„DE STEM DES VOLKS
evarieerd jubileum - concert
ran
kunst
kalei öoscQQP
ROLWERKVAN RENE DE
KORTE IN D
NA ZESTIG JAREN ZANG:
T3vatie na Beethoven
tot besluit
Spaanse vrouw niet
welkom in ons land
^gericht
1 maart 1860
Woensdag 6 januari 1965
Vierde blad no. 31458
J
49
Eliots rustplaats
in East Coker
De dichter T. S. Eliot zal zjjn laat
ste rustplaats krijgen in het dorpje
East Coker in Somerset. Hij heeft
East Coker in een van zijn gedichten
„De stem des volks" heeft het 60-jarig jubileum herdacht met
li concert, dat zowel door de keuze der weinig bekende nummers
Is door de uitvoering daarvan onder leiding van de nieuwe diri-
•nt Henk Briër tot een succes is uitgegroeid. Deze zangvereniging
left, dank zij het steeds ernstig en loffelijk streven van onder-
Jieidene toegewijde mannen, met een Otto de Nobel wel in de
4rste linie, een opzienbarende evolutie doorgemaakt.
Aanvankelijk waren het voornamelijk strijdliederen waar naar
voornaamste aandacht uitging, de laatste jaren evenwel, nu de
niocialistische strijd voor een groot deel gestreden is", waren
verse grote werken uit de koorliteratuur aan de orde.
Voor deze avond echter, was de
IJiuze gevallen op enkeOie kleinere
iltnposiities uit verschillende stijlpe-
^>den, waarmee Henk Briër, die
bekendheid heeft
met de concerten van zijn Jeugd Ka-
__erorkest Leiden, een veelbelovend
heeft gemaakt. Het is zeker
Sen sinecure voor het eerst de di
ctie te voeren over een groot koor,
I combinatie met een groot orkest,
I I casu het Utrechts Stedelijk Or-
Ist. Maar men heeft zich gewillig,
sdosciplineerd en met grote over-
holing verraadt, toevertrouwd en
resultaten van zijn nauwgezette
x>rbereiding waren alleszins te
aarderen.
Schilder Paul
Arntzenius overleden
Op 81-jarige leeftijd is in Den
overleden de bekende
unstschilder Paul Arntzenius.
Paul Arntzenius, die op 20
Eei 1883 in Den Haag werd ge-
>ren, kreeg zijn opleiding aan
e Haagse Academie en van de
ekende kunstschilder W. B.
Hij schilderde voorna-
ïelijk landschappen en stil-
OBvens, maar ook zee- en strand-
ezichten en stadsgezichten.
Zyn werk werd vele malen be-
o.a. kreeg hij in 1949 de Ja-
)b Marisprijs. Paul Arntzenius ken-
terkte zijn oeuvre zelf als de na-
loei van de Haagse School met
jcftranse inslag. Hij heeft o.a. veel in
Bid-Frankrijk gewerkt,
va Tot en met morgen is zijn uiter-
trejate sfeervol werk nog te zien in
Ie Kunstzaal Heuff, Hoflaan 7 in
jWassenaar, waar een expositie van
)jn werken is ingericht. Deze is he-
las zijn laatste geweest,
ter t
173 Paul Arntzenius was reeds op twee-
aUe kerstdag door een beroerte ge-
en in de ziekenverpleging
tonnenborgh opgenomen. Het is
^aast onbegrijpelijk, dat aan het le-
van deze nog steeds bijzonder
1tale kunstenaar een zo plotseling
dnde is gekomen.
Menigmaal heeft Arntzenius met
aan hem sterk verwante schilder
'V. B. Tholen zwerftochten gemaakt
Kjp diens boeier door ons land. Daar
aan stammen o.a. vele van zijn
8 Itemmingsvolle en innige impressies,
»elke een dromerige inslag hebben,
vor. Van zijn oeuvre is veel opgenomen
4in de gemeentelijke musea van Den
Haag en Gouda, alsmede in het
Rijksprentenkabinet in Amsterdam,
■kan de exposities in het Haagse
„Pulchri Studio" heeft Arntzenius
linds 1910 trouw deelgenomen. Zijn
flbollectie kunstvoorwerpen heeft ver
gleden jaar een eervolle plaats verkre
gen in het museum van Gouda.
De erudiete kunstenaar, die Arnt
zenius was, zal men niet licht verge-
lar De begrafenis vindt morgenoch
tend plaats om 11 urn op de Alge
mene Begraafplaats aan de Kerk
hoflaan in Den Haag.
Met de reserve evenwel, dat de
opening, de uit 1724 daterende kan-
tate „Singet dem Herrn ein neues
Lied" van Joh. Seb. Bach uit gees
telijk oogpunt bezien, nog niet aan
de verwachtingen beantwoordde. Te
zeer werd hier uitsluitend te schools
de buitenkant der dingen benaderd,
te weinig nog de diepere ondergrond.
Het jubelende en stralende ope
ningskoor trof door de klare toonge-
ving en de duidelijke dictie, doch de
nuanceringen lieten wel eens te wen
sen over, evenals in het slotkoraal.
De samenwerking met solisten en
koor was bevredigend.
Deze solisten waren Rijkje Wolles-
winkel (alt), die de moeilijke taak
had plotseling Diet Kloos te moe
ten vervangen. Zij deed dit verdien
stelijk, hoewel wij het betreurden,
dat het vibreren nog steeds in haar
zang hinderlijk aandoet. De tenor
Gerard Honig heeft blijkbaar moeite
met het produceren der hoge tonen,
vooraan stond de soepel zingende
bas David HoUestelie, aan wie deze
wereld van Bach toch wel bijzonder
goed is toevertrouwd.
Zelden worden Brahms' „Schick-
salslied" op. 54 en diens sombere
klaagzang „Nanie" op. 82 gehoord.
En toch bezitten zij genoegzaam kwa
liteiten om te boeien. Dit is dan ook
onder Briërs' begrip- en sfeervolle
interpretatie zeker het geval geweest.
In „Nanie" ware een edeler klank-
geving echter stellig denkbaar ge
weest. Doch in het aan de Altrhap-
sodie herinnerende „Schicksalslied"
met zjjn suggestieve contrasten tus-
het hemelse geluk en het moei-
ïe leven der aardse stervelingen
het dramatische slot, voldeed de
zang aan hoge eisen, in homogeen
samengaan met het orkest, dat Briër
eens voortreffelijk in de hand
had. De gecompliceerde stemvoerin
gen kwamen daarbU geprononceerd
tot haar recht.
Solisten en dirigent tijdens het
gisteravond onder grote belang
stelling gehouden jubileumcon
cert van ,,De stem des volks".
V.l.n.r. David Hollestei (bas)
Rijkje Wolleswinkel (alt),
Henk Briër (dirigent), Leny
StevensRidderhof (sopraan),
Gerard Honig (tenor). Frits
isgezindheid
Dat na dit opgetogen besluit (met
de woorden: „Wenn sich Lieb' und
Kraft vermahlen, Lohnt dem Men-
schen Götter Gunst") de ovaties hoog
opklonken, spreekt vanzelf.
„De stem des volks" heeft zijn ju
bileum gevierd op een wijze, die on
der Briërs aanwijzingen ongetwijfeld
tot vertrouwen voor de toekomst
stemmen kan. Mits men er ook de
benodigde krachten voor weet te vin-
H.
Een veel vreugdevoller aspect bood
het programma na de pauze.
Mozarts kantate voor sopraan, koor
1 orkest „Die Seele des Weltalls"
V. 429 waarborgt van te v
reeds een grandioos succes. Dit blij-
gestemde loflied op de natuur is door
Briër zonnig belicht en door het koor
ren zonnig gezongen, in een fees
telijk en markant tempo. De sopraan
Leny Stevens-Riderhof was als
eds in Mozart! in haar element
dus op haar best. Het geheel ken
merkte zich door een weldadig aan
doende blijmoedigheid, waaraan d<
componist van dit in zijn pure een
voud toch zo geniaüe werkje zijn
grote vreugde beleefd zou hebben. En
dat wil héél wat zeggen!
Tenslotte als grootse climax Beet-
hovens' Chor-Phantasie op. 80, on
langs hier uitgevoerd door Flipse met
zijn R. Ph. O. Ook dit was een
gave, waarmee het koor ten volle
vertrouwd was geraakt. Het gaf zich
volkomen onider de allen bezielende
Briër, die deze frappante voorstudie
voor de „Negende Symfonie" met
grote voortvarendheid realiseerde,
daarbij ook het geacheveerd klin
kende orkest tot hoge troeven stimu
lerend.
Een bijzondere hulde verdient de
pianist Jan van der Meer, die zich
al in Bach als organist had onder
scheiden. Deze vertolkte zijn virtuoze
solo-partij subliem, waarbij wij ook
de grootste bewondering konden koes
teren voor zijn muzikaal, doorwrocht
inlevingsvermogen. De zangsolisten
Josephine van Gasteren
verlaat R'dams Toneel
De actrice Josephine van Gasteren
al het volgend seizoen geen deel
leer uitmaken van het Rotterdams
Toneel.
Zij deelde mee dat het nog niet
vast staat wat zij in het komende sei
zoen gaat doen.
Szymon Goldberg
naar Amerika
De dirigent van het Nederlands
Kamerorkest, Szymon Goldberg, zal
land voor lange tijd verlaten om
zjjn vele verplichtingen in En
geland en Amerika te voldoen, aldus
de „Tel".
Voordat hij naar Amerika gaat, zal
hij drie concerten dirigeren van het
B.B.C.-orkest, waarbij hij in een der
concerten als solist zal optreden. In
Aspen (Colorado), waai- hij verleden
jaar gedurende een aantal weken het
Festivalorkest dirigeerde, zal hij ne
gen weken als solist en leraar werk
zaam zijn. Voorts zal hij vele andere
recitals geven door geheel Amerika.
In augustus keert hij terug bij het
Ned. Kamerorkest, dat tot die tijd
gedirigeerd wordt door David Zin-
Wittelsbacher
diamant in
andere handen
De beroemde blauwe diamant
van Wittelsbach. een van de
grootste kostbaarheden uit Duit
se kroonschatten. heeft
nieuwe buitenlandse eigenaar
gevonden. Naar mededeling van
de tussenpersoon in deze over
dracht, de Hamburgse juwelier
Renatus Wilm, is de beroemde
steen, die laatstelijk in het bezit
van een Belgisch consortium
was, reeds op 19 november j.l.
in Genève in handen van een
anoniem gebleven particulier
overgegaan. Ook over de koop
prijs van de naar het Beierse
geslacht Wittelsbach genoemde
diamant, waarmee slechts de
twee blauwe diamanten van het
New Yorkse Smithsonian mu
seum kunnen wedijveren, is niets
naders meegedeeld. Juwelier
Wilm zei vergeefs getracht te
hebben een Duitse koper te vin
den voor de steen welke eens
het ereteken van het Gouden
Vlies van Keizer Karei de Vier
de sierde.
Knol, concertmeester 11. S. O.
Jan van der Meer (pianist).
(Foto L.D./Holvast)
beschreven.
Ds. George Mullard, van de St.-
Michael's kerk heeft verklaard, dat
de dichter gecremeerd wenste te
worden en wilde dat zjjn
kerk van East Coker
Werkvergunning geweigerd.
(Van onze
Amsterdamse correspondent)
Op een kamer in het Ameri
can hotel in Amsterdam woont
een vrouw met haar 14 dagen
worden bij-i oude baby. Zij is geen hotel-
gezet. Vrienden van Eliot i
hebben bevestigd dat zijn wensen
zullen worden vervuld.
East Coker is het dorp van waaruit
de voorvaderen van Eliot in de 17de
eeuw naar Amerika emigreerden.
Groningen huldigde
Albert van Dalsum
De acteur Albert van Dalsum heeft
gisteravond na een toneelloopbaan
van 55 jaar, officieel afscheid geno
men in de Stadsschouwburg in Gro
ningen. Onder de aanwezigen bevond
zich de Commissaris der Koningin in
de provincie Groningen, mr. C. L. W.
Fock. De tot de laatste plaats bezette
Londen gaste, maar kamermeisje. Maar
nog nooit heeft de directie van
het hotel zich zo voor een gast
ingespannen ob deze te houden,
dan voor deze vrouw.
Zij heet Maria Gonzalez, is 28 jaar
oud en door haar man in de steek
gelaten. Sinds september is zij ka
mermeisje in het American hotel,
waar zij één van de beste krach-ten
blijkt. Op 5 februari echter zal zij
Nederland moeten hebben verlaten,
anders wordt zij er door de politie
uitgezet. Maria krijgt namelijk geen
werkvergunning, omdat zij niet past
in de papieren bepalingen.
Vrouwen van buitenlandse arbei
ders mogen alleen in Nederland ver
blijven, als zij over huisvesting be
schikken en als het huwelijk kinder-
schouwburg was getuige van de wijze j is. Maria kwam begin vorig jaar
waarop de scheidende acteur triom
fen vierde als hoofdrolspeler in Wil
liam Shakespeare's „Koning Lear".
Na afloop volgde een huldiging door
de directeur van de schouwburg, drs.
M. J. C. Buechli, en door vertegen
woordigers van de Groninger studen
ten, de „Grunneger sproak" en de af
deling Groningen van de NATU (Ned.
Amateurtoneelunie)Van Dalsum
ontving een envelop met inhoud, ge
schenken en bloemen. Hij was ver
heugd over de belangstelling die hij
steeds in Groningen had gevonden
en dankte voor de grootse huldiging.
met haar man mee naar Nederland.
Toen zij haar man vertelde, dat zjj
in verwachting was liep hij van haar
weg. Maria vond echter een baantje
als kamer- en werkmeisje in het
American hotel, waarbij zij
kelijk verzweeg dat zij een baby
wachtte.
Alle begrip
Begin november bracht zij de di
rectie van haar toestand op de hoog
te. Zij vond er alle begrip. De direc
tie heeft sindsdien van alles gepro
beerd om haar te houden. Het mi
nisterie weigerde echter haar een
werkvergunning te geven, hoewel het
American hotel huisvesting en een
vaste betrekking garandeerde.
Een week voor Kerstmis kreeg Ma
ria Gonzalez aanzegging, dat zij bin
nen drie dagen over de grens zou
worden gezet. Dit greep de vrouw zo
aan, dat haar kindje een dag later
werd geboren, ruim een maand te
vroeg. Zij werd een week lang ver-
Een interessante expositie trekt deze maand de aandacht in het
Jeugdhotel „De Ruif" aan de Jan Vossensteeg, namelijk die van
rolwerkvan de in 1936 geboren René de Korte, thans vormings
leider aan het Leidse Volkshuis. Hij volgde de „École dessin" in
Parijs en studeert nu sociale pedagogiek. Indertijd publiceerden wij
in ons blad een groot aantal criptogrammen van zijn hand.
Naast schilderen en tekenen expe
rimenteert De Korte sinds vijf jaar
met zijn z.g. „rolwerk", waaraan
geen penseel of stift te pas komt. De
merkwaardige en opvallende resulta
ten hiervan herinneren op het eerste
gezicht aan gouaches of aquarellen,
maar bij nader toezien blijkt, dat
hier van iets totaal anders sprake is.
De rol waarmee hij werkt, is
eigenlijk te vergelijken met een klei
ne drukpers. Het hangt nu van de
hoeveelheid drukinkt, die op de rol
is aangebracht af, of de kleur in-
tcnsiel of transparant is. De Korte
gebruikt groene, rode. blauwe, zwar
te en bruine inkten. Manipuleert hij
nu met de brede kant van de rol,
dati ontstaan vanzelfsprekend brede
vlakken, legt hij de brede baan ter
zijde, dan is er sprake van een rag
fijn lijntje. En zo zijn er talloze ver
schillen en contrasten mogelijk. Het
is zo, dat De Korte in rijke verschei
denheid de meest uiteenlopende
schakeringen weet aan te brengen.
Wij hebben met grote belangstel
ling kennis genomen van de origi
nele realisaties van De Korte's hand,
b\i wie zich kundig vakmanschap
aan fijnzinnige en tevens gespannen
artisticiteit paart. Zo herinneren wij
in het bijzonder aan zijn „Herfst-
impressies", „Golgotha", „Athene",
pleegd in een ziekenhuis en op me
dische gronden, werd de datum waar
op zij naar Spanje terug moest, ver
schoven naar 5 februari.
Toen zij uit het ziekenhuis werd
ontslagen, had de directie van het
American hotel voor moeder en kind
een kamer ingericht. Het personeel
schonk haar een complete baby-uit
zet. De directie meent, dat er in Ne
derland, dat op sociaal gebied zo'n
taande plaats in Europa wil
toch een mogelijkheid moet
zijn cm te voorkomen, dat een vrouw
die hier een goed bestaan kan opbou
wen, wordt teruggestuurd naar een
land waar haar armoede wacht. De
komende weken zal alsnog worden
getracht de ambtenaren van Sociale
Zaken te vermurwen.
RENÊ DE KORTE
aan de „arbeid".
Hondo", „Ochtend", „Lichtspel" en
„Rotterdam". Dit is slechts een klei
ne en uiteraard persoonlijke keuze
uit de 28 op deze kleine tentoonstel
ling aanwezige vruchten van zijn
nauwgezette arbeid, die in totaal
ongeveer 300 werken omvat.
Deze expositie, welke tot eind
deze maand te bezichtigen is, gaat
vervolgens naar de Hoogovens
Velzen.
Het is zeker, dat De Korte met dit
nieuwe, alleszins bezienswaardige
procédé, zich daarbij in hoofdzaken
beperkend tot het figuratieve genre,
tot velen Iets te zeggen heeft, dat het
oog boeit en tot het kart indringt
Huwelijksaanzoeken
voor (te) lang
Engels meisje
Vier lange jongemannen hebben
schriftelijk een huwelijksaanzoek
gedaan aan Anne Rowston, een 19-j.
meisje, dat zich liet opereren om zich
te laten „inkorten". De aanzoeken
zijn binnengekomen sinds Anne in 't
orthopedische ziekenhuis in Oswestry
ligt, waar haar lengte is ingekort
1.98 m. tot iets meer dan 1.80 m.
In totaal heeft zij een 200 brieven
uit de gehele wereld ontvangen en
nog steeds komen er brieven binnen.
Anne werd ingekort door een stuk
been uit haar benen te verwijderen.
De chirurgen overwegen nu ook haar
armen in te korten. Zij zal nog
maanden in het ziekenhuis moeten
blijven en opnieuw moeten leren
lopen.
Parkeerruzies in
Franse hoofdstad
De Parijse politie heeft gisteren
en 67-Jarige man gearresteerd, om
dat hij drie personen met een bezem
had aangevallen, toen een ambulan-
op zodanige wijze voor zijn huls
s geparkeerd, dat de deur was
versperd. Hij viel eerst de chauffeur
fie ambulance aan en toen twee
voorbijgangers, die probeerden tus
senbeide te komen. Tenslotte wisten
andere voorbijgangers de man te
kalmeren en werd de politie ge
waarschuwd. De drie slachtoffers
konden, na in een ziekenhuis te zijn
behandeld, naar huis gaan. De am
bulance behoorde aan een in de
buurt gevestigde onderneming.
Dit Incident Is een van de vele, die
de laatste tijd voorkomen als gevolg
van het gebrek aan parkeerruimte
In de Franse hoofdstad. De dag na
Kerstmis is de directeur van een
grote onderneming aan een hart
aanval bezweken na een dergelijke
parkeerruzie.
Eerherstel voor
Wolga-Duitsers
De zogenaamde „Wolga-Dulteers"
zijn door de Sowjetrusslsche regering
officieel ontslagen van de beschuldi
ging van collaboratie met de nazi-
troepen, maar zullen toch „In de ver
strooiing" moeten blijven wonen, aJ-
dus een oekase van 29 augustus 1964
welke pas nu is gepubliceerd.
Op 28 augustus 1941, ten tijde van
de opmars der Duitse troepen naar de
Wolga, had de toenmalige Sowjetrus
slsche regering de overbrenging ge
last van een zevenhonderdduizend
burgers van Duitse afkomst-, sedert
het einde van de achttiende eeuw aan
de Wolga in de streek van Saratow
gevestigd, naar de andere kant van
de Oeral. Als grond hiervoor werd
aangevoerd dat de Duitse minderheid
geestelijk dan wel actief met de Duit
se troepen had meegewerkt. De auto
nome Sowjetrepubliek van de Wolga-
Duitsers werd opgeheven.
De beschuldiging van destijds wordt
nu een uitvloeisel van het „systeem
der persoonsverheerlijking" genoemd.
De voormalige republiek blijft opge
heven maar de regeringen der repu
blieken waar de Wolga-Duitsers zich
thans hebben gevestigd moeten de of
ficiële hulpverlening aan de op hun
gebied wonende Duitse minderheid
vergroten.
In de Sowjet-Unie woont een van
oorsprong Duitse bevolking van ruim
anderhalf miljoen zielen van wie velen
in de maagdelijke streken van Ka-
zachstan.
Dit Jongste decreet over de Wolga-
Duitsers werd aangenomen kort voor
de aankondiging in Bonn, dat
Chroesjtsjow de uitnodiging van kan
selier Erhard voor een bezoek aan
West-Duitsland had aanvaard. Van
het uitstel der publikatie van dit de
creet is geen officiële uitleg gegeven.
Balletten van
Hans van Manen
In de Kon. Schouwburg ln Den
Haag Is gisteravond een aantal bal
letten van de bekende Nederlandse
choreograaf Hans van Manen opge
voerd tjjdens een voorstelling door
het Ned. Dans Theater voor de jeugd.
Voor de pauze werden de reeds be
kende balletten „Concertino" en
„Opus Twaalf" gepresenteerd, daar
na was het vermakelijke ballet He-
petitie" gebaseerd op de Kuhnau-
variaties van Hendrik Andriessen aan
de orde, met in de hoofdrollen Milly
Gramberg, Anne Hyde en Han Eb-
belaar.
Tot besluit volgde „Omnibus", dat
een feestelijk gestemde climax be-
