LEIDSCH
DAGBLAD
Als regering vasthoudt,
zegt vakbeweging „neen"
Geld bij de gemeente
Leiden lenen is duur
Bar weer
in Italië
33
Beneden
maximum
A.V.R.O. WIL MET
R.E.M. PRATEN
LOONPOLITIEK IN DE BRANDING
„Besluit van kabinet
- in feite loonstop
VERBOD OP
VASTE PRIJZEN
ONGEMERKT
INGEGAAN
Wilt U of MOEI U
SOBOLEW (61)
OVERLEDEN
TABEL TOONT AAN:
Rentevoet van
17,5% S'jaars
Grote verschillen
Communisten
leggen mijn in
Birma: 26 doden
alles
Vlieland
RUSSISCHE
SPIONAGE IN
AMERIKA
Verbijstering in Hilversum
(Durf
teuivs
Opgericht 1 maart 1860
DONDERDAG 3 DECEMBER 1964
No. 31432
Directeur: E. A. EL van Dlshoeck
Hoofdredacteur: J. Brouwer
DAGBLAD VOOR LEIDEN EN OMSTREKEN
f. 10.05 per kwartaal, f. 3.35 per maand, f. 0.78 per week
Telefoon Directie en Administratie: 25041; Redactie: 21507
Witte Singel 1, Leiden - Giro no 57055
(Van onze Utrechtse correspondent)
Als de regering strak zal vasthouden aan haar dinsdag ge'
nomen loonbesluit, zal zij niet op medewerking van de vakcen
trales kunnen rekenen. Een loonchaos is dan niet denkbeeldig.
Dit is duidelijk geworden na het beraaddat de drie vakcentrales gis
teren in eigen kring hebben gehad. Zij menen, dat de regering aandringt
op een feitelijke loonstop en daarmee kunnen zij niet aankomen bij de
werknemers. Vandaag zouden de centrales in Amsterdam bezien of zij
in hun overlegorgaan tot een gezamenlijk standpunt kunnen komen.
m de Arbeid de c.a.o.'s te toetsen.
De vakbeweging heeft namelijk
berekend, dat er van de 4,7 procent
slechts 1,9 procent overblijft voor
werkelijke loonstijgingen. Daaruit
moeten dan ook nog de verhoging
de minimumlonen en verdere prijs
stijgingen worden gehaald. In feite is
i loonstop hiervan het gevolg.
Voor de vakcentrales gaat het om
de vraag, hoe de beslissing van de
regering moet worden geïnterpre
teerd. Als dit het laatste woord van
[het kabinet is geweest en is er geen
Mogelijkheid tot verruiming of wij
ziging van de voorstellen, dan is het
wel haast zeker, dat de vakcentrales
Iniet meer bereid zijn in de Stichting
Proefproces
(Van onze Haagse correspondent)
Over ongeveer een jaar kan Neder
land weten of het verbod op de
vaste winkelprijzen, dat jongst
leden dinsdag is ingegaan, rechts
kracht heeft. Over deze zaak,
waarin behalve fabrikanten en
handel ook politici van alle par
tijen sterk geïnteresseerd zjjn, zal
een proefproces worden aange
spannen tussen een fabrikant en
één van zjjn detaillisten.
Er is een zodanige juridische proce
dure gekozen, dat de zaak direct
voor het Gerechtshof kan dienen.
Daarna zal de Hoge Raad zijn oor
deel moeten geven.
Aan de wijze waarop het verbod
door de staatssecretaris van
Economische Zaken is doorge
voerd, zitten vele haken en ogen.
Om deze reden is ook Economische
Zaken zeer belangstellend naar
het verloop van het proces.
Intussen is het verbod dinsdag ge
heel en al ongemerkt ingegaan. De
verkoopdrukte is thans zo groot,
dat alleen al om die reden geen
winkelier er over denkt een prijs
concurrentie te beginnen. Zoals
bekend geldt het verbod op vaste
prijzen per 1 december voor elek
trotechnische artikelen (televisie,
radio, wasmachines, enz.) en voor
personenauto's. Hangende de be
handeling van ingediende bezwa
ren vallen grammofoonplaten, stof
zuigers en foto-apparatuur er nog
niet onder.
Advertentie
buitenshuis eten.
Probeert U het dan eens in restaurant
(lste etage)
Snackbar PETER LEENEN
GANGETJE 14.
Dagschotels, vanaf 2.25
Menu's vanaf 5.75
Ook voor partijen tot 45 personen
's Zondags geopend van 12—24 uui
WEERBERICHT
GlIUR WEER
Het KNMI verwacht van heden-
tot morgenavond:
Wisselende bewolking met nu en
dan buien, sommige met hagel of
natte sneeuw. Matige tot krachtige,
nu en dan harde noordwestelijke
wind, aan de kust tijdelijk nog
noordwesterstorm. Over het algemeen
uit kouder.
(Opgemaakt om 11.15 uur).
4 DECEMBER
Zon op: 8.30 u.; onder: 16.31 ui
Maan op: 8.49 u.; onder: 16.49
Hoogwater te Katwijk te 3.24
15.36 uur.
Laagwater te 11.29 en 23.47 uur,
Dit blad bestaat uit 20 pagina's
Oververhit
De vakcentrales beseffen, dat de
forse optrekking van de A.O.W.- uit
keringen, de noodzaak om het econo
mische evenwicht te herstellen en de
loonexplosie van vorig jaar nu een
sterke matiging van de eisen
noodzakelijk maakt. Maar zij zien
bitter weinig kans een pas op de
plaats te realiseren in een overver
hitte arbeidsmarkt waarbij nog
steeds werkgevers arbeiders van el
kaar wegkopen. De centrales wensen
niet meer in een situatie te worden
gemanoeuvreerd, waarin onder druk
wilde stakingen of anderszins
achter hun rug om de werkgevers in
dividueel toch maar meer betalen dan
landelijk is overeengekomen.
Differentiatie
Vandaar ook het verlangen
de vakcentrales naar een verdere
uitbouw van de ondernemingsgewij -
differentiatie. Het is opvallend,
dat de vakcentrales geen bezwaar
maken tegen dit punt van de re
gen ngsbrief„Wat de toepassing van
de ondernemings gewijze differentia
tie betreft, acht de regering thans
jen mogelijkheid tot verder verrui-
ing aanwezig".
Hieruit volgt zo menen de vak
centrales, dat de bestaande moge
lijkheden blijven gehandhaafd, maar
dat alleen een uitbouw van deze mo
gelijkheden niet kan worden gereali
seerd. Maar daar tot nu toe wei
nig of geen ondernemingsgewijze dif
ferentiatie is toegepast, menen de
Minister Van Aartsen (rechts)
en minster Witteveen achter de
regeringstafel tijdens de debat
ten in de Tweede Kamer c
het Wegenfonds.
vakcentrales, dat in een groot aantal
ondernemingen er nog eens vijf pro
cent afkan boven de genoemde 4,7
procent. De vakcentrales staan niet
alleen in deze interpretatie. Zo ziet
ook het Katholiek Verbond van
Werkgeversvakverenigingen het.
Mogelijkheden
De drie vakcentrales zien weinig
of geen kans om mee te werken
aan het loonbesluit. Zij stellen, dat
de grote gezinnen, die onder de
twaalf mille inkomen per jaar zitten,
van de belastingverlaging bedoeld
als compensatie voor de beperkte
loonruimte niet zullen profiteren.
Maar in de kring van de vakbe
weging laat men niet graag de loon-
bevoegdheid van de Stichting van de
Arbeid schieten. Hierdoor zouden de
vakcentrales namelijk de grote vin
ger, die zij nu in de loonpap hebben,
terugtrekken. Daarom houden zij na
het beraad van gisteren nog moge
lijkheden open om tot een compromis
met het kabinet te komen. Zo wil
het N.K.V. het proberen langs de
weg van meer kinderbijslag voor
De Sowjetrussische onderminister
van Buitenlandse Zaken Sobolew, de
vroegere permanente vertegenwoor
diger bij de VN, is op 61-jarige leef
tijd in Moskou overleden. Sobo
lew, een specialist in Amerikaanse
aangelegenheden was van 1960 «af,
nadat hij 5 jaar Russisch woord
voerder in de VN was geweest,
plaatsvervanger van de minister van
Buitenlandse Zaken Gromiko. Hij is
een tijdlang plaatsvervangend secre
taris-generaal der VN geweest.
Een zware najaarsstorm heeft het
gehele Italiaanse Alpengebied met
een dik pak sneeuw bedekt. Midden-
en zuid-Italië zijn geteisterd door
harde wind en regen. Op Sardinië
werden te velde staande gewassen
door hagelbuien vernield. In het AL
pengebied lag de sneeuw na 24 uui
van het barre weer 40 cm hoog. De
temperatuur daalde tot beneden het
vriespunt. Genua werd geplaagd door
windstoten, die zo nu en dan
snelheid van 75 km per uur bereik
ten.
grote gezinnen. Bij de andere cen
trales worden andere wensen en mo
gelijkheden overwogen.
Tenslotte bljjft de vraag: wat doen
de werkgevers. Gezien de uitlatingen
hun leiders willen ook zij een
breuk in de Stichting van de Arbeid
voorkomen. Het is natuurlijk moge
lijk, dat zjj op het laatste ogenblik
vrjjdag als de Stichting bijeen
komt meer aan de vakbeweging
tegemoet willen komen dan de rege
ring. Dan ontstaat weer een nieuwe
situatie
Van de bijna zestig gemeentelijke kredietbanken, welke bij de
Nederlandse Vereniging van Volkskredietwezen zijn aangesloten,
berekent die in Leiden de hoogste rente. Wie f 500,- bij een ge
meentelijke kredietbank wil lenen en dit bedrag in één jaar terug
betaalt, moet in Groningen 8.9% rente betalen, in Appingedam en
Gorinchem 9.4%, in Roosendaal 9.6%, in Bergen op Zoom 9.9%,
maar in Leiden 17.5%.
Dit bljjkt uit een tabel, afgedrukt
in het zojuist verschenen maandblad
van de Nederlandse Consumenten,
bond, de Consumentengids. Een
nauwkeurige bestudering van deze
tabel leert dat b(j aflossing in 24
maanden de verschillen niet veel
kleiner zjjn. Voor een bedrag van
f 500,bedraagt de rente in Appin
gedam en Gorinchem 7,5%, in Zie-
rikzee 7,9%, in Rotterdam 8,2% en in
Leiden 14,4%.
Er zijn trouwens nog meer merk
waardige verschillen, zegt de Consu-
nemtengids. In sommige plaatsen
daalt de rentevoet bij toeneming van
het aantal termijnen, in andere
Gisteren zijn 26 buspassagiers om
het leven gekomen toen een bus op
een mijn liep die gelegd was door
communistische guerrillastrijders in
Tavoy, 480 kilometer ten zuidwésten
van de Birmese hoofdstad Rangoon.
Onder de doden bevonden zich zes
politiemannen. Nadat de mijn ont
ploft was, kwamen de guerrillastrij
ders uit hun schuilplaatsen te voor
schijn en beroofden de doden van
waardevolle zaken. Van de dode vrou
wen sneden zij de oren af om de oor
ringen te kunnen meenemen. Leger
en politie zitten achter de rebellen
Advertentie
Met gespaarde stuivers
veel of weinig zakgeld
een gevulde portefeuille
CADEAUTJES in OVERVLOED
en LEUKE...
kooien en vogels, poeze- en honde
manden, halsbanden en riemen,
boeken, marmotten, duivemanden,
bloembollenglazen en -schalen, -tuin-
voederhuisjes, bloembakken en -stan
daards, tuingereedschap van harkje
tot en met motorgrasmaaier.
Voor SINTERKLAAS géén proble-
weet
heeft
plaatsen stijgt dan de rentevoet. In
Haarlem betaalt men bij 12 maanden
17,1% en bij 24 maanden 11,4% rente.
In Geleen en Zeist daarentegen is de
rente bij 12 maanden 14,5/ en bij 24
maanden 16.0%. Dan zijn er de plaat
sen met een vaste rentevoet, onge
acht de hoogte van het bedrag. Lel
den bijvoorbeeld en andere plaatsen
waar de rente daalt, naarmate het
geleende bedrag groter is (Den Hi
i Schijndel).
Volgens de Consumentengids is
geen verklaring voor deze grote v
schillen te geven, ook niet als in ai
merking wordt genomen, dat deze
banken zonder winstdoel zjjn ei
slechts moeten proberen rond te ko
Woeker
De gemeentelijke kredietbanken,
waarover het maandblad van de Ne
derlandse Consumentenbond in zijn
jongste nummer schrijft, hebben hun
ontstaan hoofdzakelijk te danken aan
de bestrijding van de woeker. Door
geld te verstrekken tegen een rede
lijke rente werd de kleine man uit
handen van woekeraars gehouden.
Met het toenemen van de welvaart is
echter het karakter van deze banken
veranderd. Men leent niet of bijna
j Wethouder P. S. Harmsen had
het artikel in de Consumenten-
gids nog niet gelezen toen wjj 1
hem gisteravond om commen-
taar vroegen. Hjj behield zich
derhalve het recht voor om zijn 1
mening over de kwestie van de
rentevoet bjj de gemeentelijke
kredietbank voorlopig op te 1
schorten. „Ik kan U echter wel
verzekeren, dat wjj met ons ren
tetarief ver beneden het maxi
mum bljjven, dat door het rijk is
vastgesteld", alius de Leidse wet
houder van Financiën.
Afgezien van het feit, dat het
wettelijk maximum 20,9% be
draagt, blijft dus de vraag waar
om de rentevoet in Leiden tot
de hoogste in het land behoort.
niet meer uit directe geldnood, maar
zich met het geleende geld iets
te schaffen.
Eisen
Om bij een gemeentelijke krediet
bank geld te kunnen lenen, moet men
ingezetene zijn van een gemeente, die
tot het district van de desbetreffende
bank behoort. Evenals bij alle andere
bankinstellingen dient men hier aan
,alde eisen van kredietwaardig
heid te voldoen. Gezien het sociale
uitgangspunt wordt hiervan ook wel
eens afgeweken. De afbetaling ge
schiedt in maandelijkse of wekelijkse
termijnen. De berekende rente is, zo
als uit het bovenstaande reeds is ge
bleken, sterk afhankelijk van de
bank, van het bedrag en van de duur
van het krediet (d.w.z. het aantal
maanden dat men moet afbetalen).
Zjj tot slot nog opgemerkt, dat men
bij de gemeentelijke kredietbank in
Leiden een bedrag van ten hoogste
f 2.000,kan opnemen en in de
meeste andere plaatsen ten hoogste
f 3.000,—.
Een grootse ontvangst is gis
teren Paus Paulus ten deel ge
vallen bij zijn aankomst in Bom
baywaar hij een gedeelte van
het eucharistische congres zal
bijwonen.
De „grand jury" van het federale
hof van Newark heeft de Ameri
kaanse ingenieur John Butenko en
de Rus Igor Iwanow schuldig bevon
den aan „samenzwering" tot spio
nage.
De 2 mannen werden op 29 oktober
1963 op een spoorwegstation aange
houden, toen zij zich in gezelschap
bevonden van drie leden van de
Sowjetrussische vertegenwoordiging
bij de Verenigde Naties. Volgens de
Amerikaanse federale recherche zou
den zij er toen op zijn betrapt docu
menten aan die drie Russen te heb
ben uitgeleverd.
Deze laatsten, die diplomatieke on
schendbaarheid genoten, werden kort
na hun aanhouding weer in vrijheid
gesteld en keerden inmiddels naar de
Sowj et-Unie terug Iwanow was
chauffeur bij de Sowjetrussische de
legatie, doch had geen diplomatieke
status. Het proces heeft acht weken
geduurd.
Advertentie
Casino Ie Noordwijk
zaterdag 5 december
St.-Nicolaasbal
Nieuwe Rjjn 50 - tel. 2 08 24 (01710) B
De AVRO heeft zich bereid ver
klaard tot een gesprek met de REM
(als oprichtster van de TROS) met
het doel te voorzien in het hiaat, dat
ontstaat bij de verdwijning van de
REM-tv-programma's. Ook met an
dere (algemene) groeperingen, die
nieuwe omroepen willen stichten, is
de AVRO bereid in overleg te treden.
Dit staat te lezen in een communiqué,
dat door de AVRO is uitgegeven naar
aanleiding van de aanvaarding van
de anti-REM-wet door de Eerste Ka-
Onze radio- en televisiemedewerk
ster voegt eraan toe, dat deze sugges
tieve aanbieding van de AVRO voor
het overnemen van REM-program-
ma's in de Hilversumse omroepwereld
wel enige verbijstering heeft gewekt,
ook al was men voorzichtig met het
geven van commentaar. In het alge
meen vroeg men zich af hoe de
AVRO denkt zijn aanbod te realise
ren. Het nijpend geldgebrek van de
omroepverenigingen is algemeen be
kend en men verwacht niet, dat de
REM de in het buitenland gekochte
programma's gratis aan de AVRO ter
beschikking zal stellen om uit te zen
den. Daarnaast komt de vraag op, of
de REM door een nauwe samenwer
king met de AVRO niet een groot
deel van zijn supporters naar ver
luidt heeft de TROS-actie tot nu toe
ruim 200.000 geregistreerde aanhan
gers opgeleverd zal verspelen. In
de afgelopen maanden heeft de REM
in de publiciteit danig getamboereerd
op het thema: weg met „de zuilen".
Daarom zou nu een ommekeer in de
richting van aansluiting bij de AVRO
wel eens een averechts effect kunnen
hebben.
Commentaren
De VARA wilde nog geen commen
taar geven. Ook de KRO wilde zich
eerst beraden. Mr. Roosjen van de
NCRV noemde de stap van de AVRO
onbegrijpelijk: „een testimonium
paupertatis. een bewijs van geestelijke
armoede. Ik heb er eigenlijk geen
woorden voor". Bij de VPRO heerst
een paniekstemming. Het nieuws was
daar als een bom ingeslagen. In de
loop van de middag zou ds. De Ko
ning een communiqué uitgeven. De
heer De Ruwe, hoofdredacteur van de
Televizier zei 'ons: „Ach, er zijn al
zoveel plannen over nieuwe concen
traties de wereld ingegaan, je went
aan dergelijke berichten. Overigens,
elke poging in de richting van één
algemeen Nederlands bestel doormid
del van concentratie is mij welkom.
Maar wat de AVRO en de REM-
TROS betreft, voorlopig wacht ik het
maar af en onthoud ik mij van com
mentaar. Dat lijkt mij het verstan
digste in de gegeven situatie". De
heer Brandei, directeur van de REM
zei: „Ik vind het aanbod van de
AVRO geweldig en ik vat het op als
een groot compliment. Hoe en in
welke vorm wij echter zouden kunnen
gaan samenwerken, staat mij nog
niet duidelijk voor ogen. Ik kan nog
niets zeggen voor ik uitvoerig met de
AVRO-leiding heb gepraat".
Uit het Leidsch Dagblad van
5 December 1864:
Donderdagavond is bij ze-
J keren L. op den Middelweg
ilhier, bij insluiping en over-
1dimmingeen brutale dief-
dal gepleegd, n.l. van 3500
gulden in klinkende munt.
De politie onderzoekt het ge-
oal.
f Als blijk van het toene-
nend gasverbruik te Parijs
iiene het volgende: er zijn 10
fabrieken met 2691 werklie-
I len; in 1861 werd ruim 84
millioen cubieke meters gas
verbruikt.