GEEN TINGEL-TANGELTEKST VAN HOVING BIJ „THEATER" kunst kaleiöoscoap Rechtbank begon met inspectie Auschwitz sfeTREKKING IS MINDER CESCHIKT Dureren zijn in het Rijksmuseum Bij de PIitsD is het goed sparen. KANNIBALISME IN DE KONGO Nieuw werk voor prinses Beatrix China berokkent schade aan HOTELS SLUITEN MET KERSTMIS Opgericht; 1 maart 1860 ^Ylaandag 14 december 1964 Vijfde blad no. 31441 Sieto is boos. gjeto Hoving, satiriek cabaretieris boos. Terwijl zijn programma's in u Amsterdamse Ting el-Tangel er ingaan als koekheeft het dagelijks tftuur van de Arnhemse toneelgroep Theaterhem laten loeten, dat f door hem voor dit gezelschap geschreven Nieuwjaarswens niet zal \n opgevoerd. Directeur Ben Groenier heeft, nadat al met de re- begonnen, van het dagelijks bestuur de suggestie ontvangen, mens maar liever niet over het Arnhemse schouwburgpubliek uit te omdat de algemene strekking ervan minder schikt werd be- (Sieto Hoving, die ook het Konink- paar heeft laten lachen, begrijpt |t niet. In het paleis Soestdijk was ju conference ook politiek getint en II heeft toen zelfs het Koninklijk s op de korrel genomen. Wanneer kon, waarom kan dan zijn euwj aarstekst voor de stad Arnhem reen genade vinden? Hij denkt dat de jaie-affaire, die hij er ook in heeft «{rokken, bij de beoordeling een rol Jieeft gespeeld (in Arnhem en Nyme- Een heerste destijds nogai wad; activi- „Jeanne d'Arc au Bucher" in Kurhaus Indrukwekkende Uitvoering I Honeggers oratorium „Jeanne d'Arc Bücher", dat verleden jaar bij Toonkunst" in onze stad een diepe druk heeft gemaakt, beleefde zater- igavond in het Kurhaus in Scheve- ngen een ontroerende uitvoering, edewerkenden waren Het Groot mroepkoor, het Matrozenkoor en et Residentie-Orkest onder directie i Willem van Otterloo. De innige en bewogen tekst van laudel kreeg in deze interpretatie uitmundende illustratie. Elisa- ïth Lugt die zojuist in „La voix hu- eén diepe indruk heeft ge gakt en de partij van Jeanne d'Arc uk in onze stad voordroeg, behaalde groot succes met haar gevoelige eafcie. Andere medewerkende solis- en o.a. Robert Party als Frère Dominique, Serge Maurer, Pierre tollet, Guus Hoekman, Corry van bkkum, Corry Bijster, Wilma Dries- q en Sophia van Santé. Expositie bij Heuff Vrijdagavond a.s. te kwart over ;ht wordt bij kunsthandel Heuff, [oflaan 7, in Wassenaar, een ten- oonstelling geopend van schildrijen j aquarellen van Paul Arntzenius keramiek van Johan van Loon. De (positie blijft geopend tot en met januari. maar er nu op wijst dat er een groot verschil bestaat tussen het publiek in Arnhem en de bezoekers van Tingel- Tangel, vindt het intussen een nare kwestie. Niet in het minst omdat er voor moet worden gezorgd dat er nog tijdig een nieuwe wens wordt ge schreven en ingestudeerd. Dramaturg Dolf Verspoor tracht nu in grote haast nog iets te maken. Helemaal voor niets zijn de inspan ningen van Sieto Hoving overigens niet geweest, want de Nieuwjaars wens zal in zijn eigen Tingel-Tangel best te gebruiken zijn. De culturele attaché van de Duitse ambassade, dr. M. Horst, open de zaterdagmiddag de wintertentoonstelling in het Rijksmuseum in Amsterdam ,£)ürer en zijn tijd, tekeningen uit het prentenkabinet in Berlijn", die t/m 7 februari in het Prentenkabinet van het museum wordt gehouden. De directeur van het Prentenkabinet (Kupferstich- kabinett) in Berlijn, dr. Hans Möhle heeft de keuze uit zijn verzame ling voor de exposities in Brussel en Amsterdam zo samengesteld dat men een inzicht krijgt in de plaats, die Dürer tussen de 15de en 16de eeuwse Duitse kunst heeft ingenomen. Alle 150 geëxposeerde tekeningen - waarvan 40 tekeningen en aquarellen van Dürer - staan in de catalogus afgebeeld. De expositie werd georganiseerd in het kader van het Nederlands-Duits cultureel verdrag, met medewerking van behalve van reeds genoemd Kup- ferstichkabinett van de Staatsmusea van Berlijn, de Stichtung Preussi- scher Kulturbesitz, voorts het minis terie van Buitenlandse Zaken van de Duitse Bondsrepubliek, het Belgische ministerie van openbaar onderwijs en het Nederlands ministerie van O. i W. Nog niet eerder werd een expositie met zoveel wereldberoemde tekenin gen, die een overzicht geeft van de Duitse tekenkunst uit een van haar grootste bloeiperioden, in ons land getoond. De expositie is reeds in Brussel gehouden. Van Dürer hangen op de expositie o.m. het portret van zijn boezem vriend Willi bald Pirckheimer, het portret van een bouwmeester en de heilige Apollonia. Voorts zijn er teke ning van de Cranachs (vader zoon), Grünewald, Hans Holbein de oude en diens zoons Hans en Am- brosius, en Hans Bal dung. De Do- nauschool is vertegenwoordigd met composities en landschappen var brecht Altdorfer en Wolf Huber. De chronologisch opgebouwde expositie eindigt met werk van een tweetal Zwitserse kunstenaars, Urs Graf Manuel Deutsch. Première van Sanders „Imago" bij Ned. Dans Theater Job Sanders de choreograaf van het Ned. Dans Theater heeft van het Genootschap voor de reclame de op dracht ontvangen een ballet te ont werpen op het thema „Imago". De première vindt plaats op 20 jaunari in de Schouwburgzaal van de nieuwe RAI in Amsterdam, aan de voor avond van het Congres van het Ge nootschap voor Reclame. In verband met het aanvaarden m deze opdracht wordt het pro gramma van morgen in de Kon. Schouwburg in Den Haag dat oor spronkelijk uit balletten van Job Sanders zou bestaan geheel gewijzigd. Het programma is nu als volgt sa mengesteld: „Grand pas Espagnole", „Interieur", „Klaar af", „Carmina Burana". Orkest Ned. Opera ook voor ballet? Het bestuur van de Stichting Ned. Dans Theater heeft zich telegrafisch tot de Staatssecretaris van O. K. en W. gewend in verband met de pro blemen, die zich voordoen rond de opheffing van het orkest van de Ned. Opera. Het Ned. Dans Theater stelt voor dit orkest ook na 1 september 1965 Ln stand te houden en het tot taak te geven de voorstellingen van het Ned. Dans Theater en het Nationale Ballet te begeleiden. „Hierdoor zal," aldus het telegram, voorkomen wor den dat voor tal van musici een uit keringsregeling getroffen dient te worden. Bovendien zouden beide dansgezelschappen de beschikking krijgen over een vast orkest, aldus het telegram van het Ned. Dans Theater. U krijgt daar het beste persoonlijke spaaradvies en...een goede rente. NEDERLANDSCHE MIDDENSTANDSBANK de bank waar u zich thuis voelt! Kongolese bandieten hebben weer twee schanddaden ge pleegd. Volgens zegslieden van de Union Minière is de modern ste en grootste r.-k. klooster school van Katanga in Loeisha, ongeveer 80 km ten noorden van Elisabethstad, in de nacht van vrijdag op zaterdag door gewa pende bandieten aangevallen. Een non werd weggevoerd en verkracht. Later keerde zij in deerniswekkende toestand naar het klooster terug. Voorts heeft de Nederlandse pater Leopold Haane in de Kon golese hoofdstad meegedeeld, dat Kongolese rebellen zes Bel gen geslacht hebben en gedeel telijk opgegeten. Delen van de lichamen werden op de markt van Isangi verkocht. laakten deel uit van een groep van acht employés van de Belgische Busira-Loami plantage. Twee anderen, een Belg en een Italiaan, worden nog vermist, maar pater Haane zei dat er nog hoop bestaat dat de twee van in Verrassende zwartzi) verwit - prenten volgens een speciale techniek In hotel ,£>e Ruif' aan de Jan Vossensteeg wordt thans een interessante en merkwaardige foto-tentoonstelling gehouden. De Haagse fotograaf Hans Götze exposeert daar namelijk een aan tal zwartzilverwitprenten, die unica zijn en volgens een speciale techniek tot stand kwamen. Als leidraad bij de ontwikkeling in zijn methodes, heeft Götze zich eeds voor ogen gehouden, dat hij „zwarting" op elke gewenste plaats op het papier moet kunnen laten ont staan. zoals ook een etser of tekenaar dit kan. De meeste prenten ontstaan door een aantal ingrepen op het laat ste moment, dit ter onderscheiding de gewone fotografie, waar de af druk niet meer Is dan een kopie van het negatief.. De toegepaste ingrepen zijn velerlei, o.a. de reeds bekende „solarisatie". Voorts maakt Götze gebruik van combinaties en chemi sche middelen, waarmee reële afbeel dingen vervormd kunnen worden. Maar altijd staat voorop, dat het toe val moet zijn uitgesloten en het van te voren voor ogen zwevende beeld wordt bereikt. Over de strijdvraag of een en ander „kunst" oplevert, zijn de stemmen nog niet verstomd, beeldende kunste naars staan in het algemeen afwij zend tegenover de fotografie als „uit drukkingsmiddel". Doch wel hebben wij kunnen con stateren, dat de experimenten van Hans Götze tot verrassende en bij zonder originele resultaten hebben geleid. Hij bouwt beelden, die onge twijfeld van een persoonlijke visie ge tuigen. Kunstnalatenschap van het Derde Rijk De Westduitse regering zal het uit de nalatenschap van het nazibewind overgenomen kunstbezit, dat in twee kelders in München ligt opgeslagen, in de openbaarheid brengen. De kunstvoorwerpen, voornamelijk schil derijen, zullen over musea in Bonds republiek worden verdeeld. Daaron der bevinden zich twintig stukken van meesters als Rubens, Titiaan, Cranach en Von Lenbach, Het ministerie van Staatsbezit Staatssecretaris Van de Laar (O. K. en W.) heeft zaterdagmiddag heeft de voorwerpen in enkele groe- in Amsterdam de herdenkingstentoonstelling geopend van de 125 pen verdeeld. Tot de eerste groep be- jaar bestaande maatschappij Arti et Amicitiae. horen 857 schilderijen. Hij wees hierbij op de belangrijke plaats, die ,Arti" in deze 125 jaar 80 van zeer hoog niveau worden ge- In het Nederlandse kunstleven en vooral in dat van Amsterdam noemd. Groep twee omvat 989 schil- heeft ingenomen. Ondanks ingrijpende veranderingen na 1945 heeft derijen, grafieken, plastieken en go- de maatschappij een eigen belangrijke taak in het Nederlandse belins. Een derde groep kon niet in kunstleven en moet zij die houden, al was het alleen reeds omdat cijfers worden uitgedrukt. Er vallen er geen kunstenaarsvereniging in ons land is, die zo lang een voor- bijvoorbeeld muntenverzamelingen aanstaande plaats is blijven innemen", aldus drs. Van de Laar. Hij onder. was voorts van mening, dat de z.g. expositieverenigingen een zeer nuttige taak kunnen verrichten in het belang van de functie van de I kunst voor de dagelijkse gebruiker. Op de foto draagt Jacob Kuijper, schoonzoon van Jan Sluijters het schilderij van Huib. Luns, vader van de minister van Buitenland- te Zaken. Het schilderij stelt voor mevrouw Luns-Louvrier. Op de achtergrond een zelfportret van Jan Sluijters. De minister voor Staatsbezit, die dit bekendmaakte, legde er de nadruk op dat na 1945 grote hoeveelheden kunstschatten aan hun rechtmatige eigenaars zijn teruggegeven. De on derhavige waren met Duits belas tinggeld betaald, zei h. Soms is een reëel object herkenbaar als punt van uitgang, dan weer is het slechts een spel van licht en lijn structuur, maar altijd ls waarneem baar, dat de prenten werden vervaar digd volgens de inzichten van de ma ker. Slechts enkelen streven hetzelfde doel na, n.l. om van de talrijke moge lijkheden, die in de fotografie verbor gen liggen, gebruik te maken, om een volwaardig expressiemiddel komen. Dat dit by Götze veelvuldig het geval is, staat buiten kijf. Götze's werkwijze opent ongetwijfeld perspec tieven. Hans Götze werd 24 maar 1929 ln Amsterdam geboren. Hij behaalde het einddiploma van de Ned. Foto Vak' school en volgde aanvullende cursus sen in Duitsland en België. Hy maak te, naast een groot aantal foto's voo reclamedoeleinden, een zestal films als gyzelaars zyn meegevoerd door de rebellen, het oerwoud in. Pater Haane zei dat de acht man nen opgesloten zaten in een geïm proviseerde gevangenis in Isangi. Op 26 november werden ze door de re bellen naar buiten gesleurd. Zes van hen werden het oerwoud inge- sleept en geslacht. Daarna, aldus de pater, keerden de rebellen terug tot het rituele kannibalisme van hun voorvaderen door delen van de lichamen op te eten. Pater Haane werd gered door zuidafrikaanse vrüwilligers, die ook het Loemoemba-monument in brand hadden gestoken. In Isangi zijn vol gens de pater, behalve de lichamen van twee doodgeslagen nonnen, ook de lichamen van een jonge novice en van 'n Nederlandse pater in de rivier de Kongo geworpen. Patter Haane vertelde de enige van 'n groep nonnen en priesters te zyn ge weest die in Isangi mocht blijden. Hy was namely k de enige overge blevene die de pont over de rivier kon bedienen. Een vrijwilliger die uit Stanleystad in Leopoldstad is teruggekeerd, heeft verklaard dat Kongolese regerings- bellenkolonel hadden gegrepen, die leiding gaf aan de rebellensluip- schutters die nog in de stad zyn. De kolonel droeg volgens de vry williger een luipaardenvel van kunststof. Een zichtbaar bewogen Belgische minister van Buitenlandse Zaken, Paul-Henri Spaak, is gisteren op het congres van de socialistische party als een held verwelkomd. Toen hy de overvolle congreszaal binnenstapte waar zyn party een congres van twee dagen houdt, ston den de afgevaardigden op en Juich ten hem luid gedurende enige minu ten toe. Party voorzitter Leo Collard prees hem voor zyn optreden in de kwes- tie-Kongo en voor zyn rede in New York. Dit werd begroet het een nieu we, lange ovatie. Spaak zette zyn Kongo-politiek gedurende een uur uiteen, wees de argumenten van sommige partyleden af door te zeggen dat de regering van premier Tsjombe een wettige is dat België niet ingegrepen heeft in de Kongolese aangelegenheden. „Als Egypte 40.000 soldaten naar Jemen stuurt, is dat geen Interven tie? België besloot in 1960 de rege ring in Leopoldstad te steunen, wat zich ook mocht voordoen". Spaak voegde er aan toe, dat het onmogelyk was de Belgen te vragen naar Kongo te gaan als technische assistenten zonder de Kongolese re gering te helpen de orde te hand haven, waarmee dus ook militaire troepen by zuiveringsacties e- by stand verschaft werd. Prinses Beatrix, zo deelt de Rijks voorlichtingsdienst mee, wenst zich in de naaste toekomst in verschillen ds aspecten van het maatschappe lijke en culturele leven in Nederland te verdiepen. Daartoe zal zy in eer ste aanleg een aantal maanden deel nemen aan de besprekingen in de Nationale Raad voor Maatschappe lijk Werk en in de Academische Raad, waarna zy haar aandacht ook op andere terreinen zal richten. Door deel te nemen aan het be raad in de belangrijkste organen, als ook door het meemaken van ver schillende werkzaamheden in de praktijk wil Prinses Beatrix inzicht vet krijgen in de voornaamste actuele vraagstukken op deze terreinen. De Nationale Raad voor Maat- maatschappeiy k Werk is de samen bundeling van de kerkelyke en par ticuliere initiatieven op het terrein van het maatschappelyk werk. De ze raad is een particuliere organisa tie voortzetting van de Nederlandse Vereniging voor Maatschappelyk Werk. over medische en sociale problemen. De expositie is tot 24 december te bezichtigen. Joegoslavische resolutie 3? De Joegoslavische communistische liga heeft gisteren in een slotreso- lutie van het achtste partijcongres China er van beschuldigd, dat het een politiek nastreeft, die de vrede „onschatbare schade" berokkent. De Uga spreekt zich voorts uit tegen het streven van Moskou en Peking om de leiding van de communistische wereld te veroveren. „Het bestaan of het instellen van een internationaal centrum om de stryd van de arbeidersbeweging te leiden, is historisch verouderd", al dus de resolutie. „Het is in stryd met de ware behoefte van het Inter nationaal communisme, de ware on afhankelijkheid van elk land en de verdere versterking van het socialis me". De Joegoslaven verwyten de Chinezen verder dat zy zich verzet ten tegen de strijd voor het socialis me en tegen de stryd voor de vrede! „Deze praktyk maakt de naleving van een politiek van vreedzaam sa mengaan in de wereld moeiiyker." Op 1 maart De communistische party in de Sowjet-Unie heeft op 1 maart een vergadering byeengeroepen ter voor bereiding van de veelomstreden com munistische wereldconferentie. Aan- vankelyk was het begin van het voorbereidende werk op 15 december bepaald. Na het aftreden van Chroesjtsjow is uitstel aangekondigd. Het ls niet bekend of ook China ln deze vergadering, waaraan 26 communistische partyen zullen deel nemen, vertegenwoordigd zal zyn. Vorige week werd gemeld, dat China niets met de conferentie te maken wü hebben. Het UJkt echter waar schijnlijk, dat Moskou zal trachten Peking tot deelneming over te ha len Vanochtend vroeg is een dele gatie van zeven man uit Peking ver trokken om een bezoek aan de Sow jet-Unie te brengen. Het is een be zoek in het kader van de „Russisch- Chinese vriendschapsassociatie". De Italiaanse communistische party, die zowel tegen de ideologi sche opvattingen van Peking is als tegen de pogingen van Moskou om tot een rode topconferentie te ko men, heeft verklaard, dat zy de by- einkomst in maart zal bywonen, maar zich niet wenst te verbinden tot deelnèming aan de grote confe rentie. De Italiaanse communisten willen, dat Peking en Moskou hun geschil onderling regelen. De Academische Raad is by wet ingediend, ter bevordering van een doelmatige samenwerking tussen de Nederlandse universiteiten en hoge scholen, en beoogt tevens de aanpas sing van het wetenschappeiyk onder wijs aan de ontwikkeling van de wetenschap en aan de behoeften van de maatschappy. Deze activiteiten van de Prinses zullen geen representatief karakter dragen. In verband met het bovenstaan de zal zy haar overige werkzaam heden zoveel mogelijk beperken. IN ZWOLLE (Van correspondent). De raadgeving „Uitg oed voor u" van de Nederl. Horeca Bond schynt in Zwolse horecakringen niet te zyn doorgedrongen. Terwyi andere hotel- en restauranthouders juist hopen op een zo groot mogeiykeo mzet, zullen in Zwolle drie hotels bedde kerstdagen gesloten zyn. De twee an dere hotels hebben zich van het be sluit van de anderen gedistantieerd. Hoewel het bestuur van de Neder landse Horeca Bond reeds had ge steld, dat sluiting op feestdagen een impopulaire maatregel zou zyn, heb ben de Zwolse restaurateurs zich van deze raad niets aangetrokken. De oorzaak van deze vreemde beslissing is achter grijze nevelen verborgen. Aan belangstelling voor kerstdiners heeft het nooit ontbroken. Ook het personeel zelf schynt er niet de hand iü te hebben gehad. Het landeiyk be- bestuur van de horecabond heeft reeds een fel protest doen horen aan het adres van de Zwolse hotel- en restaurantexploiteurs. Het Zwolse be sluit wordt ten scherpste veroordeeld. Jong echtpaar totaal berooid na brand (Van i correspondent) Tijdens een korte, doch hevige brand is het jeugdige echtpaar J. Kuiper in Arcen in Noord-Limburg gisteravond volkomen berooid van alle bezittingen. Het paar verkeerde nog in de wittebroodsweken en had pas een woonwagen betrokken. Gisteravond ging men by kennissen naar de televisie kyken. Mede door de stevige wind was de woon wagen by aankomst van de brand weer totaal uitgebrand. De 19-Jarige echtgenoot heeft met zyn vrouw tydièiyk ondierdak gevonden by familie. Onderzoek naar getuigenissen Een aantal leden van een West duitse rechtbank, die het Ausch- witz-proces voert, is vandaag ter plaatse een inspectie begonnen van het beruchte vergassingskamp der nazi's in Polen, tijdens de tweede wereldoorlog. Tot de groep van 23 personen behoren ook een advocaat van de verdediging en een ver dachte, dr. Franz Lucas. Van de zyde van de rechtbank werd meegedeeld, dat er In de ge tuigenissen in Frankfort 32 speciale punten zyn. die door een onderzoek ter plaatse zullen worden opgehelderd Zy betreffen in hoofdzaak de ver klaringen, waarin getuigen hebben gezegd, dat zy in het ene blok van het kamp folteringen of slachtpar tijen konden zien of horen die in het andere blok plaats hadden. Weduwe van Gustav Mahler overleden In haar woning in New York ls op 85-jarige leeftyd overleden Alma Maria Mahler (Werfel). zy was de weduwe van de com ponist Gustav Mahler en van de Oostenrykse dichter, roman- en to neelschrijver Franz Werfel. Zij heeft een veelbewogen leven gehad. In 1902 trouwde zy met Mahler, die toen 41 jaar was. Na diens dood ln 1911 met de architect Walter Gropius, van wie zy later scheidde. In 1929 volgde haar huwe- lijk met de bekende auteur Franz WerfeL Zy was een vrouw, die zowel om haar schoonheid als wispelturig en veeleisend karakter bekend was. Uit haar biografie leert men haar ken nen als een merkwaardige figuur, die op talryke kunstenaars een in spirerende invloed heeft gehad, zy verklaarde eens, dat zy „alleen van een man kon houden om hetgeen hy presteerde". Hoewel Polen geen diplomatieke betrekkingen met Weet-Dul taland onderhoudt, werd de groep op offi ciële wyze ontvangen door een hoge vertegenwoordiger van de Poolse mi nister van Justitie. In het middelpunt van de belang stelling by de Polen stond de ver dachte, dr. Lucas. Een twintigtal ca meramannen liep achter hem aan het hotel in Krakow in om de ge wezen kamparts het hotelregister te zien tekenen. Tot journalisten zei dr. Lucas: „Ik hoop, dat het bezoek aan Auschwitz een duideiyk licht zal wer pen op wat zich hier heeft afge speeld". In Krakow, op 65 km van het kamp, heeft de rechtbank haar hoofdkwartier opgeslagen. Men zal gedurende drie of vier dagen bezoe ken aan Auschwitz afleggen. De rechtbank werd vanochtend be groet door Kazimirz Smolen, de di recteur van het Auschwitz Museum, dat ten doel heeft de wereld op de hoogte te brengen van de byzonder- heden over de moord op meer dan vier miljoen personen in het kamp. Smolen zelf ls gevangene in Auschwitz geweest en zyn vader to er gestorven. Regen Het regende zachtjes, toen de Duit se functionarissen het eerste gebouw betraden. Dit was vroeger een SS- ziekenhuis en is nu het kantoor van het museum. Tussen de lange, grim mige rijen grauwe barakken, bevon den zich plassen water en veel sneeuw. Later bracht de rechtbank een bezoek aan kamp Blrkenau, dat bekend staat als „Auschwitz II", waar honderdduizenden werden ver gast in vertrekken, die er als douche lokalen uitzagen. „Wat ook de resultaten van het onderzoek zullen zyn", aldus een der advocaten van het Openbaar Ministerie, het belangrykste feit is, dat nu voor het eerst een recht bank van West-Duitsland het be staan van de gaskamers zal erken-

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 15