SHELLS BIEDT MÉÉR 9 Verdienstelijk, somber maar eerlijk zondagsschilder NIEUW! ft- bedrijfsleider In het hiernamaals prachtige kleuren voor 91 hemels oog Amsterdam an de lijn 2e of 3e bediende P. DE RU ZN Hooigracht 53 MEISJE of JONGEN Openhaard 2 apothek.-assistenten De Nieuwe Leidse Paardeslao LENDSCH DAGBLAD MAANDAG 25 JANUARI 1963 WAANNEER ik naar het hiernamaals zou gaan ben ik van 9 2 plan een belangrijk deel van mijn eerste miljoen jaren met schilderen door te brengen en zo tot de kern van het onderwerp door te dringen. Maar dan zal ik een palet met nog vrolijker kleu ren eisen dan ik hier beneden op aarde al heb. Ik neem aan dat oranje en vermiljoen de donkerste, somberste kleuren erop zullen zijn en buiten deze zal er een schala van prachtige nieuwe kleuren zijn, die het hemels oog zullen verrukken". Dat is een boutade die men kan vinden in het boekje „Schilderen als tijdverdrijf" van de grote oude man wiens heengaan de wereld betreurt. Winston Churchill is namelijk wel veertig, vijfenveertig jaar van zijn leven een somber schilder geweest Een verdienstelijke zondagsschilder maar bij al zijn grote talenten had hij echter niet ook die van een groot schilder, welk hoe een groot kunstenaar hij met het woord dan ook wel is geweest. Hij heeft over het schilderen en over tijdverdrijf in zijn in 1932 gepubliceerde boek „Thougts and adventures" belang wekkende dingen gezegd In 1948 zijn die als een klein boekje afzonderlijk uitgegeven. Het heette „Painting as pass tame". Het is ook in andere talen vertaald en verleden jaar ver scheen er in Engeland nog als Pin- guinboek een nieuwe uitgave van. „zelf-schilderen" hield. Met een eer lijke genegenheid en zelfs met zekere bescheidenheid voor eigen tekortko mingen. Hij had zich, zoals bij al les wat hij deed, ook gerealiseerd waarom hij van het schilderen hield en het bleek dat hij zich met een kracht van een diepe persoonlijke overtuiging achter zijn schildersezel zette. „Painting as a pass time" is een verrukkelijk Churchilliaans be toog. Een geniaal betoog, waarin als altijd versleten beelden onder zijn hand nieuw werden en een wonder lijke luciditeit verkregen. Eerste schildersavontuur In 1915 was Churchill tot de schil derkunst gekomen. Hij verliet tóen de admiraliteit maar hij bleef lid van het kabinet en van de oorlogs raad. „In deze positie", zo schreef hij „richtte ik alles en kon ik niets doen. Ik had grote zorgen maar geen mid delen om daar een einde aan te ma ken. Ik had uitgesproken overtuigin gen maar héél weinig macht om die te realiseren. Ik moest toezien hoe grote mogelijkheden op ongelukkige manier werden verzuimd. En ook hoe plannen die ik had opgesteld en waarin ik eerlijk geloofde zwak wer den uitgevoerd". Op een zondagmorgen probeerde hij wat te maken met behulp van de verfdoos van een van zijn kin deren. De volgende ochtend equipeer- de hij zich voor het schilderen met olieverf. Over zijn eerste avontuur met de penseel heeft hij amusant verteld. Hoe hij maar nauwelijks durfde te beginnen. Hoe hij een paar kleine toetsen op het doek bracht en hoe de vrouw van de schilder John Lu- very toevallig langs kwam, hem het penseel uit de hand nam en met de breedste borstel de verf over het lin nen smeerde. 'Hij ondervond hoe ple zierig het schilderen alleen al als be zigheid is. „De kleuren zijn prettig om naar te kijken en het is heerlijk om ze uit de tubes te knijpen". Schilder en aanvoerder Hij heeft ook een vergelijking ge maakt tussen de schilder en de le geraanvoerder. Twee dingen worden de laatste vereist: zijn leger goed op te stellen en te zorgen dat hij reserves heeft Dat geldt ook voor de schilder: hij moet het landschap dat hij op het doek brengt kennen, de bergen ervan, de huizen, de vel den, de bomen en voor alles zijn kleuren en tinten. Eerst dan mag hij beginnen. Churchill had ook gemerkt hoe an ders de dingen werden die men heeft willen schilderen. Men zegt dan van een menigte niet meer alleen: „Wat een massamensen" maar ook: „hoeveel verschillende mensen en hoeveel kleuren". Hij had ook gemerkt, zo schreef hij, hoe groot Cézanne was en hoe prachtig de Franse taal, die evenals de schilderkunst een van de expre- siemiddelen van het volk is. Hij had ook leren zien hoeveel kleuren er ei genlijk in een ogenschijnlijk witte muur zijn en hij had zich afge vraagd of het beter was in de open lucht te schilderen dan wel in het atelier. Hij had gezien dat men schil deren kon in Egypte en in India, maar dat er evenveel schoonheid viel te ontdekken in de Theems op een vroege morgen. Hij bekende ook dat hij het dikwijls lang had gevonden wanneer hij een half uur bij een parade had moeten staan of in een kerk, maar dat het hem gemakkelijk viel drie of vier uur te staan bij het schilderen. zijn Schilders nooit eenzaam Hij is zoals gezegd een som ber schilder geweest maar zoals alle sombere schilders heeft hij af en toe een bijzonder goed schilderij ge maakt. In de blauwe kamer in het huis van Sir Philip Sassoon is zeker een van zijn sterkste doeken even als het in 1947 in de Royal Academy geëxposeerde gezicht op ChartwelL Bij Churchill kon men, evenals bij zovele van de andere beoefenaars van het schilderen als tijdverdrijf het woord van Man et ter vergoelij king aanvoeren „Kom niet kijken naar complete schilderijen maar kom kijken naar eerlijke schilderijen". En eerlijke schilderijen heeft zeker de man gemaakt, die schreef: „Geluk- (Van onze correspondent). Een oppervlakkige blik in het jaarverslag 1963 van de Amster damse politie, dat zojuist is ver schenen, zou de indruk kunnen wekken dat Amsterdam een mis dadige stad is Er zijn in dat jaar niet minder dan 159.561 strafbare feiten geregistreerd, hetgeen 32.201 meer is dan in het voor gaande jaar. Maar wie zich verdiept in de specificaties ziet dat er op het gebied van de zogenaamde trans acties een stijging is van 38.000 gevallen. Het betreft hier bijna allemaal verkeersovertredingen als bijv. het verkeerd parkeren. Het zou onjuist zijn dit euvel on der misdadigheid te rangschikken in een stad waar sinds jaar en dag geen verruiming van parkeer- geledenheid is gecreëerd. Het ver keer vraagt uiteraard grote aan dacht van de politie. Per dag doen zich in Amsterdam bijna 100 ver keersongevallen voor waarbij door de politie proces-verbaal wordt opgemaakt. Interessant is te zien waar deze gevallen zich voordeden. De mees te ongevallen gebeuren niet in de drukke binnenstad maar in de buitenwijken. En in de meeste ge vallen is er sprake van het niet verlenen van voorrang. Verkeerd uitwijken is ook een belangrijke oorzaak van aanrijdingen. De ca tegorie slippen en doorrijden staat op de derde plaats. Onge vallen als gevolg van de toestand van de weg, van regen of duister nis en zelfs van onvoorzichtig spe len. Vrijdag blijkt de gevaarlijkste dag: het aantal ongevallen stijgt dan boven de 100. Er waren in 1963 ruim 5.100 verkeersslacht offers in Amsterdam, namelijk 69 doden, 2.191 ernstig gewonden en 2.840 mensen met licht letsel. Wat tenslotte die misdadigheid betreft: er doen zich dagelijks bijna 2 zedenmisdrijven voor, er worden dagelijks 2 auto's en 22 fietsen gestolen en 20 mensen per dag worden in de kraag gepakt wegens diefstal. Het aantal bero- kig zijn de schilders, want zij zul len nooit eenzaam zijn. Licht en kleur, vrede en hoop zullen hen ge zelschap houden tot het einde of bijna tot het einde van de dag". Het is goed dat te bedenken nu Churchills dagen ten einde zijn vingen beperkt zich tot één per week en in huizen van ontucht zelfs tot een in de drie maanden. Per dag wordt er in heel Amster dam niet meer dan een beschon- kene wegens openbare dronken schap opgebracht en bijna elke dag wordt er iemand betrapt op het feit dat hij iets doet dat in een urinoir moet gebeuren. Voor het kloppen van kleedjes buiten de daarvoor vastgestelde maar bij niemand bekende uren werd in 1963 maar een huisvrouw geverbaliseerd. Amsterdam, zo blijkt uit het jaarverslag, is eigen lijk een voorbeeldige stad. Burgemeester Van Hall heeft het RAI-congrescentrum begin januari weliswaar helpen inwij den met een oppervlakkig speech- je als gold het de ingebruikne ming van een tramhuisje, maar iedereen die deze nieuwe aanwinst van de hoofdstad heeft gezien is het er over eens dat het een fan tastisch gebouw is. Niet alleen wat accommodatie, maar ook wat architectuur en inrichting betreft. De deelnemers van het eerste con gres dat van het Genootschap voor Reclame raakten er bij binnenkomst niet over uitgepraat. Maar de burgemeester acht de be langrijkheid van het zalencom plex gelukkig groter dan hij op de openingsdag deed lijken, want samen met zijn medestadsbe stuurders heeft hij voor de prach tige toegangsallee en ruime par keerterreinen gezorgd. Toch zullen die terreinen bij grote tentoonstellingen, zoals de komende autotentoonstelling, die 18 februari begint, gauw vol zijn. Maar er is een uitwijkmogelijk heid gekomen op de Europa-bou levard die naar de tuinstad Bui- tenveldert leidt en die aan weers zijden ruime parkeerstroken heeft. Goed, men zal een paar honderd meter moeten lopen naar het RAI maar voor degenen die moeilijk ter been zijn zal er nu een door een jeep getrokken treintje rijden. Dat is een goede gedachte geweest van de RAI waar men altijd dag en nacht in de weer is om de gasten voor welke tentoonstelling of welk eve nement dan ook te plezieren. Na tuurlijk zal op den duur ook deze uitwijkmogelijkheid voor de par keerders onvoldoende blijken, maar dan zal het reusachtige ter rein voor openluchttentoonstel lingen en lunaparken en derge lijke gereed zijn, dat in de naaste toekomst wordt aangelegd tussen de Europa-boulevard en de Am- stel. Amsterdam wil een groothan delsgebouw en heus niet allee omdat Rotterdam er ook ee heeft. Dr. van Soest, directeur va het gemeentelijk bureau v® handels- en industriebelangt heeft weer eens gewezen op d noodzaak van zo'n vestigin waarvoor de plaats nabij j Coentunnel reeds is vastgt steld. In de Amsterdamse groot handel zijn thans 50.000 mensti werkzaam in 5400 vestigingen, dj jaarlijks f 600.000.000,aan in hoofdstedelijke inkomen bijdn gen. Dr. Van Soest heeft er bo vendien op gewezen, dat dit gei grotendeels buiten de stad wori verdiend waardoor deze handel j hoge mate een stuwend karaktt heeft. Sinds 1950 is het aant, vestigingen in de Amsterdami groothandel met 10% toegenom en het aantal werknemers m, De Amsterdamse kruideniers er zijn er duizend hebben aar, gekondigd dat zij dit jaar n« met vakantie zullen gaan uit pn test tegen de uitzonderingspom van de supermarkets. Deze zakt zijn op advies van de Kamer d Koophandel namelijk vrijgest* van de verplichte vakantiesli ting, die voor deze bedrijven vu grotere personeelsbezetting od niet nodig is. De boze kruiden** hebben hun besluit genomen a een vergadering van de Amsttt damse kruidenierscentrale. J Zij zullen wel niet verwachü dat ook hun klanten zich in boa heid tegen de supermarkets zuÈ keren. Immers- de onoverzicM lijkheid van vakantieregeling en vrije dagen bij de winkelstai van de hoofdstad is menigeen e\ doom in het oog. De verwarm is thans zo groot dat in Amsts dam eigenlijk alleen maar op vn dag alle winkels open zijn. Op maandagen sluiten j schoenwinkels, de slijterijen, te, tielzaken en warenhuizen geht of gedeeltelijk. 's-Maandagsmi\ dags sluiten de slagers. Dinsdi zijn de deuren van de kappi dicht en 's middags die van i drogisterijen, de kruideniers, melkzaken en de verfwinkA 's-W oensdag smiddag kttn er wereldstad Amsterdam geen aan appelen of groente worden g kocht. Er is bij dit alles et troost: dankzij het feit dat er w een vrij grote joodse gemeenscM is in Amsterdam kan men zoj dags terecht bij enkele kruid niers, drogisterijen en zelfs bakkers die vers brood verkoper. u merkt het keer op keer GEVRAAGD: voor onze BANKETBAKKERIJ. 5-daagse werkweek. Chemisch reinigen „DE KROON" VRAAGT EEN ter opleiding. GEREGRACHT 3—9 TELEFOON 24032 ter overname gevraagd. Brieven aan het bureau dit blad onder no. 23725. GEVRAAGD: Apotheek Herdingh Blanken HOGEWOERD 171 TELEFOON 20502 HALF Geslaagde melange van uitgelezen Kentucky en geurige Virginia tabakken Eindelijk de ideale halfzware voorde overtuigde shagroker Mild en toch pittig: VAN NELLE KWALITEIT! DB WEGNAAR LOONT AL' 1 grote GELD. ROOKWORST, elke dag i 4 grote TARTAREN, plm. 340 gram i 500 gram PALINGROOKWORST, iets fijns 150 gram echte HAM, mmm om te smullen 1 literbik DOPERWTEN speoiale 1 literblik APPELMOES kwaliteit 1 literblik SPERZIEBONEN) de 3 same 3 pakjes MARGARINE, eigen merk7 n gerookte KINNEBA1 500 gr. LENDELAPPEN 2,50 500 gram extra MAGERE LAPPEN 2,40 1 kg. STOOFLAPPEN 2,68 1 kg. GEHAKT h.o.h. 1,98 500 gram OSSESTAART 1,28 500 gram POELET 1,60 500 gram BAKSPEK 0,98 500 gram 500 gram BAKBLOEDWORf 250 gram LEVERWORS' 250 gr. HAUSMAC1 of SAK 150 t GEBR. ROSBIEI 1 kg pakket voor de ERWTENSOEP of 1 liter kant en klaar 1 5 CROQUETTEN 0.98; 3 SLAATJE Voor uw huisdier: VLEESSNIPPERS, PENS, LEVER, UIER En nog te veel om op te noemen, dit alles slagerij die bekend staat om z'n kwaliteit; kwi en korrekte bediening. HOGEWOERD 135 HANDELSONDERNEMING op gebied van al woningbouwprodukten zoekt voor direct Die bereid is om voor lVs jaar bedrijft zich te nemen. In verband met het indiensttreden vai vennoten. VEREISTEN: vakkennis aluminium, moderne verkoop, stratie. Brieven aan het bureau van dit blad onder ■■■■■■■■■■■I■■■■■■■■■■■■■I PAKKEN OUDE COURAN1 I 0.75 PER 5 KG. AFGEHAALD AAN ONS BUREAU WITTE

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1965 | | pagina 12