag van wat eerst als banne
lingenoord was bedoeld en later uit
groeide tot een Britse kolonie van
vrije mensen, thans het onder Britse
kroon zelfstandige Australië.
Ea- wonen nu meer dan elf miljoen
mensen op een oppervlak zo groot
als Europa. De vijf konijnen, die de
eerste vloot had meegebracht, ver
menigvuldigden zich tot een miljar-
denleger, dat later een ernstige be
dreiging voor 's lands welvaart be
tekende tot myxomatose het uitdun
de. De zeven paaiden uit 1788 groei
den uit tot vele honderdduizenden,
er zijn er nu nog meer dan een half
miljoen, ondanks mechanisatie. De
zeven stuks melkvee vormden de
grondslag voor een veestapel, die nu
18 miljoen stuks stelt, en de 29 scha
pen uit 1788 vormden de kern van
wat nu een horde van 158 miljoen
is 15 schapen op elke inwoner
om van de varkens (thans 1.500.000),
geiten en kippen niet te spreken.
ArtcertentTe
Met ongeveer f. 150.-
verkrijgt u door Dutch Internationals Fund
belang bii Hoogovens, Koninklijke Olie, Philips en
J Unilever, van welke Nederlandse internationale
fondsen de koersen de laatste 10 jaar aanzienlijk
sterker stegen dan het algemeen gemiddelde van
de Amsterdamse effectenbeurs. Inlichtingen bij
uw bankier of commissionair in effecten.
Dutch Internationals Fund
twee Belgische regeringspar
en. de Christelijke Volksparty en
Socialistische Party, hebben gis
pen een akkoord bereikt over een
Iziging van de Belgische grondwet,
derde Belgische nationale party,
(liberale) Partij voor vryheid en
oruitgang, heeft zich de vorige
fek uit de commissie, die was be
lt r..et de voorbereiding van de
ondwetsherziening, teruggetrokken,
inleiding was een meningsverschil
er de regeling van de taalverhou-
ïgen in de gewyzigde grondwet.
liberalen wensten de garanties,
t het Frans in Wallonië, het Ne-
rlands in Vlaander~n en beide
ndstalen in Brussel de officiële ta
il zouden zijn en bbjven, minder
'lledig te maken.
De grondwetswyziging beoogt de
rhouding tussen Walen en Vla-
ingen op nieuwe voet te regelen,
zetelverdeling in het parlement
in te passen aan het huidige be-
ilkingscijfer en de grondwet aan te
issen aan het Belgische lidmaat-
tap van internationale organisa
ties als de Europese gemeenschappen.
De „zetelaanpassing" komt neer op
een vermeerdering van het aantal
Vlaamse parlementariërs. Van
Vlaamse zyde Is betoogd, dat door
het uitbiyven van deze aanpassing
als gevolg van de Vlaamse bevol
kingstoeneming een half miljoen
Vlamingen niet in het parlement ls
vertegenwoordigd.
'Het akkoord tussen de regerings
partijen moet thans door het parle
ment worden goedgekeurd. Na de al
gemene verkiezingen, die in mei wor
den gehouden, kan het dan als con
stituante terugkeren. In Belgische
politieke kringen wordt in het
akkoord tussen de CVP en de BSP
een teken gezien, dat by een norma
le verkiezingsuitslag de coalitie tus
sen de twee grootste politieke par
tijen, die in 1961 is begonnen met
de regering LefèvreSpaak, zal wor
den voortgezet. In rechtse CVP-
kringen zyn de laatste tijd stemmen
opgegaan voor een katholiek-liberale
regering of tenminste een driepar-
tyen-kabinet.
Deense diplomaat
is voortreffelijk
orchideeënkenner
Een Deense diplomaat heeft
zyn buitenlandse dienstjaren ge
bruikt voor studie in de plantkunde.
Gunnar Seidenfaden, thans hoofd
van de politieke afdeling van het
Deense ministerie van Buitenlandse
Zaken, heeft in New York in een
vraaggesprek verklaard begonnen te
zyn aan een uit zes delen bestaan
de orchideeëniyst, toen hy in 1955
naar het Verre Oosten ging. eerst als
ambassadeur in Thailand «Siam» en
vervolgens in andere Zuidoostaziati-
sche landen.
„Toen ik in Bangkok aankwam
dacht men dat er in Thailand 100
soorten orchideeën groeiden", zei
hij. „Tot dusverre heb ik daar 900
soorten gedetermineerd en dat is ver
moedelijk nog niet de helft van het
totaal".
Hij zei nog steeds bezig te zyn
met zyn studie van de Thaise orchi
deeën. Hy gelooft daaraan tot zyn
dood te zullen werken en er dan nog
niet mee gereed te zijn.
Sterke groei
De literatuur over deze korte, maar
van hevige beroering zwanger gaan
de geschiedenis van Australië is pas
in de laatste jaren sterk gegroeid en
heeft zodoende by gedragen tot het
nog steeds zich in een groeistadium
bevindende besef van nationale een
heid. Wat er in de 19de eeuw werd
gepubliceerd, bleef veelal beperkt tot
een betrekkelijk kleine lezerskring.
Zelf3 in eigen land leek het alsof
de bevolking slechts met tegenzin
wilde kennisnemen van een periode
in de geschiedenis, waarover zy zich
heden ten dage nog kan schamen.
Geen wonder, dat bosrovers in de li
teratuur werden verheerlijkt: bosro-
very, veelal bedreven door ontsnapte
bannelingen, is in dit land altyd be
schouwd als een heldendaad en de
bedrijvers worden, by gebrek aan
werkelyk grote nationale figuren, als
helden vereerd.
Een verklaring hiervan moet wor
den gezocht in het feit, dat juist zo
vele gezagsdragers zich misdroegen
en het volk daardoor de kans werd
ontnomen mannen van karakter en
onberispelijke levenswandel al ob
ject van nationale persoonsverheer
lijking te gebruiken.
Luguber
De periode van zelf-kritiek wex-d
pas enkele jaren geleden ingeluid met
nieuwe versie van het eertyds
weinig bekende verhaal over „Ralph
Rashleigh, or the life of an exile"
(door James Tucker), een lugubere
beschrijving van de barbaarse toe
toestanden, waaronder bannelingen
leefden. „Ralph Rashleigh" heeft het
geweten van de 20ste eeuwse Austra
liër wakker geschud en is de voor
bode geweest tot een reeks nieuwe
lectuur over het zwarte verleden van
h' t vyfde werelddeel.
Talloos zyn nu de boeken over byv.
de minderwaardige behandeling,
waaronder de Abo's (inboorlingen)
gebukt zijn gegaan en de discrimina
tie, die heden ten dage nog tegen
over hen wordt bedreven.
„Naked under capricorn" (door
Olaf Ruhen) en „We, the aborigi
nes" (door Douglas Lockwood»
om slechts twee titels te noemen
zijn voorbeelden van zelf-kritiek. De
nieuwste literatuur over Australië be
vindt zich in een periode, waarin
de kritiek op zichzelf de boventoon
voert, zy geeft een voorbeeld van wat
wy in Nederland „vaderlandse ge
schiedenis" noemen.
De grote belangstelling voor lite
ratuur over eigen land kan worden
verklaard uit een groeiend nationaal
gevoel. Door de huidige communi
catiemiddelen ligt Australië al lang
niet meer geisoleerd en als gevolg
daarvan wordt het meer en i
betrokken bij de belangenbotsing
tussen de naties.
De Australiër is, in het algemeen,
onverschillig ingesteld tegenover ei
gen land, dat hij aanvaardt als een
axioma, maar hij begint zich nu af
te vragen wat de toekomst zal bren
gen als Indonesië voortgaat met haar
politiek van confrontatie tegenover
Maleisië, Rood China de atoombom
verder ontwikkelt en Vietnam onder
communistische handen zou vallen.
Bitter weinig
Of door dit alles de dag van 26
januari als stichtingsdag van Aus-
taiic straks meer zal betekenen voor
de Australiër dan vroeger, blyft een
open vraag. De overheid zelf doet
bitter weinig om deze dag tot een
waarlijk nationale feestdag te ma
ken. Zy heeft zelfs de „vrije dag"
verplaatst naar maandag, 1 febru
ari, opdat de bevolking een vrij „lang
weekeinde" kan genieten. Een offici
eel blad schrijft: „Voor alle Austra
liërs betekent 26 Januari een dag,
die sterk gepaard gaat met de her
innering aan het heden en het ver
leden".
De wens is hier de vader van de
gedachte, want het is moeilyk om in
een land met jonge historie, die wel
rumoerig is, maar arm aan grote
gebeurtenissen, ook een nationale
feestdag te scheppen, die de herinne
ring aan het barbarisme kan doen
vervagen. De groeiende belangstelling
voor kritische literatuur over 's lands
verleden en heden is een veel over
tuigender bewys van de tegenwoordi
ge, zich sterk ontwikkelde patriotti
sche gevoelens.
(Advertentie)
nu In 30 seconden verlicht
De hevigste astma-aanval wordt
met één enkel Adozo-tablet be
dwongen. De verlichting Is on
middellijk. Indien u aan astma
lijdt, moet u beslist Adozo
proberen! Verkrijgbaar bij apo
thekers en drogisten.
Na
een
trage
inzet
■K. en O. stelde gisteravond abonnementshouders in de gelegen
heid kennis te maken met "Stop the world I want to get off!"
een muzikale satire in twee delen van Leslie Bricusse en Anthony
Newley. De Engelse auteurs maken in het circus van de wereld"
volop gebruik om niet alleen de Engelse, maar ook de Amerikaanse
Russische en Duitse toestanden op politiek, zakelijk en gezinster
rein op de korrel te nemen en ongezouten te hekelen.
Daar tussendoor loopt de draad
van het liefde- en zakenleven van
de als kantinebediende begonnen
Littleohap, die, na het noodzakelijk
geworden huweiyk met Evie, de
dochter van een rijke fabrikant, tot
fabelachtige hoogte op stygt en
tenslotte tot de adelstand wordt ver
heven. Als hy alles heeft bereikt wat
hy zich gedroomd heeft en eenzaam
achterblyft komt hy eindelyk tot
bezinning en vraagt zich verbaasd
af hoe het mogelijk was dat Evie
hem, de eerzuchtige egoïst, heeft
kunnen liefhebben.
Enthousiasme
enthousiasme waarmee alle deel
hebbers zich van hun taak kweten,
waarvoor wy Elise Hoomans, die met
vaardige hand de regie voerde,
gaarne hulde brengen. Tevens de
uitmuntende samenwerking van het
orkestje met de spelenden en het
koortje, waarvoor Cor Lemalre, die
ook de muzikale arrangementen
voor zyn rekening nam, aansprake
lijk is. De muziek ls minder melodieus
dan geestig.
Cor Lemaire legde het accent op
het ritme waarmee hy veel tot het
succes bydroeg.
Clowneske achtergrond
Een paar onnodige grofheden in Littlechap verkreeg de bijna clow-
de tekst daargelaten was er veel te neske achtergrond van de man die
waarderen, zoals het meeslepend tenslotte de klappen krygt door een
Een scène uit
"Stop the World"
rake uitbeelding, die gesteund werd
door goed mimisch en plaetiecö
vermogen van Hans Pauwels.
Margriet de Groot, na tenminste
vyfhonderd opvoeringen van „My
fair lady" als Elise Doolittle, demon
streerde op overtuigende wijze haar
routine in dit genre door de vertol
king van Evie, en een Amerikaanse,
een Russische en een Duitse vrouw,
Jane en Susan, dochters van Little-
chap, waren bij Martine Crefcoeur ea
Marijke Fry link in vertrouwde en
goede handen. Nelly Frijda viel op
als de omroepster door haar fraai
geluid. De vermakelyke vondst om
Evie's vader door de trombone te
laten „spelen", werd door Rudl Boe
knap uitgebuit.
De choreografie was van Kris van
der Velden, het circusdecor en de
kostuums ontwierp Herman Gordijn.
Open doekjes
Het publiek, aanvankelyk moeilyk
„mee te krygen", waarschynlyk door
het nogal traag verlopende exposé,
kwam er gaandeweg „in" en leefde,
vooral na de pauze, geheel mee, ge
tuige de „open doekjes". Aan het slot
was er aan bijval dan ook geen ge
brek, er moest, na de gebruikelijke
bloemenhulde nog herhaaldelyk
„gehaald" worden!
Vrijdag a.s. de tweede voorstelling.
B. H.
