r Orgel van Nieuwe Kerk Katwijk gerestaureerd WEIHNACHTSORATORIUM VAN BACH IN HILLEGOM GRIEKSE KONINGSGRAVEN MET WAARDEVOLLE INHOUD „Dame Edith" Sitwell in Londen overleden BEKEND OM HAAR UCHTVOETIGE POËZIE; EXCENTRIEKE FIGUUR Schilder M. Jungmaim - 87 - overleden VISSER LEIDDE BEHEERST EN I IN GROTE EVENWICHTIGHEID Heinz Rühmann in „Der Lögner" (voor K. en 0.) rraow lEHINEEN kunst kaleiöoscoQp UIT DE TIJD VAN HOMERUS Expositie Herbert Jochems in Londen Gemini-proef niet doorgegaan BENDER FEIKE ASMA BESPEELT HET VOOR HET EERST OP 18 DECEMBER Rainier verkocht Nederlands schip TAPIJTEN Huishoff NATIONALE BALLET GEEFT OPDRACHT AAN TON DE LEEUW Fraaie restauratie Gouds Museum GROMIKO komt naar Nederland I BEDDEN Huishoff Opgericht 1 maart 1860 Donderdag 10 december 1964 Vierde blad no. 31433 De Hillegomse Oratorium Vereniging van Sander Visser heeft de uitstekend bezette Herv. Kerk in Hillegom, ter voorbereiding van de naderende kerstdagen, niet de zesde kantate van Bachs' „Weihnachtsoratorium" laten horen, maar de keuze meer traditio neel bepaald op de kantates 12, 3 en 4, nog gevolgd door het gro te beginkoor van de vijfde. Persoonlijk achten we daar wel iets tegen, omdat die vierde kantate (voor de Nieuwjaarsdag) artis tiek zoveel achter staat bij de voorgaande drie. Als in de Passionen is de verteller van het Evangelie een tenor en vullen koor, koraal, aria en arioso de I functie van beschouwend reageren op I die vertelling. De tenor Han de Fèvre bewijst nog altijd een echte routinier van het vak te zün, maar de klank- spanning is tegenwoordig nogal zwak, aan de weke en kale kant in de hoog te. j Voor de beschouwende delen waren Lize Schoo als sopraan de ons tevo ren onbekende Hanneiore Pennink als alt en Henry Blackmon als bas aangezocht. De sopraan gaf vlekke loze lijnenbeelden, handhaafde zich kernzuiver in de volle omvang met glans op de stem en vulde de tonen met hun volle klankwaarde, j De alt durven we alle koren aan te bevelen. Zij was in de aanvang wat bevangen, gedrukt in de resonans en in de laagte toonloos, maar na akoes tische verkenning bleek zij een ver rassing in de wijze waarop zij elke toon welsprekend en in ware altgloed rijp gestalte gaf, terwijl stijl, voor dracht en begrip aan hoge verwach- tingen voldeden. Blackmon overtuig de steeds en overwon de vele techni sche hindernissen met gemak. Zijn voordracht bezat de plastiek, die we bü de tenor misten. Voor nuchtere Nederlanders is niets aantrekkelijker dan een aardige komedie met een of andere „fantast" j in de hoofdrol. En dan een fantast in de ruimste zin des woords. In de I bekende film van regisseur Vajda „Der Ltigner" (De kampioen-leuge- naar), die gisteravond in twee voor- j stellingen als K. en O. Is Film van de i Maand in „Camera" draaide, is het j Heinz Rühmann, die de charmante I rol van vaderlijke fantast voor zijn 1 rekening neemt met de onschuldige bedoeling zijn moederloos dochtertje te amuseren. Maar het ziet er aan- vamkeHjfc nogal somber uit, omdat papa wel prachtig kan fantaseren, maar zich de trieste ervaring met zijn echtgenote, die hij op goede gronden het huis heeft uitgezet, zo heeft aangetrokken, dat hij meer j drinkt dan goed voor hem Is. En j bovendien heeft hij zijn functie van verkoper, waarvoor hij bij uitstek geschikt is, omwille van zijn doch tertje geruild voor die van boekhou der, een taak die hem allerminst I blijkt te liggen. Het gaat er nog somberder uitzien als een vroegere vriendin zich het lot van het meisje I meent te moeten aantrekken en met ontzetting uit de ouderlijke macht dreigt. Dat alles tenslotte nog goed j komt spreekt vanzelf. Rühmann is bij uitstek .geknipt" voor deze rol vol komische gemoedelijkheid. Zowel zijn rol als het verhaal weten nog altijd te boeien, ondanks het feit, dat de tijd ook aan deze film niet ongemerkt is voorbijgegaan. Maar de spontaniteit van het meisje is zo innemend, dait de film nog altijd een sterk positieve indruk van onbekom merd genoegen achterlaat. Advertentie Bedragen van f 100 2.000, af te lossen in maximaal twee jaar; per week, maand of kwartaal, voor aanschaffing van duurzame gebruiksgoede ren, worden desgewenst van gemeentewege verstrekt. Aanvragen telefonisch, mondeling, af schriftelijk. Vertrouwelijke be- handeling. GEMEENTELIJKE HENS! VOOR KASBEHEER El KREDIETWEZEN lis, LEIDEN. POSTBUS 160, IEL 202JI Expositie „Vita Jesu" in Haarlem Van 10 december t/m 31 januari wordt in het Frans Halsmuseum in Haarlem de tentoonstelling „Vita Jesu" gehouden, omvattende prenten door o.a. Rembrandt, Durer, Lucas van Leyden, Van Meckenem, Schon- gauer en Goltzius nit een particu liere verzameling en de collectie van het Museum Boymans- Van het Museum Boymans-Van Beunin- gen in Rotterdam. Van 9 december tot en met 17 januari wordt in hetzelfde museum een expositie gehouden van werken door leden en invité's van de Haar lemse vereniging van beeldende f kunstenaars „De Groep". Voor de continuo-partij en stond een klavecimbel ter beschikking, door een cello gesecondeerd. Zij werden door ongenoemden vuld. Het Zuidhollands Orkest heeft Sander Visser die een steeds duide lijke en rustig-beheerste leiding be hield, een hartelijke meelevende medewerking gegeven, ook in de obli gaten. De Sinfonia van kantate II denken we ons blij der. Vissers koor is een hecht ensemble, dat de dingen serieus opneemt, de in druk van een heel grote toewijding nalaat, veel intensief geschoolde zan gers moet bevatten en een door wrochte polyfonie tot klinken brengt. Voor de sopranen loopt het hoog, zo dat het voor de hoge A's wel bij aan tippen blijven moest, maar ook dan nog verliep alles in een absoluut cor recte discipline. Prachtig evenwichtig en in milde intieme sfeer klonken de koralen. Cees van der Kraan solo-hoboïst Concertgebouworkest Tot solo-hoboïst van het Concert gebouw-orkest, ter voorziening in de vacature ontstaan door het overlij den van Haakon Stoten, is benoemd Cees van der Kraan (48). Deze is voortgekomen uit de school Stotijn. Aanvankelijk studeerde hij bij Haakon, later bij diens vader Jaap Stotijn. In 1939 deed Van der Kraan eindexamen aan het Kon. Conservatorium te Den Haag. Op 1 november 1945 werd hij aangesteld bij het Concertgebouworkest, plaatsvervangend solo-hoboïst, heeft hij Haakon Stotijn tijdens diens langdurige ziekte vervangen. Hij verschülende malen als solist bij het orkest opgetreden. Tot plaatsvervangend solo-hoboïst is thans benoemd Han de Vries (23) sedert 1 april 1963 aan het orkest verbonden. Ook hij was leerling Haakon Stotijn. Zijn spel draagt hiervan dan ook de kenmerken. Sto tijn beschouwde hem als één zijn begaafdste leerlingen. Belangrijke vondsten op Cyprus Twee grafheuvels uit de oudheid op de zonnige kust van Cyprus hebben de beste gegevens opgeleverd, die ooit zijn gevonden be treffende de begrafenis van vorstelijke personen uit de tijd van Homerus, 2700 jaar geleden. Dit is bekend gemaakt door het Cypriotische ministerie van oud heden, dat juist aan het einde is gekomen van drie maanden van intensieve opgravingen op een begraafplaats vlak buiten de puin hopen van de oude stad Salamis aan de Oostkust van het eiland. Een van de graven is het grootste, dat ooit op Cyprus is ge vonden. Dit graf is volgens het ministerie gebruikt voor de be grafenis van de leden van een onbekende koninklijke familie. Binnen de stenen tomben vonden geleerden de geraamten van acht paarden en de overblijfselen van hun strijdwagens, oogkleppen, voor hoof cisriemen en borstversierselen van goud, brons en ivoor, een ijzeren zwaard, versierd met zilveren nagels en andere rijk versierde wapens. .Nergens anders in de Hellenisti sche wereld zijn vondsten gedaan, die zulk een nauwkeurig beeld heb ben opgeleverd van de begrafenis van een Homerische held" zei de directeur van het Museum van Oudheden, dr. v. Kaxageorghis, vol gens wiens schatting de graven dateren uit Christus. (Van onze Londense correspondent) Onze landgenoot Herbert Jo chems uit Wassenaar, die veel zijdige activiteiten ontplooit, is in zijn hoedanigheid van kunst schilder naar Londen gekomen, waar hij in een kunsthandel in Mayfair exposeertZijn kleur is fel, soms demonisch maar toch overwegend poëtisch en warm. Hij noemt zichzélf een „roman tisch impressionist". Zijn impressies zijn in deze col lectie nogal eenzijdig. Jochems heeft een zwak voor surrealistische kale, barre, angstaanjagende landschap pen, geaccentueerd door grillige ver koolde boomstompen, fantasti sche rotsen en woeste golven. Met zwart en rood bereikt hij soms een prachtig effect en ook zijn combi naties van blauw en grijs spreken sterk aan. Het geheel bezit een kos mische kwaliteit. Een enkele grijs-witte aquarel treft door fijne nuance. De onheü- spellende sfeer van Jochems werken doet denken aan taferelen na de H-bom, maar desniettemin over heerst het gevoel dat in deze ver pletterde, uitgedoofde wereld van kraters, stormen en explosies het or ganische leven onweerstaanbaar op nieuw zal doorbreken. Herbert Jochems begint binnen kort aan een schilderij, dat hij in Madrid aan prinses Irene en haar echtgenoot zal aanbieden. Hij ver telde ons, dat hü daartoe toestem ming heeft ontvangen. Hij zal pro beren lets van de Hollandse atmos- feest vast te leggen met blauw als hoofdthema. Studio brengt stuk van Albert Camus De Amsterdamse toneelgroep „Studio" heeft „De rechtvaardi gen" (Les Justes) van de Nobelprijs winnaar Albert Cainus ln studie ge nomen. De medespelenden zullen zijn: Joop Admiraal, Ad van Gessel, Jurg Molenaar, Ad Noyons, Aart Staartjes, Liesbeth Struppert, Inge borg ugt den Boogaard, Henk Vo- ges en Frans Vorstman. De regie lis ln handen van Anne Marie Prins. dait de met zorg afgewerkte tomben met hun potten honing of olijfolie als dodenoffers bewezen, dat op Cyprus nog lang de Myceenise begrafenisgebruiken heb ben bestaan nadat zij op het vaste land van Griekenland waren verdwe nen. Het naspeuren van de Myceense cultuur is een van de meest omstre den onderdelen van de moderne oudheidkunde. De strijdwagens waren reeds lang vergaan, maar zij hadden een in druk in de aarde achtergelaten, die volgens Karageorghis het eerste gedetailleerde beeld gaf van een strijdwagen uit de tijd van Homerus. Voor de oudheidkundigen hun ont dekkingen deden, waren de tomben geplunderd door dorpsbewoners, maar niettemin hebben de grafheu vels en de in de graven gevonden overblijfselen een nieuw terrein ge opend voor nasporingen in de archaeologie van Cyprus, dat reeds zo rijk is aan overblijfselen uit oude beschavingen. Dame Edith Sitwell, de r,grand old ladyvan de Engelse dicht kunst, is gisteravond in de ouderdom van 77 jaar tengevolge van een hartaanval in Londen overleden. Zij heeft meesterlijke lichtvoetige poëzie geschreven en was een bekende excentrieke figuur die gaarne in middeleeuwse kleding rondliep en dikwijls een groot deel van de dag lezend en converse rend in bed doorbracht. Zij behoorde tot een beroemde literaire fa milie. „Dame Edith", het vrouwelijke equivalent van de riddertitel, die haar in 1954 werd verleend, gaf haar eerste gedichtenbundel uit in 1915. In de jaren '20 werd zij bekend door haar poëzie, die de Britse vrolijkheid van die tijd weerspiegelde. Zij heeft een grote bijdrage tot de letterkunde geleverd door een bio grafie te schrijven over Alexander Pope, de 18de eeuwse dichter, wiens gemaniereerde, sarcastische en gees tige stijl van grote invloed op haar schrijftrant is geweest. Als gevolg van een defect in een van de motoren van de Titan II- raket is de proef die gisteren zou worden genomen met een lege twee persoons Gemini-cabine niet doorge gaan. Eén seconde voor de lancering, toen de vlammen al onder de dertig meter hoge raket uitschoten, vielen de motoren stil dank zij het elek tronische veiligheidsmechanisme, dat onmiddellijk ingrijpt zodra er iets misgaat. Dit mechanisme heeft voor heen al minstens zes raketten voor zekere vernietiging behoed door de motoren stop te zetten voordat zich een ontploffing of een brand zou kunnen voordoen. Wat er precies aan de hand was moet nog worden na gegaan. Verwacht wordt, dat de lan cering slechts enkele dagen behoeft te worden uitgesteld. Men had gisteren het hitteschild van de cabine, dat de astronauten tegen de zeer hoge temperaturen bij terugkeer in de damkring moet be schermen, willen beproeven. Sohepen en vliegtuigen wachtten op de At lantische Oceaan, ruim 3400 kilome ter van le lanceerbasis Kaap Ken nedy, op het neerkomen van de ca bine. Of de vlucht van de ruimte vaarders Virgil Grissom en John Young, die in februari met een Ge mini-cabine volgens de plannen drie banen rond de aarde zullen beschrij ven, als gevolg van het niet door gaan van de proef van gisteren nog zal worden uitgesteld, is niet bekend. In 1955 trad zij tot de r.-k. kerk Haar vrienden, die haar „koningin Edith" noemde, achtten haar on danks haar stekeligheid, vriendelijk. Zij was een fel tegenstandster van de jacht, bekende ontzet te zijn over de mogelijkheden van het kernwa pen, maar verklaarde ook geen be langstelling voor de politiek te heb ben. „Vrouwen weten niets van de po litiek af', zei ze, „en ik wil de man nen niet irriteren met mijn opmer king dat ze alles in stukken zullen gaan bombarderen. De dingen die het meest voor mq betekenen? Liefde voor God, naastenliefde en de toe komst van de mensheid", was haar devies. vingeroefeningen maken of recitals geven... U vindt zekér uw instrument in ons uitgebreide assortiment met vele wereldmerken. Van de mo derne Rippen Sonora. tot de grandiose Steinway. Kom gerust keuren en kiezen. U kunt verzekerd zijn van een verantwoord advies. Bel of schrijf foto-brochure nr. 60A deskundig in klan1< Leiden, Hoogewoerd 90, tel. 20097 Amsterdam Arnhem - Breda Rotterdam Het orgelcomité in Katwijk aan Zee organiseert voor vrijdag 18 december in de Nieuwe Kerk aan de Voorstraat Kerst-orgelconcert waaraan de bekende organist Feike Asma zqn medewerking zal verlenen. Men zal tijdens dit concert voor het eerst het juist gereviseerde orgel kunnen be luisteren. (Van onze correspondent) Sinds vorige week zaterdag ligt in de baai van Monte Carlo, vlak onder het prinselijk paleis, een nieuw lu- s jacht gemeerd, dat de naam „Albercaro II" draagt. „Alber- I" werd op bestelling van Prins Rainier enkele jaren geleden op een Groningse werf gebouwd. De prins verkocht onlangs die boot, aarvoor hij een zeer hoog bedrag had neergeteld, nadat zij hem nog al wat teleurstellingen en tegensla gen had bereid. Het was vooral op verzoek van Prinses Grace, dat Rai- het Nederlandse schip aan een Arabische oliekoning overdeed. Gra- kon niet tegen het mateloze slin geren, waarvan in Monaco het Ne derlandse schip nog altijd wordt be schuldigd. Die klacht schijnt de voormalige Hollywood-ster tegen de ve aanwinst van haar echtge noot, die een snelheid van 30 knopen ontwikkelt, niet te uiten. Waar het nieuwe jacht werd gebouwd en hoe veel het kostte, behoort voor het ogenblik nog tot de Monegaskische staatsgeheimen. Het Nationale Ballet heeft Ton de Leeuw opdracht gegeven een werk te componeren. De Russische choreograaf Vitaley Osins zal op deze muziek een pantomime maken. De Poolse choreograaf To- maschewsky zal, ook speciaal voor dit nationale ensemble een bal let maken. Hiervan wordt de eerste uitvoering gegeven tijdens het Holland Festival 1965. In het programma van dit festival is ook opgenomen Het Zwanenmeer, waarmee Het Nationale Ballet ove rigens reeds voordien zal optreden. De leidster van het ballet, me vrouw Sonia Gaskell, deed deze me dedelingen nadat zü de opening had verricht van de expositie van een foto-reportage in kleuren die Mein- dert Visser heeft gemaakt van het ballet „Graduation ball". Deze expo sitie is, en blijft enkele weken, ge arrangeerd in de etalage van de fotozaak H. Solleveld aan het Dam rak te Amsterdam. „Deze eerste poging een visueel beeld te geven van de visuele kunst bü uitstek die het ballet is" acht me vrouw Gaskell van groot belang". Beter dan met woorden alleen zul len met welgekozen beeldenreeksen de bedoelingen van deze kunst en de aparte plaats die Het Nationaal Bal let door zün veelzüdigheid inneemt begrüpelük gemaakt en de belang stelling voor beide gewekt en ver groot kunnen worden," aldus me vrouw Gaskell. Na diverse rapporten ingewonnen te hebben werd het revisiewerk opge dragen aan de orgelouwer Jac. van der Linden uit Leiderdorp. Deze was als „onderhoudenan" van het orgel al vertrouwd met het instrument zo dat hü de meest aangewezene was het orgel zün oorspronkelük en geheel eigen karakter te laten behouden. Er is aan het orgel de laatste weken hard gewerkt, ook nu werkt men nog tot 's avonds' laat om het op tijd n.l. voor het concert klaar te krij gen. püpwerk te wensen overliet ver nieuwd. Deze nieuwe stemmen zün van prachtige tinnen püpen voorzien. Van de nog resterende zinken püpen voornamelijk in het orgelfront heeft men de „bekken" uitgesneden en van tinnen stroken voorzien zodat de .af spraak" van de püpen zowel de tinnen als de zinken gelük is. De ergebouwer heeft tenslotte het orgel geintoneerd op 880 trillingen op toon A' bij 60° F, temperatuur. Dit is de internationale afspraak, zodat het mogelijk is het orgel thans door an dere muziekinstrumenten te laten be geleiden. Het zal interessant zün op het ko mende concert het resultaat van de vernieuwing te kunnen beluisteren. Nu de bijzonder fraaie restauratie van het museum „Het Catharina Gasthuis" te Gouda voltooid is, kan vastgesteld worden, dat in de monu mentale, laat-Gothische zaal het al taar stuk van Dirk Barentz een waardige plaats heeft gevonden met vele andere voorwerpen van kerke lijke kunst: schilderijen o.a. van Pourbus (waarbij de schenking van prof. D. M. van Buuren), houtplastie ken uit Goudse kerken, liturgische gewaden van de oud-katholieke kerk, gebrandschilderd glas uit Dyon. Voor de Goudse inventaris van de stadsapotheek, die de zaal aan de Noordzüde begrenst werd, met steun van de Goudse apothekers', een mooie, laat-18de-eeuwse opstand verworven afkomstig uit Zierikzee. De ruimten boven deze zalen gelegen zijn inge richt voor tentoonstellingen. De semi-moderne schilderijencol lectie, waarbij de schenking P. Arnt- zenius en het bruikleen P. Citroen, vindt men in de prof. D. M. Van Buu- renzaal en de westelijk daarvan ge legen P. Arntzenius-zaal, die nu is doorgetrokken tot aan het portaaltje de chirurgünskamer. Daar is ook de toegang tot een boven de keuken gelegen vertrekje, waar de speelgoed collectie van mevrouw A. Burkey— B artelink is ondergebracht. Aan de buitenzijde Is het museum door de restauratie van de achter- bouw eveneens büzonder verfraaid. Niet het minst doordat de entree tot de bloeiende binnenhof voert door het prachtige uit 1609 daterende La zaruspoortje van Gregorius Gooi. Hier heerst een sfeer niet ongelijk aan die de meest schilderachtige plekjes Brugge Een opvallende Leidse figuur Een zeer bekende en opval lende Leidse figuur, de schilder Maarten Johannes Balthazar Jungmann, die aan de Oude Vest 91 woonde, geboren 9 sep tember 1877 in Rotterdam, is overleden. Hü ontving zün opleiding van de Academie in Rotterdam en vestigde al spoedig door zün talent de aan dacht op zich. De directeur van „De Lakenhal", de heer J. N. van Wessc n vermeldt hem in het boek Leiden 1860-1960 met de volgende woorden: „De schü- derkunst is zün hartstochtelük be leden geloof, al het andere is voor hem büzaak. Hü is fel tegen elk „isme" gekant In zün jeugd was hü beroemd door zün stillevens en zün prachtige tekeningen. Als mens in hoge mate revolutionair bleef hü als kunstenaar behoudend. De laat ste jaren is zün werk vrüwel on bekend, maar het verdient een be ter lot De kwaliteit is zodanig dat het zonder twüfel een nieuwe waar dering tegemoetgaat Evenals Van Driesten is Jungmann kenner, ver zamelaar en vooral liefhebber van oude kunst en kunstnüverheid. Bü kunstenaars, die zich ir. hun wer ken zo duidelük uitspreken voor de waarden van een glorieuze traditie, vermag dit nauwelüks verbazing te wekken". Jungmann woonde langdurig in Noordwük, doch zün huis werd in de oorlogsjaren door de Duitsers ont eigend: sindsdien woonde hü in Lei den. Tengevolge van de bombarde menten zün helaas vele van zijn werken verloren gegaan. Verschillende schilderüen en te keningen van zün hand bevinden zich in het museum Boymans- Van Beuningen in Rotterdam, in het Centraal Museum in Utrecht en in het Dordrechts Museum. Ook een levensgroot beeld van een zittende, naakte vrouw heeft een plaats in het museum Boymans gekregen. Jungmann was eigenaar van een uitgebreide, interesssante en kostba re verzameling antiquiteiten en van een collectie Chinees en Japans aar dewerk. De Russische minister van Bui tenlandse Zaken Gromiko, zal vol gend voorjaar een bezoek aan Ne derland brengen. Minister Luns deel de gisteravond de Tweede Kamer commissie voor Buitenlandse Zaken mee, dat hü vorige week bezoek gehad heeft van le Russische am bassadeur in Den Haag, die hem vertelde dat minister Gromiko graag een tegenbezoek aan Nederland wil de brengen, voor het bezoek, dat mr. Luns ln de loop Vkn dit jaar aan Moekou heeft gebracht. De ambas sadeur vertelde, dat de Russische minister büzondere belangstelling zou hebben voor de schoonheid van onze bloeiende tulpenvelden. Het bezoek zal dus wel omstreeks de tijd van de bloeiende tulpen worden af gelegd. Nadere details en precisering van de datum moet overigens nog wordeD afgesproken. Spui 56 'i-Giavcohace.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidsch Dagblad | 1964 | | pagina 7