Krachtige bestrijding
van abortus-Bang
FEIKE ASMA SPEELT
KATWIJKS ORGEL IN
Besmette koeien
van het bedrijf
„Novak lokte moord
op 4000 kinderen uit"
Meer concerten in
de Nieuwe Kerk
Boxtelse hoofdagent
richtte niet bewust
1 LEIDSCH DAGBLAD DONDERDAG 17 DECEMBER 1964
Directeur Gezon dheidsdienst voor Dieren in Z.-Holland Vele duizenden
(Van één onzer redacteuren)
De bestrijding van de abortus-Bang een gevreesde veeziekte
wordt in de provincie met kracht ter hand genomen. De be
strijding is in 1955 begonnen. Na 1 januari 1965 moet elk besmet
rund, dat wordt aangetroffen, binnen 20 dagen worden geslacht.
Daarna moeten vijf maanden zijn verlopen, voordat het bedrijf na
een gunstig bloedonderzoek kan worden vrijverklaard, tenzij dat
voordien blijkt, dat de besmetting zich heeft verbreid en er weer
meer besmette runderen zijn.
Dit zei ons de heer J.H.G. van
Wjjhe, directeur-dierenarts vane d
Stichting Gezondheidsdienst voor
Dieren in Zuid-Holland in Gouda.
Hij vertelde ook het een en ander
over het verloop en de bestrijding van
de ziekte.
De abortus-Bang Is een veeziekte,
die tot gevolg heeft, dat een kalf te
vroeg wordt geboren. Het kalf is
dan meestal dood, soms ook te zwak
om tegen het leven bestand te zijn.
De ziekte wordt veroorzaakt door
een bacterie, die ontdekt is door de
Deense hoogleraar Bang.
Abortus-Bang is zeer besmettelijk.
Vooral de te vroeg geboren kalveren
vormen een bron van besmetting en
moeten dan ook onmiddellijk worden
verwijderd. De besmette koe wordt
afgezonderd van de andere. In 1955 is
men begonnen met de bestrijding
van de ziekte. De boeren, die hun
bedrijven graag abortusvrij wilden
hebben, konden zich vrijwillig aan
melden.
Onderzoek
Drie jaar later kreeg de bestrij
ding een wat meer verplicht karak
ter. Van de melk van de te onderzoe
ken koeien worden monsters geno
men. Deze worden in het labarato-
rium van de Stichting Gezondsheids-
dienst onderzocht. Wordt er bij dit
onderzoek iets gevonden, dan gaat
de dierenarts bloedmonsters nemen.
Is een koe besmet, dan moet zij
worden geslacht.
In het begin was het nog mogelijk,
het dier te behouden. Een besmette
koe gaat namelijk niet dood aan de
ziekte. Na geruime tijd vormen
zich in het lichaam ook afweerstof-
fen. Het is dan echter moeilijk drach
tig te krijgen en er bestaat kans
op volledige onvruchtbaarheid. Bo
vendien blijft het smetstof dragen.
Tegenwoordig, nu de bestrijding in
haar laatste stadium is, is het beter
de besmette dieren onmiddellijk af te
voeren, voor zij andere koeien ook
weer besmetten. De boeren zijn het
hiermee eens. Om de schade voor een
veehouder, wiens bedrijf vaak zon
der dat hij er schuldig aan is, besmet
is, zo veel mogelijk te beperken, is
een fonds ingesteld. Alle boeren stor
ten een bepaald bedrag per Jaar in
een gemeenschappelijke pot, en hier
uit krijgt de boer, van wie een be
smette koe moet worden geslacht,
een aanvulling van de slachtop-
brengst tot 90 procent van de waar
de van het dier.
Constateert de Gezondheidsdienst,
dat een koe is besmet, dan wordt zU
door de dienst opgehaald en in Bode
graven geslacht. Drie taxateurs bepa
len de waarde van het beest.
Deze slachtvergoedingenregeling
geldt alleen voor bedrijven, die abor
tusvrij z«n geweest, maar later weer
besmet werden. Er zijn bedrijven,
die sinds 1955 nooit abortusvrij zijn
geweest. Dit zijn er echter maar wei
nig. Bovendien is de boer dan in de
meeste gevallen niet vrij van schuld,
want hij is al die tijd op de hoogte
geweest van de besmetting.
Bewijs
In Zuid-Holland worden veel koe
ien ge- en verkocht, maar liefst 40
procent van de totale veestapel per
Jaar. De laatste Jaren is een veehou
der verplicht bU elke koe, die hij wil
kopen, een schriftelijk bewijs te eisen
dat de koe abortusvrij is. Daarmee
wordt voorkomen, dat door aankoop
besmetting op het bedrijf wordt ge
bracht
Voorts kan elke koe vijf tot negen
maanden na de geboorte worden in
geënt tegen abortus-Bang. Dit geeft
bescherming tot 80 procent. Op
het ogenblik zijn nog 450 van de
13.000 bedrijven in Zuid-Holland be
nnet, maar dit aantal loopt ziender
ogen terug.
De meeste boeren verlenen alle
medewerking aan de bestrijding van
de ziekte. Maar er zijn natuurlijk
altijd onverschilligen bij, die zich
niet bewust zijn van het gevaar, dat
Deze koeien zijn besmet en
zullen in Bodegraven worden
geslacht. Taxateurs stellen de
vergoedingen vast.
(Foto Leidsch Dagblad)
zij voor hun collega's opleveren. Het
spreekt vanzelf, dat dergelijke geval
len van onverschilligheid zwaar wor
den bestraft. Nog niet zo lang gele
den is het voorgekomen, dat een vee
houder een verworpen vrucht met
de mest op het land had gebracht.
Er werd een proces-verbaal opge
maakt en de officier van Justitie
liet zich door de heer Van Wijhe
voorlichten. De boer ontving een
schikking én heeft deze aanvaard
voor een bedrag van 1500 gulden.
De abortus-Bang is ook gevaarlijk
voor mensen, die uit hoofde van
hun beroep met koeien in aanra
king komen, dus in eerste instan
tie de boeren zelf, maar ook de
dierenartsen. Ook kan de mens
door het drinkenvan ongekookte
melk van besmette koeien ziek wor
den. Een van de meest voorkomen
de verschijnselen bij de mens ls
dan: koortsaanvallen, gepaard
gaande met lusteloosheid.
Gelukkig is het leed nu bijna
geleden. De Gezondheidsdienst waakt
echter met onverminderde aandacht
over het welzijn van de Zuidholland
se veestapel. Voor het labaratorium
zijn al weer nieuwe apparaten aan
gekocht, die moeten dienen om de
volgende kwaal, een uierziekte, volle
dig onschadelijk te maken.
gastarbeiders
met kerstverlof
Ruim een derde van de bijna twee
miljoen gastarbeiders in Nederland,
België, Duitsland en Zwitserland gaat
dit Jaar met kerstverlof naar Italië,
Griekenland, Turkije, Joego-Slavië
Spanje. Deze massale uittocht be
zorgt vooral de Duitse en Zwitserse
spoorwegen vee! extra werk. De Zwit
serse Spoorwegen verzorgt tussen 11
en 31 december maar liefst 460 extra
treinen voor buitenlandse arbeiders.
Daarvan komen er 267 leeg terug,
terwijl na nieuwjaar hetzelfde beeld
zich in omgekeerde richting zal her
halen als de gastarbeiders weer naar
hun voorlopige woonoorden terugke-
Deze explosie van extra treinen
in het voor Zwitserland toch al druk
ke wintersportseizoen bezorgt de
Zwitserse spoorwegen veel hoofdbre
kens. De overbezette Gotthard- en
Simplontunnel verwerken desondanks
al het extra treinverkeer zonder noe
menswaardig tijdverlies.
Bij de Nederlandse Spoorwegen
heeft men geen duidelijk beeld van
de door de uittocht van gastarbeiders
ontstane extra drukte, aangezien
geen extra treinen zijn ingelegd. Uit
een onder de bedrijven met meer dan
10 buitenlandse arbeidskrachten ge
houden enquête is evenwel gebleken,
dat bijna de helft van de ruim 50.000
gastarbeiders in ons land dit jaar
met kerstverlof gaat. De Spanjaar
den reizen veelal met bussen, de Ita
lianen, Turken en Grieken gaan met
normale reizigerstreinen naar het
Roergebied, waar ze overstappen in
extra treinen.
Bijna twee miljard
Ook 1963 was een
gunstig spaar jaar
Het jaar 1963 kan, evenals 1962,
in het algemeen als een zeer gunstig
spaar jaar worden aangemerkt. Alle
groepen van spaarinstellin gen heb
ben hiertoe bijgedragen. De geza
menlijke besparingen, incl. de bijge
schreven rente bij alle in het on
derzoek betrokken instellingen na-
toe met f 1.990 miljoen. Laat
de handelsbanken buiten be
schouwing, dan blykt, dat bij de tra
ditionele spaarbanken f 1733 miljoen
is gespaard. Dit zegt het Centraal
Bureau voor de Statistiek in de
thans verschenen maandstatistiek
het financiënwezen van novem
ber 1964.
In totaal is f 338 miljoen meer ge
spaard dan in 1962, een jaar dat
over het algemeen als een zeer gun
stig spaar jaar werd aangemerkt.
Advertentie
Russische hulp
Cyprus
voor
In de haven van Famagusta is
gisteren het Russische schip „N.
Boerdenko" uit Odessa binnengelo
pen, met 120 militaire voertuigen
voor Cyprus aan boord.
Met de lossing werd onmiddellijk
begonnen, onder toezicht van de
V.N.-vredesmacht. Tegen de avond
waren 62 voertuigen gelost, alsmede
een landbouwtractor en 50 gascilin
ders.
De „N. Boerdenko" is het eerste
Russische schip, dat op Cyprus
lading lost na de ondertekening,
eind september, van de overeenkomst
tussen Cyprus en de Sowjet-Unie
over hulpverlening. Bijzonderheden
deze overeenkomst zijn destijds
(Foto Leidsch Dagblad) I niet bekend gemaakt.
Operatie hertog
van Windsor
is geslaagd
De hertog van Windsor is gister
middag in Houston, in de Ameri
kaanse staat Texas, geopereerd om
een gezwel aan een slagader te doen
wegnemen. Het gezwel was in ruim
vier Jaar gegroeid tot de grootte van
een sinaasappel.
BU de operatie, die 67 minuten
duurde, werd op de plaats van de in
greep een synthetisch buisje aange
bracht. De chirurg, dr. Michael De
Bakey, een specialist op dit gebied,
verklaarde op een persconferentie,
dat de toestand van de vroegere
Britse koning uitstekend was te noe
men en dat zUn patiënt volledig zal
herstellen. BU de operatie had zich
geen enkele complicatie voorgedaan.
Dr. De Bakey zei voorts, dat de her
tog morgen alweer op de been zou
zijn.
Kort na zUn operatie praatte en
lachte de hertog van Windsor al
weer volop.
Openbare aanklager in Wenen
De openbare aanklager in het pro
ces in Wenen tegen de 51-jarige
Franz Novak, een van Eichmanns
adjudanten, heeft gisteren geëist No
vak schuldig te verklaren wegens uit
lokking tot moord op 4.000 joodse
kinderen. Volgens het Oostenrijkse
strafproces kan de openbare aankla
ger geen bepaalde straf eisen.
In het begin van het proces was
Novak de deportatie van 420.000
Hongaarse joden naar de gaskamers
van Auschwitz ten laste gelegd. Later
zag de openbare aanklager van deze
beschuldigingen af, omdat men niet
kon bewijzen dat de verdachte op de
hoogte geweest is van het lot van
deze Hongaarse Joden. Het vervoer
van de 4.000 joodse kinderen uit
Parijs naar Auschwitz was echter het
gevolg van een bevel, dat Novak ge
tekend had.
De openbare aanklager bestreed in
het bUzonder de stelling van No
vak, dat hU maar een kleinde func
tionaris is geweest die geen enkele
bevoegdheid tot het nemen van be
sluiten had. Als Novak niet zo be
trouwbaar en flink was geweest, was
hU nooit medewerker van Eichmann
geworden, aldus de openbare aan
klager. In zUn pleidooi zei deze ook
dat de verdachte wel degelUk heeft
geweten, wat er met de Hongaarse
joden in Auschwitz is gebeurd. No
vak kon zich ook niet beroepen op
het beruchte „Befehl 1st .Befehl",
want hU was, na naar het front te
zUn geweest, vrijwillig naar Eich
manns bureau teruggekeerd.
.dubbel gefermenteerde pijptabak
de man.
die Lincoln
rookt
Xlncoln braadt ia d« pjjp - aiet op de toagl 1.2»
De concerten op het orgel van de Nieuwe Kerk aan de Voor
straat in Katwijk aan Zee trekken in de zomermaanden steeds
grote belangstelling. Niet alleen van de Katwijkers en de bad
gasten, maar ook van liefhebbers van orgelmuziek uit de verre om
geving. Het was reeds lang bekend, dat dit „koninklijk" instru
ment, mede door de verbouwing van het bedehuis, onvolmaakt
heden vertoonde. Daarom besloot de kerkvoogdij het orgel grondig
te laten reviseren. Daarmede is men drie maanden bezig geweest.
De bekende Haagse organist Feike Asma zal het prachtige in
strument morgenavond voor het eerst na deze revisie bespelen.
Dit kerstconcert begint om acht uur.
Toen bleek, dat het orgel schoonge
maakt moest worden werd besloten
de Leiderdorpse orgelbouwer Jac. van
der Linden ook opdracht tot revisie
te geven. Zo heeft de speeltafel een
belangrijke verandering ondergaan.
De registerknoppen zijn van verticale
'naar horizontale richting gebracht,
zodat zU in het verlengde van de kla
vieren, waarbU zU behoren^ zUn ge
plaatst.
De rU onder het laagste klavier is
voor de bediening van het pedaal. De
kleine „wippers" boven de registers
Enschede geeft
bouwvakarbeiders
eerder een woning
De 300 woningzoekende bouwvak
arbeiders in Enschede zullen waar-
schUnlUk binnen drie of vier jaar
een huls hebben. Dit ter stimule
ring van de gang van zaken in de
woningbouw. Zo zal het twintigtal
van uit Den Haag toegewezen extra
woningen voor bouwvakarbeiders het
komende Jaar uit de eigen „pot"
worden verhoogd tot 75. Ook de
daaropvolgende jaren wordt op deze
basis, een zekere voorrang ver
leend aan de bouwvakarbeiders
Enschede hoopt dat deze maatregel
er toe zal leiden dat o.a. door „een
schepje er boven op", door een be
tere organisatie en een beter sa
menspel tussen werkgevers en werk
nemers, de bestrijding van de wo
ningnood effenctiever zal worden.
Aan alle medewerkers in de Ensche-
dese bouwnijverheid wordt deze
week een circulaire verspreid, waar-
en en ander uitvoerig staat om
schreven. De circulaire is onderte
kend door de Enschedese bestuur
ders van zes bonden en het ge
meentebestuur van Enschede.
Massagraf
In Gorka Klasztorna in de Poolse
provincie Bydgoszcz is kortgeleden
massagraf gevonden, waarin
zich 80 stoffelijke resten bevonden.
De plaatselijke bevolking had de dis
trictscommissie voor onderzoek naar
nazi misdaden verteld, dat de nazi's
in september 1939 in het begin dus
van de Duitse bezetting in de
buurt van Gorka Klasztorna zowel
Polen als Joden hadden vermoord. Bij
de 80 stoffelijke overschotten waren
ook die yan kinderen,
zijn voor de twee vrije combinaties,
waardoor voor de organist een zeer
overzichtelijk geheel ls ontstaan.
Verder zijn er acht registers nieuw
aangebracht of verplaatst, zodat alle
vier onderdelen van het instrument
nu zijn voorzien van prest anten, flui
ten, tongwerken en mixturen.
Feike Asma heeft het programma
zodanig samengesteld, dat in de or
gelwerken verschillende stijlen te be
luisteren zijn, waardoor het orgel op
De vernieuwde speeltafel van
het fraaie orgel in de Nieuwe
Kerk in Katwijk aan Zee.
(Foto LJD./J. van Du(Jn, Katwijk a/B.)
zijn waarde kan worden getoetst
barok-, Franse romantische- en mo
derne werken va hedendaagse compo
nisten.
Het programma opent met Choral-
vorspiele van Joh. Seb. Bach (Aus
der Tiefe rufe ich; Herr Gott, nun
schleusz den Himmel auf en Herr
Christ der enig* Gottes Sohn) en
daarna volgen Toccata in D-moll
(zgn. dorische) van Joh. Seb. Bachf
Noël van L. C. Daquin; Rondeau van
F. Couperin; Invocatione e Toccata
van Marinus Monnikendam; Inter
mezzo van Hendrik Andriessen; Moto
Oetinato van Petr Eben; Prélude Fu
gue et -Variation van Cesar Frank en
Te Deum van Jean Langlais.
Het Katwijkse orgelcomité beperkte
zich tot nu toe tot het organiseren
van concerten gedurende de zomer
maanden, omdat dit in de winter,
o.m. doordat de kerk niet verwarmd
kon worden, op moeilijkheden stuitte.
Nu blükt, dat het orgel weer meer en
meer in de belangstelling komt te
staan en de kerkverwarming ook geen
blemen meer biedt, heeft het comité
het voornemen ook in de winter
maanden concerten te organiseren.
OFFICIER VAN JUSTITIE OVER
TRAGISCHE SCHIETPARTIJ
De hoofdagent van de Boxtelse gemeentepolitie, die in de nacht
van maandag op dinsdag een schot uit zijn dienstpistool heeft
afgevuurd, waardoor zijn plaatsgenoot, de 31-jarige heer J. Oli-
slagers dodelijk werd gewond, heeft zeker niet een bewust voor
nemen gehad om gericht te schieten. Dit heeft de officier van Jus
titie in 's-Hertogenbosch, mr. J. Bruigom ,die de leiding van het
onderzoek heeft, meegedeeld.
Langgezocht
Of het schot dan als waarschu
wing was bedoeld dan wel, dat het
schot bij ongeluk is afgegaan, bij
voorbeeld door de de politieman strui
kelde, daarover kon mr. Bruigom nog
geen mededelingen doen. Over de
mogelijkheid, dat de man zou zijn
gestruikeld en dat daarbij het schot
zou zijn afgegaan, heeft de officier
van Justitie zich nog geen oordeel
kunnen
Niet onder invloed
De geruchten in Boxtel willen, dat
de hoofdagent en de Jachtopziener,
die in zijn gezelschap was, onder de
invloed van sterke drank waren, toen
het schot werd gelost, maar de of
ficier van Justitie spreekt dit met
stelligheid tegen. De beide mannen
waren enige uren tevoren wezen
„buurten" en bij die gelegenheid had
de hoofdagent, die overigens geen
dienst had, wel een biertje gedron
ken. maar volgens mr. Bruigom was
zijn alcoholgebruik zo gering ge
weest, dat de invloed daarvan, zo er
al van invloed mag worden gespro
ken, verdwenen moet zijn geweest
toen het incident plaats vond. De
hoofdagent en de jachtopziener wa
ren toen nl. al ongeveer 1V4 uur in
het veld geweest,
Het grootste gedeelte van die
derhalf uur hebben de beide i
besteed aan het zoeken naar de
plaats, waar de schoten, die zij had
den gehoord, werden afgevuurd. De
beide jagers hebben bij hun jacht
op konijnen gebruik gemaakt van
het licht van de landbouwtractor van
de heer Olislagers om het wild aan
te trekken. Dit gebruik van een trac
tor is volgens mr. Bruigom geen re
den om te veronderstellen, dat hier
geen stropers van professie aan het
werk waren. Juist de laatste tijd
wcfrdt er bij werkelijke strooptochten
een toenemend gebruik van auto's ge
constateerd. Naar aanleiding daar
van zou door de overheid bij politie-
ins tan ties zelfs zijn aangedrongen
op verhoogde activiteit tegen derge
lijke gemotoriseerde strooptochten.
Volgens mr. Bruigom zijn de
hoofdagent en de jachtopziener 20
a 25 minuten op de plaats des on-
heils gebleven. Zij waren derhalve
nog aanwezig, toen de gealarmeerde
gemeentepolitie arriveerde. Daarna
heeft de hoofdagent zich regelrecht
naar het politiebureau begeven.
Tot nog toe heeft de officier van
Justitie geen aanleiding gevonden om
disciplinaire maatregelen toe te pas
op de hoofdagent.
