LEIDSCH
DAGBLAD
Rassenconflict in Soedan
kost tientallen levens
„TOESTAND
NU BETER"
Leiden mag volgend jaar
een veehal gaan bouwen
Negers uit zuiden
willen afscheiding
Ook actie tegen
„buitenlanders"
'AMERIKANEN
REKENEN OP
VEEL
AARDGAS
WEER GASVLAM
IN FRIESLAND
GROMIKO WIL
TOPOVERLEG
BEWAPENING
Planbureau
Nu de Rijksgoedkeuring is afgekomen
TIT0 PRIJST
CHROESJTSJOW
Van Otterloo
naar Amerika
MARINER IV
HEEFT WEER
MOEILIJKHEDEN
(D.nct
i ©pgerfctt T maart I860
DINSDAG 8 DECEMBER 1964
1
No. 31436
Directeur: E. A. E. van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f.0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no. 57055
Bij de onlusten tussen negers en Arabieren in Soedan (ten
uiden van Egypte) zijn 23 personen omgekomen en werden er
derhonderd gewond. De regering heeft voor het gehele land een
verbod voor demonstraties en politieke bijeenkomsten afgekon
digd. Er zijn tenminste vijftig auto's vernield. Ook benzinestations
|en een Amerikaanse zendingsuitgeverij werden in as gelegd. In
llaatstgenoemd gebouw hebben zuidelijke Soedanezen (negers),
[die achtervolgd werden door noordelijken (Arabieren) hun toe
vlucht genomen. Noordelijken verhinderden, dat de brandweer
het vuur bestreed.
De onlusten zijn begonnen met
demonstraties van negers, die zich
ichteruitgezet gevoelen. Daarop kwa
de Arabieren in actie. Soedans
De Amerikaanse maatschappij
'Honeywell", die een bedrijf in
Emmen gaat bouwen, heeft in
Amerika bekend gemaakt, dat zij
tekening houdt met de aanwe
zigheid van 6.600 miljard kubie
ke meter aardgas in Nederland.
►r. A. Vondeling .fractievoorzitter
ran de P.v.d.A. in de Tweede Kamer
heeft deze optimistische Amerikaan-
le prognose gistermiddag onder de
landacht van minister Andriessen
ran Econmische Zaken gebracht.
HU was door de bewindsman uitge
nodigd om de bronnen te noemen,
Iraaruit hij heeft kunnen conclude
ren, dat er meer aardgas in Noord-
Nederland moet zitten dan de offi-
tiële 1.100 miljard kubieke meter.
„Honeywell" was niet de enige bron
üe dr. Vondeling kon
hoofdstad is thans het toneel van
rassenonlusten, in dit geval niet tus
sen negers en Europeanen, maar tus
sen negers en Arabieren. Hoewel de
negers aanvankelyk niet tegen Euro
peanen en Amerikanen demonstreer
den, riepen zij later toch: „Weg met
de Arabieren en de buitenlanders".
Tenminste zeven Amerikanen hebben
snijwonden en builen opgelopen.
Honderden negers uit het zuiden,
die hebben geprotesteerd tegen hun
achteruitzetting of wat zij daarvoor
aanzien, zijn gevangen gezet, hetzy
als schuldigen of om hen te be
schermen tegen de woede van de
Arabieren. In Chartoem, dat 300.000
inwoners telt, wonen ongeveer 30.000
uit de zuidelijke provincies afkoms
tige negers. In de zuidelijke provin
cies zit de haat tegen de Arabieren
diep en de leiders spreken openlijk
van afscheiding ongeacht de gevol
gen. De huidige regering van premier
El Chalifa heeft plechtig beloofd een
oplossing te zullen vinden voor het
vraagstuk van de twee rassen. Zij
overweegt een zekere vorm van in
tern zelfbestuur voor het zuiden in
ruil voor aanvaarding van een fede
ratief systeem door de zuidelijke lei
ders. De haat van de negers tegen
de Arabieren dateert niet van van
daag of gisteren, maar uit de tijd
van de Arabische expedities, die op
slavenhandel uittrokken.
Bij Harlingen
(Van onze Groningse correspondent)
Weer heeft boven het land van de
landbouwer J. Braaksma in Kims-
werd by Harlingen een gasvlam ge
brand. Groter en heviger dan de eer
ste keer, nu elf dagen geleden.
Gezien de grootte van de vlam, die
midden overdag tot ver in de omtrek
te zien was, wordt gezegd dat de NV
Petroland, die hier voor een Franse
maatschappij boort, een aanzieniyke
aardgasreserve heeft aangetroffen.
De boorploeg laat echter niets los
en zegt, dat een nader onderzoek nog
moet uitwijzen in hoeverre het hier
een exploitabele hoeveelheid betreft.
De eerste (kleine) gasvlam bij de
boortoren was op 27 november te zien
toen men met de boring op een diepte
van ongeveer 1600 meter was geko
men. Bij voortzetting van deze boring
heeft men thans gas aangeboord op
een diepte van naar schatting 1800
meter. De boring is ruim twee maan
den geleden begonnen.
De Sowjetrussische minister
van Buitenlandse Zaken, Gro-
tniko, heeft gisteren in de Alge
mene Vergadering van de
Ver. Naties aangedrongen op
een wereldtopconferentie inzake
ontwapening. De tijd is rijp voor
een volledig verbod van kern
wapens, opheffing van buiten
landse militaire bases en ver
mindering van de bewapening
met vijftien procent.
Gromiko overhandigde tevens een
memorandum met voorstellen voor
de instelling van kernvrije zones in
Europa, de Balkan, Afrika, het Mid
den Oosten en andere delen van de
wereld, en voor een vredesverdrag
tussen het pact van Warschau en de
NAVO.
Vooral van Amerikaanse züde kon
men nauwelijks enig nieuws in de
woorden van Gromiko ontdekken. De
ontwapeningsvoorstellen zün al eer
der door de Russen gedaan, aldus de
Amerikaanse vertegenwoordiger Ste
venson, maar zij hebben tot nu toe
niet tot enig resultaat geleid. Ove
rigens bestond de indruk, dat de toon
van Gromiko's rede meer gematigd
leek dan voorheen, vooral omdat hy
het belang van de verenigde Naties
noemde.
O Slot pag. 2
(Van onze Haagse correspondent)
De laatste maanden ziet Nederlands
financiële positie er aanzienlijk
beter uit, dan aanvankelyk werd
geraamd. Van circa 1967 af zal de
aardgasexport de betalingsbalans
een zeer belangrijke „gezondheids
injectie" geven. De produktiviteit
is in de loop van dit jaar
veel sterker gestegen dan de
ste ramingen deden vermoeden,
ook al omdat de loonexplosie een
prikkel heeft gevormd voor ratio
nalisatie. De cyfers van de voor
1965 geplande investeringen liggen
hoger dan tot nu toe werd aange-
„Terwille van het algemeen belang
Boeten de meest recente gegevens
4 borden gepubliceerd. Niet alleen over
de hoeveelheden, die muurvast staan,
^maar ook over de vermoedelijke
^ichattingen. Dat is gewoon gebruike-
in de politiek. Dat doen wij ook
3 met tal van andere dingen, zoals de
[Voduktieramingen, waarop een stuk
l économische beleid wordt geba-
leerd".
„Ik wil hierover een parlementair
'rapport, zoals die ook in Amerika
over de- vondsten van de oliemaat-
Ichappijen wordt uitgebracht. In
Nederland nemen wij teveel aan wat
ons wordt voorgezet en we eten het
op als zoete koek. Het gaat hier om
een produkt met een duidelijke pu
blieke betekenis. De regering moet
fceggen, wat zij weet", aldus dr. Von
deling.
Slot pag. 2
Keuze uit 5000 pantalons
in elke maat - modpl of prijs
rt* BROEKEN-
SPECIAIIST
HAARLEMMERSTRAAT 195—197
WEERBERICHT
Nieuwe depressie
Het KNMI verwacht van heden-
tot morgenavond:
Overwegend zwaar bewolkt met
tijdelijk regen. Aanvankelijk matige,
later krachtige en aan de kust harde
of stormachtige zuidwestelijke wind.
Aanhoudend zacht weer.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
n. 9 DECEMBER
Zon op: 8.36 uur; onder: 16.29 uur.
f Maan op: 12.39 uur; onder: 21.20 uur.
- Hoogwater te Katwijk 6.18 en 18.35
uur; laagwater te 1.59 en 14.18 uur.
nieuwe veemarkt de uitvoering
van een miljoenenplan onder handen
genomen kan worden.
Op bovenstaande maquette is zeer
duidelijk de toekomstige situatie te
onderscheiden. Geheel links boven
ziet men nog juist een „trein" het
viaduct Haarlemmertrekvaart oprij
den. Daaronder ligt het nieuwe ver
keersplein, geprojecteerd op het
terrein van de voormalige ijsbaan.
Daaronder weer ligt het Schutters
veld. De brede weg, welke dwars
door het plan loopt, is de Willem de
Zwijgerlaan, die door middel van de
te bouwen brug over de Haarlemmer-
trumgemeente, betekent deze beslis- j cipe het besluit tot de bouw van een trekvaart in verbinding staat met het
Leiden mag een nieuwe veemarkt gaan houwen!
De rijksgoedkeuring voor deze bouw is thans afge
komen. Volgend jaar mag men beginnen met de
grondwerkzaamheden en in 1966 met de verdere
afbouw. Men rekent er op, dat het gehele project
in de loop van 1967 gereed is. Zoals bekend is ook
de bouw van een sporthal in de plannen opge-
Schuttersveld. In het midden boven
de Willem de Zwijgerlaan ziet men
het nieuwe veemarktterrein met de
nieuwe hal. Achter deze hal komt 'n
parkeerterrein, dat plaats biedt voor
circa 250 veewagens en 675 personen
auto's. Een terrein dat tevens ge
schikt is voor het jaarlijkse 3 okto-
berlunapark. De hoofdingang van de
veemarkthal is gericht naar de zijde
van de Willem de Zwijgerlaan, die
via een over de Zijl te bouwen brug
straks verbinding zal geven met de
provinciale weg naar Roelofarends-
veen en de Rijksweg 4A.
Voor de financiering van dit pro
ject is een EK.G.-subsidio gevraagd
van IM miljoen gulden,
de gegevens, komt het Centraal
Planbureau nu tot de conclusie,
dat de huidige economische toe
stand in ons land veel minder
slecht is dan tot nu toe werd aan
genomen. Hierbij rijst de vraag,
waarom de loononderhandelingen
van de laatste weken als uitgangs
punt de inmiddels alweer verouder
de prognose van het Centraal
Planbureau hebben gehad. Die
prognose werd tegeiyk met de
miljoenennota In september ge
publiceerd.
De nieuwe ramingen van het Cen
traal Planbureau zijn namelyk al
enige tijd in het bezit van
regering. En die heeft kenneüjk op
grond van deze ramingen voorge
steld in de loop van het volgend
jaar opnieuw in de Stichting
de Arbeid te overleggen of er nog
iets kan worden gedaan met be
trekking tot verhoging van
lonen.
„Dat was wel het minste wat de
regering kon doen, op grond van
de bekende gegevens, om zich te
vrüwaren tegen kritiek het vol
gend jaar, als de economische toe
stand inderdaad aanzieniyk roos
kleuriger zou biyken dan zy tot
nu toe heeft voorgespiegeld",
zegt men van de zijde van het
NVV.
Het is nu ook duideiyk, dat drs.
Roemers op grond van de nieuwe
gegevens van het Centraal Plan
bureau, waar ook de vakbonden
„wel iets van afweten", verleden
week vrijdag, na het vastlopen van
het loonoverleg heeft gesteld, dat
er „redenen zyn om aan te nemen,
dat de economische situatie beter
is dan in september werd veron
dersteld."
President Tito van Joego-Slavië
heeft zoals reeds in het kort
gemeld gisteren bij de opening
van een partycongres in Belgrado
ex-premier Chroesjtsjow van de
Sowjet-Unie geprezen, die „ondanks
de vergissingen en tegenslagen van de
laatste jaren een grote rol heeft ge
speeld by de destalinisatie en veel
heeft gedaan ten behoeve van de
persooniyke vrijheid van de Russi
sche burgers en van de wereldvre
de".
'ito noemde de opvolgers van
Chroesjtsjow niet met name, maar
„Wij zullen blyven streven naar
hechte samenwerking met de Sowjet-
Unie en de andere socialistische lan
den".
Hy verweet de Chinese leiders dat
zy „De wereld met alle middelen hun
wil willen opleggen en het centum
de internationale arbeidersbe
weging naar China willen verleg
gen."
De maarschalk waarschuwde „hen
die de illusie koesteren, dat zy met
China tot een compromis kunnen
komen".
Wat betreft de bewapening oefen
de Tito kritiek op de grote Westely-
ke mogenheden. die volgens hem nog
steeds niet voldoende bereidheid to-
tot het aangaan van over
eenkomsten van betekenis. Hy drong
het byzonder aan op de ophef
fing van buitenlandse militaire ba
in pleitte voor de instelling van
kernwapen vrije zones.
In de laatste paar jaar was op het
vlak van de economische, politieke
culturele samenwerking met de
Sowjet-Unie en de meeste andere
landen van het Oosteiyke blok meer
gedaan dan gedurende een veel gro
ter aantal jaren daarvoor, zo zei Ti
to. De betrekkingen van Joego-Sla
vië met het Westen hadden zich
gunstig ontwikkeld, al had de EEG
enkele discriminerende maatregelen
genomen*
Een groot gedeelte van de on
geveer 100 hectaren grote But-
terpolder in Hazerswoude is gis
teravond onder water gelopen
doordat de opvulling met klei
grond tussen twee stalen dam-
wanden bij de in aanbouw zijnde
duiker ter hoogte van gemaal C.
de strijd tegen het water heeft
verloren. Er werd grote schade
aangerichtvooral aan de dijken.
Men slaagde er vannacht in het
gat te dichten. Er stond onge
veer 50 centimeter water in de
polder. Vanmorgen is men met
het droogmalen begonnen. Men
hoopt daar vanavond voor het
grootste deel mee gereed te zijn
Voor een uitvoerig verslag zie
men elders in dit Blad. Op de
foto een van de vijf boerderijen
in het water.
(Foto Leidsch Dagblad)
Willem van Otterloo vertrekt 37
december per KLM voor korte tyd
naar Amerika. De dirigent van het
Residentie-Orke9t en o.m. een der
vaste dirigenten van het Radio Fil
harmonisch Orkest zal in de Ver.
Staten vyf concerten leiden van het
Chicago Symphony Orchestra. Het
eerste van deze concerten vindt op 31
december in de Orchestra Hall in
Chicago plaats.
De Mariner IV, het ruimte
schip dat onderweg is naar
Mars, heeft opnieuw het contact
met zijn „richtster" verloren.
Dit is vermoedelijk te wijten aan
een stukje ruimtestof.
Volgens de Nasa kan een stof
deeltje ter grootte van 5 mm dat
op 60 cm van het „zintuig" der
Mariner is gepasseerd tengevol
ge hebben, dat het contact met
de richtster Canopus verloren Is
gegaan.
De Nasa heeft bekendgemaakt
dat het in voornemen ligt het
ruimteschip spoedig weer in een
koers op Canopus te zetten.
Verder, aldus de Nasa, wyzen de
radiosignalen van de Mariner IV uit,
dat één van de acht apparaten voor
wetenschappeiyke experimenten aan
boord van het ruimteschip niet meer
werkt. Dit apparaat zendt weliswaar
nog signalen uit, maar deze zyn on
begrijpelijk, het is onmigeiyk de oor
zaak van de storing vast te stellen.
Verondersteld wordt, dat zy het ge
volg is van een falen van een der
elektronische onderdelen.
Het betreffende apparaat heeft
acht dagen lang perfect gewerkt. Het
mat de dichtheid, snelheid, tempera
tuur en richting van lage-energie
protonen die met grote snelheid uit
de richting van de zon komen.
Uit het Leidsch Dagblad van t
9 Dec. 1864: 1
De Gemeenteraad alhier
heeft benoemd tot regent van
het Geref. Minnehuls A. H. E.
F. C. Fischer en tot Stads-
klokopwtnder Kerm. van
Leeuwen op een bezoldiging
van f 800 's jaars.
I (Advertentie) - Oreiller Phi-
i locéphale. De kussens zijn
van eene bijzondere construe-
tie, vooral aan te bevelen aan
personen die sterk transpire-
1 ren, te bekomen b$ H. C. H.
Ganzenmarkt te
